Μπέρτολντ Μπρεχτ-”Γερμανικό Εγχειρίδιο Πολέμου” (Ποιήματα του Σβέντμποργκ, 1939)

Ένα ποίημα του Μπέρτχολντ Μπρεχτ που γράφτηκε το 1939... Θα μπορούσε όμως κάλλιστα να είχε γραφτεί στις μέρες μας. Η διαχρονικότητα του περιεχομένου είναι συγκλονιστική…

Μπέρτολντ Μπρεχτ- "Γερμανικό Εγχειρίδιο Πολέμου"
(Ποιήματα του Σβέντμποργκ, 1939)

Αυτοί που βρίσκονται ψηλά
Θεωρούνε ταπεινό
Να μιλάς για το φαΐ
Ο λόγος; Έχουνε κι όλας φάει

Οι ταπεινοί αφήνουνε τον κόσμο
Χωρίς να ’χουνε δοκιμάσει κρέας της προκοπής

Πώς ν’ αναρωτηθούν πού ’θε έρχονται
Και πού πηγαίνουν
Είναι τα όμορφα δειλινά τόσο αποκαμωμένοι
Το βουνό και την πλατειά τη θάλασσα
Δεν τά’χουν ακόμα δει
Όταν σημαίνει η ώρα τους

Αν δεν νοιαστούν οι ταπεινοί
Γι’αυτό που είναι ταπεινό
Ποτέ δεν θα υψωθούν

Εκδρομή με τον ΕΟΣ, πού αλλού; Στα βουνά για αποτοξίνωση!

Στη σελίδα του ΕΟΣ Κοζάνης την προηγούμενη βδομάδα διάβασα την παρακάτω ωραία και γουστόζικη ιστορία της Λεμονιάς (Lemonia Pavlidou), που τόσο έξυπνα και απολαυστικά διαφημίζει και τη δουλειά της (διδασκαλείο ξένων γλωσσών). Είπα, λοιπόν, να τη συνεχίσω, για να μιλήσω και για την τελευταία ανάβαση του συλλόγου στο μοναστήρι του Στομίου, στη θέση Σάδι Μίγας και στα κλέφτικα λημέρια.

Η ιστορία της Λεμονιάς (την αντιγράφω): 

Είσαι στο βουνό, επιτέλους πραγματοποιείς το όνειρο της ζωής σου, να φθάσεις στον Μύτικα! Λίγο ακόμα και φθάνεις στο καταφύγιο...νιώθεις Θεός! Ξαφνικά περνάει από μπροστά σου ένα όνειρο. Μην είναι όνειρο , μην είναι οπτασία;.... Αμάν; Τι έχουμε εδώ; Ξεχνάς τον...φόβο ( έλα, παραδέξου το φοβόσουνα λίγο), ξεχνάς την κούραση και βάζεις τα δυνατά σου για να φθάσεις πιο γρήγορα από αυτήν, να ξαλαφρώσεις από..... το βάρος που κουβαλάς, να φανείς κουλ και άνετος και φυσικά να βάλεις το AXE σου. Εντάξει την πρόλαβες , φθάνεις με ήρεμο και σταθερό βήμα, κορμός πιο ίσιος και από κολώνα, κορδωμένος και …αμίλητος και τώρα κάθεσαι άνετος με τους συνοδοιπόρους σου στο καταφύγιο του Αποστολίδη λες και είσαι στο σαλόνι του σπιτιού σου και κάνεις πως ατενίζεις τον ορίζοντα ενώ σε έχει πιάσει πονοκέφαλος με το να την κοιτάζεις με την άκρη του ματιού σου που φτάνει αέρινη και δροσερή, ενώ συγχρόνως χώνεις διακριτικά την μούρη σου στην μασχάλη για να δεις αν όντως κάνει δουλειά το αποσμητικό σου. Καλά όλα αυτά αλλά η πείνα σε έχει θερίσει, θέλεις να φας το σύμπαν όμως «ρεμάλι...το νου σου!!! Μην σε περάσει και για λιγούρη» σου λέει η φωνή του savoir vivre και faire μαζί. Παίρνεις μονάχα ένα πιάτο μακαρόνια με κιμά, κάθε ορειβάτης που σέβεται τον εαυτό του ξέρει πως οι υδατάνθρακες είναι βάλσαμο για ένα κουρασμένο... κορμάκι. Αλλά κάτσε, ωχ! «νομίζω πως το όνειρο με κοιτάζει....Ρε συ σίγουρα». Κάνεις πως τανύζεσαι και χασμουριέσαι παράλληλα, ρίχνοντας το κεφάλι προς τα πίσω και μετά αδιάφορα προς το μέρος της...ρε μ... με κοιτάει ρε συ....οκ Μένιο, κουλ αγόρι μου εμείς κάτι τέτοιες τις τρώμε για μεζέ... Συνεχίζεις ήσυχα το φαγάκι σου και μασάς καμιά εκατοσταριά φορές την μπουκιά σου πρώτον γιατί έτσι σε συμβούλεψε η διαιτολόγος σου και δεύτερον γιατί προσπαθείς να κοροϊδέψεις το ανήσυχο στομάχι σου που βρυχάται και σου φωνάζει" πιο γρήγορα λέμε, πεθαίνω!". ¨Κάτσε να πούμε¨ του λες, ¨μην σε περάσει και για κανένα λαίμαργο!" Την βλέπεις σηκώνεται, λες να φύγει; “Μπράβο το θηρίο ανάβαση και κατάβαση αυθημερόν;; αχ, ένα τέτοιο κριάρι έψαχνα καιρό τώρα” . Δεν μπορείς όμως εύκολα μα ψυχολογήσεις τις κινήσεις της, έρχεται φεύγει τι στο καλό κάνει;; «Δεν καταλαβαίνω, τώρα το πιάτο της γιατί το παίρνει μαζί της, θα το πάει μ΄3εσα στην κουζίνα; Μπράβο τρόποι οι Ευρωπαίες, όχι σαν εμάς τα βόδια του Ελ…. ρε συ αυτή προς τα δω έρχεται , έχει γούστο..» Σκουπίζεις βιαστικά με την χαρτοπετσέτα τα κόκκινα λάδια από τα γένια σου, έτσι είχες να νιώσεις από τότε που σε άφησε η μαμά σου πρώτη μέρα στο νηπιαγωγείο και δεν καταλάβαινες το γιατί. Τι είναι αυτά ρε Μένιο; έλα αγόρι μου μην γίνεσαι μπουνταλάς, εσύ κάνεις παιχνίδι από τα εννιά σου , τώρα θα κωλώσεις; Συνέχισε την τακτική που ποτέ δεν σε πρόδωσε και το παιχνίδι είναι δικό σου. Λιτός, βαρύς, λακωνικός, μετρημένα τα λόγια σου και η γκόμενα θα μπει στο αμάξι σου με το που φτάσετε στα Πριόνια. ….

-“MAY I SEATT HERE WITH YOU?”…..σου λέει χαμογελαστή

…………ένα ρόπαλο σε βάρεσε στα αυτιά, καίνε, κοκκινίζουν ένα τρομερό βουητό σαν αυτόν τον θόρυβο που ρίξανε μαζί με το μαύρο της διακοπής της ΕΡΤ, διαπερνά από το ένα αυτί σου στο άλλο, είναι σαν να λιποθύμησες η σαν να συνήλθες μόλις από ένα εγκεφαλικό και αυτή από πάνω σου αλλά αντί να φοράει την στολή της νοσηλεύτριας, είναι εκεί όπως την είχες πρωτοδεί να σκαρφαλώνει στην Κακιά Σκάλα και να σου ανοιγοκλείνει το στόμα με ευγένεια και χαμόγελο αλλά εσύ ξαφνικά δεν ακούς. Οι φίλοι σου όμως γιατί είναι μια χαρά; Αυτοί μιλάνε και ακούνε και..μιλάνε σου λέω μιλάνε και την ακούνε και εσύ ναρκωμένος, αμήχανος πέφτεις με τα μούτρα στα μακαρόνια, και ξεχνάς τρόπους και τα comme il faut και παραγγέλνεις και δεύτερο πιάτο, και τρίτο…

Μένιο; Σκέφτεσαι, άσε τα μακαρόνια και από Δευτέρα ξεκινάς Αγγλικά στην Λεμονιά, στο AVENTURA!

Η συνέχεια της ιστορίας:

   Μια βδομάδα είχε που ξεκίνησε τα Αγγλικά στης Λεμονιάς ο Μένιος. Δεν πρόλαβε να μάθει πολλά, αλλά ήλπιζε ότι κάπως καλύτερα θα τα κατάφερνε με το "όνειρο"!

Η εξόρμηση του ΕΟΣ Κοζάνης στις 18 Οκτωβρίου είχε προορισμό την Κόνιτσα κι από κει ανάβαση προς τη μονή Στομίου κι ακόμα πιο ψηλά, στη θέση Σάδι Μίγας, και στα λημέρια των κλεφτών σε υψόμετρο 1770 μέτρων. 

Ως έμπειρος (σε όλα) ο Μένιος θα ακολουθούσε τη μεγάλη διαδρομή! Η αναχώρηση πρωινή (7.00 π.μ.), το λεωφορείο γεμάτο κι εκείνη παρούσα!

-"Good morning", καλημέρισε ο Μένιος!

-"Good morning, Menios," αντιχαιρέτισε εκείνη μ' ένα ζεστό χαμόγελο, που προοιώνιζε μια υπέροχη μέρα!

Μια εκλειπούσα παρομοίωση

" Ήταν ντροπαλός και ένοχος σαν το παιδί που έκλεψε γλυκό απ' το βάζο" διαβάζω σε λογοτεχνικό βιβλίο. Θυμάμαι ότι στα μικράτα μου η παρομοίωση αυτή χρησιμοποιούνταν ακόμα, αφού ενίοτε τα γλυκά κρύβονταν από τη μητέρα για να "ξεντροπιαστεί", αν κάποιος μουσαφίρης χτυπούσε την πόρτα του σπιτιού. Από τα γλυκά του κουταλιού, σιροπιαστά, κουραμπιέδες κλπ ένα μεγάλο μέρος, το καλύτερο, φυλάγονταν για τους επισκέπτες, ενώ τα κομμάτια που δεν έβγαιναν πολύ καλά στο μέγεθος ή στο σχήμα, τρώγονταν από τους οικείους. Το αντίθετο δηλ. απ' ότι συμβαίνει σήμερα. Πήγαζε η συμπεριφορά αυτή στο παρελθόν από το σεβασμό στον ξένο, από το φόβο του σχολιασμού για την α-νοικοκυροσύνη της οικοδέσποινας ή από την φτώχεια των ανθρώπων.
Σήμερα οι μουσαφιραίοι είναι σπάνιοι, οι άνθρωποι πνιγμένοι σε ποικίλες υποχρεώσεις δεν προλαβαίνουν ή δεν τους απομένει η διάθεση για να χαρούν την ανθρώπινη συντροφιά και επικοινωνία, αλλά τα γλυκά - συνήθως αγορασμένα από τα ζαχαροπλαστεία - αφθονούν για να τα τρώμε μόνοι μας ή σε πιο κλειστό οικογενειακό κύκλο. 

Άρτεμις, Αρτεμισία, "Αρτεμισούλα", μαμά μου, χρόνια πολλά!

Του Αγίου Αρτεμίου σήμερα, προστάτη της Ελληνικής Αστυνομίας, πολιούχου της Μυκόνου κλπ θρησκευτικοελεγκτικών μηχανισμών! Συγχρόνως σήμερις εορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης και η Διεθνής Ημέρα Ελεγκτών Εναέριας Κυκλοφορίας, ήτοι ευκαιρία για φιέστες, συνάξεις, συνεδριάσεις, κεράσματα κλπ ευφάνταστα και κερδοσκοπικά δρώμενα. 

Όμως σήμερα γιορτάζει και η μανούλα μου που τη λένε Άρτεμις, όπως την αρχαία θεά, τη βασίλισσα των βουνών και των δασών, αν και η δικιά μου Άρτεμις, η μαμά μου, υπήρξε βασίλισσα μόνον στον οίκο της! Βασίλισσα χωρίς υπηρέτες, όπερ σημαίνει δουλειά από το πρωί ίσαμε το βράδυ, για να φροντίζει για όλα πριν από μας για μας, για να παραστέκεται σε όλους, για να νοιάζεται παραπάνω από μας για τις δικές μας έννοιες, για να επωμίζεται, αν αυτό είναι δυνατόν, τον πόνο μας, κάθε άχθος και να μας αφήνει πιο ανάλαφρους και λυτρωμένους! Όπως οι περισσότερες μαμάδες δηλαδή, μόνον που αυτή είναι η δική μου μαμά και επομένως αυτή εκπροσωπεί για μένα τον άγγελο της ζωής μου, τον μοναδικό ανιδιοτελή και μόνιμο συμπαραστάτη μου.

Οι συγκρούσεις μας πολλές - οι περισσότερες εξαιτίας μου - αλλά η αγάπη εκατέρωθεν αδιαμφισβήτητη. Ό,τι με τόση ευκολία και αυθόρμητα πληκτρολογώ εδώ, τα βαθιά συναισθήματα αγάπης και ευγνωμοσύνης προς τη μητέρα μου, σπάνια τα έχω εκφράσει σ' εκείνη! Τελευταία, τώρα που παραγέρασε, τώρα που η καρδούλα μου την συμπονεί για την ανημπόρια της ηλικίας της, τώρα που σκέφτομαι ότι λίγα είναι πλέον τα χρόνια της, τώρα μαλάκωσα κι έγινα πιο τρυφερή, της εκφράζω κάπως πιο συχνά την αγάπη μου. Προχθές αφού τη χαιρέτησα και κάλεσα το ασανσέρ, βλέποντας τη γριά μητέρα μου στην πόρτα, γύρισα πίσω την αγκάλιασα σφιχτά και της είπα πόσο την αγαπώ! "Πολύ με συγκίνησες, κοριτσάκι μου" μου έλεγε για κάποιες μέρες! Τι στο διάολο σκληρή και δύσκολη κόρη που υπήρξα! Σκέτος παιδεμός!

Χρόνια πολλά, μανούλα μου! Σ' αγαπώ πολύ πολύ πολύ...και πρέπει να σου μάθω υπολογιστή ή να σου ανοίξω σελίδα στο f/b για να διαβάζεις τα ανομολόγητα και να συγκινείσαι που είσαι και συγκινησιάρα!

Πόσα να φορτωθεί ο γάιδαρος του Χότζα;

Διδακτική ιστορία:

Κάποτε ο Ναστραντίν αγόρασε ένα γάιδαρο. Ο πωλητής έδωσε στο Χότζα διάφορες οδηγίες για το ζώο. Του είπε λοιπόν ότι ο γάιδαρος πρέπει να τρώει τρεις οκάδες κριθάρι κάθε μέρα. Το πρώτο διάστημα ο Χότζας ακολούθησε τις οδηγίες, κάποια στιγμή όμως σκέφτηκε «Και τι θα πάθει αν του μειώσω λίγο την τροφή;».

Έτσι άρχισε να του δίνει δυο οκάδες κριθάρι την ημέρα. Καθώς φαινόταν ότι ο γάιδαρος δεν είχε πρόβλημα, ο Χότζας συνέχισε να μειώνει σταδιακά την τροφή. Ο γάιδαρος αδυνάτισε και εξαντλήθηκε. Αυτό όμως δεν πτόησε το Χότζα που, όσο ο γάιδαρος στεκόταν στα πόδια του, τόσο του μείωνε την τροφή. Στο τέλος, κατέληξε να αφήσει το ζώο εντελώς νηστικό. Καθώς ο γάιδαρος επιβίωνε ακόμη, ο Χότζας ήταν ενθουσιασμένος γιατί είχε κατορθώσει να εκπαιδεύσει το γάιδαρο να ζει χωρίς τροφή.

Το ζώο άντεξε την απόλυτη πείνα για λίγες μέρες και στο τέλος ψόφησε. Ο Χότζας ήταν απαρηγόρητος για το χαμό του ζώου. Στους φίλους και συγγενείς που προσπάθησαν να μάθουν την αιτία της τόσης θλίψης απαντούσε: «Δε με νοιάζει τόσο που τον έχασα. Αυτό που με στενοχωρεί περισσότερο απ” όλα είναι ότι μόλις συνήθισε να μην τρώει, ψόφησε».

Ο Νασρεντίν Χότζα ή γνωστότερος ελληνικά ως Ναστραντίν Χότζας (το όνομα σημαίνει «Η δόξα της Πίστης» στα Αραβικά) ήταν ένας δημοφιλής κεντρικός ήρωας μύθων, παροιμιών, ανεκδότων που κυκλοφορούσαν ευρύτατα σε όλες τις κοινωνικές τάξεις της Μέσης Ανατολής, συμπεριλαμβανόμενης και της Τουρκίας.

Κατοχή και απελευθέρωση - Eννιά ταινίες για την κατοχή και την απελευθέρωση της Αθήνας από το Γερμανικό ζυγό

Γνωρίζουν οι περισσότεροι Έλληνες ότι η Αθήνα απελευθερώθηκε από τον Γερμανικό ζυγό στις 12 Οκτωβρίου του 1944; Μάλλον όχι. Πολύτιμο υλικό για την κατοχική Αθήνα μπορεί να βρει κανείς στην πραγματικά υποδειγματική ιστοσελίδα 12 Οκτώβρη: H Αθήνα ελεύθερη που περιέχει από χρονολόγιο της απελευθέρωσης μέχρι διαδραστικό χάρτη με τα στέκια της Κατοχής.

Επίσης στην ιστοσελίδα: Η Ταινιοθήκη της Ελλάδος υπάρχει αφιέρωμα με τίτλο «Εικόνες της κατοχής και της απελευθέρωσης». Πρόκειται για εννέα ταινίες μυθοπλασίας (από το 1946 ως το 1970) που εστιάζουν στις χρονικές περιόδους της Κατοχής και της Απελευθέρωσης με επίκεντρο την Αθήνα, κι όχι μόνο. Κάποιες όπως το «Οι Γερμανοί ξανάρχονται» είναι από τις πιο γνωστές ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, ενώ άλλες όπως το «Μπλόκο», είναι σχεδόν άγνωστες.

Αδούλωτοι σκλάβοι (1946) του Βίωνα Παπαμιχάλη

Ένα διπλό σημαντικό ντεμπούτο: H Έλλη Λαμπέτη στην πρώτη κινηματογραφική της ερμηνεία, και το πρώτο κινηματογραφικό soundtrack του Μάνου Χατζιδάκι. Στην Αθήνα, παραμονές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, μια παρέα νέων σχεδιάζει να ανεβάσει το Όνειρο θερινής νυκτός του Σαίξπηρ. Η έκρηξη όμως του πολέμου ανατρέπει τα πάντα. Την ταινία, η οποία αποτελεί και την πρώτη ελληνική ταινία με θέμα την αντίσταση, ξεκίνησε να σκηνοθετεί ο Μάριος Πλωρίτης. Υπό το φόβο της αποτυχίας σύντομα την εγκατέλειψε και την ολοκλήρωσε ο σκηνοθέτης και επίσης κριτικός κινημ/φου Βίων Παπαμιχάλης, στον οποίον και καταχωρήθηκε, δίχως να λάβει τελικά εξαιρετικές κριτικές.

Ο λιποτάκτης (Boris Vian)

"Κύριε Πρόεδρε, δεν θέλω να πάω στον πόλεμο, να σκοτώσω αθώους ανθρώπους, δεν θέλω να σ' ενοχλήσω, όμως πήρα την απόφασή μου, θα λιποτακτήσω... 

Από τότε που γεννήθηκα, είδα τον πατέρα μου να πεθαίνει, είδα τ' αδέρφια μου να φεύγουν, είδα τα παιδιά μου να κλαίνε, είδα τη μάνα μου στον τάφο να περιγελά τις βόμβες και τα σκουλήκια, κι όταν ήμουνα στη φυλακή μου πήραν τη γυναίκα, μου πήραν την ψυχή...

Θα γυρίζω στους δρόμους της Γαλλίας, από τη Βρετάνη μέχρι την Προβηγκία, και θα λέω στους ανθρώπους να μην υπακούσουν, να μην πάνε στον πόλεμο, να μη φύγουν, κι αν με κυνηγήσετε, πείτε στους άντρες σας πως δεν κρατώ όπλο..."

Περίπου αυτά λέει στο εμβληματικό, βαθιά αντιπολεμικό τραγούδι του ο Μπόρις Βιάν, ο Γάλλος συγγραφέας, ποιητής, μουσικός και μηχανικός στο επάγγελμα, που έφυγε πολύ νέος, μόλις 39 χρονών  (1920-1959). Πρόκειται για το τραγούδι με τίτλο "Le déserteur", ο λιποτάκτης.

Πηγή: http://katerinatoraki.blogspot.gr/2015/10/blog-post.html

Γιατί γιορτάζουμε την είσοδο στον Β΄παγκόσμιο πόλεμο (28η Οκτωβρίου) κι όχι την απελευθέρωση από τους Γερμανούς (12η Οκτωβρίου);

12η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΚΑΙ 28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ (Γιώργος Αλεξάτος)


Η 12η Οκτωβρίου είναι η μέρα της απελευθέρωσης της Αθήνας από τους Γερμανούς κατακτητές.

Προκύπτει βέβαια το ερώτημα, γιατί στη χώρα μας έχει ανακηρυχθεί εθνική γιορτή η επέτειος της εισόδου της Ελλάδας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η 28η Οκτωβρίου, και όχι η 12η Οκτωβρίου, που συμβολικά θα μπορούσε να θεωρηθεί η μέρα της εξόδου απ' αυτόν, όπως εξάλλου συμβαίνει στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες που είχαν κατακτηθεί από τον φασιστικό Άξονα και στις οποίες γιορτάζεται η μέρα της απελευθέρωσής τους.

Πολύ συχνά ακούμε και διαβάζουμε ότι η καθιέρωση της 28ης Οκτωβρίου έγινε από το μεταπολεμικό καθεστώς για να συνδεθεί με το "ΟΧΙ" του δικτάτορα Μεταξά, ενώ αν είχε καθιερωθεί η 12η Οκτωβρίου αναγκαστικά θα έπρεπε να γίνεται αναφορά στους αγώνες της Εθνικής Αντίστασης, κορμό της οποίας αποτέλεσε το ΕΑΜ.

Χωρίς να αμφιβάλλω για τις σκοπιμότητες του μεταπολεμικού καθεστώτος, επισημαίνω ότι η 28η Οκτωβρίου γιορτάστηκε για πρώτη φορά ήδη το 1941 στην κατεχόμενη Αθήνα, με διαδήλωση που οργάνωσαν οι κομμουνιστές φοιτητές και διαλύθηκε από τους Ιταλούς. Γιορταζόταν και τα επόμενα χρόνια της Κατοχής, με πρωτοβουλία του ΕΑΜ, και συνήθως ο γιορτασμός της συνοδευόταν από συγκρούσεις με τους κατακτητές.

Η αναγνώρισή της ως εθνικής επετείου από το ΕΑΜικό κίνημα σχετίζεται με την αντίσταση του ελληνικού λαού στην επίθεση της φασιστικής Ιταλίας και την απώθηση των εισβολέων έξω από το ελληνικό έδαφος, που υπήρξε και η πρώτη νίκη ενός λαού στον πόλεμο κατά του φασιστικού Άξονα. Το κίνημα της Εθνικής Αντίστασης εμφανίστηκε, άλλωστε, ως συνέχεια αυτού του αγώνα, αναφερόμενο στο "ΟΧΙ" που είπε και συνέχισε να λέει και κατά την Κατοχή, ο λαός.

Δεν είναι τυχαίο το ότι για συμβολικούς λόγους η 28η Οκτωβρίου 1946 επιλέχθηκε ως η μέρα ανακοίνωσης της συγκρότησης του Αρχηγείου του αντάρτικου στρατού που δυο μήνες μετά θα ονομαζόταν Δημοκρατικός Στρατός της Ελλάδας (ΔΣΕ).

Αν η 12η Οκτωβρίου "δεν βόλευε" το καθεστώς, το ίδιο ισχύει και για την Αριστερά. Η ανακήρυξή της σε εθνική γιορτή θα θύμιζε τους όρους υπό τους οποίους πραγματοποιήθηκε η Απελευθέρωση, μετά από τις συμφωνίες Λιβάνου και Καζέρτας. Επιπλέον, η Αριστερά έλεγε πάντα πως ο ένοπλος αγώνας δεν σταμάτησε στις 12 Οκτωβρίου 1944. Συνεχίστηκε τον Δεκέμβρη και έληξε -προσωρινά- με τη Συμφωνία της Βάρκιζας, τον Φεβρουάριο 1945, για να ξαναρχίσει με το νέο αντάρτικο του ΔΣΕ.

Αρχαίο θέατρο -Τα μέρη του αρχαίου θεάτρου

Ένα κατατοπιστικό, καλοφτιαγμένο, ευχάριστο  και διασκεδαστικό παιχνίδι για να αντιληφθεί κανείς τους χώρους του αρχαίου θεάτρου και τη λειτουργικότητά τους, μπορεί να δει κανείς εδώ

Τα κύρια μέρη του αρχαίου ελληνικού θεάτρου ήταν η σκηνή, η ορχήστρα και το κοίλον, με τα ακόλουθα επιμέρους μέρη:

Η σκηνή: ορθογώνιο, μακρόστενο κτήριο, που προστέθηκε κατά τον 5ο αι. π.Χ. στην περιφέρεια της ορχήστρας απέναντι από το κοίλον. Στην αρχή ήταν ισόγεια και χρησιμοποιούταν μόνο ως αποδυτήρια, όπως τα σημερινά παρασκήνια.

Η Ελλάδα κατά την περίοδο 1940 -1941 (Θανάσης Καλλιανιώτης)

Πολλές πληροφορίες για τα γεγονότα στο ιστολόγιο του ιστορικού και δασκάλου Θανάση Καλλιανιώτη :Η Ελλάδα κατά την περίοδο 1940 -1941 

(http://blogs.sch.gr/thankall/?p=1289#.ViprKQINFkU.blogger)

Ούτε για "σκλιντζαράκια" τα πορτοκάλια της λαϊκής!

Συφοριασμένα τα καλύτερα πορτοκάλια που βρήκαμε στη λαϊκή αγορά! Μισοκίτρινα, μισοπράσινα, γεμάτα μαύρα στίγματα, ούτε για ξύσμα η φλούδα τους και μάλλον μόνον για χυμό κι όχι για φαγητό! Τιμή κιλού από 1.25 - 1.50 € για να πάρεις σκάρτο πράμα! Σκέφτομαι ότι οι τιμές στις λαϊκές είναι για Α' ποιότητα, αλλά τα προϊόντα τελευταίας διαλογής. Πού πήγαν τα πορτοκάλια που ανοίγαμε τη φλούδα τους με τα δάχτυλα και κάναμε "σκλιντζαράκια"; 

Τι ήταν το σκλιντζαράκι; Ένα βραχιολάκι από φλούδες πορτοκαλιού. Κόβαμε τη φλούδα του πορτοκαλιού σε μικρά ανώμαλα αλλά ισομεγέθη κομμάτια, τα περνούσαμε με ένα βελόνι σε κλωστή, όπως τις χάντρες του κολιέ, τα δέναμε, τ' αφήναμε να ξεραθούν πάνω στη σόμπα για να είναι ελαφριά και να μην κόβονται με το χτύπημα και μετά παίζαμε μ' αυτό το βραχιολάκι, το σκλιντζαράκι, πετώντας το στον αέρα και ξαναπιάνοντας το σαν ένα τόπι. Υπήρχαν κι άλλες παραλλαγές του παιχνιδιού. Για παράδειγμα στην ομαδική του εκδοχή, ο ένας παίχτης προσπαθούσε να περάσει το σκλιντζαράκι σ' ένα τέρμα, ενώ ο "τερματοφύλακας" προσπαθούσε να το αποκρούσει. Το παιχνίδι μου το έμαθε η γιαγιά μου (γεννημένη την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα), πράγμα που σημαίνει ότι υπήρχε από την εποχή της, τότε που δεν παράγονταν βιομηχανοποιημένα παιχνίδια. 

Τα πορτοκάλια των εικόνων στο διαδίκτυο σε ποια λαϊκή τα πουλάνε; Ή μόνον εξάγονται κι εμείς τρώμε τη σκαρταδούρα;

Μάγεμα η φύσις κι όνειρο!

Ολιγομελής η ομάδα του ΣΕΟ που αποφάσισε να εκδράμει στα Ζαγοροχώρια και στη χαράδρα του Βίκου το Σαββατοκύριακο (26-27 Σεπτεμβρίου) λόγω καιρού. Οι ολίγοι συμμετέχοντες χωριστήκαμε σε δυο ομάδες, στους έμπειρους, τολμηρούς, εξοπλισμένους και παντός καιρού που αποφάσισαν να διασχίσουν το φαράγγι του Βίκου και στους ολίγον ορειβάτες ή περιπατητές, τους άπειρους, διστακτικούς ή τους ακατάλληλα υποδημένους όπως η αφεντιά μου που αποφάσισαν ή πείστηκαν από τον αρχηγό της εκδρομής να περπατήσουν ένα μικρότερο μονοπάτι από τη Βίτσα ως τους Κήπους. Τα παπούτσια από το "λίντελε" (Lidl) απερρίφθησαν ως ακατάλληλα για δύσκολες διαδρομές. Σου λέει ότι για να περπατάς στα όρη, στ' άγρια βουνά και σ' άλλα δύσβατα, χρειάζεσαι υποδήματα των 150, 200€ και άνω! Κι ότι ο ορειβάτης ο σωστός χρειάζεται να βάλει, σταδιακά ευτυχώς, βαθιά το χέρι στην τσέπη!

Αχ, Ελένη!

                             
Καταγωγή Ελένης
Κόρη του Δία είτε από τη Λήδα είτε από τη Νέμεση:

Όταν ο Δίας πλάγιασε με τη Λήδα παίρνοντας τη μορφή του κύκνου, την ίδια νύχτα που εκείνη βρέθηκε ερωτικά με τον Τυνδάρεω (τον θνητό σύζυγο της), από τον Δία γεννήθηκε ο Πολυδεύκης και η Ελένη, από τον Τυνδάρεω ο Κάστορας και η Κλυταιμνήστρα. Ωστόσο, κάποιοι διηγούνται ότι η Ελένη είναι κόρη της Νέμεσης και του Δία. Αυτή δηλαδή, προκειμένου να αποφύγει την επαφή με τον Δία, μεταμορφώθηκε σε χήνα, αλλά ο Δίας πήρε τη μορφή του κύκνου και ενώθηκε μαζί της. Από το σμίξιμό τους αυτή γέννησε ένα αυγό που κάποιος βοσκός βρήκε στα δάση και το έφερε και το έδωσε στη Λήδα· και αυτή το έβαλε σε ένα κιβώτιο και το φύλαξε και όταν ήρθε η κατάλληλη στιγμή γεννήθηκε η Ελένη που την ανέθρεψε σαν να ήταν δική της κόρη. (Απολλόδ. 3.10.5-7)

Γενεαλογικό δέντρο Ελένης:

Ετυμολογία του ονόματος Ελένη:

Yπάρχουν διαφορετικές εκδοχές για την προέλευση του ονόµατος Eλένη. ∆ύο από αυτές είναι:

α) από τη ρίζα ελ – του ρήµατος αἱρῶ = κυριεύω, καταστρέφω, 

β) από το ουσιαστικό ἑλένη ή ἑλάνη = λαµπάδα, οπότε το Eλένη θα σήµαινε φως, λάµψη.

Η ιστορία της Ελένης εν συντομία (αρπαγές, γάμοι, θάνατος):

Λέγεται (Σχόλ. Ευρ. Ορ. 249) ότι η Αφροδίτη, για κάποιο λόγο, είτε από θυμό προς τον Τυνδάρεω ή από ζήλεια για την ομορφιά των θυγατέρων του, καταράστηκε τις τρεις κόρες του,Τιμάνδρα, Κλυταιμνήστρα, Ελένη, να κάνουν πολλούς γάμους και να μην μείνουν πιστές στους άνδρες τους.

Πατέρα, πάμε να δούμε την Ελένη; Όχι, τη θεία-Ελένη, την Ελένη του Ευριπίδη!

Πολύ μου αρέσει η εισαγωγή του σχολικού βιβλίου στην Ελένη του Ευριπίδη! 

Το θέατρο ως μέσο ψυχαγωγίας, παιδείας, προβληματισμού και καινοτομιών εδώ και 2500 χρόνια!

Πόσο ωραία η εικόνα του γιου με τον πατέρα που την άνοιξη του 412 π.χ. και στα πλαίσια των Μεγάλων Διονυσίων οδεύουν προς το θέατρο συζητώντας και διαφωνώντας! Και πόσο ζηλευτή για μας τους σύγχρονους γονείς αυτή η σκηνή! Γιατί σήμερα που τα μέσα διασκέδασης είναι πολλά και διαφορετικού είδους στον Δυτικό, τον "αναπτυγμένο" κόσμο, και βέβαια ως επί το πλείστον κενά πολιτισμού και ουσιαστικού περιεχομένου,  λίγα είναι τα παιδιά που θα συνόδευαν τους γονείς τους για να απολαύσουν μαζί μια καλή θεατρική παράσταση! 

Γιατί τι ξέρουμε εμείς οι γονείς; Τίποτα στα μάτια ενός εφήβου! Έτσι πάει νομοτελειακά, οι νεότερες γενιές να αμφισβητούν τις παλιότερες και είναι αυτή η αμφισβήτηση που γεννά τις καινούργιες ιδέες και εξελίσσει! Το χάσμα των γενεών, λοιπόν, είναι παλιά ιστορία! Το βλέπουμε στην παρακάτω ιστορία. 

Εκπληκτικό και το γεγονός  ότι ακόμα και στα δύσκολα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου και παρά το γεγονός ότι το μέλλον τους φαντάζει ζοφερό, οι Αθηναίοι συρρέουν στα θέατρα τους για να παρακολουθήσουν παραστάσεις! Τόσο σημαντικές τις θεωρούσαν! Και είναι! Γι'αυτό και τις παρακολουθούμε με το ίδιο ενδιαφέρον και σήμερα! 

Άνοιξη του 412 π.Χ..Χιλιάδες θεατές κατευθύνονται προς το θέατρο του Διονύσου, κάτω από την Ακρόπολη. Ανάμεσά τους ένας έφηβος με τον πατέρα του. Ο έφηβος ανυπομονεί να δει την παράσταση. Ο πατέρας του όμως δε συμμερίζεται την αδημονία του:

– Ο Ευριπίδης... Μα τι έχετε πάθει εσείς οι νέοι και σας αρέσει ο Ευριπίδης;, τον ρωτάει μάλλον περιπαικτικά. Εμένα ποτέ δε με ενθουσίασε.

– Δεν έχεις δίκιο. Είναι μεγάλο ταλέντο.

Παγκάκια για τα παιδιά ενός κατώτερου πολιτικού συστήματος

Περιμένοντας τον άντρα μου στην αυλή του σχολείου του κάθισα σε ένα από τα 3-4 παγκάκια που διαθέτουν οι υπαίθριοι χώροι του (το σχολείο έχει 500 περίπου μαθητές). Τρεις κακοβαμμένες σανίδες, βιδωμένες σε δυο λυγισμένα παλιοσίδερα! Το αίτημα του σχολείου για την κατασκευή τους υποβλήθηκε στο Δήμο (παλιότερα) κι ο Δήμος αυτό κατάφερε να κατασκευάσει είτε λόγω έλλειψης κονδυλίων, είτε γιατί θεωρεί ότι οι μαθητές και το σχολείο δεν αξίζουν κάτι καλύτερο, ποιοτικότερο και καλαίσθητο!

Φυσικά τα ίδια χάλια, τις ίδιες απαράδεκτες και με περιφρόνηση προς τον πολίτη κατασκευές, συναντά κανείς στους περισσότερους δημόσιους χώρους στη χώρα! Για παράδειγμα στον ποδηλατοδρόμο Κοζάνης - Αργίλου υπάρχουν δυο παγκάκια της ίδιας νοοτροπίας, σαν ψωράλογα!

Η απορία που μου δημιουργείται είναι γιατί δεν κατασκευάζεται άπαξ ένα όμορφο παγκάκι, ένα μικρό έργο τέχνης με μεράκι και λίγο μεγαλύτερο κόστος (δεν απαιτούνται δα και τα γρόσια!) που να μείνει για χρόνια και να τιμά και τον δήμαρχο, τον δωρητή, τον σύλλογο ή όποιον φορέα το κατασκεύασε!

Όπου έχω ταξιδέψει, τέτοιο χάλι δεν έχω δει! Ακόμα και στα φτωχά Βαλκάνια, για παράδειγμα στο πρόσφατο ταξίδι στη Ρουμανία, είδα στα μεγάλα πάρκα τους, στους δρόμους κλπ παγκάκια κατασκευασμένα με σεβασμό κι όχι με απαξίωση για τον πολίτη, μερικά απ' αυτά μικρά έργα τέχνης που κοσμούν ως γλυπτά τις πόλεις τους. Εμείς τίποτα! Ντροπή σ' αυτούς που δεν μπορούν να τιμήσουν το αξίωμα τους, γιατί "αρχή άνδρα δείκνυσι".

Στη μακρινή Νέα Ζηλανδία μέλη του οργανισμού CLASSOC - University of Auckland τραγουδούν και χορεύουν με Αρχαία Ελληνικά!

Τα video (και όχι μόνον όπως φαίνεται από τη σελίδα τους στο f/b: https://www.facebook.com/uoaclassoc) είναι δουλειά του μη κερδοσκοπικού οργανισμού: C L A S S O C - University of Auckland Classical Society / classoc από τη Νέα Ζηλανδία. Η Αρχαία Ελληνική Γλώσσα με ερασμιακή προφορά επενδύεται με σύγχρονη μουσική και τη ζωντάνια και το χιούμορ των σπουδαστών της και το αποτέλεσμα είναι απολαυστικό, μα τον Δία! 

                               

Πάρτι θηλέων!

Κι όμως τα δικά μας πάρτι στη δεκαετία του '70 ήταν θηλέων! Με τα αγόρια που φοιτούσαν σε σχολεία αρρένων δεν είχαμε πολλά πάρε δώσε για να μη μας παρεξηγήσουν και σχολιάζουν και μας και τις οικογένειες μας, επιπλέον για να μη μας "ξεγελάσουν" και σχετιστούμε, πράγμα απαγορευμένο και μη συμβατό με την ηθική της εποχής!

Ακόμα και το να μιλάς με ένα αγόρι στο δρόμο, μπορούσε να σου δημιουργήσει προβλήματα, αν σε έβλεπε κάποιος καθηγητής σου ή ο κουτσομπόλης γείτονας που έσπευδε να σε καρφώσει στους γονείς, αφήνοντας κάποιο πονηρό υπονοούμενο! Ο καθένας ερμήνευε αυτό που έβλεπε κατά το δοκούν ή μάλλον συνήθως καχύποπτα. Καταπιεσμένες λοιπόν οι νεαρές κοπέλες από θηλέων σχολεία, με αυστηρούς γονείς και καθηγητές και ζώντας σε μια άκρως συντηρητική κοινωνία, τουλάχιστον στην ελληνική επαρχία, κάναμε και τα πάρτι μας θηλέων! Χορεύαμε σέικ και μπλούζ μεταξύ μας ακούγοντας Bee Gees, Boney M, Rolling Stones, Beatles, Joe Dassin, Adamo, Albano-Romina, Abba κ.α.

Εφηβικά ερωτικά σκιρτήματα (ποίημα)

Γραμμένο το 1978, σε εφηβική ηλικία, εκφράζει έντονα ερωτικά και ανεκπλήρωτα συναισθήματα. Ο έφηβος την εποχή εκείνη στην επαρχία ασφυκτιούσε μέσα σ' ένα κοινωνικό και οικογενειακό περιβάλλον που δεν τον εξέφραζε και τον καταπίεζε, ενώ οι εφηβικές ερωτικές σχέσεις απαγορεύονταν δια ροπάλου. Παρά τις απαγορεύσεις και την αυστηρότητα οι νέοι ερωτεύονταν, έστω νοερά!

Κι ύστερα σαν αναπάντεχα αισθανθείς 

τα τεντωμένα νεύρα σου να χαλαρώνουν

κι αίφνις νιώσεις βαθιά μες την ψυχή 

την ευτυχία της απέραντης σιωπής

Τότε, θέλεις να μιλήσεις 

Να μιλήσεις γι' αγάπη!

Να τη στολίσεις, να την τραγουδήσεις

Να γεμίσει όλος ο τόπος μ' αγάπη

Να την αφήσεις να σε ζώσει σφιχτά 

κι έπειτα σιγά σιγά να σε λιώσει 

μες στη γλυκιά, μεθυστική ηδονή του πόνου της.

Να μιλήσεις, να μιλήσεις και τι να πεις;

Λείπουν τα λόγια!

Τάξεραν τότε ο Αδάμ κι η Εύα

κι όταν τη νύχτα εκείνη κάτω απ' τη μηλιά θέλησαν να τα ζήσουν

Τότε.... τους έδιωξε.

Φοβήθηκε τον πειρασμό.

Έπειτα είναι κι ο φόβος

Ίσως φανείς ρομαντική, 

ίσως σαν ξημερώσει δεις πως παραφέρθηκες.

Μα πάλι όχι! Απόψε θα νικήσουμε.

Η γιορτή θα γίνει.

Εγώ και το φεγγάρι

Κι όταν το γλέντι φτάσει στην κόκκινη στιγμή

Τότε, θα ρθεί ο ύμνος:

" Ήρθες πάλι Αγάπη

τότε που ο ήλιος κόντευε να λιώσει τα κέρινα φτερά

Ήρθες τότε που που ξεχασμένη η καρδιά θάπαιρνε κάποιο ερημικό μονοπάτι

Και τόξερα πως θάρθεις!

Τόβλεπα σαν το φεγγάρι μου μιλούσε για τον πλανήτη των ξεχασμένων ονείρων

Τόνιωθα σαν άγγιζα τον ίσκιο μου στο φως σου

Τόξερα σαν νέα που περίμενε με τη λαχτάρα στην καρδιά

Κι ήρθες να φέρεις λύτρωση!"

Έστω γι' απόψε.

Από Ματίνα Γκούτζιου

Κατανάλωση καρπουζιού αλά Κοζανίτικα ή Μακριδακικά

Το κύριο μέρος του καρπού, το εσωτερικό του, καταναλώνεται ως δροσερό, ζουμερό και εύγευστο φρούτο, τα σπόρια ως υπερτροφή, όπως λέει και ο διαδικτυακός "φίλος", συγγραφέας και φυσικός καλλιεργητής Γιάννης Μακριδάκης, - οπότε δεν χρειάζεται να τσιμπάμε και να ξοδευόμαστε με τα διαφημιζόμενα συμπληρώματα διατροφής - το άσπρο της φλούδας ως γλυκό του κουταλιού και το υπόλοιπο, η πράσινη φλούδα που περισσεύει, στον κάδο κομποστοποίησης!

Οικολογική συνείδηση και πνεύμα οικιακής οικονομίας στην πράξη, που μου θύμισε το "μπέντι" για τον Εβραίο που πέρασε από τον τόπο μας και δεν στέριωσε φοβούμενος την ευστροφία (χα!) ή την πρώιμη οικολογική ευαισθησία του Κοζανίτη πανδοχέα!
Για τη σχετική ιστορία: εδώ

"Γέφυρα φιλίας και ειρήνης" ή γέφυρα ταλαιπωρίας στα σύνορα Βουλγαρίας - Ρουμανίας;

Την περάσαμε στο ταξίδι μας προς τη Ρουμανία, αφού ενώνει τις δυο χώρες, Βουλγαρία και Ρουμανία στο φυσικό τους όριο, τον Δούναβη ποταμό, τον Ίστρο ή Τούνα των Τούρκων, που αποτέλεσε στους αιώνες τον μεγάλο υδάτινο δρόμο διακίνησης αγαθών, ιδεών, φίλων και εχθρών.

Το "Caru cu Bere" στο Βουκουρέστι (πληροφορίες για ταξιδιώτες)

Το "Caru cu Bere" είναι μπυραρία και εστιατόριο που επισκεφτήκαμε στον ελεύθερο χρόνο μας στην πόλη. Εύκολο να το βρεις, καθώς βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο του Βουκουρεστίου, κοντά σε ορθόδοξο ναό, απ' όπου πήρε το όνομα της και η οδός (Strada Stavropoleos). Γενικότερα στην περιοχή υπάρχουν πολλά φαγάδικα, μπυραρίες, ζαχαροπλαστεία και άλλα καταστήματα.

Στάση, λοιπόν, στο Caru cu Bere για ξεκούραση από το περπάτημα (δεν βαστούσαν άλλο τα ρημάδια) και φαγητό (να μη φυράνουμε). Μας άρεσε η διακόσμηση του μαγαζιού στο εσωτερικό, το γρήγορο service, η ευγένεια των υπαλλήλων παρά την κούραση τους λόγω φόρτου δουλειάς, οι τιμές του και οι καθαρές τουαλέτες.

Παραγγείλαμε το menu της μέρας, που περιλάμβανε σούπα ως πρώτο πιάτο, κρέας της αρεσκείας σου με γαρνιτούρα ως δεύτερο και γλυκό. Όλα αυτά κόστισαν 20 lei το άτομο, δηλ 4.50 ευρώ. Το ποτό και το ψωμί πληρώνονται extra, αλλά είναι φθηνά, όπως και ό,τι άλλο παραγγείλεις από τον κατάλογο. Σε κάθε μπύρα που θα παραγγείλεις, μια δεύτερη είναι κερασμένη από το μαγαζί, πράγμα που αποτέλεσε μια ευχάριστη έκπληξη.

Λειτουργεί από το 1897 και αποτελεί μέρος της ιστορίας της πόλης. Ο κατάλογος του μαγαζιού είναι γραμμένος στα Ρουμάνικα και τα γερμανικά κι αν δεν γνωρίζεις τις συγκεκριμένες γλώσσες μόνον με τη βοήθεια του προσωπικού μπορείς να καταλάβεις τι περίπου θα φας.

Γενικά το φαγητό είναι φθηνό στη Ρουμανία. Αν μάλιστα, όπως στη δική μας περίπτωση, το πακέτο της εκδρομής περιλαμβάνει ημιδιατροφή, τότε δεν θα ξοδέψετε χρήματα για φαγητό, πέρα από ελάχιστα για κάτι πρόχειρο από φούρνους ή από πάγκους με εδέσματα της ευρύτερης περιοχής, όπως τα νοστιμότατα courtoskalacs, δηλ. ψημένο ζυμάρι στα κάρβουνα, πασπαλισμένο με ζάχαρη, κανέλα, αμύγδαλο, καρύδι κλπ. Μοσχοβολάει ο τόπος όπου ψήνεται γύρω από έναν κύλινδρο, παρουσία του πελάτη, αλλά σου κάθεται λίγο βαρύ στο στομάχι, αν το φας γρήγορα.

Πάντως λίγο το πρόχειρο φαγητό, λίγο να δοκιμάσεις τις καινούριες γεύσεις, λίγο το φαγητό στο ξενοδοχείο το βράδυ, λίγο η λαιμαργία στον μπουφέ, λίγο τα επιβαρυμένα με θερμίδες ή κακής ποιότητας φαγητά των ξενοδοχείων - όπου τίποτα δεν πάει χαμένο κι αυτό που δεν έφαγες το πρωί, θα το φας διαφορετικά μαγειρεμένο το βράδυ - στην επιστροφή στο σπίτι η ζυγαριά σίγουρα θα δείχνει κάτι παραπάνω κι ας έχεις περπατήσει δεκάδες χιλιόμετρα.

Λούκοβιτ - Πλέβεν - Ρούσε, ο δρόμος του traffiking

Μετά τη Σόφια και πιο συγκεκριμένα στη διαδρομή Λούκοβιτ - Πλέβεν - Ρούσε (πρόκειται για το δρόμο που οδηγεί στα σύνορα Βουλγαρίας- Ρουμανίας και στη "γέφυρα φιλίας" του Δούναβη που ενώνει τις δύο χώρες) από τα παράθυρα του εκδρομικού μας λεωφορείου βλέπαμε κάθε λίγα χιλιόμετρα νεαρές κοπέλες να στέκονται σε μικρές εσοχές - parking του απαρχαιωμένου οδικού δικτύου της περιοχής. Κανένα χωριό κοντά, καμιά στάση λεωφορείου, στη μέση του πουθενά! Δεν αργήσαμε να καταλάβουμε ότι πρόκειται για κύκλωμα πορνείας, αφού κάποιες κοπέλες με το ντύσιμο τους (π.χ. μαγιό) και τη στάση του σώματος τους έκαναν εμφανή την ιδιότητα τους. Εξάλλου το ίδιο σκηνικό επαναλήφθηκε και στο δρόμο της επιστροφής από τη Ρουμανία. Το ζήτημα είναι ότι πολλές από τις κοπέλες αυτές ήταν μωρά, κοριτσάκια 12, 13, 14, 15 ετών περίπου, πολύ μικρές, ανήλικες και επομένως θύματα ενός τέτοιου κυκλώματος, το οποίο όπως φαίνεται είναι γνωστό σε όλους στην περιοχή, φαντάζομαι και στη Βουλγαρική Αστυνομία, αλλά κανείς δεν κάνει κάτι για να το αντιμετωπίσει. Υποθέσαμε ότι μπορεί να τις προωθούν στην πορνεία οι ίδιοι οι γονείς τους ή να πρόκειται για sex traffiking. Οπωσδήποτε όμως, αφού το διαπιστώσαμε εμείς οι περαστικοί μέσα από το λεωφορείο, πρέπει να είναι γνωστό σε όλους στην περιοχή, αρχές και κατοίκους. Μια ακόμα όψη του όμορφου κόσμου μας!

Το χέρι (που ισοπέδωσε το Βουκουρέστι)

Το χέρι του Θεού; Κατά κάποιο τρόπο, ναι! Αφού το χέρι του ηγέτη μπορεί ενίοτε να μετατραπεί σε χέρι επίγειου Θεού που αποφασίζει για όλα και για λογαριασμό όλων!

Έβγαινε, λοιπόν, το χέρι από το παράθυρο του πολυτελούς αυτοκινήτου και υποδείκνυε τις περιοχές, ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα με αρχοντικά και ιστορικά κτίρια, που έπρεπε να κατεδαφιστούν για να χτιστούν στη θέση τους το "σπίτι του λαού" - στο οποίο ο λαός δεν πάτησε ποτέ το ποδάρι του, αλλά ούτε ο Τσαουσέσκου πρόλαβε να χαρεί - και πέριξ αυτού τεράστια, πολυόροφα και στέρεα (ανθεκτικά ακόμα και για σεισμό 8 ρίχτερ) κτίρια πολυτελούς κατασκευής, προορισμένα για τα μέλη του κόμματος και της Σεκιουριτάτε. Τέλος σε κάποια απόσταση σύγχρονες ακαλαίσθητες και ευτελών υλικών πολυκατοικίες για το λαό (έχουμε κι εδώ παρόμοιες παλιές εργατικές πολυκατοικίες, οικοδομές της αντιπαροχής κλπ), όλους αυτούς δηλ. που ο Τσαουσέσκου ξερίζωνε από τα χωριά τους και την ύπαιθρο και τους μετακινούσε σε πόλεις πολύ μακριά από τις εστίες τους, για να αποτελέσουν την εργατική μηχανή της χώρας και στους οποίους δεν ταίριαζε τίποτα άλλο παρά αυτά τα καταθλιπτικά διαμερίσματα, ώστε να αποκτήσουν πιο εύκολα την ψυχολογία της μάζας. 

Στα βήματα του Δράκουλα ή εκλογές;

Κάλλιο στα βήματα του Δράκουλα, παρά στα βήματα της προεκλογικής περιόδου εν Ελλάδι. Βουκουρέστι, Κούρτεα ντε Άρτζες (Curtea de Arges), Σιμπίου (Sibiu), Σιγκισοάρα (Sighisoara), Μπρασόβ (Brasov), Bran, Σινάια (Sinaia) και πολλά χιλιόμετρα στα καταπράσινα Καρπάθια βουνά και την ρουμάνικη ύπαιθρο, στις περιοχές της Τρανσυλβανίας, Βλαχίας, Μολδαβίας. Ο απολογισμός του ταξιδιού εικόνες, εντυπώσεις, καινούριες γνώσεις και η βεβαιότητα πως οι κυβερνήσεις πέφτουνε, μα τα παλάτια μένουν. Αλλιώς, από τη μια οι ηγέτες και οι συν αυτοίς κι από την άλλη ο λαός, από τη μια ο πλούτος, η χλιδή, η άκρατη φιλοδοξία, η ματαιοδοξία κι από την άλλη η πλέμπα. Δεν ταυτιζόμαστε και δεν συγκλίνουμε πουθενά, ανεξαρτήτως καθεστώτος. Θα μου πείτε σιγά το νέο, αλλά είναι που ενώ σου φωνάζει, μάθημα δεν γίνεται, γιατί η ελπίδα πεθαίνει τελευταία κλπ. Αχ, και να μπορούσα να την κοπανήσω στις επικείμενες...οπωσδήποτε πάντως βάζω καπάκια στ' αυτιά, όπως τα δάχτυλα στα μάτια στις ταινίες φρίκης, μισοανοιχτά!

Κοζανίτικα αινίγματα

Και πάλι από το βιβλίο "Γεύσεις από παλιά Κοζάνη" των Ματίνας  Τσικριτζή Μόμτσιου και Φανής Φτάκα Τσικριτζή που αποτελεί πηγή γνώσης για τον πολιτισμό της Κοζάνης, παραθέτω μερικά από τα πολλά αινίγματα σε τοπική διάλεκτο που σχετίζονται με τροφές, καρπούς και τη μαγειρική γενικότερα.

1. Αβγό
Έχου ένα βαριλάκι πό 'χι δυο λουιές κρασάκι. (λουιές = είδη)

2. Αρμιά (λάχανο τουρσί)
Μια παρτάλου, μια τζιρτζέλου στου καδί μέσα γκυλιέτι. (α)παρτάλου, τζιρτζέλου = αυτή που φοράει ράκη β) γκυλιέτι = κυλιέται)

3. Ελιά
Ένας καλόιρους μι του τσάκνου στουν κώλου. (τσάκνου = το κλαράκι)

4. Καρπούζι
Πράσινος πύργους, κόκκινους κάμπους, κι μέσα αράπδις χουρεύν.

5. Κουτάλα
Στιγνή τ' βάνου χλουρή τ' βγάνου. (χλουρή = φρέσκια, νωπή)

6. Κλήμα - σταφύλι - κρασί
Άσχημους πατέρας, όμουρφου πιδί κι ζουρλό αγγόν'. (ζουρλό = τρελό)

7. Ρεπάνι
Είμι άσπρου σαν τυρί κι τυρί δεν είμι, έχου πουντικού νουρά κι ποντικός δεν είμι.

8. Καλίγκα (το ρόδι)
Χίλια αδέλφια μαζουμένα σι μια κάπα τυλιγμένα.

9. Κάστανο
Απ΄όξου πιτσί, απού μέσα μαλλί κι μέσα μια χαψιά καλή (πιτσί = το πετσί)

10. Κεράσι
Τίρι - τίρι κρέμιτι, να του 'χα να του χάψου. (να του χάψου = να το φάω)

Στης Πάργας τον ανήφορο, κανέλα και γαρύφαλλο;

Αχ στης Πάργας τον ανήφορο κανέλλα και γαρύφαλλο
Αχ με γέλασαν δυο παργανιές κοντούλες και μελαχρινές

Παρά τον ανήφορο ωστόσο, αποφασίσαμε για τρίτη φορά μέσα σε μια δεκαπενταετία να περάσουμε μερικές μέρες διακοπών στην περιοχή, πρώτη φορά χωρίς την Άλκηστη - που πάει να πει όλες οι ομορφιές του κόσμου ετούτου - μόνοι δηλαδή, αλλά όχι σαν το λεμόνι, καθότι ζεύγος! Και τι ζεύγος! Μεσήλικων πλέον, που πάει να πει ότι τις ανηφόρες της Πάργας ή τους στίχους του δημοτικού τραγουδιού, τα νιώσαμε στην πραγματική τους διάσταση!

Κανέλα και γαρύφαλλο είδαμε να πωλούνται σε συσκευασίες σε καταστήματα με τουριστικά είδη, δεν μοσχοβόλαγε όμως ο τόπος, η πόλη πιο συγκεκριμένα, ούτε κανέλα, ούτε γαρύφαλλο, αλλά ούτε καν καλοκαίρι, θάλασσα, πεύκο, λέλουδα...! Αντίθετα βρομούσε, από υπονόμους, από σκουπίδια και υπερχειλισμένους κάδους απορριμάτων, βενζίνα από μηχανάκια και εξατμίσεις αυτοκινήτων που αυτήν την περίοδο, την υψηλή, την έχουν κατακλύσει, κοντεύουν να την πνίξουν ως τουριστικό τσουνάμι!

Έμοιαζε η Πάργα, που η φύση την προίκισε με μεγάλη φυσική ομορφιά, σαν ένα πλοίο που ο πλοιοκτήτης του για να αυξήσει τα κέρδη του το υπερφόρτωσε με επιβάτες και οχήματα! Κι αν η χωρητικότητα του πλοίου ήταν εκατό άτομα κι άλλα τόσα οχήματα, ο άπληστος καραβοκύρης τα δεκαπλασίασε, με αποτέλεσμα το πλοίο του να βουλιάζει, τουλάχιστον ως ποιοτικός τουριστικός προορισμός. 

Τουριστική υπερεκμετάλλευση παντού, στα καταλύματα, στις οργανωμένες παραλίες, στα καταστήματα εστίασης, διασκέδασης κλπ, στις οργανωμένες περιηγήσεις με βαρκάκια-πλοιάρια, στο πλήθος των μικροπωλητών...πνιγερά, ασφυκτικά γεμάτα όλα, σχεδόν χωρίς ανάσα και δροσιά καλοκαιριού!

Οι καθαρές και δροσερές θάλασσες της Πάργας για δυο μέρες ήταν τόσο βρόμικες που οι περισσότεροι απέφευγαν να μπουν, οι ριψοκίνδυνοι κολυμπούσαν ανάμεσα σε φουσκάλες και αφρούς που αυξάνονταν στο έμπα και με τις κινήσεις τους σαν τον αφρό της σαπουνάδας στη σκάφη! Λύχνος, Αη-Γιαννάκης...,υπέροχες παραλίες μες τη βρόμα, όχι λόγω της πολυκοσμίας, αλλά όπως μας είπαν ντόπιοι είτε λόγω των λυμάτων που αφήνουν τα καράβια με προορισμό την Ηγουμενίτσα, είτε λόγω του βιολογικού της Πάργας, που ενδεχομένως δεν προλαβαίνει να επεξεργαστεί πλήρως τα αστικά λύματα! 

Φυσικά και βρίσκεις τον τρόπο να ξεφύγεις απ' αυτά, να κολυμπήσεις πιο μακριά, να νοικιάσεις πιο έξω, να επιλέξεις το μαγαζί που δεν βρίσκεται μέσα στον κακό χαμό, την ηχορύπανση κλπ. Λίγα χιλιόμετρα παραπάνω, προσεκτική επιλογή, αναζήτηση της ποιότητας... Είναι όμως κρίμα για την περιοχή! Σαν να έχεις στα χέρια σου μια ζωγραφιά από μεγάλου ζωγράφου το χέρι καμωμένη κι εσύ να την καταστρέφεις! Αυτό είναι η Πάργα, αυτή την περίοδο, την υψηλή, και χαμηλώνει τόσο τον τόπο, που συνιστώ να επιλέξετε μια άλλη, πιο ήσυχη κι ας είναι χαμηλή!

Πάρις Πρέκας - Πάργα

Ελληνικό καλοκαιράκι (γραμμένο το καλοκαίρι του2015)

Julian Heath 

Lemons with Red Table

Δροσιά χυμών στο στόμα

Δροσιά της θάλασσας στο σώμα

Φως εκτυφλωτικό

Γαλάζιο σε γη κι ουρανό

Τζιτζίκια, τριζόνια

Λουλούδια, μπαλκόνια

Αστέρια λαμπερά

Κοχύλια πλουμιστά

Κολύμπι, ακρογιαλιές

Ανέμελες στιγμές

Νύχτες γυμνές

Επιθυμίες ερωτικές

Καλοκαίρι το λες

Να μην τελειώσει θες

Ματίνα Γκούτζιου

Ρόδια, νεραντζούλες και χιλιόμετρα (2015)

Καλλίφωνη όχι, παράφωνη μπα! Ίσα-ίσα να συνοδεύει ευχάριστα τον τραγουδιστή ή και μόνη, χωρίς τεχνητό μέσο, περισσότερο ζεστά, γιατί ζεστή και οικεία είναι η φωνή που μας αγαπά κι όταν τραγουδά, ε, τότε είναι σαν χάδι, μαλακώνει την ψυχούλα μας, φτιάχνει τη διάθεση μας και το ταξίδι χιλιομετρικό ή ζωής ομορφαίνει!

Οι εκδρομές στα πέριξ, αλλά και μακρύτερα ήταν συχνές, τότε που το "γραμματόσημο" ήταν μικρό, δεμένο στο παιδικό καθισματάκι στις πίσω θέσεις. Οι παραγγελιές συχνές κάθε φορά που νύσταζε και ήθελε να κοιμηθεί! Πες αυτό ή εκείνο ή το άλλο...αλλά για ένα διάστημα το κατεξοχήν νανουριστικό ήταν "το ρόδι" του "Λουζοζίκου". Και μία και δύο, ολόκληρο ή με επαναλήψεις του ρεφρέν - εξάσκηση για διαγωνισμό μουσικής λέμε - μέχρι ο ύπνος να σφαλίσει τα βλέφαρα!

Σήμερα το "γραμματόσημο" έγινε πεταλούδι, άνοιξε φτερά, πετά και μην το είδατε! Τα ταξίδια όμως εξακολουθούν και η τελευταία επιτυχία που έχει ζήτηση από τον συνταξιδιώτη της ζωής και των τόπων είναι "η νεραντζούλα".  Κι αν η τραγουδιστική διάθεση καθυστερήσει, σίγουρα το κατάλληλο τσίγκλισμα θα δώσει το έναυσμα για το τραγούδι! "Τι έτσι στα μουλωχτά θα το πάμε;" "Μουλωχτά στον Αη Γιώρ' (στα μνήματα)!"  Όσο ζούμε θα το πάμε με τραγούδια, ρόδια και νεραντζούλες... και χιλιόμετρα, πολλά χιλιόμετρα!

Εκδρομούλα στα όρη στ΄άγρια βουνά.

Εκδρομούλα σήμερα στα όρη και στα βουνά κυριολεκτικώς και μεταφορικώς για αποτοξίνωση από τα ιδιαιτέρως τοξικά συμβάντα των τελευταίων ημερών, μηνών, ετών...του κατά φύσιν ζην κόσμου μας εν γένει! Η διαδρομή μέσα στην παρθένο φύση - τουλάχιστον ένα μεγάλο μέρος της - ήταν παρθενική και για μας τους εκδρομείς (εμείς οι δυο, ο κόσμος όλος) που για πρώτη φορά διασχίσαμε οδικώς τα μέρη αυτά!

Από Κοζάνη ως το Λευτεροχωράκι (Ελευθεροχώρι Ελασσόνας) τα μέρη γνωστά, με ελάχιστη κίνηση ωστόσο! Το ραδιόφωνο που ενοχλητικά εξέπεμπε για μερικά χιλιόμετρα τα παλιο-νέα για μέτρα, περικοπές και άλλα δεινά του αβίωτου πολιτικού βίου μας, γρήγορα έκλεισε για να ακούσουμε τη σιωπή μας που μυσταγωγικά οδήγησε σε κουβέντες περί ανέμων και υδάτων με προεξάρχουσες αυτές της πατριδογνωσίας, έστω ημιμαθώς, αλλά οπωσδήποτε θεραπευτικώς!

Για την παλιά εθνική οδό Ελασσόνας- Κατερίνης μου είχε μιλήσει εγκωμιαστικά καλή συνάδελφος, οι πρώτες μου ωστόσο εντυπώσεις ήταν διαφορετικές από την εικόνα που έπλασα για το τοπίο, όπως συνήθως συμβαίνει. Αντί να διασχίζουμε ορεινό και δασώδες μέρος, για αρκετά χιλιόμετρα περάσαμε από μεγάλες σε έκταση καλλιεργημένες εκτάσεις με στάρια, τριφύλλια, καπνά, καλαμπόκια και οπωροφόρα.

Όμορφα, μέχρι να έρθουν τα πιο όμορφα, το ορεινό τοπίο, τα ορεινά χωριά, Άγιος Δημήτριος και Φωτεινά! Κίνηση στον Άγιο Δημήτριο, από Κατερινιώτες παραθεριστές κυρίως, όμορφα σπίτια, εξοχικά ως επί το πλείστον, χτισμένα με πολύ χρήμα, ταβέρνες με ψητούρα, καφενεία δροσερά, ξενοδοχεία...Τουριστικό το μέρος, μέσα σε κατάφυτη και πανέμορφη περιοχή.

Εικόνες και μυρωδιές από τα αραδιασμένα ξύλα της αυλής μου

Και τι δεν έχω ψήσει ανάμεσα στα κενά που δημιουργούσαν τα αραδιασμένα ξύλα της αυλής μου. Ήταν ένα από τα αγα-πημένα μου παιχνίδια και αφιέρωσα πολλές ώρες παιχνι-διού κάνοντας τη φουρνάρισσα, αλλά και τη μαγείρισσα, αφού οι δυο ρόλοι ήταν αλληλένδετοι. Μ' αυτό τον τρόπο εξασφάλιζα το φαγητό της κουκλοοικογένειας που περίμενε αραδιασμένη σε κάποιο ντουβάρι ή και στο χώμα της αυλής να φάει. Τα υλικά για τη μαγειρική τα προμηθευόμουν από τον κήπο μας. Φύλλα δέντρων, λουλούδια, καρποί...ανακατεύονταν με νεράκι στα κουζινικά και φουρνίζονταν στα κενά ανάμεσα στα ξύλα, στον υποτιθέμενο φούρνο. Μέχρι να ψηθούν με περίμεναν ένα σωρό άλλα παιχνίδια, καθώς η φαντασία κάλπαζε. Από την ανοιχτή πόρτα του εργαστηρίου του ο πατέρας μου με παρακολουθούσε και ποτέ δε μου χάλασε χατίρι όταν τον κερνούσα κάτι απ' αυτά που μόλις είχα ψήσει, προσποιούνταν ότι το τρώει και μάλιστα με επιφωνήματα που απέδιδαν τα εύσημα στη μαγείρισσα.

Οι γλυκές αυτές μνήμες με κάνουν να συνειδητοποιώ πόσο τυχεροί υπήρξαμε όσοι ήμαστε παιδιά τις δεκαετίες  '60, '70 και παίξαμε ώρες πολλές στις γειτονιές και τις αυλές. Χορτάσαμε παιχνίδι. Το δικό μου παιδί μεγάλωσε σε διαμέρισμα, δεν κυλίστηκε στο χώμα, δεν μάτωσαν τα γόνατα της, δεν εξαφανίστηκε σε γειτονιές, δεν έτρεξε άφοβα με το ποδήλατο στους δρόμους της πόλης, δεν έμειναν στη μνήμη της οι μυρωδιές της φύσης, των λουλουδιών, των ανθισμένων δέντρων και φυτών, των ξύλων, της βρεγμένης γης, του ποτισμένου κήπου το βράδυ, δεν άκουσε τους ήχους των πουλιών, της γειτονιάς που κουβέντιαζε τα βράδια στους χωρατάδες....δεν είχε σκυλάκι, γατούλες, κοτούλες....δεν έδεσε σχοινιά ανάμεσα σε δυο δέντρα για να ξαπλώσει στην αυτοσχέδια αιώρα από κουρελού....δεν έπαιξε κυνηγητό, κρυφτό, κλέφτες κι αστυνόμους, τα καπάκια....στις γειτονιές κι είναι κρίμα! Βέβαια η κάθε γενιά έχει τα δικά της παιχνίδια, αυτά που επιβάλλουν οι συνθήκες και πάντα η παιδική φαντασία βρίσκει τρόπους. Τα παιχνίδια αφθονούν, αγοράζονται με τέτοια υπερβολή από τους γονείς που ακόμα και τα παιδιά έχουν μπουχτίσει και δεν τους δίνουν σημασία, ενώ πολλά απ' αυτά έχουν κάτι από τη διαστροφή των μεγάλων, κούκλες μακιγιαρισμένες που ακολουθούν πιστά τη μόδα ή κατασκευάζονται καθ' ομοίωση κινηματογραφικών ηρώων ή των star της βιομηχανίας του θεάματος, ηλεκτρονικά παιχνίδια και παιδικές σειρές που εθίζουν στη βία, στον πόλεμο...ή αποτελούν μέρος της προπαγάνδας της καθεστηκυίας τάξης. Χρειάζεται πολύ προσεκτική επιλογή, αν και συχνά δε γίνεται να αρνηθείς στο παιδί σου το παιχνίδι που η διαφήμιση έχει επιβάλει, όσο κι αν διαφωνείς.