Η Ελισάβετ-Λίλιμπετ του οίκου των Ουίνδσορ πέθανε (8/9/2022), η βασίλισσα του οίκου-σπιτιού μας ζει και βασιλεύει. Αρτεμισούλα-Ελισάβετ κράτα γερά.

Ελισάβετ-Αρτεμισούλα και βασιλομήτορα την αποκαλούμε. Της μοιάζει κάπως οπτικά, δηλαδή η real Ελισάβετ πέρασε και δεν ακούμπησε.  Βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου η μακαρίτισσα πια Ελισσάβετ, Βασίλισσα του οίκου - σπιτιού της η μαμά μας από πάντα και ακόμα. Πολλοί φρόντιζαν την Ελισσάβετ, πολλοί φροντίζουμε και τη δικιά μας Βασίλισσα. Πλήρης ημερών η Ελισάβετ έζησε μια παραμυθένια ζωή, μοναδική, για μετρημένους στα δάχτυλα του ενός χεριού και εκπροσωπώντας την τάξη της και το θεσμό της με τις ανάλογες ενέργειες σε βάρος των λαών και αδυνάτων, πάντα κρυμμένες πίσω από αβρότητες, τελετές, φιλανθρωπία, λάμψη, μανδύες και ενδύματα τόσο μοναδικά που μόνο γι' αυτά να μπορείς να κουβεντιάσεις.  Μόλις 93ών η μαμά μας και βασιλομήτωρ έχει ακόμα χρόνια μπροστά της και μπορεί να μην έζησε τη ζωή της σωσία της (έτσι λέμε), αλλά ζει μια μακριά και καλή ζωή με παιδιά, εγγόνια, δισέγγονα και όλους να τρέχουν για χάρη της μόλις βήξει. Κικούκω, Φωφούκω, Τιτούκω κ.α. πολλοί. Βασίλισσα μας, μην επηρεάζεσαι από την τηλεόραση που δεν κλείνει, απλή συνωνυμία, τυχαία ομοιότητα, εσύ έχεις ακόμα. Κράτα γερά! Δες το σαν show να περνάς και την ώρα σου. "Ε, αυτό δεν είναι;" θα πει.  (Φωτογράφηση της βασίλισσας μας : Thomas Nedelkos )

Στιχοπλόκημα που διαβάστηκε στην πρώτη γνωριμία- τραπέζι με τους συμπεθέρους μας τον Οκτώβριο του 2021

Μας έγινε συνήθεια σε γιορτές, συναντήσεις, μαζώξεις αγαπημένων να σκαρώνουμε κάποιοι της οικογένειας στίχους για τις όμορφες στιγμές. Όταν το παιδάκι μου-μας παντρεύτηκε τον αγαπημένο της και γαμπρό μου και παιδί μου πλέον, στο πρώτο τραπέζι γνωριμίας που μας έκαναν με πολλή ζεστασιά και φροντίδα οι αγαπημένοι μας συμπέθεροι, τους έκανα έκπληξη με το στιχοπλόκημα που έγραψα για τη στιγμή. Ή τους άρεσε ή με πέρασαν για σιούρδα. Νομίζω ότι κάτι τέτοια ομορφαίνουν κι άλλο τις στιγμές μας. Ας διασωθεί στη μνήμη, μαζί με τις εικόνες, την όμορφη παρέα και πάνω απ' όλα με τις ευχές μας για τα παιδιά μας. Ευχαί γονέων στηρίζουσι θεμέλια οίκων κ.τ.λ.

Να ζήσετε, παιδιά μας!

Στην υγεία των παιδιών μας!

μα και των συμπέθερων μας!

Όλοι να υγιαίνουμε

και σε χαρές, κι ας είν' και ξαφνικές

να συνδαιτημονεύουμε (ομοτραπεζεύουμε)!

Οι νιόπαντροι να ζήσετε!

Τις πιο όμορφες στιγμές

στο διάβα σας να συναντήσετε!

Θέλει δουλειά η σύζευξη

Είναι σαν μια ανηφόρα

με καλό καιρό, μα και με μπόρα.

Ταξίδι με καλοκαιριά, αλλά και βαρυχειμωνιά.

Αλκηστούλα μου, σα μαμά σου

πρίγκιπα ονειρευόμουνα για την αφεντιά σου.

Και τον βρήκες στον Παρούλη.

Απ' όλη την υδρόγειο, τον βρήκες στην "Υδρόγειο".

Σου προσφέρει, λες, αγάπη, ζεστασιά, σε εκτιμά ...

Ασυννέφιαστα, λες, είναι όλα

και τα όνειρα σας πήραν φόρα.

Με τις χαρές σας θα χαρούμε.

Δίπλα σας πάντα θα σταθούμε.

Γαμπρέ μου και παιδί μου πια, 

σου εμπιστεύομαι το μοσχοκόριτσο μου.

Είσαι καλό παιδί αποφαίνομαι

δεν θα 'χω το μυαλό μου.

Βίον ανθόσπαρτον ευχόμαστε

κι επειδή μέσα στα άνθη

πάντα φυτρώνει και αγκάθι,

δυνατοί πρέπει να είσαστε

κι αγώνα όμορφο να δίνετε.

Η μαμά

Ποίημα: "Ο ζεϊμπέκικος χορός" (γραμμένο το καλοκαίρι του 2022)

Ο άντρας μου χορεύει ζεϊμπεκιά

κι απλώνει  χέρια σαν φτερά

όμοια μ΄ αυτά που χρόνια τώρα

σκεπάζουν όλους  στοργικά

Ο άντρας μου χορεύει ζεϊμπεκιά

Κινεί τα χέρια και τα βήματα στο τέμπο ρυθμικά

είναι τα χέρια του άξια και χρυσά 

μπροστά για όλα και για όλους που αγαπά 

Ο άντρας μου χορεύει ζεϊμπεκιά

κι έτσι όπως φέρνει τη γυροβολιά

λάμπει ξανά η  λεβεντιά

αυτή που κάπως κρύφτηκε στων χρόνων τη σκιά 

Ο άντρας μου χορεύει ζεϊμπεκιά

Κι όταν το πόδι με το χέρι του χτυπά

σε μένα δάκρυα συγκίνησης γεννά

γιατί η δική του ζεϊμπεκιά 

είναι το φιλμάκι της ζωής του

που, όπως για όλους, γρήγορα περνά.

Ματίνα Γκούτζιου

Στιχοπλόκημα " Βασιλικούλα και Γιαγιακούκου"

"Γιαγιά" με φώναξε από μακριά

κι αρχίσαμε να τρέχουμε η μια στης άλλης την αγκαλιά

Πρώτη φορά η λέξη αυτή αντήχησε μελωδική στα αυτιά 

Με απογείωσε αναπάντεχα η χαρά

Ένιωσα σαν να ήμουνα πραγματική γιαγιά. 

Πώς να σε λένε τα παιδιά; Με ρώτησαν τα τρία πρώτα μας, 

του άντρα μου για την ακρίβεια παιδιά.  

Ακούω σ' όλα τα ονόματα, ακόμα και στο θειά.

Μα αποφάσισαν γιαγιά κι άνθισε στην καρδιά μου πασχαλιά.

Πάσχα ήτανε θαρρώ με ανοιξιάτικο καιρό

σε πάρκο το μικρό μας κοριτσάκι πήγαμε, δίχως εξοπλισμό.

Σαν είδε μπάλες και ποδήλατα, ε, ήθελε κι αυτό.

Μια μπάλα από περίπτερο αγοράσαμε, μα ήτανε μαγική!

"Γιαγιά, γιαγιά, γιαγιά... με φώναζε από μακριά. 

Από την κορυφή ως τα νύχια εμούδιασα από χαρά

σφιχτά αγκαλιαστήκαμε, δεσμό γιαγιάς και εγγονής 

πάνω στη μπάλα τη θαυματουργή ορκιστήκαμε.

Στο πάρκο, γιαγιά με βούλα πια, σαν Πόρθος, Άθως, Ντ΄Αρτανιάν

το εγγονάκι μου φυλούσα, σειρά στις κούνιες εκρατούσα,

μαζί κυνηγητό και τόπι, είχα μεθύσει σα σε χαροκόπι.

Αγκαλίτσες και φιλιά σε αφράτα ποδαράκια και χεράκια 

τρίχρονα, αθώα, αγαπησιάρικα, απαλά.

Είναι η λέξη δις και τρις γλυκιά, αν είσαι δεύτερη ή τρίτη στη σειρά γιαγιά

Ναι, γίνονται κι αυτά!

Σε αξία, αμέσως μετά το μητέρα μάνα, μαμά.

Όταν παιδιά κι εγγόνια έχουμε κοντά

προσπαθούμε όλοι μαζί ο κόσμος μας 

με μπουρμπουλήθρες και γλειφιτζούρια να ντυθεί

την καρδιά μας όλοι μαλακώνουμε κι απλώνουμε,

όχι δεν είμαστε θεοί, εκολυμπήσαμε και κολυμπάμε κι εμείς με θαλασσοταραχή.

Μα δεν έχει μεγαλύτερη αξία η ζωή

σαν παραμύθι της γιαγιάς άμα ξεδιπλωθεί;

 

Η μαμά τραγουδάει το αηδονάκι. (18 Αυγούστου 2022)

 Είπαμε ότι η μαμά μου θυμάται καλά, ακόμα και σήμερα στα 93 της χρόνια, κάποια από τα τραγούδια που μας έλεγε στα μικράτα μας. Το δεύτερο, μετά "Το Πατρικό Σπίτι" του Ιωάννη Πολέμη, είναι το Αηδονάκι. Το θυμάσαι, μαμά; Τον τίτλο δεν τον θυμόταν, αλλά μόλις της έδωσα το τέμπο, πήρε φόρα, αμέσως λέμε. Περίμενε λίγο, μαμά, να ανοίξω την κάμερα του κινητού, περίμενε. Το είπε, χωρίς να της θυμίσω ούτε ένα στίχο, με χαρά μεγάλη. Λίγη ώρα αργότερα που της πήγα το φαγητό, δεν πρόλαβα να μπω από την πόρτα και άρχισε να μου απαγγέλει: "Εις το βουνό ψηλά εκεί, είναι εκκλησιά ερημική, το σήμαντρο της, δε χτυπά, δεν έχει ψάλτη, ουδέ παπά."  Άλλη φορά αυτό, μαμά, τώρα είναι ώρα φαγητού, κάνε λίγο κράτει. 

Μέσα στὸ δάσος περπατῶ

κι ἀκούω τὰ πουλάκια.

Κάθε κλωνὶ

καὶ μιὰ φωνή,

σὲ κάθε δένδρο μουσικὴ

χαρὲς καὶ τραγουδάκια.

Μὰ ἐκεῖ ποὺ ἄλλα τραγουδοῦν

κι ἄλλα κρατοῦν τὸ ἴσο,

ἕνα πουλί,

μικρὸ λαλεῖ

σὰ νὰ τοὺς λέει: «Σωπᾶστε σεῖς!

Ἐγὼ θὰ τραγουδήσω!»

Σωπάσαν ὅλα... Τὸ μικρὸ

πουλὶ τ᾿ ἀποστομώνει.

Εἶχαν λαλιὰ

τ᾿ ἄλλα πουλιά,

μὰ ἕνα ἦταν μοναχὸ

ἀπ᾿ ὅλα τους τ᾿ ἀηδόνι.

Το πατρικό μου σπίτι (του Ιωάννη Πολέμη), αγαπημένο τραγούδι της μαμάς μου.

Πέρα στην άκρη του χωριού
που ο μύλος μας γοργά γυρνά,
κι ο ήλιος του καλοκαιριού
μέσ’ απ’ τα δέντρα δεν περνά,
εκεί ‘ναι και το φτωχικό
το σπίτι μου το πατρικό.

Εκεί πρωτάνοιξα στο φως
τα μάτια μου και την καρδιά
κι είμαι σαν ένας αδερφός
με τ’ άλλα του χωριού παιδιά.
Παιγνίδια, γέλια απ’ την αυγή
κοντά στη δροσερή πηγή.

Δε θέλω εγώ φανταχτερά
παλάτια, που λαμποκοπούν,
μηδέ την ψεύτικη χαρά
που με τα πλούτη τους σκορπούν.
Εγώ ποθώ το φτωχικό
το σπίτι μου το πατρικό. (του Ιωάννη Πολέμη)

Αυτό το ποίημα το γνώριζα καλά από μικρή, όχι από το σχολείο, αλλά από τη μαμά μου, που το τραγουδούσε συχνά στο σπίτι και μας το έμαθε. Το έμαθε κι εκείνη στα κατηχητικά που πήγαινε νεαρή προκατοχική κοπελίτσα, πού αλλού να πήγαιναν ή να μάθαιναν κάποια πράγματα στην επαρχία εκείνα τα δύσκολα χρόνια; Γεννημένη τον Ιανουάριο του 1930, σήμερα σχεδόν 93 ετών, έχει καλή μνήμη, αλλά τόσο αδύνατη φωνούλα πλέον. Πάλι καλά! Της ζήτησα να μου το τραγουδήσει για να διασώσω κι εγώ στη μνήμη των κατιόντων συγγενών κάποια βιώματα. Χωρίς καμία πρόβα, έτσι ξαφνικά, μόλις της το ζήτησα και εν γνώσει της ότι καταγράφω στην κάμερα του κινητού τα χέρια και τη φωνή της, το είπε μια χαρά, με λίγα λάθη στη σειρά των στίχων. Μπράβο μαμά! Α καπέλα, παρακαλώ!

Άλλα δύο τραγούδια θυμάμαι να τραγουδά η μαμά μου, το αηδονάκι και ένα χριστουγεννιάτικο. Άλλη φορά αυτά. Ανταποκρίνεται σαν τα μικρά κοριτσάκια που τα ζητάς να σου πουν το τραγουδάκι που έμαθαν στο σχολείο. Μάλιστα, δεν είναι ντροπαλό παιδάκι, σου το λέει αμέσως χωρίς παρακαλετό. Δεν το περίμενα, αλήθεια! Επιβεβαιώνεται το ρηθέν ότι ο γέρος ξαναγίνεται μωρό. Συγκινήθηκα λίγο και μάλλον εγώ ξέχασα κάποια πράγματα, στο τέλος του βίντεο, Τη ρωτάω ποιο είναι το σπίτι του πόθου της, ποιο θεωρεί πατρικό, αυτό στον Κασλά λέω, εκ παραδρομής, αντί για Καρές που βρίσκονταν στη μέση περίπου της Παύλου Μελά και ήταν το πατρικό των παιδικών της χρόνων ή αυτό που έζησε με τον μακαρίτη τον μπαμπά μου το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της; "Αυτό που ζω τώρα", μου απαντάει σωστά και φιλοσοφημένα το γατόνι. Μαθήματα ζωής μας δίνεις ακόμα, μαμά μου!

Οι λουκανόπιτες της Ζακύνθου (αφήγημα γραμμένο το καλοκαίρι του 2022)

Παιδάκι των πρώτων τάξεων του δημοτικού με λογική και σύνεση πόας, απεστάλην σε χριστιανική κατασκήνωση στη Ζάκυνθο, του πατέρα Απόστολου, μητροπολίτη Ζακύνθου (1967-1974), μαζί με τις μεγαλύτερες αδελφές μου, επιφορτισμένες με την ευθύνη να με προσέχουν, κυρίως η Κικούκω, η μεγάλη αδελφή, μόλις πέντε χρόνια μεγαλύτερη, ήτοι μικρή για το βαρύ αυτό έργο. Πώς να προσέχεις ένα απερίσκεπτο στρουθίο που ακόμα φορούσε πούπουλα για πανοπλία στη ζωή; Η δεύτερη αδελφή, η Φωφώ -ήταν της μόδας τα υποκοριτικά, αλλά η μάνα μας δεν είχε χρόνο για τις τρυφερότητες που τα υποκοριστικά δηλώνουν και μας αποκαλούσε όλες με τα βαπτιστικά μας, Κυρακούλα, Φωτεινή, Ματίνα - η δεύτερη, λοιπόν, μόλις τρία χρόνια μεγαλύτερη μου, λίγο φρονιμότερη ως χαρακτήρας, βάρυνε επίσης την πρώτη και εγώ αμφότερες. Τελικά η Κικούκω δεν τα κατάφερε κι άσχημα, αφού γυρίσαμε σώες στα πάτρια εδάφη, κατόρθωμα σε συνεργασία με τις ομαδάρχισσες, που τα ονόματα τους εντελώς ελησμόνησα. Άσε που η μεγάλη αδελφή κατάφερε να πουλήσει σε άλλες συγκατασκηνώτριες τις λουκανόπιτες, κάπου δύο σακούλες γεμάτες, που θα χαλούσαν μετά την παρέλευση της ημέρας αγοράς τους, καθώς το προϊόν ήτο ευπαθές.

Αλλά ας εξηγηθώ: Άπαξ του διαστήματος της παραμονής μας στην κατασκήνωση η κάθε ομάδα με την ομαδάρχισσα επισκεπτόταν τον Άγιο Διονύσιο στην πόλη της Ζακύνθου, μερικά ακόμα αξιοθέατα  που δε θυμάμαι πια - δεν ξαναπήγα από τότε στο νησί - κι εμείς τα ομαδόπουλα κάναμε και κάποιες αγορές από τα καταστήματα του κέντρου, συνήθως αναμνηστικά για το σπίτι και δώρα για τους γονείς. Όλα τα μικρά ομαδόπουλα, εκτός από ένα. Ως φαίνεται θα μας πήγαν σε κάποιο μαγαζί για πρόχειρο φαγητό στο χέρι κι εκεί πουλούσαν ένα έδεσμα που για πρώτη φορά γευόμουν στη ζωή μου και με ενθουσίασε, ατομική λουκανόπιτα, παρακαλώ. Ήταν τόσο εύγεστη που με όλο μου το χαρτζιλίκι, δεν θα ήταν και ψίχουλα, αγόρασα λουκανόπιτες, να πάω και στις αδελφές μου, και στους γονείς μου, όταν θα επιστρέφαμε στην Κοζάνη, να τρώμε και στην κατασκήνωση, μάλλον δε μας τάιζαν με τέτοιες λιχουδιές, ορθά γιατί είναι βλαπτικές. Τα μαντολάτα δε θα τα είχα πάρει είδηση, ούτε τις κολόνιες με άρωμα από μπουγαρίνι, αυτά τα αγόρασαν οι αδελφές μου στη δικιά τους εξόρμηση στην πόλη.

Και να πεις ότι ήμουν φαγανή; Το αντίθετο, κλαράκι, αδύνατη με τα οστά των γονάτων, των έμπροσθεν και πίσω πλευρών, της λεκάνης να προεξέχουν, καμπούριαζα κιόλας, απ' όσα μου λένε, μάλιστα η Κικούκω με χτυπούσε γροθιές στην πλάτη, κάθε που με έβλεπε να σκύβω για να την ισιάζω. Κακόφαγη, λοιπόν, αλλά οι λουκανόπιτες ήταν το κάτι άλλο! Φαίνεται ότι έφαγα περισσότερο από ότι το στομάχι μου άντεχε και γύρισα κάπως αδιάθετη, έφαγα γερή κατσάδα από την Κικούκω για την αγορά, η Φωφώ περί άλλων ετύρβαζε,  θυμόμουν κι εκείνο το μαύρο σκήνωμα του αγίου Διονυσίου που προσκυνήσαμε, νομίζω ότι με κορόιδευαν και κάποια παιδιά της ομάδας μου σταθερά και εκείνη τη μέρα ειδικά (μπούλινγκ το λέμε σήμερα), σκεφτόμουν ότι έπρεπε και να εξομολογηθώ, πριν φύγω από την κατασκήνωση, για τις αμαρτίες μου στον πατέρα Απόστολο, τι κακό έκανα, αν στεναχωρώ γονείς και τέτοια, και πώς να του έλεγα ότι είμαι άτακτη, αγοροκόριτσο, κατσίκι και τα γόνατά μου μόνιμα καλύπτονται από κακάδια αίματος σαν μεγάλες ντάμκες, ότι δεν ένιωθα και το καλύτερο παιδί ... πολύ ζοριζόμουν το έρμο και αγαθό παιδάκι και η ημερήσια στην πόλη της Ζακύνθου, έξω από τον προστατευτικό κλοιό της κατασκήνωσης, μου βγήκε ξινή. Με όλα αυτά, αδιαθεσία και ταραχή καμπούριαζα περισσότερο, είχα διπλωθεί, ένα δαρμένο κουτάβι. Αυτά τουλάχιστον μου λένε οι αδελφές μου, που ακόμα γελάν με την εικόνα και τις ανοησίες μου, παρελθοντικές και όλων των χρόνων μου. Της ενηλικίωσης μου δεν τους φαίνονται αστείες, τις κατακρίνουν και ες αεί. Διαφέρουμε οι άνθρωποι και οι αδελφές.

Η Κικούκω έτρεχε να πουλήσει τις λουκανόπιτες σε άλλα κοράσια της κατασκήνωσης και τα κατάφερε, άρα σε όλες άρεσε η λουκανόπιτα, άρα δικαίως τις αγόρασα, άρα μήπως έπρεπε και με προσαύξηση, αφού δεν μπορούσαν να πάνε στην πόλη οποιαδήποτε στιγμή; Αλλά αυτά τα σκέφτομαι τώρα που έγινα αετόπουλο μηδενικών πτήσεων στο επιχειρείν. Μπούλινγκ έτρωγα κι από τις αδελφές μου, που γελούσαν όταν έβγαινα από τη θάλασσα με την εμφάνιση μου. Βέβαια τότε το μπούλινγκ το λέγαμε αδελφικό ενδιαφέρον και ήτο. Πρώτη φορά είδα θάλασσα στη ζωή μου τότε και μου άρεσε, δεν ήθελα να βγαίνω απ' το νερό, το χρόνο που δικαιούμασταν να κολυμπάμε σ' αυτήν. Ευτυχώς, όλες οι ομάδες, μεγάλες και μικρές κατασκηνώτριες, κολυμπούσαμε μαζί. Αλλιώς σίγουρα θα πνιγόμουν. Μιμούμουν τις μεγαλύτερες προσπαθώντας μόνη να μάθω να κολυμπώ και κυρίως τη Φωφώ, που είχαν ξαναπάει με την Κική, είχαν μάθει κολύμπι, αλλά η Φωφώ ήταν και είναι το δελφίνι της οικογένειας. "Κοίτα πώς κάνω" μου έλεγε, δεν προλάβαινα να δω και ξεμάκραινε. Κάποτε την ακολούθησα στα "δεν πατάτε", ποια με έσωσε δε θυμάμαι, αλλά πάλι με μάλωσαν. Δεν έμαθα τελικά κολύμπι εκείνη τη χρονιά, ούτε σωσίβια, ούτε μπρατσάκια, ούτε κάποιον να ασχοληθεί, πυρ κατά βούληση, για κάποιες πιο εύκολο για κάποιες πιο δύσκολο. Εμένα εύκολο μου φαινόταν στο μάτι, κουνάς χέρια, πόδια, πίνεις θαλασσινό νερό, τέτοια, αλλά στην πράξη δεν τα κατάφερνα καλά, σκέτο βαριετέ, πώς να μη γελάνε μαζί μου. Έβγαινα, μου λένε, με μελανιασμένα χείλη, έτρεμα από το κρύο, αδύνατη και κοκαλιάρα και φυσικά καμπούριαζα. Γελούσαν τι να έκαναν; Κι αν γελούσαν κι άλλες, εκτός από τις αδελφές μου, δικαίως. Μπούλινγκ το λέμε σήμερα, τότε ήταν η κανονικότητα και μόνες έπρεπε να τα βγάζουμε πέρα. Γροθιά στην πλάτη σταθερά και συνεχίζαμε το πρόγραμμα της κατασκήνωσης.

Αν και χριστιανοπατριωτικού είδους η κατασκήνωση του πατέρα Απόστολου στη Ζάκυνθο  κι αργότερα αυτή που δημιούργησε στο Φτελιό Μαγνησίας πρόσφερε σε πολλά Κοζανιτόπουλα ολιγοήμερες διακοπές, γνωριμία με τη θάλασσα, όνειρο απατηλό για πολλούς από μας του 60, 70, σκληραγώγηση με την καλή έννοια, μακριά από το οικογενειακό περιβάλλον, εμπειρίες πολλές, που τις περισσότερες τις θυμάμαι θετικά. Όχι, δεν ήμασταν τότε μη μου άπτου. Μάλλον κερδισμένες-οι, όλα τα παιδιά που βρεθήκαμε εκεί. μας έψηνε ο ήλιος, η αλμύρα της θάλασσας, χωρίς αντηλιακά, ομπρέλες και ξαπλώστρες, μας ενδυνάμωσαν οι επιπλήξεις και οι κοροϊδίες, ψάλλαμε ύμνους και προσευχόμασταν μπροστά σε έναν Σταυρό επί μικρού  υψώματος με τους φακούς μας αναμμένους το βράδυ για να φτάσουμε ως εκεί - το θυμάμαι μαγικά - κι όταν μεγαλώσαμε κρίναμε κι αποφασίσαμε ο καθένας  με τη δική του λογική και κοσμοθεωρία. Όχι, δεν περιμέναμε οι γονείς μας να μπουν μπροστά και να μας προστατέψουν, υπομέναμε ή αντιμετωπίζαμε ανάλογα και όχι δεν έχουμε ψυχολογικά προβλήματα γι' αυτούς τους λόγους. Για άλλους, ναι.

Όταν γυρίσαμε Κοζάνη - φαντάζεστε πόσες ώρες χρειάζονταν τη δεκαετία του 1970 για να φτάσεις από τη Ζάκυνθο στην Κοζάνη και το αντίστροφο, οι γονείς μας δεν αναγνώρισαν αμέσως τη Φωφώ, αν και μπροστά τους. Είχε μαυρίσει πολύ, είχε αγοράσει κι ένα καφέ τσεμπέρι με φλουριά από το νησί και το φορούσε στο κεφάλι, την έψαχναν. "Εγώ είμαι, μπαμπά" τους είπε.

Αν ήμουνα σαν κλαρί αδύνατη, γύρισα κλαράκι. Κατασκήνωση στη Ζάκυνθο δεν ξαναπήγα. Αργότερα, έφηβη, στο Φτελιό, μόνο μια φορά πάλι, γιατί είχα αρχίσει εγώ να μη δένω με το κλίμα των κατασκηνώσεων. "Λόγω ουρσουζιάς", το μπούλινγκ, όπως το λένε σήμερα, συνεχιζόταν κανονικά. Να μην ξεφύγω άσχημα φοβούνταν, στη μετάφραση. Όμως και από το Φτελιό κρατάω όμορφες εμπειρίες, που πάει να πει ότι αυτή η γνωστή ομάδα των διοργανωτών των κατασκηνώσεων αυτών τα κατάφερναν περίφημα. Άλλου παπά ευαγγέλιο έγινα εγώ, εξαίρεση μέχρι σήμερα, ευτυχώς, ανήκουσα μετά του συζύγου στην κατηγορία των μονόλυκων.

Αργότερα έφτασαν οι λουκανόπιτες και στην Κοζάνη, αλλά ποτέ ξανά δεν είχαν την ίδια γεύση. Γκάφες, επιπολαιότητες, λάθη, ατελείωτα. Είχαν να λένε στα σόγια, ότι τις υποδειγματικές Κικούκω και Φωφούκω, δεν τις έμοιασα. Κι όμως είμαι ακόμα εδώ, αν και μεγάλωσα σαν τις ντάλιες, τα χρυσάνθεμα και τα σκυλάκια που υπήρχαν στα στενόμακρα κηπάκια, τα παρτέρια του πατρικού μου σπιτιού. Ούτε σαν αγριολούλουδο, ούτε σαν πολύτιμο λουλούδι. Είμαι ακόμα εδώ, νιώθω πολύτιμη για μένα και μια δυο ακόμα ψυχές. Δηλαδή αληθινή ευλογία. 

Ματίνα Γκούτζιου

Ο Άγγελος μου, πες τον και Μιχάλη, ο Σωτήρης, πες τον και σωτήρα (6/8/2022)

Δεν πάνε πολλά χρόνια που οι μητέρες δεν παρευρίσκονταν στη βάφτιση των παιδιών τους, λιγότερο από αιώνας, 70, 80 χρόνια; Ποιοι χριστιανικοί ή εθιμικοί κανόνες το απαγόρευαν δε γνωρίζω, ούτε θα σχολιάσω το σκότος δογμάτων και κανόνων. Έτσι η μάνα του αντρός μου, η κυρά Σοφία, περίμενε στο σπίτι να της έρθει το μαντάτο για το όνομα του τέταρτου παιδιού της, του Μιχαλάκη της, μου και όσων τον αγαπάμε, πολλοί ή λίγοι και καλοί, γιατί το αξίζει. "Χρυσάφι μου, διαμάντι μου, μπριλάντι μου" τον προσφωνούσε αργότερα η μάνα του - μνημονευόμενη συχνά εκ των εν ζωή - κι εγώ σήμερα, γιατί ο άγγελος κι αρχάγγελος Μιχάλης είναι όλα αυτά (όχι πάντα, θα ήταν μονότονο), αλλά και Σωτήρης και σωτήρας μου.

Βαφτίστηκε, λοιπόν, το μωρό κι η μάνα, η κυρά Σοφία, περίμενε το τέταρτο παιδί της να πάρει το όνομα του πατέρα της, του Μιχάλη. Το είχαν συνεννοηθεί και τα μπαξίσια για τα μικρά παιδιά που έτρεχαν να φωνάξουν το όνομα στην καρτερούσα στην αυλή μάνα - να δωριστούν κι αυτά, σπάνιο το χαρτζιλίκι - τα κρατούσε στο χέρι. "Σωτήρης, Σωτήρης, Σωτήρης ..., κυρά Σοφία". Νταμπλάς της ήρθε της καημένης. Κανένας Σωτήρης στο σόι, πώς προέκυψε το όνομα, ο νονός; Δε γνώριζε τότε ότι αυτό το μωρό θα επιβεβαίωνε αυτό το όνομα συχνά στην καθημερινότητά του και ότι κάποιοι της παρέας του μυστηρίου της βάφτισης αποφάσισαν να της κάνουν πλάκα.

Τόσο ταράχτηκε που ούτε μπαξίσι έδωσε, ούτε τίποτα, στο σπίτι κλείστηκε συγχυσμένη κι έβραζε από θυμό. Ευτυχώς, τα σωστά νέα και το πραγματικό βαφτιστικό του άντρα μου, έφτασαν γρήγορα κι ανάσανε η γυναίκα κι ας το φυσούσε και δεν κρύωνε για κάποιο χρόνο. Έμεινε όμως η ιστορία αυτή να τη διηγούμαστε και τα αδέλφια του κάθε χρόνο, τέτοια μέρα, του αγίου Σωτήρος ( της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος), μας παίρνουν για τα χρόνια πολλά, δικαίως, γιατί βγήκε και άγγελος και σωτήρας ολίγων, δε συναγωνιζόμαστε μεγάλα μεγέθη.

Σωτήρη-ρα μου, χρόνια πολλά! Αν και αντιπαθώ τις γιορτές, γενέθλια, επετείους, πανηγύρια (πλην ελαχίστων) ... κι όλα τα εφευρεθέντα που μας ταλαιπωρούν με τηλέφωνα, υποχρεώσεις, έξοδα, τυπικότητες... εσένα σε γιορτάζουμε σήμερα μεταξύ μας, λίγοι αγαπημένοι νοματαίοι, έτσι για να διασωθεί στη μνήμη η ιστορία. Για το παρ' ολίγον όνομα, δώρο η ακροστιχίδα, μη ξοδευόμαστε και για τη μη γιορτή.

Σάστισε η κυρά Σοφία

Ω, τι τραγωδία!

Τον Μιχάλη, βάφτισαν Σωτήρη

Ή του πρέπει η ονομασία;

Ράπισμα ή σωτηρία;

Ήταν χρησμός του μέλλοντος, κυρά Σοφία.

Σωτήρας ήταν να γενεί για ολίγους, της ψυχής η σωτηρία.

Γιαγιά κούκου! Γιαγιά!

Αμέ!!!! Έχουμε τρία πουλάκια μες τα καλαθάκια. Μακάρι να γεμίσουν όλα τα κλουβάκια (προστασίας μόνον) από τα παντρεμένα μας παιδάκια! Γιαγιά Ματίνα με λένε. Ακούω σε όλα τα σύνθετα με πρώτο συνθετικό το γιαγιά. Και στο γιαγιά-κούκου, Ματιούκου, Ματιώ, Τιτούκω, Τίτα, Τίνα ... και κολοτούμπες κάνω και γκαργκούλι βάζω 😃😀😀😀

Φτου, ξελεφτερία, παίδες! Γιούρια στη ζωή! Πέντε χρόνια στη σύνταξη. (4/8/2022)

4/8/2022

Μετά από πέντε χρόνια στη σύνταξη, δε μετάνιωσα ούτε μια στιγμή. Οφείλω την παρότρυνση στον άνθρωπο που με αγαπάει περισσότερο απ' όλους, στον συνοδοιπόρο μου στη ζωή. Πολλά απ' αυτά που προγραμματίζαμε ή ονειρευτήκαμε πραγματοποιήθηκαν, αν και οι δυνάστες αυτού του κόσμου έβαλαν φραγμούς σε άλλα τόσα. Συνεχίζουν να καταστρέφουν ότι υγιές και όμορφο προσφέρει ο πλανήτης και δημιουργεί ο συνετός νους και ο ελεύθερος άνθρωπος. Το μέλλον σήμερα μοιάζει ζοφερό. Δεν μπορούμε όμως να ζήσουμε χωρίς ελπίδες και όνειρα. Συνεχίζουμε κι όπου μας βγάλει η ζωή, όχι μοιρολατρικά, αλλά με βάση το γνωστικό, το θυμικό, το σοϊσυγγενολογικό μας και το πολιτικοκοινωνικοοικονομικό γίγνεσθαι. Σύνθετο και περίπλοκο, αλλά η τάση είναι και πάλι : φτου ξελεφτερία, παίδες! Γιούρια στη ζωή!

4/8/2017

Φτου ξελευτερία, παίδες! Απελευθέρωση από τα δεσμά της δουλειάς, που ενίοτε τη νιώθουμε και ως δουλεία. Η ευφορία μεγάλη, τα σχέδια απλά και όμορφα, οι ελπίδες ότι θα πραγματοποιηθούν πολλές κι αυτές, υγεία να έχουμε μόνο! Η ζωή μπορεί να αρχίζει ξανά και ξανά και η ηλικία δεν παίζει κανένα ρόλο σ' αυτό. Εξαιρώ το ευμετάβλητο και ανατρεπτικό που τη χαρακτηρίζει και την περατότητα του χρόνου της ζωής μας. Αυτό το τελευταίο ήταν που βάρυνε περισσότερο απ' όλα τ' άλλα επιχειρήματα, και κυρίως το οικονομικό, στη λήψη της απόφασης για συνταξιοδότηση, όσο ακόμα υπάρχει καιρός για να χαρούμε τη ζωή, ελεύθεροι από τις δεσμεύσεις της δουλειάς. "Ρούφα τη στιγμή και τη ζωή" μου είπε αυτός που μ' αγαπάει. Πόσο δίκιο έχει!

Το καπελάκι μου στραβά και γιούρια στη ζωή! Πόσο έμεινε τάχατες;

Τριήμερο στη Λευκάδα, στα τέλη Ιουλίου 2022

Βουλιάζει η Λευκάδα αυτή την εποχή

Μιλιούνια οι τουρίστες στην Ιονιοαδριατική

Ανατολικά και δυτικά πολλή πήχτρα και οχλοβοή 

Κι οι τουριστοεπιχειρηματίες ωσάν τ' αρπακτικά, 

με περισσή ξετσιπωσιά γεμίζουν το άπατο πουγκί.

Ποσά ιλιγγιώδη για κάθε διαμονή

κάθε μπουκιά λίρα χρυσή.

Ψάξιμο πιότερο κι από πολύ,

ειδάλλως δίχως πούπουλα θα μείνεις

θα νιώσεις μια ντροπή, που θύμα απάτης έπεσες,

όχι για την περιβολή.

Σιγά να μην πηγαίναμε αυτή την εποχή,

μα ο υιός εξ Αυστραλίας δεν είχε άλλη επιλογή.

Τόσο μακριά που βρίσκεται, σαν έρθει στο Ελλάντα, κάθε σινιάλο ορισμός,

για μίτινγκς και για πρόγκραμς, 

εμείς πάντα κατά πόδας, οικειοθελώς εντελώς.

Από τα τέσσερα τα νούμερα, του παιδεμού τους παίδας, τα δύο ευτυχήσαμε να δούμε

με τις ωραίες οικογένειες τους

στιγμές ωραίες ζήσαμε

-ας το γεμίζουν οι Λευκαδίτες το πουγκί- 

γιατί η αγάπη και οι χαρούμενες στιγμές δεν έχουνε τιμή.

Έχει κι ο Αυστραλός τον τρόπο του, με ντόλαρς Αυστραλίας

μέχρι βαρκάδα με  μηχανοκίνητο σκαρί ,

που μοναχοί και ως συνταξιούχοι με κιάλι αντικρύζαμε, γιατί πόσο ποσό δεν το γνωρίζαμε.

Σε Λευκάδα, Μεγανήσι κι άλλα νησάκια για σκαφάτους

οποία αναπάντεχη χλιδή!

Σε τιρκουάζ, γαλαζοπράσινα θαλασσινά νεράκια

τ' απολαύσαμε πολύ.

Με τον γαμπρό τον ορειβάτη σε καταρράκτη και βουνά,

έχει απ' όλα η Λευκάδα, 

κατά Σεπτέμβρη ή Οκτώβρη είναι μαγικά.

Τα βραδάκια φαγητό, ποτάκι ή παγωτάκι με συζητήσεις

σε κάποιο ταβερνάκι, πεζουλάκι, μπαλκονάκι ή κηπάκι,

όλα καταγράφηκαν στη μνήμη και θα μας συντροφεύουν ες αεί

Τι να τα κάνεις τα λεφτά, αν δεν απολαμβάνεις

Ξοδέψαμε το κατιτί,  αλλά φχαριστηθήκαμε πολύ!

Με τα δυο παιδιά, γαμπρό, νύφη κι εγγονάκια, τα άλλα τέσσερα παιδιά μας λείπανε πολύ.

Είπαμε και γελάσαμε, 

όλοι με θετική ενέργεια λουστήκαμε,

με σαμπουάν δύο σε ένα δηλαδή, μικρά ανοίγματα ψυχής και κάποια θαλπωρή, 

το κάθε δευτερόλεπτο γλυκό, ανάμνηση ανεκρίζωτη.

Έτσι, ο αποχαιρετισμός είχε γεύση πικρή.

Μα σε άλλα μέρη θα ξαναβρεθούμε,

τα χέρια θα ξαναπεράσουμε στους ώμους ...

- το είπαμε κι από κοντά, ξέρει πόσο να δίνει η ζωή -

κι αν αφήνει κάποια λύπη η φυγή

γίνεται και η προσμονή για αντάμωμα πιότερο ποθητή

Εις το επανιδείν, τέκνα μας, τεκνά, 

- όλων των γονιών που έχουμε συμμετοχή, έστω φιλική-

δε διεκδικούμε τίτλους

κι αν πλεονάζουμε κατά τι, ιδέστε το με την οπτική πώς είστε τυχεροί.

Μόνο την ευτυχία σας επιθυμούμε!

Όλοι σύμφωνοι και στην ίδια πλεύσεως γραμμή. 

Επίσκεψη σε αγαπημένους συγγενείς και φίλους (Ιούλιος 2022)

Η νύφη όντας θα γεννηθεί, της πεθεράς θα μοιάσει. Έχουμε έναν ολόκληρο τόμο (όλα τα παιδιά της) με τα ποιήματα της πεθεράς και τώρα προς έκδοση, ηλεκτρονική αποθήκευση δηλαδή, και τα ποιήματα του μεγάλου της γιού. Κάθε φορά που ανταμώνουμε έχει κι ένα ποίημα για την περίσταση. Για όλα τα σημαντικά της οικογένειας του και των αγαπημένων του. Συγκινούμαστε, απολαμβάνουμε την παρέα μας, γελάμε, τι άλλο; Στο τελευταίο συναπάντημα μας επιφύλασσε δύο, ένα για καλωσόρισμα κι ένα για ξεπροβόδισμα. Ε, είπα κι εγώ να τους ευχαριστήσω ομοίως και να επιβεβαιώσω και το ρηθέν περί νύφης και πεθεράς. Κάτι πρόχειρο, σ' ένα τεταρτάκι γραμμένο, που όμως έτυχε καλής αποδοχής. Διασκεδάζουμε απλώς, με όμορφο τρόπο θαρρώ και για την επόμενη μας συνάντηση δεσμευτήκαμε για "ποιητικά δρώμενα" τρεις της ωραίας παρέας.

Αγαπημένοι μας συγγενείς και φίλοι 

Η αγάπη είναι ωραία

μα για τους ξένιους, έχει κούραση μοιραία.

Πότε εμείς σε σας και πότε εσείς σε σας και πάλι,

μα είναι ωραία στο περιγιάλι. 

Έφη μας, προϊσταμένη, οικοδέσποινα ευλογημένη.

Να είσαι!

Μα το σόι είν' μεγάλο,

δε σ' αφήνουν οι συγγενείς να είσαι σ ' όλα συνεπής. 

Γιάννη μας, αδέλφι μας, τα αδέλφια σκίζουν τα  βουνά,  εμείς κάτι χιλιόμετρα μοναχά.

Ραψωδέ και ποιητή, έγραψες ρίμα καλή 

για το καλωσόρισμα,  μα και για το βραδοαπόγευμα.

Σ' άλλο σπίτι, διπλανό εξοχικό, ανοιχτό, μα και τόσο ζεστό, 

Φλώρα μου, Φλωράκι μου, φίλη μου πληθωρική, μα και κάποιους τόνους χρυσή. 

Η ζωή πίσω να σας δίνει,

με τον Γιώργο σου υγεία, αγάπη και γαλήνη. 

Αχιλλέα μας, μες την καρδιά μας.

Σύντομα με το πτυχίο, μα και με σύντροφο λαχείο. 

Λίλη μας και ελαφίνα, Αλέκο και Παυλάκη,

έτσι όπως σας βλέπαμε στο χθεσινό το πάρτι 

πολύ σας μακαρίσαμε και την εικόνα σας

ως εικόνα ευτυχίας στην καρδιά κρατήσαμε.

Χρήστο, Αθηνά,  Γιαννάκη,

το αυτό και δι' υμάς. 

Υγεία και μακροζωία στα σπίτια σας, μα και σε μας!

Ας κρατήσουν οι χοροί,  πάντα να ανταμώνουμε και να ξεφαντώνουμε.

Ξέρετε εσείς,  πότε εμείς σε σας και πότε εσείς  σε σας.

Κι επειδή η αγάπη μου κι η Μάρω μου  μιλάνε συνεχώς,  

κάπου εδώ τελεία βάζω 

και για το μέλλον άλλα τάζω. 

Αγαπημένοι μας, σαν τον Όλυμπο κοντά  σας

η αξία  η δικιά  σας.

Ποιηματάκι αφιερωμένο στη Βασιλομήτορα, μαμά μου (8/7/2022)

Οι φωτογραφίες από το γάμο του ανηψιού στις 8/7/2018. Μετά από τέσσερα χρόνια κι άλλα τόσα πεσίματα της μαμάς, οι συνθήκες της υγείας της άλλαξαν. Τότε με αφορμή τις φωτογραφίες με τις κόρες της έγραψα ένα μικρό και ασήμαντο, πλην εύστοχο κατά την κρίση μου στιχοπλόκημα:

Μάνα με τον κανένα γιο

και με τις τρεις σου κόρες

"Καμαρώνω" λες.

Είδες παιδιά, εγγόνια και δισέγγονα

λύπες, αλλά και πολλές χαρές

Σωστά, το λες.

Σήμερα που οι συνθήκες άλλαξαν, με σκωπτική διάθεση, το παρακάτω:

Μάνα με τον κανένα γιο

και με τις τρεις σου κόρες,

"καμαρώνω" λες.

Και λίγα λες.

Παιδιά, εγγόνια, δισέγγονα

λύπες,

αλλά χωρίς να το γνωρίζεις

-μια ζωή κλαψιάρα-

υπέρτερες οι χαρές.

Κόρη των κοριτσιών σου,

για όλα μπροστά αυτές.

Αισίως ενενήκοντα και δύο

κι ως φαίνεται εκατόν δύο

τι άλλο να θες;

Φροντίδα υγείας η Κικούκω

φροντίζουν επίσης η Φωφώ

και η Τιτούκω.

Ζεστασιά και θαλπωρή,

ίσως ολίγον τι λειψή.

Είν' κανόνας για τους γέρους

κάποτε μένουν χωρίς εταίρους.

Δύσκολα τα γηρατειά, εσύ πάλι καλά,

μια και τάχεις τετρακόσια,

κι αν ροδάνι δεν πάει πια η γλώσσα,

είναι τόσα τα ευχαριστώ,

που ξεχρεώνουν κάθε χρεωστικό.

Για τη συντροφιά γυναίκα,

έχουν οι κόρες υποχρεώσεις κι οφειλές,

που ατελείωτες είναι λες.

"Έτσι είναι η ζωή" θα πεις,

μα εγώ διαφωνώ

και σε αεροπλάνο πάλι θα ανεβώ.

Γκουρμέ και φρέσκα κάθε μέρα,

συναγωνισμός εις την μαγειρική,

τηλέφωνα, συνεννοήσεις,

ποιο πιάτο άραγε θα προτιμήσεις;

Καθαριότητα καλή,

πάντα ήσουν καθαρή, μα και μοσχοβολιστή.

Όλες, γυναίκα, θυγατέρες,

εκτελούμε χρέη του μεσιέ πιπί,

κι αν και δε ζεις στις Βερσαλλίες, 

έχεις γύρω σου κυρίες.

"Ξεντροπιάστηκα" μας λες,

μα τα ούρα δεν έχουν χρονικές αναστολές.

Μασαζάκια, μαξιλάρια, αλοιφούλες,

παμπεράκια, μωρομαντιλάκια, ρόλεϊ κι αρωματάκια,

οξυγόνο και μπατσάκια στα πλευράκια ...

Βασιλομήτορα σ' αποκαλώ

Κι από την Ελισάβετ μπέτερ έχω να πω.

Φορτηγά τα φάρμακα κι οι βιταμινούλες

Τριαξονικά με τονοτίλ, A, B, C και D ...

Τη ζήλεια προκαλείς

κι άλλοι θέλουν όπως εσύ,

μα χωρίς τίτλους, κορώνα και χαρτιά

πώς να έχουν τέτοια θεραπειά; 

Κατουρημένα κι άπλυτα οι κόρες, 

που όλα σου τα ξεχρέωσαν και κατιτίς με τόκο σου έδωσαν.

Ξενύχτια ατελείωτα σε κατ' οίκον νοσηλεία και νοσοκομεία

να μετράνε ανάσες και σφυγμούς,

να κλαίνε και να χαίρονται  μαζί με τους γαμπρούς

που κοντεύουν να σε φτάσουν,

όλοι και όλες προς τα γηρατειά,

άραγε θα έχουμε τέτοια τυχερά;

"Καμαρώνω" λες

Μα πώς να μην το λες,

μικρή μας κόρη και βασιλομήτορα συγχρόνως;

Και λίγα λες.

Περιήγηση στις Δυτικές και Νότιες Κυκλάδες (Κέα, Κύθνος, Σέριφος, Σίφνος, Μήλος, Φολέγανδρος, Σίκινος, Ίος, Σαντορίνη) Β΄μέρος: Κέα (23-24/6/2019)

Αναχώρηση από το Λαύριο νωρίς το απογευματάκι και απόπλους για την Κέα ή Τζια ή Υδρούσα. 

Ανάμεσα στο Λαύριο και την Κέα, η Μακρόνησος (λόγω του σχήματος) που ανασύρει μνήμες ακόμα και σε μας τους καλοζωισμένους. Ορμητήριο πειρατών, χοτ σποτ τούρκων αιχμαλώτων στους Βαλκανικούς πολέμους, λοιμοκαθαρτήριο για τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας και στρατόπεδο "εθνικής αναμόρφωσης" για χιλιάδες κουμμουνιστές. Στην αρχαιότητα ονομαζόταν και νήσος Ελένη, αφού η ωραία της μυθολογίας μας πάτησε κι εκεί το εύσφυρο ποδαράκι της είτε με τον εραστή της τον Πάρη στο πήγαινε είτε με τον κερατά σύζυγο στο έλα.

Μετά από μια ωρίτσα περίπου φτάσαμε στο λιμάνι της Κέας, την Κορησσία,. και η ομορφιά των νησιών μας άρχισε να αποκτά μορφή κι αρώματα. Ένα βραδάκι θα μέναμε στο νησί, οπότε όσο πιο γρήγορα γινόταν, ενοικίαση αυτοκινήτου, έκδοση εισιτηρίων για τον επόμενο προορισμό, στο ξενοδοχείο για μια πρώτη τακτοποίηση, σούπερ μάρκετ για νερά και κάποια πρώτα εφόδια και η περιήγηση στο νησί ξεκίνησε.

Περιήγηση στις Δυτικές και Νότιες Κυκλάδες (Κέα, Κύθνος, Σέριφος, Σίφνος, Μήλος, Φολέγανδρος, Σίκινος, Ίος, Σαντορίνη) Α΄μέρος: Σούνιο, Λαύριο (23/6/2019)

  Γέφυρες τα νησιά μας για τα θαλασσινά ταξίδια χιλιάδες χρόνια τώρα, σαν γέφυρες για τον επόμενο προορισμό τα χρησιμοποιήσαμε κι εμείς για να γυρίσουμε εννιά Κυκλαδονήσια. Από το Λαύριο στην Κέα κι από κει στην Κύθνο κι από την Κύθνο στη Σέριφο και νοτιότερα, στη Σίφνο, στη Μήλο και μετά τις Δυτικές Κυκλάδες κατεύθυνση προς τις Νότιες, τη Φολέγανδρο, τη Σίκινο, την Ίο, τη Σαντορίνη.

Μεγαλώσαμε και βιαζόμαστε. 'Ο,τι προλάβουμε, αν και εφόσον η ζωή μας χαριστεί και μας επιτρέψει, αν το απρόβλεπτο και οι ανατροπές της είναι για το καλό ή για το λιγότερο κακό.

Ταξίδι 14 ημερών με μία ή δύο διανυκτερεύσεις σε κάθε νησί. Το κάναμε το 2018 στα Δωδεκάνησα και είδαμε ότι οι χρόνοι αυτοί είναι αρκετοί. Το προγραμματίσαμε και για το 2019 ήδη από τον Απρίλιο, αεροπορικά, δρομολόγια πλοίων, δωμάτια, ωράρια, όλα τακτοποιημένα, αν και υπήρξαν κάποιες, μικρές ευτυχώς, αναποδιές.

Πρωινή πτήση από Θεσσαλονίκη για Αθήνα, οικογενειακή συνάντηση στο Ελευθέριος Βενιζέλος, ευκαιρία να βρεθούμε έστω για τις ώρες αναμονής μέχρι να πάρουμε το πλοίο από Λαύριο για Κέα. Από το αεροδρόμιο βρεθήκαμε στο Σούνιο για καφεδάκι και στο Λαύριο για φαγητό. Επεράσαμε όμορφα!

Το Αμμούδι της Οίας

Είναι το επίνειο της Οίας, το παλιό λιμάνι της, όχι ότι υπάρχει καινούργιο, που συνδέεται με τον οικισμό στα ψηλά με 200 περίπου, μας είπαν, λιθόστρωτα σκαλοπάτια. Εμείς κατεβήκαμε από τον δρόμο που ανοίχτηκε το 1991, ύστερα από μεγάλη περιπέτεια μπλοκαρισμένων αυτοκινήτων, λεωφορείων και κάθε είδος μηχανοκίνητων οχημάτων που άλλο πήγαινε, άλλο ερχόταν, άλλο έκανε όπισθεν, άλλο αναστροφή, άλλο από δεξιά, άλλο από αριστερά, ανθρωπομάνι από τα κρουαζιερόπλοια, όλες οι φυλές της γης και στον τόπο ο χορός. Απ΄τα σκαλοπάτια γρηγορότερα θα πηγαίναμε. Είχε και μια πινακίδα για το Αμμούδι που θα ήσουν πολύ τυχερός, αν την έβλεπες, λίγο πιο κάτω από τη στροφή προς Αμμούδι. Εμείς τη βρήκαμε με τη δεύτερη προσπάθεια. Αλλά κι αν τη βρεις και πλησιάσεις στο Αμμούδι, πρέπει να παρκάρεις αρκετά μακριά, γιατί από κει ξεκινάνε καραβάκια για Θηρασιά και Νέα Καμμένη και ο κόσμος είναι πολύς. Ταβέρνες, καταλύματα, καφέ, πρακτορεία, επαγγελματίες, τουρίστες ... αλλά πανέμορφα! Τα ξεχνάς όλα, θαυμάζεις και απολαμβάνεις την ομορφιά! 

Κάποτε τα κτίρια που υπήρχαν στο Αμμούδι χρησίμευαν ως αποθήκες για τα εμπορεύματα, σήμερα ο τουρισμός αποδίδει πολλαπλάσια κέρδη, η αλήθεια είναι όχι ανταποδοτικά για το νησί από τους Δήμους τους. 

Στην περιοχή υπήρχαν και εγκαταστάσεις φορτοεκφόρτωσης ορυκτών (ίσως κοκκινοχώματος και αιματίτη). Τα σκουριασμένα απομεινάρια τους σήμερα φωτογραφίζονται από όσους επιχειρούν καλλιτεχνικές φωτογραφίσεις, χαχαχα....

Σίκινος

Καμαρούλα μια σταλιά..., νησάκι μια σταλιά η Σίκινος, όμορφο όπως όλα τα μικρά νησιά μας. Ανάμεσα στη Φολέγανδρο και στην Ίο, ήσυχο ακόμα στα τέλη του Ιουνίου, με λιγότερο τουρισμό, για μας μια χαρά, αλλά για τους επιχειρηματίες του όμορφου νησιού πολύ δυσάρεστο. Το αυτοκίνητο φθηνό (20 ευρώ τη μέρα, 10 ευρώ το μηχανάκι), το ξενοδοχείο ακριβούτσικο, ίσως να μην υπάρχουν πολλά καταλύματα.

Ένα λιμανάκι, η Αλοπρόνοια, η Χώρα με το Κάστρο της, δύο τρεις προσβάσιμες παραλίες, οι υπόλοιπες από χωματόδρομους ή με καΐκια. Για ησυχία και αναχωρητές, τουλάχιστον τις άλλες εποχές του χρόνου. Καθαρά νερά, ακαλλιέργητες πλέον πεζούλες ή " λουριά", όμορφα τοπία, τοπικές νοστιμιές, οι καπαρομεζέδες και τα φαγητά ή πίτες με κάπαρη προτείνονται από τους εστιάτορες,  ένα ωραίο οινοποιείο, άνθρωποι που περιμένουν τους τουρίστες για να δουλέψουν, τώρα το καλοκαίρι που μπορούν και κακή συγκοινωνία. Για να πάμε από τη Σίκινο στη διπλανή Ίο, ξαναγυρίσαμε Φολέγανδρο και πλεύσαμε προς την Ίο μέσω Σαντορίνης με αλμυρά εισιτήρια.

Ο ξενοδόχος μας, ο Χάρης, μας παρατήρησε ότι μένουμε πολύ λίγο σ' ένα τόσο όμορφο νησί (δίκιο είχε) και μας προσκάλεσε να επαναλάβουμε την επίσκεψη μας σ' αυτό στις 21 Νοεμβρίου που γίνεται στο νησί πανηγύρι, ο καιρός είναι συνήθως καλός, ακόμα και για μπάνιο, κι ο δήμαρχος κερνάει ψάρι σε όλους, ίσως για τελευταία χρονιά, γιατί δε συμφέρει. Μακάρι να μπορέσουμε!

Στη Σίκινο εξορίζονταν κάποτε και οι αντιφρονούντες του καθεστώτος Μεταξά. Προσπαθώ να φανταστώ πόσο δύσκολα και πόση φτώχεια! Δύσκολο αν δεν το έχεις ζήσει, πόσο μάλλον, αν ανήκεις στην ευλογημένη γενιά του τόπου που δεν γνώρισε πόλεμο, πείνα, δίψα και γενικά καλοπερνάει γκρινιάζοντας για το ψύλλου πήδημα.

Η κόγχη της Αφροδίτης, το αρχαίο θέατρο και οι κατακόμβες της Μήλου

Κατάκοποι από το μέχρι τότε περπάτημα, καταϊδρωμένοι, διψασμένοι είπαμε να πάμε και στις κατακόμβες της Μήλου, ώρα απαγορευτική για περπάτημα σε ανηφοριές και κατηφοριές. Στην πινακίδα, πριν τις κατακόμβες, που έγραφε προς αρχαίο θέατρο, απάλλαξα τον σύζυγο που δεν είναι αχόρταγος κι ως σούρδα και μπιστιρένια συνέχισα παρά την κούραση, με τον ήλιο ντάλα να ζεματάει και με τον φόβο γένους θηλυκού. Πέρασα από την κόγχη, όπου ο αγρότης Γιώργος Κεντρωτάς (έλεγε στην πινακίδα) βρήκε την Αφροδίτη της Μήλου, που έγινε Αφροδίτη του Λούβρου επί τουρκοκρατίας, μπάτε σκύλοι αλέστε, τότε που οι άνθρωποι αδαείς δε γνώριζαν την αξία των ευρημάτων, δεν υπήρχε και ελεύθερο κράτος, αλλά και τώρα που υπάρχει, στο έλεος οι αρχαιότητες στη χώρα μας.

Παρεμπιπτόντως ο νεαρός αγρότης δεν ήταν και τόσο αδαής ή αφελής, όπως διαβάζω. Μόλις κατάλαβε ότι βρήκε κάτι σημαντικό, άρχισε να το καλύπτει με χώμα προκειμένου να το πουλήσει αργότερα και να μην το αντιληφθούν οι Γάλλοι αξιωματικοί που έκαναν ανασκαφές για αρχαία σε γειτονικούς χώρους. Ο Ολιβιέ Βουτιέ (επικεφαλής των Γάλλων που είχε σπουδάσει λίγη αρχαιολογία) αναφέρει πως έδωσε στον αγρότη το ποσό των 1000 γροσιών για να του πουλήσει το άγαλμα. Ποσό ιδιαίτερα υψηλό, αν αναλογιστούμε ότι με 1000 γρόσια αμείβονταν ετησίως οι δημογέροντες και οι κοινοτικοί άρχοντες επί τουρκοκρατίας. Η ιστορία έχει συνέχεια και πλοκή, αλλά δεν είναι του παρόντος.

 Στη διαδρομή για το αρχαίο (ρωμαϊκό) θέατρο ψιλοχάθηκα και κατεθύνθηκα προς κάποιο εκκλησάκι αντί για το θέατρο κι εκεί ο φόβος μεγάλωσε. Γύρισα πίσω τρέχοντας με τα μάτια μου δεκατέσσερα να κοιτούν προς όλες τις κατευθύνσεις. Αυτά πριν τη δολοφονία της Σάρον Ίτον (έχουν προηγηθεί αμέτρητες). Το θέατρο το είδα τελικά από ψηλά, δεν ήταν και τόσο μακριά, το έβγαλα μερικές φωτογραφίες κι έφυγα. Φόβος που χαλάει τις στιγμές μας, τις εκδρομές μας, τις εξόδους μας ....Δεν είναι ωραία, σ΄ένα τόσο όμορφο μέρος να φοβάσαι και τη σκιά σου κι ας σκάει ο τζίτζικας μέρα μεσημέρι. Στις κατακόμβες άξιζε η δροσιά των δέντρων κατά την αναμονή, να βγει το προηγούμενο γκρουπ, η δροσιά του υπόσκαφτου χώρου και το ελευθέρας εισόδου που εξασφαλίσαμε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων της περιοχής μας. Λαξευτοί, λακκοειδείς και συλημένοι τάφοι ανασύρουν στη μνήμη σκοτεινές εποχές θρησκευτικών αντιπαλοτήτων.

"Αλισιδέρι" στη Φολέγανδρο. Μια αγροικία που μετατράπηκε σε τουριστικό κατάλυμα

Αγροικία των αρχών του 20ου αιώνα που μετατράπηκε σε ενοικιαζόμενα δωμάτια. Πρώτη φορά μένουμε σε ξενώνα τέτοιου τύπου, μας αρέσει, έχει υπέροχη θέα προς το Καραβοστάσι και αρκετό αέρα, αφού μας πιάσαν τα μποφόρ. "Alisideri studios" στη Φολέγανδρο και όταν υπάρχει μεράκι, χρήμα και οι κατάλληλοι μηχανικοί-αρχιτέκτονες, όλα μπορούν να γίνουν. Το δωμάτιο που μέναμε ήταν κάποτε ο στάβλος της αγροικίας. Το μαγειρειό, το κοτέτσι ... όλοι οι χώροι της αγροικίας μετατράπηκαν σε όμορφα καταλύματα για τους τουρίστες. 

                                 

Ο δρόμος προς το Μαγγανάρι της Ίου

Τα τρολ της Ισλανδίας ήρθαν για διακοπές στα νότια μέρη της Ίου, προς το Μαγγανάρι!  Μας ξεναγούσαν στην Ισλανδία σε κάτι ηφαιστειογενείς βραχώδεις σχηματισμούς όπου κατά την παράδοση κατοικούν τα τρολ τους, τα καλικαντζαράκια τους. Υπό καταρακτώδη βροχή και αέρα, δώστου φωτογραφίες εμείς. Βλέπαμε και κανένα κλαδάκι που μόλις είχε πρασινίσει, αρχές Ιουνίου, το φωτογραφίζαμε κι αυτό. Εδώ, πριν τις υπέροχες παραλίες στο Μαγγανάρι, τις τρεις αδελφές (πρόκειται για τρεις κόλπους) ο τόπος βρίθει από τρολ, ας πούμε - μάλλον τα βράχια που εκτοξεύτηκαν στη νότια πλευρά της Ίου κατά την έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας - κανείς όμως δεν τα φωτογραφίζει, είναι τόσες πολλές οι άλλες ομορφιές στο νησί και στη χώρα μας!