Translate

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

09 Ιουνίου 2016

Ερασμιακή προφορά της Αρχαίας Ελληνικής - Το προοίμιο της Οδύσσειας

Οι ξένοι προφέρουν τα αρχαία ελληνικά με τη λεγόμενη ερασμιακή προφορά (από το όνομα του Ολλανδού σοφού Έρασμου, του 16ου αιώνα). Η ερασμιακή προφορά είναι μια προσπάθεια προσέγγισης της αρχαίας προφοράς. Με άλλα λόγια, όταν προφέρουμε τα αρχαία ελληνικά με την ερασμιακή προφορά, δεν τα διαβάζουμε με τη νεοελληνική προφορά αλλά με τον τρόπο που υποθέτουμε ότι προφέρονταν στην αρχαιότητα. Για μας εδώ στην Ελλάδα αυτό ακούγεται παράξενα ή και ενοχλητικά, (α) γιατί δεν έχουμε συνηθίσει να ακούμε τα αρχαία ελληνικά με προφορά άλλη από τη νεοελληνική, και (β) γιατί ως μαθητές δε μάθαμε ποτέ ότι η ελληνική γλώσσα άλλαξε σημαντικά μέσα στο χρόνο, τόσο στην προφορά όσο και σε άλλες όψεις της (σύνταξη, λεξιλόγιο κλπ.). Και αυτό το δεύτερο ευθύνεται για τις συχνά βίαιες αντιδράσεις στην ερασμιακή προφορά των ξένων. Εμείς μπορούμε να συνεχίσουμε να διαβάζουμε τα αρχαία ελληνικά με τη νεοελληνική προφορά, αρκεί να ξέρουμε ότι οι αρχαίοι Έλληνες δεν τα πρόφεραν έτσι – ότι η γλώσσα άλλαξε μέσα στο χρόνο. Και αυτό δεν είναι καθόλου κακό. Όλες οι γλώσσες αλλάζουν μέσα στον χρόνο.

12 Οκτωβρίου 2015

Αρχαίο θέατρο -Τα μέρη του αρχαίου θεάτρου


Ένα κατατοπιστικό, καλοφτιαγμένο, ευχάριστο  και διασκεδαστικό παιχνίδι για να αντιληφθεί κανείς τους χώρους του αρχαίου θεάτρου και τη λειτουργικότητά τους, μπορεί να δει κανείς εδώ









Τα κύρια μέρη του αρχαίου ελληνικού θεάτρου ήταν η σκηνή, η ορχήστρα και το κοίλον, με τα ακόλουθα επιμέρους μέρη:
Η σκηνή: ορθογώνιο, μακρόστενο κτήριο, που προστέθηκε κατά τον 5ο αι. π.Χ. στην περιφέρεια της ορχήστρας απέναντι από το κοίλον. Στην αρχή ήταν ισόγεια και χρησιμοποιούταν μόνο ως αποδυτήρια, όπως τα σημερινά παρασκήνια.

25 Σεπτεμβρίου 2015

Αχ, Ελένη!


                             
Καταγωγή Ελένης
Κόρη του Δία είτε από τη Λήδα είτε από τη Νέμεση:

Όταν ο Δίας πλάγιασε με τη Λήδα παίρνοντας τη μορφή του κύκνου, την ίδια νύχτα που εκείνη βρέθηκε ερωτικά με τον Τυνδάρεω (τον θνητό σύζυγο της), από τον Δία γεννήθηκε ο Πολυδεύκης και η Ελένη, από τον Τυνδάρεω ο Κάστορας και η Κλυταιμνήστρα. Ωστόσο, κάποιοι διηγούνται ότι η Ελένη είναι κόρη της Νέμεσης και του Δία. Αυτή δηλαδή, προκειμένου να αποφύγει την επαφή με τον Δία, μεταμορφώθηκε σε χήνα, αλλά ο Δίας πήρε τη μορφή του κύκνου και ενώθηκε μαζί της. Από το σμίξιμό τους αυτή γέννησε ένα αυγό που κάποιος βοσκός βρήκε στα δάση και το έφερε και το έδωσε στη Λήδα· και αυτή το έβαλε σε ένα κιβώτιο και το φύλαξε και όταν ήρθε η κατάλληλη στιγμή γεννήθηκε η Ελένη που την ανέθρεψε σαν να ήταν δική της κόρη. (Απολλόδ. 3.10.5-7)



Γενεαλογικό δέντρο Ελένης:












Ετυμολογία του ονόματος Ελένη:

Yπάρχουν διαφορετικές εκδοχές για την προέλευση του ονόµατος Eλένη. ∆ύο από αυτές είναι:
α) από τη ρίζα ελ – του ρήµατος αἱρῶ = κυριεύω, καταστρέφω, 
β) από το ουσιαστικό ἑλένη ή ἑλάνη = λαµπάδα, οπότε το Eλένη θα σήµαινε φως, λάµψη.

Η ιστορία της Ελένης εν συντομία (αρπαγές, γάμοι, θάνατος):

Λέγεται (Σχόλ. Ευρ. Ορ. 249) ότι η Αφροδίτη, για κάποιο λόγο, είτε από θυμό προς τον Τυνδάρεω ή από ζήλεια για την ομορφιά των θυγατέρων του, καταράστηκε τις τρεις κόρες του,Τιμάνδρα, Κλυταιμνήστρα, Ελένη, να κάνουν πολλούς γάμους και να μην μείνουν πιστές στους άνδρες τους.

24 Σεπτεμβρίου 2015

Πατέρα, πάμε να δούμε την Ελένη; Όχι, τη θεία-Ελένη, την Ελένη του Ευριπίδη!


Πολύ μου αρέσει η εισαγωγή του σχολικού βιβλίου στην Ελένη του Ευριπίδη! 
Το θέατρο ως μέσο ψυχαγωγίας, παιδείας, προβληματισμού και καινοτομιών εδώ και 2500 χρόνια!

Πόσο ωραία η εικόνα του γιου με τον πατέρα που την άνοιξη του 412 π.χ. και στα πλαίσια των Μεγάλων Διονυσίων οδεύουν προς το θέατρο συζητώντας και διαφωνώντας! Και πόσο ζηλευτή για μας τους σύγχρονους γονείς αυτή η σκηνή! Γιατί σήμερα που τα μέσα διασκέδασης είναι πολλά και διαφορετικού είδους στον Δυτικό, τον "αναπτυγμένο" κόσμο, και βέβαια ως επί το πλείστον κενά πολιτισμού και ουσιαστικού περιεχομένου,  λίγα είναι τα παιδιά που θα συνόδευαν τους γονείς τους για να απολαύσουν μαζί μια καλή θεατρική παράσταση! 

Γιατί τι ξέρουμε εμείς οι γονείς; Τίποτα στα μάτια ενός εφήβου! Έτσι πάει νομοτελειακά, οι νεότερες γενιές να αμφισβητούν τις παλιότερες και είναι αυτή η αμφισβήτηση που γεννά τις καινούργιες ιδέες και εξελίσσει! Το χάσμα των γενεών, λοιπόν, είναι παλιά ιστορία! Το βλέπουμε στην παρακάτω ιστορία. 

Εκπληκτικό και το γεγονός  ότι ακόμα και στα δύσκολα χρόνια του Πελοποννησιακού πολέμου και παρά το γεγονός ότι το μέλλον τους φαντάζει ζοφερό, οι Αθηναίοι συρρέουν στα θέατρα τους για να παρακολουθήσουν παραστάσεις! Τόσο σημαντικές τις θεωρούσαν! Και είναι! Γι'αυτό και τις παρακολουθούμε με το ίδιο ενδιαφέρον και σήμερα! 


Άνοιξη του 412 π.Χ..Χιλιάδες θεατές κατευθύνονται προς το θέατρο του Διονύσου, κάτω από την Ακρόπολη. Ανάμεσά τους ένας έφηβος με τον πατέρα του. Ο έφηβος ανυπομονεί να δει την παράσταση. Ο πατέρας του όμως δε συμμερίζεται την αδημονία του:

– Ο Ευριπίδης... Μα τι έχετε πάθει εσείς οι νέοι και σας αρέσει ο Ευριπίδης;, τον ρωτάει μάλλον περιπαικτικά. Εμένα ποτέ δε με ενθουσίασε.

– Δεν έχεις δίκιο. Είναι μεγάλο ταλέντο.

05 Απριλίου 2015

ΣΕΝΑΡΙΟ-ΣΧΕΔΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΤΟΝ ΗΡΟΔΟΤΟ (Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΣΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΑ, ΙΙΙ 80-83)



ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ : Ματίνα Γκούτζιου (φιλόλογος)

ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ: ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΕΣ (Γ΄ΒΙΒΛΙΟ - ΘΑΛΕΙΑ) :Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΣΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΑ (ΙΙΙ 80-83)

ΤΑΞΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ : Α΄ΤΑΞΗ (Α3-23,Α4-18 μαθητών)

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΑΞΗΣ :
-Στο Α3 οι 23 μαθητές θα δουλέψουν σε 6 ομάδες ( οι 5 των τεσσάρων και η 1 των τριών).
-Στο Α4 οι 18 μαθητές θα δουλέψουν σε 6 ομάδες των 3 ατόμων.

Όσον αφορά την επιλογή των μαθητών κάθε ομάδας έγινε προσπάθεια να είναι ανομοιογενής η σύνθεση τόσο ως προς τις μαθησιακές ικανότητες όσο και ως προς το φύλο.
Οι μαθητές θα δουλέψουν ομαδοσυνεργατικά και μπορούν να επιμερίσουν το έργο τους ανάλογα με τις μαθησιακές τους ικανότητες. Η συνδρομή του διδάσκοντα θα είναι καθοδηγητική και συμβουλευτική.

ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ : 3 διδακτικές ώρες , που μπορούν να αυξηθούν σε 4 , αν η τάξη δεν αποδίδει με τον προσδοκώμενο ρυθμό ή οι συζητήσεις για τα πολιτεύματα και οι συσχετισμοί τους με τη σημερινή εποχή επεκταθούν λόγω ενδιαφέροντος και συμμετοχής των μαθητών, πράγμα που είναι και ζητούμενο.


ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ : Εξοικείωση των μαθητών με τη χρήση των υπολογιστών (φυλλομετρητής, επεξεργαστής κειμένου, πρόγραμμα παρουσιάσεων, ηλεκτρονικό ταχυδρομείο). Η οργάνωση των μαθητών σε ομάδες προϋποθέτει την προηγούμενη άσκησή τους στην ομαδοσυνεργατική διδασκαλία.


02 Νοεμβρίου 2014

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ( ΟΔΥΣΣΕΙΑ)


ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ: Ματίνα Γκούτζιου (φιλόλογος)

ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ: Επανάληψη στην εισαγωγή στο έπος και στην Οδύσσεια του Ομήρου

ΤΑΞΕΙΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: Α΄ΤΑΞΗ 

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΑΞΗΣ:  Οι μαθητές παρακολουθούν μέσα στην τάξη την προβολή του λογισμικού και συμμετέχουν διαλέγοντας τη σωστή απάντηση τόσο στις επαναληπτικές ερωτήσεις, όσο και στο παιχνίδι. Παρακολουθούν επίσης παραστατικό video σχετικό με την τεχνική του εγκιβωτισμού και εικόνες εμπνευσμένες από την Οδύσσεια. Συμμετέχουν όλοι οι μαθητές απαντώντας είτε με τη σειρά, είτε κατά βούληση ανάλογα με την εμπέδωση των γνώσεων που απέκτησαν.

08 Ιουλίου 2014

Το δαχτυλίδι του Πολυκράτη, ένας οιωνός για το τέλος της τυραννίας του.


Ο ιστορικός Ηρόδοτος στο Γ΄βιβλίο του (που φέρει το όνομα της μούσας Θάλειας) μας διηγείται μεταξύ των άλλων και μια ιστορία για τον τύραννο της Σάμου Πολυκράτη και την ιδιαίτερη εύνοια της τύχης προς αυτόν. Πρόκειται για μια νουβέλα, αφού ο Ηρόδοτος εκτός από μεγάλος ιστορικός, υπήρξε και δεινός λογοτέχνης και δημιούργησε λογοτεχνήματα, τα οποία παρεκβαίνουν βέβαια από την ιστορική αφήγηση, από την άλλη όμως φωτίζουν πρόσωπα, καταστάσεις, συνήθειες, γενικότερα την εποχή στην οποία και εντάσσονται.
Ο ΤΥΡΑΝΝΟΣ ΠΟΛΥΚΡΑΤΗΣ (Πολυκράτης):
Βρισκόμαστε, λοιπόν, στο δεύτερο μισό του 6ου αιώνα π.Χ., όταν ο Πολυκράτης κυβερνά τη Σάμο. Στην αρχή συγκυβερνά με τους αδελφούς του, Πολύγνωτο και Συλοσώντα μοιράζοντας το νησί, αργότερα όμως ως γνήσιος τύραννος τους εξοντώνει. Έτσι γίνεται απόλυτος άρχοντας της Σάμου, ισχυροποιεί μάλιστα περαιτέρω τη θέση του εξοντώνοντας τους πολιτικούς του αντιπάλους, φτιάχνοντας ισχυρό στόλο με τον οποίο λεηλατεί τα νησιά του Αιγαίου και δημιουργώντας συμμαχίες με άλλους τυράννους, ένας απ' αυτούς και ο φαραώ της Αιγύπτου, Άμασης. Έχοντας αποκτήσει οικονομική ισχύ ο Πολυκράτης κατασκευάζει μεγάλα έργα, όπως για παράδειγμα το Ευπαλίνειο όρυγμα και το Ηραίο. Τα έργα αυτά είδε, θαύμασε και μνημόνευσε στην ιστορία του ο Ηρόδοτος, ο οποίος μας παραδίδει και τη νουβέλα για το δαχτυλίδι του Πολυκράτη. Μολονότι για πολλά χρόνια ο Πολυκράτης είναι ισχυρός και ευνοούμενος της τύχης, τελικά τιμωρείται για την υβριστική του συμπεριφορά, την αρχομανία, την πλεονεξία κλπ τυραννικά εγκλήματα (Ύβρις – Άτις – Νέμεσις – Τίσις). Μάλιστα βρίσκει τραγικό θάνατο εξαιτίας της απληστίας του. Ο σατράπης των Σάρδεων, Οροίτης, του διαμηνύει ότι η περιουσία του κινδυνεύει από τον βασιλιά της Περσίας και τον καλεί στις Σάρδεις για να τον βοηθήσει στη φυγάδευση του θησαυρού του, υποσχόμενος στον Πολυκράτη τα μισά. Εκεί ο Οροίτης τον συλλαμβάνει και βάζει να τον σκοτώσουν με ανασκολοπισμό (ΗΡΟΔΟΤΟΣ)

18 Μαΐου 2014

ΗΡΟΔΟΤΟΣ-ΚΡΟΙΣΟΣ ΚΑΙ ΣΟΛΩΝ

Η περίφημη φράση του Σόλωνος στον Κροίσο «μηδένα προ του τέλους μακάριζε» (από Λόγιος Ερμής)


Ο βασιλιάς της Λυδίας Κροίσος ήταν ξακουστός σε όλο τον αρχαίο κόσμο για τα αμύθητα πλούτη του.Από τους φόρους που του έδιναν οι Ελληνικές αποικίες της Μικράς Ασίας και από τα χρυσωρυχεία του Πακτωλού ποταμού γινόταν όλο και πιο πλούσιος και πιο περήφανος για τα πλούτη του.Πίστευε μάλιστα ότι δεν υπήρχε πιο ευτυχισμένος άνθρωπος από αυτόν στον κόσμο.
Κάποτε τον επισκέφτηκε ο Σόλων, ένας από τους σοφούς της αρχαιότητας, τον οποίο δέχτηκε πολύ φιλόξενα. Διέταξε μάλιστα μερικούς σκλάβους να δείξουν στο φιλοξενούμενο τους θησαυρούς και τη χλιδή του.Αφού, λοιπόν, του έδειξε τους αμύθητους θησαυρούς του, τον ρώτησε ποιος ήταν ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος που είχε γνωρίσει στον κόσμο, περιμένοντας από τον Σόλωνα ότι θα ανέφερε τη δική του μεγαλοσύνη!

Ο Σόλων αποφεύγοντας να κολακεύσει το βασιλιά αποκρίθηκε: «Ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος που γνώρισα ποτέ ήταν ένας Αθηναίος που λεγόταν Τέλλος».Ο βασιλιάς απόρησε με την απάντηση και τον ρώτησε γιατί κρίνει αυτόν ως τον πιο ευτυχισμένο. «Γιατί» είπε ο Σόλων «απέκτησε καλούς και άξιους γιους, έζησε για να δει να γεννιούνται τα παιδιά των παιδιών του, όλα γερά και υγιή. Κι έπειτα τη ζωή του τη σφράγισε ένας ένδοξος θάνατος. Πολέμησε και πέθανε σαν στρατιώτης και οι Αθηναίοι τον έθαψαν με μεγάλες τιμές και δόξα».
Ο Κροίσος τότε τον ρώτησε ποιον γνωρίζει δεύτερο πιο ευτυχισμένο άνθρωπο, όντας σίγουρος ότι θα έπαιρνε τουλάχιστον τη δεύτερη θέση.Ο Σόλων, όμως, ανέφερε τότε δύο νέους, δυο αδέρφια από το Άργος, τον Κλέοβι και τον Βίτωνα.Οι Αργείοι τιμούσαν ιδιαίτερα τη γιορτή της Θεάς Ήρας. Όταν μια χρονιά βρέθηκε μεγάλη ανάγκη να μεταβεί η μητέρα των δύο νέων στο ναό της Ήρας, έτυχε τα βόδια που θα την πήγαιναν με την άμαξα να μην έχουν γυρίσει από τα χωράφια. Έτσι τα δυο αδέρφια ζεύτηκαν τα ίδια την άμαξα και πήγαν τη μητέρα τους στο ναό διανύοντας μια πολύ μεγάλη απόσταση.Όσοι είδαν αυτό το γεγονός συνεχάρησαν τα δυο αδέρφια για την πράξη τους. Η δε μητέρα προσευχήθηκε στην θεά Ήρα να έχουν τα παιδιά της τη μεγαλύτερη ευλογία που μπορεί να έχει θνητός άνθρωπος. Τα δυο αδέρφια αποκοιμήθηκαν μέσα στο ναό και δεν ξύπνησαν ποτέ.Οι Αργείοι μάλιστα έφτιαξαν τα αγάλματα των δύο αδερφών και τα αφιέρωσαν στους Δελφούς ως σημάδι σεβασμού προς δύο άριστους άνδρες.
Ακούγοντας την ιστορία ο Κροίσος θύμωσε με τη δεύτερη απάντηση του Σόλωνα και προτού τον διώξει ξέσπασε:«Ωραία όλα αυτά Αθηναίε φίλε μου, αλλά τι έχεις να πεις για τη δική μου ευτυχία;»
Τότε ο σοφός Αθηναίος του αποκρίθηκε με μια φράση που έμεινε στην ιστορία: «Μηδένα προ του τέλους μακάριζε». Τα μεγάλα πλούτη δεν κάνουν τον άνθρωπο περισσότερο ευτυχισμένο απ' ότι μια μέτρια περιουσία. Μη θεωρήσεις κανέναν ευτυχή, πριν γνωρίσεις το τέλος του.Αυτά τα λόγια δεν έδωσαν καθόλου χαρά στον Κροίσο και αποχαιρέτησε τον Σόλωνα περιφρονώντας τον.
Σύντομα, όμως, μετά την αναχώρηση του Σόλωνα πλήθος συμφορών βρήκαν τον Κροίσο.Ο γιος του ο Άτης σκοτώθηκε στο κυνήγι και ο ίδιος αργότερα νικήθηκε από το βασιλιά των Περσών Κύρο και αιχμαλωτίστηκε.Την ώρα που τον είχαν ανεβασμένο στην πυρά για να τον κάψουν, ο Κροίσος θυμήθηκε τα λόγια του Σόλωνα και φώναξε μετανιωμένος τρεις φορές «Σόλων! Σόλων! Σόλων!».Ο Κύρος που τον άκουσε, ζήτησε να μάθει τι σήμαινε η επίκληση αυτή. Ακούγοντας την ιστορία, χάρισε στον Κροίσο τη ζωή και μάλιστα τον κράτησε κοντά του ως έμπιστο φίλο και σύμβουλό του.

Αναρτήθηκε από