Εθνικό Θέατρο του Μπέργεν και Ερρίκος Ίψεν (ταξίδι στη Νορβηγία, καλοκαίρι του 2018)

Το να αποζητάς την ευτυχία σ’ αυτήν τη ζωή, είναι η πραγματική έννοια της ανταρσίας. (Ίψεν)

Ογκόλιθο του πνεύματος θεωρούν οι Νορβηγοί τον Ερρίκο Ίψεν (Henrik Ibsen 1828-1906) και ως τέτοιο τον αναπαριστούν στο γλυπτό που κοσμεί, μεταξύ άλλων, τους κήπους γύρω από το Εθνικό Θέατρο του Μπέργκεν, όπου ο σπουδαίος δραματουργός δούλεψε ως καλλιτεχνικός διευθυντής, θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης, ηθοποιός για κάποια χρόνια. Θεωρείται ο πιο πολυπαιγμένος θεατρικός συγγραφέας στον κόσμο μετά τον Σαίξπηρ. Στα έργα του ανασήκωνε το μακρύ φουστάνι και τις μάσκες της υποκρισίας, εξέταζε τις πραγματικότητες που κρύβονταν κάτω από την επιφάνεια, αποκαλύπτοντας πολλά που ήταν ενοχλητικά για αρκετούς από τους συγχρόνους του. Είχε κριτική ματιά και διερευνούσε ελεύθερα τις συνθήκες της ζωής και τα ζητήματα ηθικής.

Φάκελος με πέντε ποιήματα μου εμπνευσμένα από πίνακες της Θάλειας Φλωρά Καραβία (γραμμένα το καλοκαίρι του 2022)

Τι να κάνω; Είχα έμπνευση! Δε μου συνέβη ξανά, αλλά μπορεί να έχει συνέχεια, ποιος ξέρει; Ίσως να είναι το είδος ζωγραφικής που προτιμώ, κάπου ανάμεσα στο ρεαλισμό και στον ιμπρεσιονισμό. Νομίζω, δεν είμαι σίγουρη. Έχω δει πολλά έργα ζωγραφικής, σε πινακοθήκες (τα αγαπημένα μου μουσεία), σε βιβλία, στο φβ κ.α., αλλά η σπουδαία, παραγωγικότατη και άγνωστη μέχρι πρότινος σε μένα Θάλεια Φλωρά Καραβία με άγγιξε μέχρι οίστρου, όποιου. Για παράδειγμα δεν μου δημιουργεί έμπνευση η Τζοκόντα Μόνα Λίζα, κι ας τη θαυμάζουν όλοι.  

Από τα μέρη μας καταγόταν η Θάλεια Φλωρά, τη Σιάτιστα, αλλά έφυγε μικρή. Οι διαδρομές σταθμοί στη ζωή της, Κωνσταντινούπολη, Μόναχο, Αλεξάνδρεια, Αθήνα. Στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου δημιούργησε δικιά της σχολή ζωγραφικής κι αργότερα στους Βαλκανικούς πολέμους υπήρξε ανταποκρίτρια εφημερίδας, σκιτσάροντας στιγμές του. Δούλεψε με διάφορες τεχνοτροπίες και υλικά και τα έργα της είναι χιλιάδες. Κάποτε, όταν βρέθηκε στα Γιάννενα μετά του εκδότη εφημερίδας συζύγου της, ο Εσάτ Πασάς είπε γι' αυτήν: ένα τσιγάρο εσύ (για τον σύζυγο), τρεις πίνακες εκείνη. Κάπως έτσι. Έζησε από το 1871 ως το 1960. Για περισσότερες πληροφορίες και εικόνες πινάκων της στο γκούγκλη, παιδιά.

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/682022_7.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/blog-post_8.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/blog-post_93.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/blog-post_17.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/2022_13.html

Ποίματα της Ματίνας Γκούτζιου

Ποίημα 4ο με αφορμή τον πίνακα "Γυναίκα με κόκκινο καπέλο" της Θάλειας Φλωρά Καραβία (γραμμένο το καλοκαίρι του 2022)

Στο κάστρο της Φολέγανδρου

ένα κόκκινο ψάθινο καπέλο

των εικοσιοκτώ ευρώ σε κόστος

πολύ επιθύμησα

Το φόρεσα

τρελά μου πήγαινε

μα ουδέποτε ηγοράσθη.

Επόμενες εκδρομές σκεφτόμουνα

μ' αέρα στα μαλλιά μου, στα πανιά μου

μα καβούρια στα θυλάκιά μου.

Πάρτο, μου είπε, σιγά τα λεφτά.

Μα εγώ παράκουσα

ήλπιζα πως κι αλλού θα βρω παρόμοια

κόκκινη προς το κεραμιδί ψάθινη ομορφιά.

Ως τώρα πουθενά

μόνο στον πίνακα της Θάλειας Φλωρά.

Ματίνα Γκούτζιου

Ποίημα 3ο εμπνευσμένο από τον πίνακα της Θάλειας Φλωρά Καραβία : Κοπέλα με μακριά πλεξούδα (γραμμένο το καλοκαίρι του 2022)

 

Και νεκρούς ανασταίνει!

Πόσους χυμούς χρωματικούς έστυψε η Φλωρά;

Κοπέλα με μακριά πλεξούδα, λέει.

Δε λέω, είναι και τα μαλλιά

μα αυτό το διάφανο φουστάνι-νυχτικιά

δαγκώνω γλώσσα, ας μη μιλήσω ανοιχτά.

Δεν είναι ώρα που ξύπνησε ετούτη η πληθωρική θεά

ύστερα από ανομολόγητη βραδιά

ηδονικό κορμί, ηδονική ματιά

μπράτσα γερά, στήθια μεστά,

πόδια που η φαντασία σου βλέπει καλλίγραμμα και στιβαρά

κι όλος ο γυναικείος αισθησιασμός στο πρόσωπό της αντανακλά

γαϊτανοφρύδα, ροδομάγουλη με χείλη κερασιά

εκπέμπει φως, αυτή φωτίζει των φυτών την ομορφιά

η φύση εμπρός της ωχριά συμπληρωματικά.

Να 'μουν το δέντρο που ακουμπάς

χορτάρι στο πασούμι

βλαστάρι που μέσα από το νυχτικό κοιτά,

μηλίτσα στην αυλή σου και λοιπά,

όταν σε έπλασε ο Θεός είχε κέφια πολλά.

Της γονιμότητας κορμί, Κυβέλη, Ρέα, Αφροδίτη, Ίσιδα, Αστάρτη ...

ας δώσει ο καθένας σας το όνομα που προτιμά.

Ω γυναίκα!

Κάθε περιγραφή μπροστά στις πινελιές μια ρίμα απλά,

μα η φαντασία μας μπροστά στον πίνακα

πλάθει όνειρα τρελά.

Ματίνα Γκούτζιου

Ποίημα 2ο εμπνευσμένο από τον πίνακα της Θάλειας Φλωρά Καραβία : "Κορίστσι στην ακρογιαλιά" (γραμμένο το καλοκαίρι του 2022)

 

Κατέβηκε ο ήλιος από ψηλά

κάθισε στην ακρογιαλιά

έλαμψε ο τόπος από ομορφιά!

Ζήλεψε η θάλασσα η μαγεύτρα την κοριτσίστικη ομορφιά, 

ερυτίδωσε ελαφρά κι έστειλε ένα κυματάκι, 

έβρεξε το κοριτσάκι που χαμογέλασε γλυκά.

Του ήλιου σκίασε η καρδιά

και ξανανέβηκε ψηλά

είχε και πιο σοβαρή δουλειά.

Φώτισε από ψηλά τόσο τα ξανθά σγουρά μαλλιά

και το άσπρο φουστανάκι

που μπερδεύτηκε ακόμα κι η Θάλεια Φλωρά

αν τον ήλιο εζωγράφιζε ή το κοριτσάκι στην ακρογιαλιά.

Ματίνα Γκούτζιου

Ποίημα 1ο εμπνευσμένο από πίνακα της Θάλειας Φλωρά Καραβία. "Στον κήπο" το βάφτισα (γραμμένο το καλοκαίρι του 2022)

Πόσο θα 'θελα ένα τέτοιο κήπο!

Να κάθομαι άπραγη να χαλαρώνω

Να μην τρέχω σε δουλειά

να μην πληκτρολογώ,

καθώς ο πίνακας που βλέπετε είναι ρετρό.

Νά' μουνα λέει αυτή η αριστοκράτισσα κυρά

ομορφοχτενισμένη, λευκοντυμένη

το βιβλίο μου να μελετώ

τα αρώματα των λουλουδιών να οσφραίνομαι

πίσω από τη μάντρα της αυλής

 

τους ήχους του περιβολιού να ευφραίνομαι

 

ή να ρεμβάζω. Να πίνω ταυτοχρόνως

τη δροσιά του ή κατιτίς δροσιστικό!

Κι αν στη ματιά μου κάτι μελαγχολικό

μάλλον φευγαλέο, αριστοκράτισσα εγώ δεν θα σας πω

και της ψυχής το μάνταλο για με κρατώ.

Αλλά μάλλον, σπουδαία Θάλεια Φλωρά-Καραβία (εκ Σιατίστης παρακαλώ), 

ονειροπολώ!

Ματίνα Γκούτζιου

Μουσικά παγκάκια αφιερωμένα στη μνήμη του Φρεντερίκ Σοπέν κοσμούν τη Βαρσοβία

Τι όμορφα, αλήθεια! Ο επισκέπτης της Βαρσοβίας ξεκουράζεται, στη διάρκεια της περιήγησης του στο ιστορικό κέντρο της πόλης, πάνω σε παγκάκια που παίζουν μικρά κομμάτια από τις συνθέσεις του Σοπέν.

Οι Πολωνοί βρήκαν έναν ακόμα τρόπο να τιμήσουν τον συνθέτη τους! Στημένα σε σημεία που έζησε ή δραστηριοποιήθηκε ο Σοπέν στη Βαρσοβία, κερδίζουν την καρδιά των τουριστών και μας δίνουν πληροφορίες για τον συνθέτη και τη σχέση της τοποθεσίας που βρίσκονται με τη ζωή του.
Εξάλλου η Βαρσοβία βρισκόταν πάντα στην καρδιά του συνθέτη κι εκεί μεταφέρθηκε μετά το θάνατο του.

ΑΛΜΠΑΤΡΟΣ ( Σαρλ Μπωντλαίρ )

Σαρλ Μπωντλαίρ

ΑΛΜΠΑΤΡΟΣ

Συχνά για να περάσουνε την ώρα οι ναυτικοί

άλμπατρος πιάνουνε, πουλιά μεγάλα της θαλάσσης,

που ακολουθούνε σύντροφοι, το πλοίο, νωχελικοί

καθώς γλιστράει στου ωκεανού τις αχανείς εκτάσεις.

Και μόλις στο κατάστρωμα του καραβιού βρεθούν

αυτοί οι ρηγάδες τ' ουρανού, αδέξιοι, ντροπιασμένοι,

τ' αποσταμένα τους φτερά στα πλάγια παρατούν

να σέρνονται σαν τα κουπιά που η βάρκα τα πηγαίνει.

Πώς κείτεται έτσι ο φτερωτός ταξιδευτής δειλός!

Τ' ωραίο πουλί τι κωμικό κι αδέξιο που απομένει!

Ένας τους με την πίπα του το ράμφος του χτυπά

κι άλλος, χωλαίνοντας, το πώς πετούσε παρασταίνει.

Ίδιος με τούτο ο Ποιητής τ' αγέρωχο πουλί

που ζει στη μπόρα κι αψηφά το βέλος του θανάτου,

σαν έρθει εξόριστος στη γη και στην οχλοβοή

μέσ' στα γιγάντια του φτερά χάνει τα βήματά του.

μτφρ. Αλέξανδρος Μπάρας 

(1906-1990)

Για περισσότερες μεταφράσεις του ίδιου ποιήματος:  http://www.sarantakos.com/language/par-albatros.html

Αστικές φυσιογνωμίες

Σε μερικές επαρχιακές πόλεις βρίσκονται σπίτια που η όψη τους προκαλεί μελαγχολία σαν εκείνη που γεννάνε τα πιο σκοτεινά μοναστήρια, οι πιο άχαροι χερσότοποι ή τα πιο θλιβερά ερείπια. Στα σπίτια αυτά συναντάς ίσως ταυτόχρονα και τη σιγαλιά του μοναστηριού και την ξεραΐλα των χερσότοπων και τα σκέλεθρα των ερειπίων. Η ζωή και η κίνηση είναι τόσο ήσυχες εκεί, που ένας ξένος θα τα έπαιρνε για ακατοίκητα, αν δεν αντίκριζε ξαφνικά το χλωμό και κρύο βλέμμα ενός ασάλευτου προσώπου, που η μισομοναστηριακή του μορφή προβάλλει πάνω απ' το περβάζι του παραθύρου, μόλις ακουστεί θόρυβος από ασυνήθιστα πατήματα.

Διαπραγματεύσεις ισχυρών

"Είχε πάρει τη φοβερή αγωγή εκείνου του κόσμου, όπου, μέσα σ' ένα βράδυ, διαπράττονται με σκέψεις και με λόγια περισσότερα εγκλήματα από όσα τιμωρεί η δικαιοσύνη στο Κακουργοδικείο, όπου οι ωραίες λέξεις δολοφονούν τις πιο μεγάλες ιδέες, όπου δε θεωρείται κανείς ισχυρός παρά μόνον αν βλέπει σωστά. Και βλέπει σωστά εκείνος που δεν πιστεύει σε τίποτα, ούτε στα αισθήματα, ούτε στους ανθρώπους, ούτε ακόμα και στα γεγονότα. Φτιάχνει ψεύτικα γεγονότα."

Ονορέ ντε Μπαλζάκ, μουστακαλήδες μου (κατά το "μουστάκιας" του Σταυρίδη στα "Κίτρινα γάντια")

Αφού Ονορέ ντε Μπαλζάκ διαβάζω, δικά του αποφθέγματα θα  μοιραστώ μαζί σας. Ορθός ο νους του και σοφά τα λεγόμενα του! Διαχρονικά επίσης! Γιατί μη μου πείτε ότι δεν κάνετε συνειρμούς διαβάζοντας το παραπάνω απόσπασμα για κάποιες διαπραγματεύσεις του Εurogroup;

Κατά πού φυσάει ο άνεμος σήμερα, κύριε δανειστά;

"Γενικά ο δανειστής είναι ένα είδος μανιακού. Σήμερα είναι έτοιμος για συμβιβασμό, αύριο θέλει να τα κάνει όλα γυαλιά καρφιά κι αργότερα παραγίνεται καλοσυνάτος. Σήμερα η γυναίκα του είναι στα κέφια της, το στερνοπούλι του έβγαλε τα δοντάκια του, όλα πάνε καλά στο σπίτι και δε θέλει να χάσει ούτε πεντάρα. Αύριο βρέχει, δεν μπορεί να βγει έξω, είναι μελαγχολικός και λέει ναι σε όλες τις προτάσεις για να λήξει η υπόθεση. Μεθαύριο του χρειάζονται εγγυήσεις και στο τέλος του μήνα απειλεί να σας εκτελέσει, ο δήμιος! Ο δανειστής μοιάζει με ζωηρό σπουργίτι, που τα παιδιά πασχίζουν ν' απιθώσουν στην ουρά του ένα σπυρί αλάτι..."   Ονορέ ντε Μπαλζάκ (19ος αιώνας)

Το Μοναστήρι της Πάρμας του Σταντάλ

Στα πλαίσια της απόφασης να διαβάσω ό,τι δεν διάβασα και μπορέσω από κλασική λογοτεχνία και των δυνατοτήτων που μου δίνει η σχολική δανειστική βιβλιοθήκη, έπεσε στα χέρια μου "το Μοναστήρι της Πάρμας" του Σταντάλ.

Ας γράψω, λοιπόν, λίγα πράγματα για το πώς μου φάνηκε το βιβλίο ως απλή αναγνώστρια. Διαδραματίζεται την εποχή που ο Ναπολέοντας εισβάλλει στην Ιταλία (1796) - χωρισμένη ακόμα σε πολλά μικρά κρατίδια - αντιπροσωπεύοντας ό,τι πιο φιλελεύθερο υπήρχε τότε στην Ευρώπη. Κατά κάποιο τρόπο οι υποστηρικτές του αποτελούν τους αριστερούς της Ευρώπης εκείνης της περιόδου. Είναι οι Ιακωβίνοι, που διώκονται και φυλακίζονται από τους ηγεμόνες των ιταλικών βασιλείων, κρατιδίων, δουκάτων κλπ κάποια απ' αυτά υπό τον Αυστροουγγρικό έλεγχο.

Λιαντίνης - Ζούμε σε βάρος των μελλοντικών γενεών (1995)

51 χρόνια από τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη στις 22/05/1963

Διαβάστε στοιχεία για τη ζωή του, το πολιτικό καθεστώς της εποχής και τη δολοφονία του από τους πολέμιους της δημοκρατίας και της ελευθερίας των λαών, καθώς και τους εκτελεστές τους στο παρακράτος που οι ίδιοι δημιουργούν, σ' ένα εξαιρετικό αφιέρωμα (κείμενα, φωτογραφικό υλικό, ντοκιμαντέρ, αποσπάσματα από την ταινία Ζ του Κώστα Γαβρά κ.α.) στο ιστολόγιο: matrix24.gr Δείτε εδώ όλο το ιστορικό αφιέρωμα.

Ο Αθηναίος φιλόσοφος Σωκράτης

Το video δημιουργήθηκε και αναρτήθηκε από το χρήστη :Ματίνα Γκούτζιου

Η μουσική που ακούγεται στο video είναι του Μάνου Χατζιδάκι (Το βαλς των χαμένων ονείρων)