Οι γιακαράντες (ή τζακαράντες) των λεωφόρων του Μπουένος Άιρες. Ποίημα γραμμένο την 1-12-2023

 

Με γιακαράντες να στολίσω τα μαλλιά μου

τα μωβ ανθάκια να περάσω σκουλαρίκια στα αυτιά μου

και μέσα σε λιλά βροχόπτωση και απαλά παχιά λιλομωβί χαλιά

κρατώντας χέρι αγαπημένο, αν είναι η ώρα, ας περάσω στο επέκεινα.

Μα όποιος γιακαράντες και αμόλευτη ζωή τόσο αγαπά,

σουσουρίσματα, θροίσματατα, ξορκίσματα, μαγέματα της φύσης ... γιακαρατζούμ, τζακαρατζούμ

και να, τα ανταποδοτικά δωρίσματα, της ζωής χαρίσματα,

γεμάτη η γη με ομορφιά σε δρόμους και περάσματα ταξιδιωτικά.

Εκεί, που αφήνεις πίσω μικρότητες κι ασχήμιες να αναμένουν υπομονετικά.

Και σου χαρίζονται φύση και πόλεις, δημιουργήματα αριστουργηματικά.

είναι ονειρική η ζωή σε πλεύσεις, δρόμους, κατευθύνσεις, βόρεια, νότια, ανατολικά και δυτικά.

Πολυπόθητη, ακόμα και ενταύθα και επί τα αυτά. Για χάρη της, προσωπικά

ξαπλώνω αναπαυτικά ακόμα και σε κακαράντζες

αν το γαλάζιο του ουρανού είναι να αντικρίζω με ειρήνη και υγεία καθημερινά.

Ταξίδι στο βόρειο Ατλαντικό ωκεανό. Ποίημα γραμμένο το Δεκέμβριο του 2022

Ταξίδι στο βόρειο Ατλαντικό ωκεανό

Στο γέροντα ωκεανό του Isidore Ducasse, που ο ποιητής μοναδικά υμνεί,

στο γίγαντα όλων των θαλασσών, στον Άτλαντα, του κόσμου όλου τον κουβαλητή

πλεύσαμε μια φορά κι έναν καιρό, σε ένα ταξίδι αναψυχής και κάπως μακρινό.

Στις παγωμένες θάλασσες του, Ατλαντικός στο μέρος του το βορινό,

Ιούνιο μήνα με βαρύ χειμερινό εξοπλισμό, μπουφάν, σκουφί ...

ότι ο Τιτάνας κάπου εκεί αναπαύει το γέρικο παγωμένο του κανί.

Τα βάθη του στις θάλασσες αυτές δε θέλεις να γνωρίζεις,

τα βλέπεις όμως καθημερινά σε μέσα ηλεκτρονικά απάνω στα πλωτά.

Κι αν ο θεός όλων των νερών κάνει πως τα πόδια του κουνά

να τα ξεπιάσει μοναχά, κρουζιερόπλοια ατσαλένια θεριά

ακολουθούν χορευτικά τα βήματα του κι υποταγή δηλώνουν στον ωκεανό,

αναγνωρίζοντας τη θεία του αρχέγονη και ανυπέρβλητη υπεροχή, ταπεινά.

Στων θαλασσών τις πλοιο-πολιτείες που ο ωκεανός μεγαλόθυμα φιλοξενεί

ταξιδευτές απολαμβάνουν το θέαμα του με δύση και ανατολή,

γνωρίζοντας όλοι πως στα χέρια του την πλεύση και την τύχη τους κρατεί.

Έτσι, ανάμεσα σε φαγοπότια, ρεμβασμούς, θεάματα, χορούς ...

κρυφά σαν τους πρωτόγονους του απευθύνουν προσευχή

στο όνειρο που ζουν στα χέρια του, σε κόσμους να τους οδηγεί,

να δείξει καλοσύνη κι ήσυχα σαν τη μάνα που μωρό στην αγκαλιά κρατεί

να τους λικνίζει απαλά κι εκείνοι να βυθίζονται σε μουσικές και χρώματα

που ο νους - βρέφη ανήμπορα οι ταξιδευτές στου ωκεανού την αγκαλιά -

στις άγραφες λευκές σελίδες του σαν παραμύθι ευτυχίας θα βαστά.

Είν' τα ταξίδια στου Άτλαντα τις θάλασσες απάνω σε πολιτειών σκαριά

μάγισσες που σε δένουν με κλαδάκια, λαγοπόδαρα, βοτάνια, μαντζούνια ποτά ....

Σπονδές, χοές στον τιτάνιο Ατλαντικό επιθυμείς να αποτίσεις ξανά και ξανά.

Ματίνα Γκούτζιου

Sheikh Zayed Grand Mosque, το μεγάλο τζαμί του Άμπου Ντάμπι (ταξίδι τον Οκτώβριο του 2022)

Μα τι τζαμί είναι αυτό! Τι έργο τέχνης, τι κομψοτέχνημα, τι μνημείο, τι ομορφιά ενταγμένη στην άπλα και στο φως των Η.Α.Ε., του Άμπου Ντάμπι συγκεκριμένα! Το πιο όμορφο τζαμί που έχω δει. Και έχω δει αρκετά, και αυτό της Καζαμπλάνκα στο Μαρόκο, το δεύτερο σε μέγεθος τζαμί στον κόσμο. Τρίτο σε μέγεθος τζαμί αυτό του Άμπου Ντάμπι που θυμίζει λευκά παραδείσια πουλιά συγκεντρωμένα σε κάποια όαση. Το μέγεθος του δεν το βαραίνει καθόλου, αντίθετα με λίγη φαντασία είναι σαν να βλέπεις μπαλαρίνες ή καλύτερα δερβίσηδες που χορεύουν και υμνούν την ομορφιά της υψηλής τέχνης και της καλαίσθητης πολυτέλειας. Μάρμαρα κεντημένα πάνω στα μάρμαρα, χρωματιστά λίθινα λουλούδια που μαζεύτηκαν από λατομεία του κόσμου και θαρρείς πως αν τα μυρίσεις θα οσφρανθείς αρώματα. Πόρτες, αραβουργήματα, σκαλιστοί θόλοι, πολυτελείς κρυστάλλινοι πολυέλαιοι, τρούλοι, μιναρέδες, νερά, φοινικοσκεπείς κίονες, κεραμικά, το τεράστιο ανοιχτό πράσινο χαλί της προσευχής ... απολαύσαμε κάθε βήμα μας στο τζαμί κι ας αναγκαστήκαμε οι γυναίκες (ποιος άλλος;) να φορέσουμε μαντήλα. Για το ένδυμα είχαμε φροντίσει να μην είναι κολλητό και διαγράφει τις στρογγυλές καμπύλες της ώριμης ηλικίας ορισμένες, άσε που οι νεαρές είχαν αγοράσει όλες κελεμπίες από τα καταστήματα του Ντουμπάι και τις φορούσαν λανσάροντας το νέο στυλ τους. Φάγαμε με το σύζυγο κίτρινη κάρτα τρεις φορές, δυο για τη μαντήλα που γλιστρούσε προς τα πίσω και φαινόταν μαλλί που δεν πρέπει και μια λόγω του συζύγου που σε φωτογράφιση θυμήθηκε να με αγκαλιάσει στον ώμο ο ξεχασιάρης, αν και τα είχαμε πει αυτά. Την κόκκινη κάρτα τη γλιτώσαμε. Είναι κι αυτοί πιο ελαστικοί πλέον, το χρήμα και ο τουρισμός είναι πάνω από τον θρησκευτικό δογματισμό. Πάνω από όλα δηλαδή. Τις δικές τους γυναίκες θέλουν κάτω από τη σκέπη του Αλλάχ, πράγμα που δηλώνει η μαντήλα στο κεφάλι τους και το επιθυμούν κι αυτές ή έτσι έμαθαν, καλουπώθηκαν. Τα καλούπια με τα οποία μας χτίζουν ως άτομα είναι τα πιο στέρεα και ανθεκτικά στο διάβα των αιώνων. Ισχύει για όλους μας. Ο Πακιστανός ξεναγός μας, προσφέρθηκε να μου φορέσει σωστά τη μαντήλα στο κεφάλι. Τους αρέσει πολύ να το κάνουν αυτό, το έχω διαπιστώσει και σε άλλα ταξίδια. Είναι μια κίνηση αβρότητας από τη μεριά τους που εμπεριέχει ασυνείδητα την επιθυμία της παροδικής περιβολής μας με τον αγαπημένο τους ενδυματολογικό κώδικα και τον δικό τους τρόπο θεώρησης της γυναίκας και της ζωής. Με τις δικές τους γυναίκες εμπεριέχει και το στοιχείο του ερωτισμού. 

Στο τζαμί οι τουρίστες μπαίνουν και εξέρχονται από είσοδο, έναν γυάλινο θόλο, που οδηγεί σε πλήθος καταστήματα. Παγκάρια και δίσκους στις εκκλησίες τους δεν έχουν, να δουλέψουν οι υπόλοιποι έμποροι που έχουν τα καταστήματα τους κοντά στο ναό επιθυμούν. Καφέ, εστιατόρια, πολυτελή καταστήματα, καταστήματα αναμνηστικών ... κυλιόμενοι διάδρομοι, σκάλες, ... πολυτέλεια κι εδώ και οι πειρασμοί πολλοί πριν εξαγνιστείς στο ναό. Σε περιμένουν και πάλι οι πειρασμοί για εγκλιματισμό στον κόσμο μας κατά την έξοδο

Το Μεγάλο Τζαμί κατασκευάστηκε μεταξύ 1994 και 2007. Το κτιριακό συγκρότημα έχει διαστάσεις περίπου 290 επί 420 μ., καλύπτοντας έκταση μεγαλύτερη από 30 στρέμματα, εξαιρουμένου του εξωτερικού εξωραϊσμού και της στάθμευσης οχημάτων. Ο κύριος άξονας του κτιρίου ευθυγραμμίζεται προς την κατεύθυνση της Κάαμπα στη Μέκκα της Σαουδικής Αραβίας. Το έργο ξεκίνησε από τον εκλιπόντα πρόεδρο των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων Σεΐχη Μπιν Ζαγιέντ Αλ Ναχιάν, που ήθελε να δημιουργήσει μια δομή που θα ένωνε την πολιτιστική ποικιλομορφία του ισλαμικού κόσμου με τις ιστορικές και σύγχρονες αξίες της αρχιτεκτονικής και της τέχνης. Το 2004, ο Σεΐχης Ζαγιέντ πέθανε και θάφτηκε στην αυλή του τζαμιού. Το τζαμί είναι αρκετά μεγάλο για να φιλοξενήσει πάνω από 40.100 πιστούς, ενώ η κύρια αίθουσα προσευχής μπορεί να φιλοξενήσει πάνω από 7.000. Υπάρχουν δύο μικρότερες αίθουσες προσευχής, χωρητικότητας 1.500 η καθεμία, εκ των οποίων η μία είναι για την προσευχή των γυναικών.

Βόλτες με Jeep και βραδιά διασκέδασης στην έρημο του Ντουμπάι (Dubai desert). Ταξίδι τον Οκτώβριο του 2022

Με ένα θηρίο jepp, 5.700 cc και έναν οδηγό Πακιστανό, θηρίο, ψηλό, σωματώδη, λεβέντη, που συνέχεια αστειευόταν με μας, διασχίσαμε κάποια χιλιόμετρα στην έρημο "διασκεδάζοντας" με την δυνατότητα του μηχανήματος, όχι μόνο να μην κολλάει στην παχιά άμμο, αλλά να τη δαμάζει ανεβαίνοντας και κατεβαίνοντας τους αμμόλοφους με ταχύτητα και μούζικα αράμπικα στη διαπασών. Μάλλον οι πιο νέοι διασκεδάζουν μ' αυτά, εγώ χάρηκα που δε μ' έπιασε πανικός και κυρίως χάρηκα με τη στάση μας στην έρημο, λίγο μετά το ηλιοβασίλεμα, δυστυχώς. Επτά άτομα, συν τον οδηγό στο jeep, σιγά σιγά έλεγα εγώ, κάνε το Σουμάχερ έλεγε η συνταξιδιώτισσα που εισακούσθη, "πάρε πέντε" σε όσους κολλούσαν στην άμμο ή προσπερνούσαμε, τέτοια. 

Μετά τη βόλτα στην έρημο, το πρόγραμμα είχε διασκέδαση σε βεδουίνικη κατασκήνωση. Και φτάνουμε σε ένα camp, γεμάτο κόσμο, όλες οι φυλές της γης ως τουρίστες, εκεί. Στη μέση η πίστα και γύρω γύρω τραπέζια όπως στα μπουζουκτσίδικα, παραπέρα και γύρω από την κατασκήνωση οι τέντες με πάγκους self service για το προπληρωμένο φαγητό και αναψυκτικό. Μια χορεύτρια της κοιλιάς κι ένας χορευτής της φωτιάς έκαναν τα νούμερα τους, για το φαγητό και ποτό έπρεπε να στηθείς σε ουρές, στην τιμή και ένα μικρό τατουάζ χένας, που δεν επιθύμησα, τι να το κάνω; Στην τιμή έλεγε και η βόλτα με καμήλα, στην πραγματικότητα η φωτογράφιση με καμήλα, να ανεβείς, να κάνει κάνα-δυο βήματα το ζωντανό και να σε φωτογραφίσουν, βιντεοσκοπήσουν. Ουρές κι εκεί. Για να μην τα πολυλογώ, δεν μας άρεσε κι αν γνωρίζαμε πώς θα ήταν, θα επιλέγαμε ένα ολόκληρο απόγευμα - βράδυ να το περάσουμε κάπου αλλού, να δούμε κάτι άλλο. Εντελώς βιομηχανοποιημένο, τυποποιημένο. Είχαμε και την εμπειρία του Μαρόκου και της ερήμου Μερτζούγκα με την αυθεντική κατασκήνωση και βραδιά και περιμέναμε κάτι παρόμοιο. Να απολαύσουμε την ησυχία της ερήμου, κάτω από τα αστέρια. Εντελώς το αντίθετο. Ντεσιμπέλ και κοσμοπλημμύρα. Το φαγητό επίσης κακό. Προτιμήστε να κάνετε κάτι άλλο, αν πάτε προς Ντουμπάι ή διασκεδάστε όπως και να έχει.

Εμπορικά κέντρα ή Mall στο Dubai (ταξίδι τον Οκτώβριο του 2022).

Σύγχρονος τρόπος διασκέδασης της υπερκαταναλωτικής κοινωνίας τα τεράστια εμπορικά συγκροτήματα, τα Mall. Παντού, και στο Ντουμπάι για ντόπιους και ξένους. Τόσο πολυτελή και διακοσμημένα που θα μπορούσε να πει κανείς ότι έχεις κάτι να δεις και σ' αυτά πέρα από τα καταστήματα. εστιατόρια και καφέ. Για παράδειγμα σε Mall του Ντουμπάι είδαμε παγοδρόμιο και τεχνητό σκιοδρόμιο χιονιού, με λίφτ, πίστες κ.α. Ξεκουραστήκαμε και δροσιστήκαμε κάποιες φορές σε καφέ των εμπορικών κέντρων, εξάλλου η είσοδος για κάποια θεάματα, όπως για τον 124ο και 125ο όροφο του Burj Khalifa, τον ψηλότερο ουρανοξύστη του κόσμου, των 828 μέτρων, γίνεται μέσω Mall. Από κει μπορείς να δεις το Ντουμπάι στα πόδια σου, το ίδιο και τους υπόλοιπους ουρανοξύστες. Όλες οι φίρμες του κόσμου εκεί και φυσικά πανάκριβες. Οι κυρίες των Εμιράτων, πλούσιες πολλές απ' αυτές με υπηρεσίες κ.τ.λ. περνούν κι εκεί τις ώρες τους ψωνίζοντας. Και μπορεί να φορούν την αμπάγια, το μαύρο ένδυμα, αλλά από κάτω φορούν εσώρουχα Victoria Secret, επώνυμα ρούχα, τσάντες πανάκριβες, αυτές τις είδαμε. Τίγκα τα καταστήματα αυτά με αμπάγιες. Μόνο που τα επώνυμα ρούχα και εσώρουχα τα βλέπουν μόνο οι σύζυγοι και φυσικά ικανοποιούν τη ματαιοδοξία τους, είναι και ένας τρόπος να ξοδεύουν τα λεφτά τους που δεν ξέρουν τι να τα κάνουν. Δε ζηλεύουμε, είπαμε. Μόνο τα ταξίδια. Οι κυρίες αυτές έχουν και άλλους χώρους για να περνούν τις ώρες τους, σπα, κολυμβητικά κέντρα για γυναίκες μόνο. Κοριτσάκια μικροπαντρεμένα που αποκτούν αρκετά παιδιά, που τα φροντίζουν με βοήθειες από νταντάδες. Οι γυναίκες των Εμιρατινών δεν εργάζονται. Όσες εργάζονται στα Εμιράτα είναι μετανάστριες. Έτσι, μας είπαν. 

Στα Mall καρέκλα ή παγκάκι για να καθίσεις να ξεκουραστείς δε θα βρεις ή είναι ελάχιστα. Πρέπει οπωσδήποτε να καταναλώσεις, σε καταστήματα, καφέ, εστιατόρια. Εμείς που είχαμε καταναλώσει ήδη για τα έξοδα του ταξιδιού, για ένα καφεδάκι ή κάτι πρόχειρο είχαμε το περιθώριο. Η τιμή του καφέ περίπου 5-6 ευρώ. 

Το κανάλι Creek του Ντουμπάι (ταξίδι τον Οκτώβριο του 2022)

Στην παλιά πόλη του Ντουμπάι πήγαμε μέσω του υδάτινου καναλιού Creek με παραδοσιακές ξύλινες βάρκες, τις άμπρα. Σε χρόνο κατάμπρα σε πάνε όπου θες. Ξημεροβραδιάζονται εκεί οι ποταμοταξιτζήδες, τρώνε, ραχατεύουν. Δεκάδες άμπρα κυκλοφορούν στο κανάλι - υδάτινη οδό ή κολπίσκο του Ντουμπάι, ως θαλάσσια ταξί για να σε μεταφέρουν σε διάφορα σημεία της πόλης με πολύ χαμηλό αντίτιμο, μόλις ένα ντίρχαμ, στην παλιά και στη νέα πόλη. Χρησιμοποιήσαμε αυτό το μέσο για το παραδοσιακό του πράγματος. Το κανάλι που διασχίζει την καρδιά της πόλης είναι καθαρό, όλα λάμπουν στο Ντουμπάι κι αν οι λαοί και κυρίως οι μετανάστες που έχουν εγκατασταθεί και δουλεύουν εκεί, Πακιστανοί, Ινδοί, Αφγανοί, Σομαλοί, Σουδανοί, Μπαγκλαντεσιανοί κ.α., οι φτωχοί του κόσμου, που φτάνουν για δουλειά, για να επιβιώσουν και βρίσκουν για να ζήσουν με κάποια αξιοπρέπεια, θεωρούνται βρώμικοι στην πάστρα, εκεί τηρούν τους κανόνες του τόπου κι όλα αστράφτουν, παντού, στις πόλεις, στις εθνικές οδούς, παντού. Άρα είναι θέμα κράτους, οι πολίτες προσαρμόζονται. Με τις βάρκες αυτές παλιά, πριν τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο κυρίως, συνέλεγαν μαργαριτάρια από τον Περσικό κόλπο, με τους δύτες δεμένους με σχοινιά απ' αυτές. Πριν τα πετρέλαια, τα μαργαριτάρια και η αλιεία γενικότερα ήταν η κύρια πηγή εσόδων των κατοίκων της περιοχής και η ζήτηση τους έφερε νέους κατοίκους - μετανάστες στην περιοχή, Πέρσες, Ινδούς κ.α. Κι άλλα μεγαλύτερα ξύλινα πλοία, ιδιαίτερα στολισμένα, είδαμε στο κανάλι, αλλά αυτά δεν είναι ταξί θαλάσσης. Φυσικά υπάρχουν και γέφυρες που σε οδηγούν εκατέρωθεν του καναλιού οδικώς. Οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν την υδάτινη αυτή οδό, ποταμό Ζάρα.

Αν μέναμε περισσότερες μέρες κι άλλα θα βλέπαμε εκατέρωθεν του ποταμού. Είναι διάσημοι οι Έλληνες για τη συνήθεια τους, ταξιδεύω για να ψωνίσω. Σε ένα ήδη ακριβό ταξίδι, ξόδευαν χρήμα για κελεμπίες, αντρικές και γυναικείες, για να τις βάλουν μάλλον τις Απόκριες. Είχαμε και έναν κύριο που τον φόρτωνε η γυναίκα του με πολλές σακούλες, η ίδια δεν κουβάλαγε καμία. Αμέ!  Προσαρμόζουν και τα πρακτορεία το πρόγραμμα τους στις συνήθειες και τα θέλω των πολλών, έχουν και οι ξεναγοί τα δωράκια τους, μάλλον το επίπεδο μας ως λαού έχει πάρει για τα καλά την κατηφόρα. Περισσότερο ήταν το ενδιαφέρον κάποιων να δουν το Nammos του Ντουμπάι, παρά κάποιο Μουσείο. Ευχαριστημένοι μ΄ αυτά που είδαμε, περισσότερα από το πρόγραμμα, αλλά ένα δυο Μουσεία ακόμα θα μπορούσαμε να τα χωρέσουμε ή να αφαιρέσουμε κάτι όπως το Nammos ή το camp με το χορό της κοιλιάς και άλλα θεάματα. Τα γούστα όμως διαφέρουν. Και μόνος να πας, χάνεις χρόνο σε άλλα και πάλι φεύγεις με την αίσθηση ότι κάτι ακόμα θα ήθελες να δεις ή να μάθεις. Μια γεύση, μια μυρωδιά από κάθε χώρα. Απλώς ευχή μου είναι ο Έλληνας να αλλάξει τα πρότυπα του. 

Από τον Εύδηλο της Ικαρίας προς τα βορειοδυτικά κι από κει στα νότια του νησιού. Το πανηγύρι στον Άγιο Ευστάθιο (ταξίδι στο νησί τον Σεπτέμβριο του 2019)

Για τον Εύδηλο, το δεύτερο λιμάνι της Ικαρίας και δεύτερο σε πληθυσμό οικισμό του νησιού, είπαμε όνομα και πράγμα σε ομορφιά το λιμανάκι του. Συνεχίζοντας βόρεια συναντάς άλλες ωραίες παραλίες, Γιαλισκάρι, Αρμενιστή, Νας. Γενικά σε αντίθεση με άλλα νησιά, στην Ικαρία, στα βόρεια του νησιού βρίσκονται οι πιο ήμερες παραλίες, νότια είναι περισσότερο βραχώδεις και άγριες στη θωριά, αν εξαιρέσεις λίγες, Θέρμα, Κεραμέ, Φανάρι. Ωραία, λοιπόν, στις παραλίες αυτές για κολύμπι, φαγητό, διασκέδαση. Νομίζω ότι συγκεντρώνουν και τον περισσότερο κόσμο ή τη νεολαία.

Λίγο μετά τον Εύδηλο και προς Πεύκη υπάρχει και το εκκλησάκι Θεοσκέπαστη που αξίζει την επίσκεψη και ως γεωλογικό φαινόμενο και ως διαδρομή.

Μετά τον Αρμενιστή, στα βορειοδυτικά, η παραλία Νας στις εκβολές του ποταμού Χάλαρη, στην έξοδο του ομώνυμου φαραγγιού. Εκεί βρίσκονται και τα ερείπια ναού της θεάς Αρτέμιδος. Η θέση θεωρείται το αρχαίο λιμάνι του νησιού, αλλά το ποτάμι φράχτηκε τεχνητά από τα πρώτα χρόνια της πειρατείας για λόγους ασφάλειας. Έτσι στη μεριά της παραλίας Νας σχηματίζεται μια μικρή λίμνη, σχεδόν βάλτος όπως το είδαμε εμείς. Ο οικισμός Νας και η παραλία, μάλλον πήραν το όνομα τους από τη λέξη ναός.

Από τα βορειοδυτικά ξαναπήραμε τον ορεινό δρόμο που οδηγεί στα νότια του νησιού και βγάζει περίπου στο ύψος του τούνελ για τις Σεϋχέλλες με στάσεις σε όμορφα μέρη και τοπία. Το χωριό Ράχες που ακολουθεί τα ωράρια της νεολαίας, το πρωί τα μαγαζιά κλειστά, το βράδυ ανοιχτά, έγινε μόδα. Στην πραγματικότητα παλιά, πριν τον τουρισμό, υπήρχε λόγος γι' αυτό. Οι άνθρωποι το πρωί έλειπαν στις αγροτικές τους κ.α. εργασίες και τα μαγαζιά τους τα άνοιγαν αργότερα. Τώρα τάχατες εκφράζει την Ικαριώτικη ανεμελιά, που ταυτίζεται με την ανεμελιά της νεαρής ηλικίας, των καλομαθημένων παιδιών μας, θυμάτων ενός υπερκαταναλωτικού κόσμου και ανάλογων "επαναστάσεων" πάντα με την άνεση και πολυτέλεια του κόπου άλλων. 

Κι άλλες ορεινές διαδρομές τολμήσαμε στα κεντρικά της οροσειράς του Αθέρα. Μετά το πανηγύρι στο Μονοκάμπι που τρελά μας άρεσε, μάθαμε ότι προλαβαίνουμε ένα ακόμα πριν φύγουμε από το νησί, ένα από τα τελευταία της καλοκαιρινής περιόδου, Σεπτέμβριο μήνα ήδη. Δεν ήθελε και ρώτημα, βουρ για το πανηγύρι. Κοντά στην Αρέθουσα, μας είπαν, πιο πάνω από το χωριό, στο ξωκκλήσι του Αγίου Ευσταθίου. Και ξεκινήσαμε οι κοκορόμυαλοι ή πιο σωστά οι αδαείς περί της τοποθεσίας και του στενού χωματόδρομου για χιλιόμετρα και χιλιόμετρα σε έναν ορεινό φιδωτό και επικίνδυνο δρόμο με γκρεμούς που μάλλον ενδείκνυται μόνο για πεζοπόρους. Σαν εμάς κι άλλοι πολλοί για τα πανηγύρια. Χωματόδρομος ανώμαλος με πέτρες, δύσκολος, τα αυτοκίνητα όμως ανέβαιναν, ο ένας παράσερνε τον άλλο.  Από ένα σημείο και μετά, δεν μπορούσες πια να κάνεις πίσω. Έλεγες το πολύ το έφαγα, πού θα πάει, θα φτάσουμε. Μα δεν έφτανες. Δεν μπορούσες να γυρίσεις το αυτοκίνητο, τόσο στενός ο δρόμος, χωρίς ανοίγματα. Κι όπου αυτά υπήρχαν, κάποιοι είχαν παρκάρει και είχαν αποφασίσει να συνεχίσουν με τα πόδια. Δυνατότητα αναστροφής με τίποτα, ψηλά σαν σε αερόστατο, με θέα ωραία, αλλά και έναν φόβο για τους γκρεμούς να τη σκιάζει. Με τα κοντομάνικα αρχίσαμε να κρυώνουμε, τόσο ψηλά! Η θερμοκρασία ήταν τόσο χαμηλή που μόνον με κάποιο ποτό στο πανηγύρι, θα μπορούσε το σώμα μας να ζεσταθεί. Κάποιοι είχαν αρχίσει να κατεβαίνουν, ίσως να είχαν ξεπαγιάσει απροετοίμαστοι τουρίστες κι αυτοί. Ο χωματόδρομος στα περισσότερα σημεία του μετά βίας χωρούσε δύο αυτοκίνητα ή έπρεπε να κάνεις λίγο όπισθεν, κάπου λίγο να χωθείς και να σταματήσεις για να περάσει ο άλλος. Κάποτε μετά από πολλές δυσκολίες φτάσαμε. Δε γνωρίζαμε ότι το ξωκκλήσι του Αγίου Ευσταθίου βρισκόταν σε μία από τις κορυφές του Αθέρα, σε ύψος περίπου 1000 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, πιο ψηλά από αρκετά σύννεφα που αφήσαμε καθώς ανεβαίναμε. Κρύο και χάος με τα αυτοκίνητα, δεν είχε πουθενά να παρκάρεις, χωρίς να κλείνεις κάποιον ή το δρόμο εξόδου. Τις μουσικές τις ακούγαμε, αλλά υπήρχαν δυσκολίες για όλους όσους φτάναμε που έμοιαζαν άλυτες. Τη λύση έδωσε ο ιδιοκτήτης του νοικιασμένου αυτοκινήτου μας. "Καλά, ρε, εδώ πάνω μου το ανεβάσατε το αυτοκίνητο, θα μου το καταστρέψετε" Δίκιο είχε, αλλά δεν ξέραμε, ακολουθούσαμε κι εμείς άλλα νοικιασμένα και αγροτικά ελπίζοντας. Όταν μετανιώσαμε, ήταν αργά. Δικαιολογηθήκαμε για την αποκοτιά μας, μεγάλοι άνθρωποι, και ντροπιασμένοι, παγωμένοι, απογοητευμένοι, μανουβράροντας ο ένας οδηγός τον άλλο, καταφέρουμε να στρίψουμε προς την έξοδο και το δρόμο της επιστροφής. Δεύτερο Ικαριώτικο πανηγύρι γιοκ. Λίγο πιο κάτω, μας σταμάτησαν δυο ώριμοι νέοι σαν εμάς, λάτρεις του Ικαριώτικου πανηγυριού επίσης, που στην ανάβαση είδαν κι απόειδαν, άφησαν το αυτοκίνητο και το έκοψαν με τα πόδια. Είχαν όμως γλεντήσει. Ο ένας ήταν τύφλα στο μεθύσι και ο ξάδελφος του, μας παρακάλεσε να τους πάμε ως το αυτοκίνητο τους. Τους πήραμε με το φόβο ότι θα σκουπίζουμε και ξερατά στο αυτοκίνητο και το μαινόμενο αφεντικό, θα μας μάλωνε ή χρέωνε ποιος ξέρει τι. Ο ξεμέθυστος ή ημιμέθυστος σ΄ όλη την κοινή μας διαδρομή μάλωνε το στουπί, τι το 'θελε, αφού δεν το σηκώνει. Κάτι ότι το αγαπάει, την αγαπάει, έλεγε η αλοιφή. Ο οδηγός κοιτούσε να μην πέσουμε σε κάποιο γκρεμό, η κίνηση πύκνωνε στον βουνίσιο δρόμο, πολλοί οι τρελοί, δε νιώθαμε μόνοι, διασκεδάζαμε εντέλει με όλα αυτά. Γύρω μας τα τοπία, αλλού πράσινα, αλλού μπιστιρένια, πιο πολύ κι απ' του Άι-Λια της πόλης μας. Συστηθήκαμε παρά το μεθύσι τους με τον πιο νηφάλιο, Βολιώτες αυτοί, Σούρδοι με πατέντα πλέον εμείς, μετά από τέτοια αποκοτιά. Τους αποχαιρετήσαμε και συνεχίσαμε για τα πιο χαμηλά με προσοχή, να πατήσουμε άσφαλτο και φυσικά να πάμε το αυτοκίνητο για πλύσιμο. Πώς να το παραδώσεις; Ο μπαμπάς του αφεντικού στον Άγιο Κήρυκο, το κοίταξε απ' όλες τις μεριές. Καθαριότητα, γρατσουνιές ... όλα καλά. Για τα αμορτισέρ δεν ξέρω, σίγουρα ταλαιπωρήθηκαν. Δεύτερο πανηγύρι δεν χαρήκαμε. Εκ των υστέρων όμως έμεινε το πάθημα να διηγούμαι και μια χαρά που πατήσαμε, έστω με αυτοκίνητο, μια από τις κορυφές του Ικαριώτικου  Αθέρα. 

Από τα Θέρμα της Ικαρίας προς τα βόρεια του νησιού. Μέσω της οροσειράς του Αθέρα ως τον Εύδηλο. (Ταξίδι στο νησί τον Σεπτέμβριο του 2019)

Από τα Θέρμα προς τα βόρεια του νησιού ανεβαίνεις κι ανεβαίνεις, στρίβεις και ξαναστρίβεις στο φιδωτό δρόμο της οροσειράς του Αθέρα που απλώνεται σ' όλο το νησί. Είναι ωραία η διαδρομή, απολαμβάνεις αεράκι με ανοιχτά παράθυρα στο αυτοκίνητο - οι ταχύτητες μικρές σε τέτοιους δρόμους - απολαμβάνεις τη θέα προς τη θάλασσα από ψηλά. Αυτή είναι η μαγική Ελλάδα, βουνά και θάλασσες,  χωριά χωμένα στο πράσινο - είναι πιο εύφορο αυτό το κομμάτι του νησιού, το κεντρικό, κρύβει το μόχθο των ανθρώπων του νησιού να το καλλιεργήσουν, να παράγουν προϊόντα για να ζήσουν - χωριά χτισμένα με ανθρώπινο μέτρο. Δεν υπάρχουν στην Ικαρία κραυγαλέα χλιδάτες βίλες ή δεν τις είδαμε ή είναι λίγες. Ακόμα και τα ξενοδοχεία δεν έχουν την πολυτέλεια άλλων νησιών, είναι πιο απλά και λιτά.  Αυτοί που προτιμούν την Ικαρία, δεν την επισκέπτονται για τα ξενοδοχεία της, τις πισίνες, τις ξαπλώστρες. Φυσιολάτρες με άλλες αξίες ή συνταξιούχοι για λουτρά, δεν ενδιαφέρονται γι' αυτά. 

Μετά τα Θέρμα, λοιπόν, και για να φτάσεις στον Εύδηλο, περνάς από τα χωριά Τσουρέδες, Μαυράτο, Οξέα, Μονοκάμπι (εκεί κάποια από τις μέρες που μείναμε στο νησί απολαύσαμε το Ικαριώτικο Πανηγύρι μέσα στο πράσινο, κάτω από πλατάνια με κατσικάκι, κρασάκι κ.α. https://matinaal.blogspot.com/2022/09/1792019.html), Πλουμάρι, Μηλεωπό, όλα ορεινά, καταπράσινα, όμορφα για στάσεις. Να ανασαίνεις το Ικάριο, να απολαμβάνεις τη θέα, να φωτογραφίζεις. Πλατάνια, βελανιδιές, πεύκα, πουρνάρια, κουμαριές ... μυρωδιά θυμαριού, τζιτζίκια ... ωραία φυσικά.

Σιγά σιγά κατεβαίνεις προς τις βόρειες ακτές του νησιού, σε παραθαλάσσιους οικισμούς και θάλασσες πιο πολυσύχναστες, ωραίες για μπανάκι. Η παραλία του Μηλεωπού, η παραλία Άρης, το Καραβόσταμο, το Κυπαρίσσι και τελικά ο Εύδηλος, ο δεύτερος σε πληθυσμό οικισμός του νησιού μετά την πρωτεύουσα, τον Άγιο Κήρυκο. Ομορφιά με άρωμα ελληνικού νησιού κι εδώ,, τουλάχιστον γύρω από το λιμανάκι. Εννοείται στάσεις πολλές σ' αυτές τις διαδρομές και φυσικά στον Εύδηλο, όνομα και πράγμα.

Νοτιοδυτική Ικαρία μετά τα Θέρμα, Πύργος Δράκανου, ανατολική και βορειοανατολική Ικαρία (ταξίδι στο νησί τον Σεπτέμβριο του 2019)

Προς τα νοτιοανατολικά και μετά τον Άγιο Κήρυκο και τα Θέρμα Ικαρίας, πηγαίνοντας δηλαδή προς το αεροδρόμιο, το οδικό δίκτυο είναι λίγο καλύτερο και σε οδηγεί σε παραλίες πιο ήμερες απ' ότι στα νοτιοδυτικά και σε μικρούς οικισμούς, Νεάλια, Κεραμέ, οικισμός Φανάρι. Μετά μέσα από χωματόδρομο (ίσως και ένα μικρό τσιμεντοστρωμένο δρομάκι) στο μνημείο του ΕΚΑΒ, στον Πύργο του Δράκανου και στον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας φρυκτωρίας (δηλαδή ενός παρατηρητήριου που χρησιμοποιούνταν για τη μετάδοση σημάτων με φωτιές). Τον Πύργο τον βλέπεις, τον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης-φρυκτωρίας στο Ακρωτήρι Φανάρι τον μαρτυρά η πινακίδα. Ο Πύργος, μαρμάρινος, στρογγυλός, τριώροφος θεωρείται της εποχής του βασιλιά της Μακεδονίας, Δημητρίου του Πολιορκητή (337-283 π.Χ.). Ήδη βρίσκεσαι στα ανατολικά του νησιού. Εκεί, υπάρχει και παραλία γυμνιστών, αλλά πρέπει να κατεβείς σ' αυτή μέσα από κατηφορικό ανώμαλο μονοπάτι. Ηλικιωμένοι όντες, δεν επιθυμήσαμε να θυμηθούμε τα νιάτα μας, μια παρέα νεαρών μοτοσυκλετιστών όμως έψαχνε τον τρόπο ή το μονοπάτι μέσω του οποίου φτάνεις στην παραλία του Κοντού ή στο λάκκωμα των γυμνιστών κι από κει στην παραλία του Αγ. Γεωργίου. Ούτε με τις μηχανές μπορείς να πας εκεί, παρά μόνο με τα ποδαράκια σου. Άφησαν τις μηχανές και επιχείρησαν.

Ξαναγυρνάς στον οικισμό Φανάρι κι από κει, αν συνεχίσεις βορειοανατολικά, φτάνεις στο αεροδρόμιο και στις παραλίες του Αγ. Γεωργίου, στο Ιερό και στην Αγία Κυριακή. Στις παραλίες αυτές περισσότεροι οι ψαράδες παρά οι κολυμβητές. Μπορεί και τυχαίο, σίγουρα πάντως δεν είναι ιδιαίτερα τουριστικές. Μετά το αεροδρόμιο και ένα μικρό καρνάγιο.

Μαγγανίτης Ικαρίας (ταξίδι στο νησί τον Σεπτέμβριο του 2019)

Μετά τη σήραγγα - τούνελ του νησιού, "τρύπα της Τούλας" το λένε (θα ήθελα να ήξερα γιατί;), μετά τις Σεϋχέλλες, ο οικισμός Μαγγανίτης, από τους πιο απομακρυσμένους του νησιού, στο νοτιοδυτικό του τμήμα που είναι σχεδόν ακατοίκητο εξαιτίας των μεγάλων ορεινών όγκων του Αθέρα, των βουνών Απάτσι όπως τα ονόμασα, αφού από μακριά οι ψηλές κορυφές της οροσειράς θυμίζουν προφίλ Ινδιάνου της άγριας Δύσης. Στο παλιό ψαροχώρι φτάνεις από τα νότια του νησιού, από τον Άγιο Κήρυκο, αλλά και από τη βόρεια πλευρά, από τον Εύδηλο. Ωραίες παραλίες στην περιοχή για κολύμπι, όπως η παραλία Φυρόδη με βράχια γύρω από το κολπάκι, μεγάλους  ογκόλιθους, χαρακτηριστικό της περιοχής, οι Σεϋχέλλες (https://matinaal.blogspot.com/2022/09/2019_22.html), αν αγαπάς τον κατσικόδρομο για κατάβαση και ανάβαση και το ωραίο και γραφικό λιμανάκι Γιαλός. Φύση προσφέρουμε στη χώρα αυτή και είναι όμορφη η Ικαρία σε θάλασσες και βουνά, έχει και τις ιαματικές φυσικές πηγές της - για τα δημόσια και ιδιωτικά λουτρά χάλια μαύρα, έχω να πω -  έχει τα ωραία πανηγύρια της και ένα μέτρο στην πολυτέλεια των οικοδομημάτων. Για το οδικό δίκτυο ισχύουν τα γνωστά.