12η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΚΑΙ 28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ (Γιώργος Αλεξάτος)
Η 12η Οκτωβρίου είναι η μέρα της απελευθέρωσης της Αθήνας από τους Γερμανούς κατακτητές.
Προκύπτει βέβαια το ερώτημα, γιατί στη χώρα μας έχει ανακηρυχθεί εθνική γιορτή η επέτειος της εισόδου της Ελλάδας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, η 28η Οκτωβρίου, και όχι η 12η Οκτωβρίου, που συμβολικά θα μπορούσε να θεωρηθεί η μέρα της εξόδου απ' αυτόν, όπως εξάλλου συμβαίνει στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες που είχαν κατακτηθεί από τον φασιστικό Άξονα και στις οποίες γιορτάζεται η μέρα της απελευθέρωσής τους.
Πολύ συχνά ακούμε και διαβάζουμε ότι η καθιέρωση της 28ης Οκτωβρίου έγινε από το μεταπολεμικό καθεστώς για να συνδεθεί με το "ΟΧΙ" του δικτάτορα Μεταξά, ενώ αν είχε καθιερωθεί η 12η Οκτωβρίου αναγκαστικά θα έπρεπε να γίνεται αναφορά στους αγώνες της Εθνικής Αντίστασης, κορμό της οποίας αποτέλεσε το ΕΑΜ.
Χωρίς να αμφιβάλλω για τις σκοπιμότητες του μεταπολεμικού καθεστώτος, επισημαίνω ότι η 28η Οκτωβρίου γιορτάστηκε για πρώτη φορά ήδη το 1941 στην κατεχόμενη Αθήνα, με διαδήλωση που οργάνωσαν οι κομμουνιστές φοιτητές και διαλύθηκε από τους Ιταλούς. Γιορταζόταν και τα επόμενα χρόνια της Κατοχής, με πρωτοβουλία του ΕΑΜ, και συνήθως ο γιορτασμός της συνοδευόταν από συγκρούσεις με τους κατακτητές.
Η αναγνώρισή της ως εθνικής επετείου από το ΕΑΜικό κίνημα σχετίζεται με την αντίσταση του ελληνικού λαού στην επίθεση της φασιστικής Ιταλίας και την απώθηση των εισβολέων έξω από το ελληνικό έδαφος, που υπήρξε και η πρώτη νίκη ενός λαού στον πόλεμο κατά του φασιστικού Άξονα. Το κίνημα της Εθνικής Αντίστασης εμφανίστηκε, άλλωστε, ως συνέχεια αυτού του αγώνα, αναφερόμενο στο "ΟΧΙ" που είπε και συνέχισε να λέει και κατά την Κατοχή, ο λαός.
Δεν είναι τυχαίο το ότι για συμβολικούς λόγους η 28η Οκτωβρίου 1946 επιλέχθηκε ως η μέρα ανακοίνωσης της συγκρότησης του Αρχηγείου του αντάρτικου στρατού που δυο μήνες μετά θα ονομαζόταν Δημοκρατικός Στρατός της Ελλάδας (ΔΣΕ).
Αν η 12η Οκτωβρίου "δεν βόλευε" το καθεστώς, το ίδιο ισχύει και για την Αριστερά. Η ανακήρυξή της σε εθνική γιορτή θα θύμιζε τους όρους υπό τους οποίους πραγματοποιήθηκε η Απελευθέρωση, μετά από τις συμφωνίες Λιβάνου και Καζέρτας. Επιπλέον, η Αριστερά έλεγε πάντα πως ο ένοπλος αγώνας δεν σταμάτησε στις 12 Οκτωβρίου 1944. Συνεχίστηκε τον Δεκέμβρη και έληξε -προσωρινά- με τη Συμφωνία της Βάρκιζας, τον Φεβρουάριο 1945, για να ξαναρχίσει με το νέο αντάρτικο του ΔΣΕ.