Να 'χα τα χρόνια σου, αχ, και να τα 'χα! Χρόνια πολλά, παιδί μου!

Long you live and high you fly

And smiles you"ll give and tears you"ll cry

And all you touch and all you see

Is all your life will ever be

Η εξέγερση του γκέτο της Βαρσοβίας

Είδαμε χθες βράδυ την ταινία Uprising (2001) που αναφέρεται στην Εξέγερση του γκέτο της Βαρσοβίας για την οποία θα παραθέσω, με συντομία, όσα διάβασα. Όχι, δεν κολλήσαμε στην Πολωνία, απλώς μαθαίνω κάποια βασικά πράγματα για την πολύπαθη χώρα που επισκεφτήκαμε τελευταία και τα αναρτώ και για όποιον άλλον ενδιαφέρεται.

• Η εξέγερση του γκέτο της Βαρσοβίας (με δυο λόγια, κυρίως γιατί η φρίκη δεν περιγράφεται) 

Πολλοί Εβραίοι στα γκέτο της ανατολικής Ευρώπης προσπάθησαν να προβάλουν αντίσταση κατά των Γερμανών και να οπλιστούν με λαθραία και αυτοσχέδια όπλα. Από το 1941 έως το 1943, σχηματίστηκαν παράνομα κινήματα αντίστασης σε περίπου 100 εβραϊκές ομάδες. Η πλέον γνωστή προσπάθεια Εβραίων να προβάλουν ένοπλη αντίσταση στους Γερμανούς εκδηλώθηκε στο γκέτο της Βαρσοβίας.

Το καλοκαίρι του 1942, περίπου 300.000 Εβραίοι εκτοπίστηκαν από τη Βαρσοβία στην Τρεμπλίνκα. Όταν οι μαρτυρίες για μαζικές δολοφονίες στο κέντρο εξόντωσης έφτασαν στο γκέτο της Βαρσοβίας, μια ομάδα επιζησάντων που αποτελείτο κυρίως από νεαρά άτομα δημιούργησε μια οργάνωση που ονομαζόταν Z.O.B. (από τα αρχικά των πολωνικών λέξεων Zydowska Organizacja Bojowa, που σημαίνει Εβραϊκή Οργάνωση Μαχητών). Η Z.O.B., υπό την ηγεσία του 23χρονου Mordecai Anielewicz, εξέδωσε διακήρυξη με την οποία καλούσε τον εβραϊκό λαό να αντισταθεί αρνούμενος να μεταβεί στα σιδηροδρομικά βαγόνια. Τον Ιανουάριο του 1943, οι μαχητές του γκέτο της Βαρσοβίας άνοιξαν πυρ εναντίον Γερμανών στρατιωτών ενώ αυτοί προσπαθούσαν να συλλάβουν κι άλλους κατοίκους του γκέτο για να τους εκτοπίσουν. Οι μαχητές χρησιμοποιούσαν ένα μικρό απόθεμα όπλων που είχαν φέρει κρυφά στο γκέτο. Μετά από μερικές ημέρες τα στρατεύματα υποχώρησαν. Αυτή η μικρή νίκη ενέπνευσε τους μαχητές του γκέτο να προετοιμαστούν για μελλοντικές αντιστασιακές ενέργειες.

Στις 19 Απριλίου 1943 γερμανικά στρατεύματα και η αστυνομία μπήκαν στο γκέτο, για να εκτοπίσουν τους εναπομείναντες κατοίκους του, σηματοδοτώντας την έναρξη της εξέγερσης του γκέτο της Βαρσοβίας. 750 μαχητές συγκρούστηκαν με τους βαριά οπλισμένους και άριστα εκπαιδευμένους Γερμανούς. Οι μαχητές του γκέτο κατόρθωσαν να αντέξουν σχεδόν ένα μήνα, στις 16 Μαΐου όμως η εξέγερση έληξε. Σταδιακά οι Γερμανοί είχαν καταφέρει να καταβάλουν κάθε αντίσταση. Από τους συλληφθέντες Εβραίους που ξεπερνούσαν τις 56.000, περίπου 7.000 εκτελέστηκαν, ενώ οι υπόλοιποι εκτοπίστηκαν σε στρατόπεδα.

Πηγή :  https://www.ushmm.org/outreach/el/article.php?ModuleId=10007745

Νόβισαντ (περαστικοί από την πόλη)

Φτάσαμε αργά το βράδυ στο Νόβισαντ (Novi Sad), ταλαιπωρημένοι και κατάκοποι, μετά από καθυστέρηση πέντε ωρών (ατελείωτες) στα σύνορα Ουγγαρίας-Σερβίας. Συναντήσαμε ουρές τουλάχιστον 5-6 χιλιομέτρων εκεί, κυρίως λόγω των Τούρκων που από τα μέσα Ιουλίου και τον Αύγουστο κατεβαίνουν μαζικά από τις Ευρωπαϊκές χώρες όπου δουλεύουν και ζουν στην πατρίδα τους. Οι Τούρκοι κατεβαίνουν μαζικά, αλλά οι υπάλληλοι που "ελέγχουν" τη διέλευση των καραβανιών (κι εμείς μέσα σ' αυτά) κυριολεκτικά κωλυσιεργούν. Κατάχρηση εξουσίας αλλά δε μπορείς να πεις κουβέντα, γιατί θα ταλαιπωρηθείς πολύ περισσότερο. Επιπλέον λυπηρό, ότι αυτοί (οι Τούρκοι κυρίως) που αναγκαστικά σέβονται τους κανόνες εκεί που δουλεύουν, μόλις ξεφύγουν από τον έλεγχο αυτό, γίνονται άλλοι άνθρωποι. Ένας απέραντος βρωμερός σκουπιδότοπος οι ουρές αυτές! Αν σκέφτεστε να ταξιδέψετε οδικώς προς τα βόρεια, αποφύγετε αυτή την περίοδο. Θα ταλαιπωρηθείτε πάρα πολύ.

Μπαίνοντας στη Σερβία και ειδικότερα στην επαρχία της Βοϊβοντίνα αρχίζει και το ταρακούνημα λόγω οδοστρώματος. Η Βοϊβοντίνα είναι επαρχία της Σερβίας και βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της χώρας, στην πεδιάδα της Παννονίας (που σημαίνει υγρός και νερό, λόγω των πολλών ποταμών που την διασχίζουν). Το Νόβι Σαντ είναι η μεγαλύτερη πόλη και πρωτεύουσά της Βοϊβοντίνα και η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Σερβίας. Είναι χτισμένη στις όχθες του Δούναβη και ιδρύθηκε για να εξυπηρετεί ως ενδιάμεση στάση στις εμπορικές συναλλαγές.

Αλατωρυχείο Βιελίτσκα ή πώς ένα κολαστήριο μετατράπηκε σε ένα καταπληκτικό Μουσείο

Είχα δει κάποιες εικόνες για το αλατωρυχείο πριν το ταξίδι και είχα εντυπωσιαστεί από την εικόνα των πολυελαίων και των γλυπτών που είναι φτιαγμένα από ορυκτό αλάτι. Η επίσκεψη όμως στο ορυχείο με μάγεψε. Ο επισκέπτης της Πολωνίας και ειδικότερα της Κρακοβίας (βρίσκεται σε απόσταση περίπου 15 χλμ. από αυτήν) θα χάσει ένα μοναδικό θέαμα και μουσείο, αν δεν το δει.

Εκτείνεται σε εννέα υπόγεια επίπεδα και φθάνει σε βάθος τα 327 μέτρα, με περισσότερες από 2.040 αίθουσες και 300 χλμ. στοές. Η εξόρυξη του αλατιού της Βιελίτσκα γινόταν συνεχώς από τα μεσαιωνικά χρόνια και συγκεκριμένα από το 1290 μέχρι το 1996, οπότε και εξαντλήθηκαν τα αποθέματα αλατιού στο ορυχείο.

Η εξέγερση της Βαρσοβίας (με δυο λόγια)

Ήταν ο ένοπλος αγώνας για την απελευθέρωση της υπό γερμανικής κατοχής Βαρσοβίας και αποτελούσε μέρος της γενικευμένης εξέγερσης κατά της γερμανικής κατοχής στις πολωνικές περιοχές. Οι αντιστασιακοί πίστευαν ότι στην εξέγερση θα συμμετείχε ο Κόκκινος στρατός που εντός ολίγου έφτανε για να τους συνδράμει. Όμως η σοβιετική προέλαση σταμάτησε, αφήνοντας τους Πολωνούς ανυποστήρικτους. 

Ανήκει στους Σοβιετικούς η ευθύνη για την τραγωδία της Βαρσοβίας; Το ερώτημα δεν επιδέχεται μονοσήμαντες απαντήσεις. Οι δυνάμεις του  Ροκοσσόφσκι (Ρωσοπολωνός στρατηγός που εκπόνησε σχέδιο επίθεσης εναντίον της γερμανικής Ομάδας Στρατιών του Κέντρου - επιχείρηση «Μπαγκρατιόν» του Κόκκινου στρατού) είχαν εξαντληθεί μετά από προέλαση χιλιομέτρων σε εχθρικό έδαφος (Λευκορωσία - Βαλτική). Οι γραμμές ανεφοδιασμού τους είχαν επιμηκυνθεί τόσο που δεν λειτουργούσαν πια αποτελεσματικά. Έχοντας συναντήσει σθεναρή αντίσταση από τους Γερμανούς, ο Κόκκινος Στρατός δεν μπορούσε να καταλάβει τη Βαρσοβία τον Αύγουστο. Παρόλα αυτά τα στρατεύματα του Ροκοσσόφσκι μπήκαν στην Ανατολική Πολωνία διώχνοντας τους Γερμανούς από το Λούμπλιν και τελευταία ημέρα του Ιουλίου (1944) οι εμπροσθοφυλακές του έφτασαν στα περίχωρα της Βαρσοβίας.

Τότε όμως αρχίζει ένα από τα πιο μεγάλα δράματα που παίχτηκαν μεταξύ των κατ’ όνομα συμμάχων: Το δράμα της Βαρσοβίας.

Σε συνεννόηση με τη φιλοδυτική εξόριστη πολωνική κυβέρνηση του Λονδίνου, ο στρατηγός Ταντέους «Μπουρ» Κομορόφσκι, επικεφαλής των Πολωνικών αντάρτικων δυνάμεων της Άρμια Κραγιόβα (Στρατού του Εσωτερικού) κηρύσσει γενική εξέγερση στην πολωνική πρωτεύουσα  (1η Αυγούστου του 1944, ενδεχομένως με σκοπό τη δημιουργία προγεφυρώματος εναντίον των Σοβιετικών και αγνοώντας αυτά που ήδη είχαν συμφωνηθεί στη συμφωνία της Τεχεράνης, μεταξύ των οποίων ότι οι Σοβιετικοί δρούσαν σε «δικό» τους έδαφος.) 

Οι ρωσικές δυνάμεις, αντί να συνεχίσουν την προέλασή τους, υποχωρούν. Ο Στάλιν αρνείται την παροχή διευκολύνσεων στη βρετανική κι αμερικανική αεροπορία και σε καμιά περίπτωση δεν θέλει να αναλάβει τον κίνδυνο τεράστιων απωλειών κι αποτυχίας των σχεδίων του για να βοηθήσει τους Πολωνούς. Οι Γερμανοί καταπνίγουν την εξέγερση με πρωτοφανή αγριότητα. Όταν οι τελευταίοι μαχητές της εξέγερσης παραδίδονται (2 Οκτωβρίου), η Βαρσοβία είναι πια ένας σωρός από ερείπια. Κάπου 200.000 πολωνικές ζωές έχουν χαθεί.

Πίστεψαν ότι «όποιος νικήσει θα απελευθερωθεί, όποιος πεθάνει είναι ήδη ελεύθερος» (σύνθημα της εξέγερσης).

Σ' αυτά που πιστεύουν οι λαοί και θυσιάζονται, αν και οι θυσίες τους δεν είναι ποτέ αρκετές.

Πηγές: κυρίως  Το ιστολόγιο του Ρογήρου, Αθεόφοβος, κ.α. αναγνώσεις.

Νότια Βαλκάνια και αδέσποτα

Ούτε ένα αδέσποτο σκυλί δε συναντήσαμε σε εκδρομή μας βορειότερα του Νόβισαντ (Σερβία), σε Ουγγαρία, Σλοβακία, Τσεχία, Πολωνία και περπατήσαμε χιλιόμετρα, όχι μόνο σε μεγάλες πόλεις και τουριστικά σημεία, αλλά και σε μικρότερες πόλεις, σε χωριά σε πάρκα, σε άλση. Έχουν κι εκεί οικόσιτα ζώα οι άνθρωποι, αλλά δεν τα παίρνουν για ένα τέρμινο, ίσα για να κάνουν το κέφι τους, γιατί το επιβάλλει η μόδα ή για να επιδειχθούν ότι τάχα είναι "φιλόζωοι" (κατά τη γνώμη μου οι περισσότεροι στον τόπο μας). Εννοείται ότι πουθενά δεν είδαμε ακαθαρσίες ζώου, γιατί τις καθαρίζουν οι ιδιοκτήτες τους. Άλλη νοοτροπία και σ' αυτό, καλύτερη οπωσδήποτε. Μπορεί και οι αρχές να παίρνουν μέτρα που δε γνωρίζω.

Περαστικοί από Βουδαπέστη

Βουδαπέστη 2014, Βουδαπέστη 2017.

Βουδαπέστη το χειμώνα, Βουδαπέστη το καλοκαίρι.

Ψοφόκρυο το χειμώνα, ιδρώτας και ζέστη το καλοκαίρι.

Πανέμορφη όμως πάντα!

Το καλοκαίρι τίγκα στους τουρίστες. Πέσαμε και πάνω στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Υγρού Στίβου, οπότε ο κόσμος ήταν περισσότερος από το συνηθισμένο για την πόλη. Όλες οι φυλές του κόσμου εκεί, στο ιστορικό κέντρο της Βούδας και της Πέστης και κυρίως γύρω από τον Θεό Δούναβη που τις χωρίζει και τις ενώνει.

Στο ταξίδι μας αυτό η Βουδαπέστη ήταν ενδιάμεσος σταθμός στο δρόμο μας προς την Πολωνία, όμως πάντοτε υπάρχουν πράγματα να δεις και να κάνεις εκεί. Φτάσαμε αργά το βράδυ, αλλά μετά την τακτοποίηση στο ξενοδοχείο και το φαγητό, μια σύντομη νυχτερινή βολτίτσα για μπιρίτσα στην Πέστη και δίπλα στο Δούναβη την κάναμε (την γνωστή κρουαζιέρα με τα ποταμόπλοια την είχαμε κάνει στο χειμωνιάτικο ταξίδι μας).
Η εικόνα της Βουδαπέστης το καλοκαίρι είναι τελείως διαφορετική απ' αυτήν του χειμώνα. Τότε περπατούσαμε σχεδόν μόνοι και παγωμένοι, παρέα με τα πολύ όμορφα μπρούντζινα αγάλματα που είναι στημένα σε διάφορα σημεία, δίπλα στο Δούναβη κυρίως, τώρα δεν χωρούσαμε ή δεν βρίσκαμε τραπέζι να καθίσουμε. Ψόφιοι από κούραση, από ένα σημείο και μετά, θέλαμε να γυρίσουμε για ύπνο. Στη βολτίτσα μας συναντήσαμε και έναν Έλληνα της διασποράς, τον Ν.Δ. (παιδί γονιών πολιτικών προσφύγων του εμφυλίου) κάτοικο Βουδαπέστης, που μας πλησίασε, γιατί άκουσε ελληνικά και μας μίλησε για πολλά. Μας συνέστησε να διαβάσουμε και το βιβλίο της BARBARA JELAVICH για την ιστορία των Βαλκανίων (στα υπόψη).

Η Πολωνία με δυο λόγια (μέσα από τα μάτια δυο τουριστών)

Όμορφη (όπου την επισκεφτήκαμε)

Πεντακάθαρη

Καταπράσινη

Με πολύ απλωμένες πόλεις, γεμάτες πάρκα και δάση

Με ποδηλατόδρομους παντού και χώρους για άθληση

Με πολλά νερά (ποτάμια, λίμνες). Καθαρά όλα.

Με πολύ περιποιημένους κήπους στα σπίτια και πολλές μονοκατοικίες.

Με χώρους και άπλα για παρκάρισμα των αυτοκινήτων (έξω πάντα από το ιστορικό κέντρο των πόλεων)

Με σοβαρά έργα υποδομής για τους πολίτες (ό,τι κατασκευάζεται γίνεται για να κρατήσει αιώνες με προσοχή στα υλικά και την αισθητική)

Με πολύ όμορφα και καλοδιατηρημένα δημόσια κτίρια

Με πολλά μνημεία για να επισκεφτεί κανείς, επίσης φροντισμένα στην παραμικρή τους λεπτομέρεια.

Με πολύ καθαρές δημόσιες τουαλέτες (π,χ. στο πιο κεντρικό σημείο του ιστορικού κέντρου της Βαρσοβίας, εντελώς δωρεάν). Σε μερικές πληρώνεις λίγα ζλότι.

Με τεράστιες πολυκατοικίες, πολλές αρκετά άχαρες (κατάλοιπο της κομμουνιστικής περιόδου), αλλά και σύγχρονες άχαρες επίσης (ως επί το πλείστον). Δεν θα μας άρεσε να μένουμε σε ένα τέτοιο διαμέρισμα. Ωστόσο τριγύρω τους πάρκα, πάρκα, πάρκα. Πράσινο, ποδηλατόδρομοι, γήπεδα. Να σημειώσουμε ότι πριν χτιστεί μια τέτοια πολυκατοικία γίνονται πρώτα όλα τα έργα υποδομής, δηλ. τα δίκτυα, οριοθετούνται οι ποδηλατόδρομοι, τα πάρκα και μετά χτίζεται το κτίριο.

Πρώτη φορά στην Πολωνία είδαμε συνεργεία να καθαρίζουν το χώρο και να κουρεύουν το χορτάρι ακόμα και εκατέρωθεν των περιφερειακών οδών, αυτοκινητοδρόμων, κάτω από γέφυρες, και ανισόπεδους κόμβους, εκεί που σε μας βλέπεις σκουπιδότοπους. 

Στο σύγχρονο κομμάτι των πόλεων της ένα μέρος αποτελούν τα πολυτελή κτίρια και οι εντυπωσιακοί ουρανοξύστες (στη Βαρσοβία) των οικονομικών κολοσσών και διεθνών εταιρειών που έχουν εγκατασταθεί και εκεί.

Πολλά κατασκευαστικά έργα (δρόμοι, εμπορικά κέντρα, μεγάλα κτίρια κ.α.)

Τους Πολωνούς ως λαό δεν τους γνωρίσαμε. Απ' αυτά που είδαμε ίσως δεν θα ήταν παρακινδυνευμένο να συμπεράνουμε ότι είναι εργατικοί, σέβονται πολύ το περιβάλλον, αθλούνται. Οι περισσότεροι δε μιλάνε ξένες γλώσσες (εννοώ αγγλικά κυρίως) ακόμα και σε κατεξοχήν τουριστικά πόστα

Όσοι την έχετε επισκεφτεί συμπληρώστε ή διορθώστε.

Όρη Τάτρα ( σε Σλοβακία και Πολωνία)

Η ψηλότερη οροσειρά των Καρπαθίων ονομάζεται Τάτρα, και βρίσκεται στα σύνορα Σλοβακίας και Πολωνίας, όπου οι ψηλότερες κορυφές ξεπερνούν τα 2.600 μέτρα. Η πιο όμορφη διαδρομή που διανύσαμε ήταν το πέρασμα από Σλοβακία προς Πολωνία μέσω των Τάτρα. Εκεί Σλοβάκοι και Πολωνοί έχουν τα χιονοδρομικά τους κέντρα, όμορφα όμως όλες τις εποχές του χρόνου και με δυνατότητες για πολλές δραστηριότητες του βουνού. ΄Ομορφα βουνά με πυκνή βλάστηση, ποτάμια, λίμνες, όμορφα χωριά και μικρές πόλεις. Δυστυχώς επισκεφτήκαμε μόνο την πόλη Μπάνσκα Μπίστριτσα στη Σλοβακία, όπου αξίζει να σταματήσει κανείς για καφέ, γλυκό, παγωτό ή φαγητό και για να την περπατήσει στο ιστορικό της κέντρο.

Εκδρομή στην Πολωνία - Επίσκεψη στο Άουσβιτς

Πήγαμε κι εμείς εκεί, που άλλοτε ήταν τόπος μαρτυρίου και εξόντωσης ανθρώπων και σήμερα τόπος προσκυνήματος, μουσείο, τουριστικός προορισμός. Οι πινακίδες ζητούν ευγενικά να σεβαστούμε το χώρο και να κάνουμε ησυχία, τιμώντας έστω μ' αυτόν τον τρόπο τη μνήμη εκατομμυρίων θυμάτων του ναζισμού. Οι περισσότεροι πράγματι επισκέπτονται το χώρο σοβαροί ή σκυθρωποί, όμως υπάρχουν κι αυτοί που χαμογελάνε παίρνοντας πόζες ή φωνάζουν ή κάνουν πλάκα ότι τους χτυπάει τάχα το ρεύμα των ηλεκτροφόρων καλωδίων. Αλλά κι όσοι "τιμήσαμε", ας πούμε, τους νεκρούς και αναλογιστήκαμε στιγμιαία τις θηριωδίες που έζησαν, συνεχίσαμε με τη διάθεση των εκδρομέων μετά την απομάκρυνση μας από το χώρο. Οι φωτογραφίες εκατοντάδων νέων ανθρώπων, τα κουρεμένα μαλλιά, τα χιλιάδες παπούτσια, οι στολές, οι κοιτώνες, τα άδεια δοχεία του θανατηφόρου αερίου Zyklon B.τα κρεματόρια ... είναι μια εικόνα, δυσάρεστη και ενοχλητική, σε καμιά περίπτωση όμως δεν είναι η φρίκη αυτούσια. Στα θετικά της επίσκεψης, τα πολλά σχολεία που είδαμε στο χώρο του Άουσβιτς ΙΙ Μπίρκεναου για να μαθαίνουν οι νεότεροι.

Μουσικά παγκάκια αφιερωμένα στη μνήμη του Φρεντερίκ Σοπέν κοσμούν τη Βαρσοβία

Τι όμορφα, αλήθεια! Ο επισκέπτης της Βαρσοβίας ξεκουράζεται, στη διάρκεια της περιήγησης του στο ιστορικό κέντρο της πόλης, πάνω σε παγκάκια που παίζουν μικρά κομμάτια από τις συνθέσεις του Σοπέν.

Οι Πολωνοί βρήκαν έναν ακόμα τρόπο να τιμήσουν τον συνθέτη τους! Στημένα σε σημεία που έζησε ή δραστηριοποιήθηκε ο Σοπέν στη Βαρσοβία, κερδίζουν την καρδιά των τουριστών και μας δίνουν πληροφορίες για τον συνθέτη και τη σχέση της τοποθεσίας που βρίσκονται με τη ζωή του.
Εξάλλου η Βαρσοβία βρισκόταν πάντα στην καρδιά του συνθέτη κι εκεί μεταφέρθηκε μετά το θάνατο του.

Φτου ξελευτερία!

Φτου ξελευτερία! Απελευθέρωση από τα δεσμά της δουλειάς, που ενίοτε τη νιώθουμε και ως δουλεία. Η ευφορία μεγάλη, τα σχέδια απλά και όμορφα, οι ελπίδες ότι θα πραγματοποιηθούν πολλές κι αυτές, υγεία να έχουμε μόνο! Η ζωή μπορεί να αρχίζει ξανά και ξανά και η ηλικία δεν παίζει κανένα ρόλο σ' αυτό. Εξαιρώ το ευμετάβλητο και ανατρεπτικό που τη χαρακτηρίζει και την περατότητα του χρόνου της ζωής μας. Αυτό το τελευταίο ήταν που βάρυνε περισσότερο απ' όλα τ' άλλα επιχειρήματα, και κυρίως το οικονομικό, στη λήψη της απόφασης για συνταξιοδότηση, όσο ακόμα υπάρχει καιρός για να χαρούμε τη ζωή, ελεύθεροι από τις δεσμεύσεις της δουλειάς. "Ρούφα τη στιγμή και τη ζωή" μου είπε αυτός που μ' αγαπάει. Πόσο δίκιο έχει!

Λεβεντιά!

Βλέπω τον πατέρα μου μικρό παιδί του δημοτικού, ντυμένο τσολιαδάκι μ' ένα δίκαννο στο χέρι, να παίρνει μέρος σε κάποια σχολική γιορτή και να καμαρώνει στη φωτογραφία. Τον βλέπω νεαρό άντρα, πανέμορφο, λεπτό, ψηλό, ευθυτενή, λεβέντη.... Τον βλέπω στη φωτογραφία του γάμου του καλοντυμένο, κομψό, αρρενωπό...και σκέφτομαι ότι αυτός είναι ένας άνθρωπος που δεν τον γνωρίζω καθόλου!

Κόκκινες και δωδεκάποντες (Τα εμμηνοπαυσιακά)

-Πάλι κόκκινα;

-Πάλι.

Όχι, ότι είχε και πολλά. Μόλις τρία ζευγάρια σε χειμερινά παπούτσια, όλα χαμηλά και αναπαυτικά και επομένως με κενό στην παπουτσοθήκη για ένα ζευγάρι κόκκινες γόβες στιλέτο, αυτές που μπορούν να είναι σέξι, όταν ειδικά φοριούνται με τόταλ μπλακ. 

Μεγάλη αδυναμία είχε στα κόκκινα παπούτσια και κάθε φορά που κοιτούσε τις βιτρίνες, το μάτι της πρώτα στα κοκκινομπορντώ παπούτσια έπεφτε!

Μπορεί να είναι γονιδιακό έλεγε αστειευόμενη. Γιατί σε όλους είχε να διηγηθεί την ιστορία της μάνας της, που σε περίοδο πείνας και κατοχής, μούσκεψε τα καινούρια παπούτσια της για να αποκτήσει ένα άλλο ζευγάρι κόκκινα λουστρίνια. Τρεις αδελφές ήτανε, ορφανές από πατέρα, κάθε Πάσχα όμως ο μπάρμπας τους, ο Γιαννάκης ο δάσκαλος , τις αγόραζε παπούτσια. Καθώς τα παπούτσια της μάνας της δεν κρατούσαν, του Λαζάρου της αγόρασαν καινούρια. Τη μεγαλοβδομάδα όμως ο μπάρμπας τους τις επισκέφτηκε κρατώντας ένα τσαμπί με παπούτσια για να διαλέξουν κι οι δυο μεγαλύτερες αδελφές της. Στο τσαμπί κρεμόταν κι ένα ζευγάρι κατακκόκινα γυαλιστερά που τόσο η λάμψη τους συνεπήρε το παιδικό μυαλό της και την μέθυσε, ώστε να τρέξει σούμπιτη στις Καρές (τοποθεσία με βρύσες)  να βρέξει τα δικά της, να χαλάσουν για να αποκτήσει τα άλλα, τα καλά. Σε μια θειά της κοιμήθηκε το βράδυ απ' το φόβο της για τις συνέπειες, μέχρι να περάσει η μπόρα και τελικά, παρά τη φτώχεια τους, να γελάσουν οι μεγάλοι για τον τρόπο που σκαρφίστηκε για να τα αποκτήσει. 

Να, τέτοια έκανε η μάνα της σε περίοδο κατοχής, να μην αγοράζει κάποιο επιπλέον ζευγάρι κόκκινα παπούτσια εκείνη σε περίοδο υπερκατανάλωσης; Σιγά την Ιμέλντα Μάρκος δηλαδή! 

Μπορεί να ήταν και επίκτητο βίωμα, αφού μικρή συχνά της αγόραζαν κόκκινα λουστρινάκια, το Πάσχα πάλι.  Κόκκινες, λοιπόν, οι γόβες που αναζητούσε για να τις φορέσει πότε; Δεν ήξερε ακόμα. Καλά παπούτσια φορούσε πλέον σπάνια, αφού μετά του συζύγου δεν έβγαιναν πια έξω να διασκεδάσουν και αν, άντε το πολύ να φορούσε τρίποντα, άντε και πεντάποντα. Και πού να πας δηλαδή; Σε καφέ, εστιατόρια και μπαρ; Καθόλου δεν τους ενδιέφεραν. Ταινίες έβλεπαν στο σπίτι, σε άλλα θεάματα πήγαιναν σπάνια και συνήθως απλά ντυμένοι, στη δουλειά εννοείται στρωτό και αναπαυτικό παπούτσι, σαν τους προνομιούχους στο θέμα άντρες και επιτέλους δηλαδή, αφού λόγω ηλικίας, ανάμεσα σε άνεση και κοκεταρία σημειώνονταν στανταράκι 1. Γραμματέας-ερωμένη σε ταινία δεν έπαιζε .... άρα μόνον σε κάποιο γάμο ή βάφτιση ή για κάποια έκπληξη στο σύζυγο, τύπου εννιάμισι εβδομάδες, με κάποιο σκόντο λόγω ηλικίας και ανεφάρμοστης πρακτικής, έστω δυόμισι.  

Και τα αγόρασε, φυσικά στις εκπτώσεις, ψηλά και κουραστικά, ωστόσο σέξι.  Μήνες τώρα κατοικούν στο πατάρι της αποθήκης. Ένας γάμος προέκυψε, αλλά λόγω απόστασης και αναμενόμενης ορθοστασίας προτίμησε άλλα, κομψά, αλλά πιο χαμηλά. Για το "άλλο" ισχύει: τα εν οίκω, μη εν δήμω, οπωσδήποτε όμως οι εννιάμισι εβδομάδες απαιτούν διατροφή, δίαιτα, χάσιμο κιλών, γυμναστήριο, σύσφιξη, περιποιημένο μανικιούρ και πεντικιούρ, σχολή χορού, μαθήματα ισορροπίας ....

Πολύ απαιτητικό το κόκκινο στη δωδεκάποντη γόβα, αλλά ας υπάρχουν για έχος και ποτέ δεν ξέρεις ή ξέρεις και δεν θες να το παραδεχθείς.

Τώρα αγγελίζουν άλλοι

Στάθηκα δίπλα της κοντή (φορούσε και δωδεκάποντα), απεριποίητη (εντελώς), με φόρμα, παντόφλα, τους μαύρους κύκλους μου, τα κόκκινα ματάκια μου...και δεν ένιωθα άσχημα!!! Το αντίθετο, ένιωθα τόσο περήφανη και χαρούμενη που, αν είχα την άδεια (που δεν την έχω), θα αναρτούσα τη φωτογραφία της καλλονής στο f/b, να κοκορευτώ και 'γω λίγο για το καλιακουδόπαιδο. 

Την ξεμάτιαξα κιόλας. "Φτου, φτου φτου, καμάρι μου, κακό μάτι να μην σε δει" είπα από μέσα μου, γιατί οικογενειακώς δεν τα πιστεύουμε αυτά, και θα τα άκουγα, που άλλα λέω κι άλλα κάνω, από τη λαχτάρα για το παιδί.

Στιγμιαία αναρωτήθηκα αν θα μπορούσα να στεκόμουν δίπλα της πιο φροντισμένη (θα το ήθελε, γιατί συχνά μου λέει "φτιάξου"), ας πούμε μ' ένα φουστανάκι, φτιαγμένο νυχάκι, κραγιονάκι ... και γέλασα. Στην πραγματική ζωή, αδύνατον είναι η απάντηση και δεν χρειάζεται να αναλύσω. Με βλέπει βέβαια κι ο σύζυγος, αλλά τον βλέπω κι εγώ. Εξάλλου η αποκαθήλωση του επιφανειακού και το ξεγύμνωμα των έξω και έσω είναι νομίζω η γοητεία και το μεγάλο στοίχημα του γάμου.

Στο μεταξύ είναι πρωί και περιμένω το μανεκέν να γυρίσει. Τους μαύρους κύκλους στο τσεπάκι τους έχω πάλι (μεταξύ μας μόνιμους)! 

Τα βιβλία που διάβασα τις εβδομάδες των "παθών" μου

Μου το είπε εξαρχής: "Αν ήμουνα στη θέση σου (δηλαδή κλινήρης για αρκετό διάστημα), θα είχα χορτάσει ύπνο και βιβλία." Και απ' όσο τον ξέρω τον άντρα μου, έτσι ακριβώς θα έκανε. Εγώ πάλι, ανήσυχη και ασιγούρευτη, ούτε να κοιμηθώ ούτε να συγκεντρωθώ για κάποιο διάστημα μετά το ατύχημα και τις επεμβάσεις. Χαρακτήρες και κράσεις!

Ευτυχώς σχετικά γρήγορα για τα κότσια μου ξεπέρασα το έντονο στρες που βίωσα και την καλή συμβουλή την ακολούθησα με μικρή καθυστέρηση.

Τα βιβλία που διάβασα, τα προτείνω με σύντομους σχολιασμούς σε φίλους που ενδιαφέρονται να διαβάσουν, γιατί κι εγώ τα επέλεξα με προσοχή για να αποφύγω την κακή συντροφιά, τους εκνευρισμούς για το τι κυκλοφορεί, την άσκοπη ανάγνωση, τα μισοδιαβασμένα βιβλία. Ένας πρόσθετος παράγοντας επιλογής των βιβλίων ήταν και οι δυνατότητες της δανειστικής βιβλιοθήκης σχολείου, που όρεξη να έχεις δηλαδή να διαβάζεις! 

Παπαδιαμάντη είχα να διαβάσω από τα εφηβικά μου χρόνια και καθώς δεν θυμόμουνα, αποφάσισα να τον ξαναδιαβάσω σε πιο κατάλληλη ηλικία για να απολαύσω την γλωσσική και πνευματική δεινότητα και τη συγγραφική μεγαλοσύνη του συγγραφέα. "Οι έμποροι των εθνών", "Η φόνισσα", "Η γυφτοπόύλα" (το τελευταίο προ του ατυχήματος) είναι μυθιστορήματα που δεν χρειάζονται συστάσεις. Όποιος δεν δυσφορεί με την καθαρεύουσα και την κατανοεί, θα τα απολαύσει. Καταφέρνει ο συγγραφέας να μεταφέρει τον αναγνώστη στην εποχή της κάθε μυθιστορίας, να αποδώσει τις συνθήκες που διαμορφώνουν τη δράση και τους χαρακτήρες, βασισμένος στη γνώση και τη μελέτη πηγών της ιστορίας ή παραδόσεων σε συνδυασμό με την μυθοπλαστική του ικανότητα και την βαθιά γνώση των στοιχείων που συνθέτουν τον άνθρωπο εκ φύσεως και βιωμάτων. Κοινό στοιχείο και στα τρία μυθιστορήματα η τραγική θέση και μοίρα των γυναικών σε διαφορετικές, αλλά άκρως ανδροκρατούμενες εποχές. 

Στο παρελθόν είχα διαβάσει τον "Φιλαράκο" του Γκυ ντε Μωπασάν. Εξαιρετικό βιβλίο! Είπα, λοιπόν, να διαβάσω ένα ακόμα βιβλίο του, που όμως δεν μου άρεσε τόσο όσο το προηγούμενο. "Μια ζωή" ο τίτλος του, θα έλεγα πιο γυναικείο, εννοώ δηλαδή ότι μια γυναίκα θα το διάβαζε με περισσότερη ευχαρίστηση από έναν άντρα. Κι όχι γιατί αναφέρεται στη ζωή μιας γυναίκας, γεμάτη ανατροπές που την οδηγούν από τα ψηλά στα χαμηλά κι απ' τα πολλά στα λίγα, αλλά γιατί θαρρείς ότι ο συγγραφέας στο βιβλίο αυτό βλέπει τα πάντα μέσα από το ρομαντικό ροζ χρώμα ή τη σκοπιά της ηρωίδας, ακόμα και τις εκτενείς και ωραίες περιγραφές της φύσης. Αριστοκράτες και σαφής διαχωρισμός των τάξεων, άνθρωποι που κατέχουν χωρίς να κοπιάζουν και άλλοι που δουλεύουν σκληρά για να επιβιώσουν, έρωτες από συμφέρον, κάλπικοι, νόμιμοι, παράνομοι, κρυφοί ..., ερωμένες και εραστές, σχέσεις εξάρτησης, η παντοδυναμία του χρήματος, η υποταγή στη μοίρα που όμως παραμένει ανατρεπτική ... και σταδιακά η ωρίμανση μέσα από τις αρνητικές κυρίως εμπειρίες της ζωής. Τελικά δεν ήταν και άσχημο, από ένα σημείο και μετά δεν μπορούσα να το αφήσω.

Για το Βολταίρο γνώριζα ότι υπήρξε σοφός, για την ακρίβεια ιστορικός, φιλόσοφος, συγγραφέας, ένα οξύ πνεύμα, ένας Διαφωτιστής. Και τα διαπίστωσα αυτά διαβάζοντας το έργο του "Ζάντιγκ". Πρόκειται για ένα παραμύθι απ' αυτά που διαδραματίζονται κάπου στην Ανατολή και που εμπεριέχει σε κάθε περιπέτεια του κεντρικού ήρωα τη σοφία της ζωής. Σε κάθε βήμα και πάθημα του Ζάντιγκ αποκαλύπτεται η αλήθεια των πραγμάτων και είναι τόσο φωτεινή που ξεγυμνώνει τον άνθρωπο, τις μύχιες σκέψεις και αδυναμίες του σε τέτοιο βαθμό που για να τις αντέξει ή να τις καλύψει γίνεται πονηρός, κακός, φθονερός, ύπουλος, εγωιστής, εκδικητικός ... διαχρονικά "χαρίσματα" του κόσμου μας. Ένα απόσταγμα σοφίας με τη μορφή παραμυθιού. Πολύ μου άρεσε! 

"Ο άγιος της μοναξιάς" της Ιωάννας Καρυστιάνη ήταν ένα ακόμα βιβλίο που διάβασα αυτές τις μέρες. Το δέλεαρ στάθηκε η πληροφορία ότι μιλάει για τη ζωή κάποιων καθηγητριών διορισμένων σ' ένα (απόμακρο το φαντάζομαι) νησί. Όλες τους ατυχήσασες και μόνες προσπαθούν να διασκεδάσουν τη μοναξιά τους ή να σώσουν τη ζωή τους πριν την εκπνοή του χρόνου. Πρωταγωνίστρια η Στέλλα που θα γνωρίσει έναν έρωτα ωραίο, μα παράξενο. Όταν τα παράξενα ξεδιαλύνουν και τα μυστήρια λυθούν, η ζωή αποκαλύπτει και πάλι το σκληρό της πρόσωπο και το βιβλίο γίνεται μια πραγματεία στη σχιζοφρένεια. Κοφτός λόγος και σκηνές σε μεταφέρουν γρήγορα από το ένα σκηνικό στο άλλο, από την μια δράση στην άλλη, από το ένα πρόσωπο στο άλλο, που όλα μαζί συνθέτουν την μικρή κοινωνία του νησιού με τις προσωπικές ιστορίες και τα δράματα του καθενός. Καλό κι αυτό το βιβλίο.

Τα υπόλοιπα που διάβασα τις μέρες των παθών μου, όπως τις λέω, θα τα συμπεριλάβω σε μια παράγραφο, γιατί ανήκουν στην κατηγορία των "εύκολων" αναγνωσμάτων. "Ο Λυτρωτής" του Τζο Νέσμπο και "Ο Ιεροκήρυκας" της Καμίλλα Λάκμπεργκ, αστυνομικά μυθιστορήματα, που όμως μου άρεσαν και τα απόλαυσα. Εξάλλου και οι δυο συγγραφείς αποτελούν εγγύηση στο είδος τους, κατά τη γνώμη μου.

Άσ' το το χεράκι σου, το μικρό σου χέρι...

.....και το μικρό χεράκι κρατούσε το δικό μου και κάναμε βόλτες, πολλές βόλτες. Αν το μεγάλο χέρι έσφιγγε λίγο παραπάνω το μικρό, τρυφερό χεράκι, "μη με σφίγγεις" έλεγε. "Δεν το κατάλαβα ότι σε σφίγγω" έλεγε το μεγάλο προστατευτικό χέρι, "αλλά είδα τα αυτοκίνητα και φοβήθηκα, μη μου φύγεις". Άλλες φορές πάλι, όταν φτάναμε σε κάποιο πάρκο ή σε κάποια πλατεία, το χεράκι ελευθερωνόταν κι έτρεχε να παίξει και να χαρεί.
Μετά επιστροφή στο σπίτι, με το σκηνικό να επαναλαμβάνεται. Και κάθε φορά το μεγάλο χέρι τραγουδούσε το συγκεκριμένο τραγούδι. Είχε καθιερωθεί σε κάθε βόλτα, σε κάθε έξοδο! Το μικρό χεράκι χαμογελούσε, όταν το άκουγε, μερικές φορές έλεγε: "ξαναπές το".
Όταν μεγάλωσε κάπως, άρχισε να αντιδρά: "πάλι τα ίδια" έλεγε ή "τι τραγούδια είναι αυτά", εννοώντας παλιοκαιρίστικα!
Μετά τα χρόνια πέρασαν κι άλλο και το πεταλούδι άνοιξε τα χεράκια του, έγιναν φτερά, πετάει και χαίρεται τη ζωή.
Το μεγάλο χέρι ευτυχώς έχει ένα άλλο χρυσό χέρι να κρατά. Είναι το χέρι που πειρακτικά, όταν βαδίζουν χέρι-χέρι, λέει: "το χεράκι σου να πιάσω κι ό,τι έχω ας το χάσω!"
Κι όπως κυλάει η ζωή φαίνεται πως κανείς δεν έχασε να κρατάει με αγάπη το χέρι του άλλου.

Τους στίχους του τραγουδιού έχει γράψει ο Αλέκος Σακελλάριος και τη μουσική ο Κώστας Καπνίσης:

Τα αποφθέγματα των ημερών (μετά το ατύχημα) στο σπίτι μας

"Υπομονή" και "κάνε ότι δε βλέπεις". Αυτά κυρίως ακούω κάθε μέρα, με συμπληρωματικά τα: "υπάρχουν και χειρότερα", "ό,τι περνάει ξεχνιέται", "τις ασκήσεις σου", "μη βιάζεσαι, θέλει χρόνο" "με το σακί έρχεται, με το βελόνι περνάει", "την αντιπηκτική, τις κάλτσες....κλπ".

Σε όλα έχουν δίκιο! Και τεράστια υπομονή χρειάζεται και πολύ χειρότερα υπάρχουν και οι περαστικές ταλαιπωρίες ξεχνιούνται και όλα σωστά και σοφά.

Συμπληρώνω μάλιστα πως "όσα φέρνει η ώρα, δεν τα φέρνει ο χρόνος όλος", "τα σχέδια είναι για να ανατρέπονται ή τα βλέπει η ζωή και γελά","νους υγιής εν σώματι υγιεί", "άμα σε θέλει η τύχη (χα)", "dum spiro spero"... και ο κατάλογος είναι μακρύς.

Στη φιλοσοφία, μετά τον πρώτο καιρό που δεν μπορούσα να αποδεχτώ και διαχειριστώ το ατύχημα μου, το έριξα κι εγώ, γιατί πώς αλλιώς να βγει;

Ένα θεματάκι με το "κάνε ότι δε βλέπεις" το έχω βέβαια! Γιατί φιλοσοφώντας περαιτέρω να συμπληρώσω ότι σαν λείψει η νοικοκυρά από το σπίτι ...είναι μια καλή ευκαιρία να αντιληφθούν ότι τίποτα δεν γίνεται μαγικά, αλλά με πολύ κόπο!

Κάποια αινίγματα απαιτούν τη σοφία του Ζαντίγκ

Αίνιγμα: "Απ΄όλα τα πράγματα του κόσμου, ποιο είναι το μακρύτερο και το βραχύτερο, το ταχύτερο και το βραδύτερο, το πιο διαιρετό και το πιο εκτεταμένο, αυτό που το καταφρονούμε πιο πολύ και πιο πολύ το νοσταλγούμε, αυτό που δίχως του τίποτα δε γίνεται, αυτό που τρώει καθετί μικρό και ζωογονεί καθετί μεγάλο;"

Ο Ζαντίγκ είπε πως είναι ο χρόνος. "Τίποτα δεν είναι πιο μακρύ" πρόσθεσε, "αφού αποτελεί το μέτρο της αιωνιότητας. Τίποτα δεν είναι πιο βραχύ, αφού δε φτάνει ποτέ για τα σχέδια μας. Τίποτα δεν είναι πιο βραδύ για όποιον περιμένει, τίποτα πιο ταχύ για όποιον απολαμβάνει. Εκτείνεται ως το άπειρο όταν μεγαλώνει, υποδιαιρείται ως το άπειρο όταν μικραίνει. Όλοι τον καταφρονούν κι όλοι λυπούνται όταν τον χάνουν. Τίποτα δε γίνεται χωρίς αυτόν. Ρίχνει στη λήθη ό,τι είναι ανάξιο να σωθεί, κι ό,τι σπουδαίο το απαθανατίζει."

Ζαντίγκ (Βολταίρος)

Σας ευχαριστώ πολύ όλους!

Για τα πάθια μου καλοκαιριάτικα τι να πω; Συνοπτικά περιγράφοντας τα: δύσκολα! Αλλά τα πολύ δύσκολα, κάποια εφιαλτικά για την κράση μου, τα άφησα πίσω και ο βαθμός δυσκολίας βαίνει μειούμενος. Συγγενείς, φίλοι, γνωστοί την καλή κουβέντα και τις ευχές για περαστικά μου τις δώσατε και με το παραπάνω! Σας ευχαριστώ πολύ και να ξέρετε ότι ο καλός ο λόγος στις δύσκολες στιγμές πιάνει πραγματικά τόπο κι είναι συγκινητικός!

Όταν με έβγαλαν από το χειρουργείο και όντας μισοναρκωμένη ακόμα, αυτό που έλεγα, όπως μου λένε, είναι "πονάω", αλλά κυρίως "σας ευχαριστώ πολύ όλους" Με κοροϊδεύουν βέβαια, γιατί κατά πως φαίνεται η γλώσσα δεν γυρνούσε ακόμα καλά και ευχαριστούσα όλους και προς πάσα κατεύθυνση κουνώντας περίεργα τα χείλη μου, όπως και με αναπαριστάνουν γελώντας πλέον! Εμένα όμως με εντυπωσιάζει και με χαροποιεί το γεγονός ότι η ευγένεια και η ευγνωμοσύνη προς τους σωτήρες και συμπαραστάτες μου λειτουργούσε ακόμα και στο μισοΰπνι  ή μισοξύπνι της νάρκωσης!

Σαν τον λαμπερό ήλιο η αγάπη στα δύσκολα!

Μέσα στην τόση φρίκη και στο θάνατο που τον μοιράζουμε απλόχερα μεταξύ μας οι άνθρωποι - ειρωνεία: μόνον για αδειανά πουκάμισα - τι μπορεί να πει μια ποδηλάτισσα που γκρεμοτσακίστηκε; Πολλά! Γιατί και οι πιο αρνητικές εμπειρίες, και κυρίως αυτές, μαθαίνουν και μερικές φορές είναι τα μικρά "θαύματα" που φωτίζουν τα πρόσωπα, τις δυνάμεις, τις αντοχές, τον νου του ανθρώπου και σε αναβαπτίζουν ή έστω σε δοκιμάζουν ως άνθρωπο μέσα από σαράντα κύματα και βάλε.

Το πιο βασικό: όταν η ζωή ανατρέπει την τακτοποιημένη καθημερινότητα και φέρνει πόνο και δοκιμασίες, τότε ανακαλύπτεις ξανά τους ανθρώπους που σ' αγαπάνε και τους αγαπάς στην πιο φιλάνθρωπη διάσταση τους. Πραγματικά τυχεροί (και τυχερή) όσοι αγαπιούνται και δέχονται βοήθεια και στήριξη στα πολύ δύσκολα. Χωρίς αυτά ο πόνος και οι δυσκολίες αποκτούν πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις και δεν είναι πάντα διαχειρίσιμα από τον παθόντα.

Μακάρι να μην υπήρχαν ατυχίες και πόνος στη ζωή μας, αλλά επειδή αυτό είναι αδύνατον, αγαπήστε και αγαπηθείτε. Ούτως ή άλλως, γιατί τίποτα πιο γλυκό! Η αγάπη διαπερνά ακόμα και τους τοίχους των χειρουργείων, των νοσοκομείων...φαντάζομαι και των πολύ πιο φριχτών που συμβαίνουν καθημερινά γύρω μας!

Η Οδύσσεια σε τρισδιάστατη απεικόνιση

Πηγή: https://www.greekteachers.gr/?p=29500

Αχ, αυτό το ξενύχτι!

"Πολλές ταινίες τρόμου βλέπεις"

ή "Φαντασία που την έχεις!", λέει καθησυχαστικά.

Το λέω κι εγώ : είναι της νύχτας τα καμώματα,

μα δεν γελώ,

γιατί είναι η κόρη μου ό,τι πλιότερο αγαπώ

κι αν την χάσω, θα χαθώ. Και κυριολεκτώ

Ανησυχώ, ανησυχώ, ανησυχώ
κι ό,τι πιο άσχημο περνάει το βράδυ απ' το μυαλό
μέχρι το νυχτοπούλι, ξημερώματα, να γυρίσει στο σταθμό.

Αχ, αυτό το ξενύχτι! (1)

Αχ, αυτό το ξενύχτι! Ανθυγιεινό, εξουθενωτικό και γεμάτο ανησυχίες και αγωνία για τον γονέα βέβαια και όχι για το παιδί που διασκεδάζει ως είθισται στην εποχή του. Και η εποχή απαιτεί η διασκέδαση των νέων να ξεκινά γύρω στα μεσάνυχτα και να τελειώνει τις πρωινές ώρες της επόμενης μέρας! Νομίζω ότι και στο ωράριο διασκέδασης των νέων στη χώρα μας, πρέπει να έχουμε μια ακόμα αρνητική πρωτιά, όπως αυτές στη διαφθορά, στην ατιμωρησία των οικονομικά ισχυρών, στην ανεργία, στα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα, στα ζητήματα εκπαίδευσης και παιδείας, στο κάπνισμα....δηλαδή όλα τα κακά της μοίρας μας ή πιο σωστά της νοοτροπίας και της στάσης μας στη ζωή.

Ξενυχτάς και διάφορες μαύρες σκέψεις περνάν απ' το μυαλό σου, ειδικά αν έχεις κορίτσι. Γιατί τη νύχτα, όταν το σκοτάδι καλύπτει πρόσωπα και συμπεριφορές, η ισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα παύει να ισχύει, η γυναίκα ξαναγίνεται το ασθενές φύλο, το υποψήφιο και εν δυνάμει θύμα, αυτό που μπορεί να δεχτεί επιθετική συμπεριφορά από το αρσενικό. Δεν άκουσα ποτέ να γίνεται λόγος για επιθέσεις γυναικών σε άντρες ή για βιασμούς αντρών από γυναίκες. Αντίθετα αρκετά συχνά γίνεται λόγος για επιθέσεις, βιασμούς και δολοφονίες γυναικών που βρέθηκαν μόνες τους αργά τη νύχτα. Κάτι τέτοια σκέφτεται ο γονιός, όταν το παιδάκι του διασκεδάζει κι άντε μετά να του κολλήσει ύπνος!

Ξυπνώντας με κακή διάθεση χωρίς συγκεκριμένο λόγο

Αν τα κριτήρια για την ευτυχία εξακολουθούσαν να είναι Ηροδότεια, αν η Σολώνεια σοφία φώτιζε το νου, τότε η αίσθηση της ικανοποίησης, ακόμα και της χαράς για τη ζωή θα έπρεπε να ομορφαίνει την καθημερινότητα όσων κατάφεραν ή ευεργετήθηκαν από την τύχη να έχουν προνόμια όπως η υγεία, η οικογενειακή συνεννόηση και αγάπη, η κοινωνική αποδοχή και αναγνώριση και η δυνατότητα επιβίωσης. 

Αν κάτι λείπει από τα κριτήρια της ευτυχίας τα οποία κατέταξαν τον Τέλλο τον Αθηναίο ή τους Κλέοβη και Βίτωνα στους μακάριους της ζωής και εμποδίζουν κι εμάς πολύ συχνά να απολαύσουμε τα αγαθά μας είναι η ευημερούσα πολιτεία και ο μακάριος θάνατος για τον οποίο όμως κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πριν επέλθει. Ή και το ανικανοποίητο και ανήσυχο της ανθρώπινης φύσης που δεν εκτιμά το υπαρκτό, αλλά αποζητά ολοένα και περισσότερα, στα χρόνια μας κυρίως υλικά αγαθά, και τελικά χάνει τη χαρά της απόλαυσης των ήδη υπαρχόντων και κατακτηθέντων με κόπο και κόστος. Αναφέρομαι σ' αυτούς που ανήκουν στη μεσαία τάξη ή ακόμα και στους φτωχούς, αλλά όχι εντελώς άπορους, γιατί τους πολύ πλούσιους δεν τους λογαριάζω. Αυτοί ζουν διαφορετικά από τους πολλούς, πέρα και από τη φαντασία μας και η πολιτεία δυστυχεί για την δικιά τους και μόνον υλική ευημερία και απληστία.

Η ωραιότητα της παρθενίας τους (5)

"Λέγουσιν ὅτι οἱ θεοὶ δὲν δωροῦσι τέλειο τὸ εὐεργέτημα τῶν ἀγαθῶν φρενῶν εἰς τὴν κόρην, προτοῦ νὰ καταστῇ αὕτη γυνή. Περὶ σπουδαίων πραγμάτων δύναται ν᾽ ἀκούσῃ τις ὅταν εἶναι ἤδη σύνευνος καὶ μέλλει ὅσον οὔπω νὰ καταστῇ μήτηρ ἀγαθῶν τέκνων, βλαστῶν τοῦ ὑμεναίου. Ἀλλ᾽ εἰς κόρην τίς δύναται νὰ διηγηθῇ σοβαρὰ πράγματα; Ἡ κόρη εἶναι κούφη ὡς τὸ πτερόν, ἐλαφρὰ ὡς νεφέλη, εὐαπάτητος καὶ εὐπαγίδευτος ὡς στρουθίον." (Παπαδιαμάντης, Γυφτοπούλα, 1884). Αυτά σκεφτόταν ο Γεώργιος Γεμιστός Πλήθων, άντρας μορφωμένος, για την Αϊμά, τη γυφτοπούλα, τον 15ο αιώνα όμως, τα αυτά (περίπου) σκεφτόταν και η ίδια για το στρουθίον της τον 21ο!  Όμως στρουθίον ή γάτα; Γάτα με πέταλα και δεν είναι ψέμα! Άρα;

Άρα, παρόλα αυτά, με χίλιους τρόπους αυτή και όλες (οι μανάδες) προσπαθούν να πείσουν για την αναβολή του γεγονότος, είτε είναι πρώιμο, οπότε δικαίως, είτε είναι όψιμο, λησμονώντας ακόμα και το πρωιμότερο των δικών τους στιγμών, οπότε αδίκως. Στον ύμνο του υμεναίου κατά τους ακαδημαϊκούς χρόνους των στρουθίων τους παρουσιάζουν ανοχή, ευτυχώς, και αλίμονο, αν όχι και τότε!
Απ' την άλλη σιγά να μην τις ρωτήξουν, όταν έρχεται η ώρα!

Και πόσο τυχερές όσες τις τιμούν με την εκμυστήρευση των προσωπικών τους στιγμών και αποφάσεων! Μεγάλη κατάκτηση που προϋποθέτει δουλειά πολύ για να γυρίσει ο ήλιος που λάμπει τη δική τους χαρά και αλήθεια και προς αυτές. Και πόση πρόοδος που ο "κατώφυλλος" έγινε αγκαλιά γεμάτη συγκίνηση και κρυφά δάκρυα για το παιδί που αποχαιρετούν, αγκαλιά γεμάτη φόβους, προβληματισμούς, ευχές ... και καταφύγιο της αμηχανίας  τους την ώρα της εξομολόγησης.

"Ὅταν ἀναφθῶσιν αἱ δᾷδες τοῦ ἱμέρου καὶ ἀντηχήσῃ ὁ ὕμνος τοῦ ὑμεναίου, τότε τὸ στρουθίον συνελήφθη εἰς τὴν παγίδα, ἡ κόρη ὑπερέβη τὸν οὐδὸν τοῦ βίου, καὶ μετέστη ἀπὸ τοῦ προσκαίρου σταθμοῦ εἰς τὴν ἀληθῆ κονίστραν τοῦ ἐγκοσμίου ἀγῶνος. " (Παπαδιαμάντης, Γυφτοπούλα, 1884)

Περί Αρχαίων Ελληνικών ο λόγος

Πολύ κουβέντα έγινε για τα Αρχαία Ελληνικά και την κατάργηση τους στο Γυμνάσιο. Τελικά δεν καταργούνται, αλλά η διδασκαλία τους μειώνεται κατά μία ώρα τη βδομάδα κι έτσι οι τρεις ώρες Αρχαίων από το πρωτότυπο γίνονται δύο. Με τη συνήθη αξιοπιστία του το Υπουργείο Παιδείας, αρχικά ανακοίνωσε ότι η κομμένη ώρα των Αρχαίων θα δοθεί στη διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας που από δίωρο μάθημα θα γίνει τρίωρο, πράγμα λογικό, να διδάσκονται και να ασκούνται δηλαδή οι μαθητές περισσότερο στη γλώσσα που καθημερινά χρησιμοποιούν παρά στη γλώσσα των αρχαίων Ελλήνων ή μάλλον την εξέλιξη της, όπως αυτή διαμορφώθηκε από τα ελληνιστικά χρόνια και εξής. Αλλά τελικά ούτε αυτό ισχύει, παρά μόνον για την α΄γυμνασίου. Από κάπου πρέπει να κόψουν ώρες για να περιορίσουν τις δαπάνες, γιατί περί αυτού πρόκειται, και η δυσκολία της διδασκαλίας και εκμάθησης των Αρχαίων, έδωσε ένα καλό πάτημα για να χρησιμοποιήσει το Υπουργείο κόφτη και στα Αρχαία Ελληνικά. 

Αυτά για φέτος, γιατί το ζήτημα μάλλον δεν κλείνει λόγω οικονομικής δυσχέρειας και κρίσης. Μήπως, λοιπόν, δεν χρειάζεται καν το δίωρο των Αρχαίων Ελληνικών, λένε  κάποιοι; Μήπως θα έπρεπε εντελώς να καταργηθεί η διδασκαλία τους στο Γυμνάσιο; Αν και φιλόλογος, θα προσπαθήσω να είμαι αντικειμενική και να περιγράψω την πραγματικότητα που βιώνουμε στα σχολεία σχετικά με το μάθημα:

ΑΛΜΠΑΤΡΟΣ ( Σαρλ Μπωντλαίρ )

Σαρλ Μπωντλαίρ

ΑΛΜΠΑΤΡΟΣ

Συχνά για να περάσουνε την ώρα οι ναυτικοί

άλμπατρος πιάνουνε, πουλιά μεγάλα της θαλάσσης,

που ακολουθούνε σύντροφοι, το πλοίο, νωχελικοί

καθώς γλιστράει στου ωκεανού τις αχανείς εκτάσεις.

Και μόλις στο κατάστρωμα του καραβιού βρεθούν

αυτοί οι ρηγάδες τ' ουρανού, αδέξιοι, ντροπιασμένοι,

τ' αποσταμένα τους φτερά στα πλάγια παρατούν

να σέρνονται σαν τα κουπιά που η βάρκα τα πηγαίνει.

Πώς κείτεται έτσι ο φτερωτός ταξιδευτής δειλός!

Τ' ωραίο πουλί τι κωμικό κι αδέξιο που απομένει!

Ένας τους με την πίπα του το ράμφος του χτυπά

κι άλλος, χωλαίνοντας, το πώς πετούσε παρασταίνει.

Ίδιος με τούτο ο Ποιητής τ' αγέρωχο πουλί

που ζει στη μπόρα κι αψηφά το βέλος του θανάτου,

σαν έρθει εξόριστος στη γη και στην οχλοβοή

μέσ' στα γιγάντια του φτερά χάνει τα βήματά του.

μτφρ. Αλέξανδρος Μπάρας 

(1906-1990)

Για περισσότερες μεταφράσεις του ίδιου ποιήματος:  http://www.sarantakos.com/language/par-albatros.html

Ο κυρ - Θύμιος και το ακορντεόν του

Καλοκαίρι, να μοσχοβολάει ο κήπος, να κάθεται ο κυρ- Θύμιος στην αυλή με το ακορντεόν του να παίζει και να γίνονται τα καλοκαιρινά βράδια μαγικά, τουλάχιστον στη δική μου μνήμη. Να είναι ο ουρανός γεμάτος αστέρια, να μοσχο-βολάνε οι τριανταφυλλιές, το γιασεμί, οι φλαμουριές....να μυρίζει το χώμα υγρασία μετά το βραδινό πότισμα των φυτών από την κυρα- Αρτεμισία και ο κυρ Θύμιος να παίζει, τανγκό και βαλσάκια, ενδεχομένως και άλλα τραγούδια ή μουσικές που έχουν σβηστεί από τη μνήμη μου. Παιδί του δημοτικού ήμουνα τότε, οι εικόνες όμως εξακολουθούν να είναι μαγικές όταν τις αναλογίζομαι και έντονα χαραγμένες στη μνήμη μου. Με θυμάμαι να χορεύω, όχι βέβαια βαλς και τανγκό, αλλά τους δικούς μου αυτοσχέδιους χορούς, να στροβιλίζομαι και να νιώθω ότι πετάω, ότι τάχα χορεύω υπέροχα....Ο ήχος του ακορντεόν συχνά έφερνε στην αυλή μας επισκέπτες από τη γειτονιά, που έρχονταν να απολαύσουν παρέα τη μουσική βραδιά και να σιγοτραγουδήσουν κάποιο σκοπό ή έφερνε άλλα παιδάκια της γειτονιάς που ήθελαν να χορέψουν.

Ερασμιακή προφορά της Αρχαίας Ελληνικής - Το προοίμιο της Οδύσσειας

Οι ξένοι προφέρουν τα αρχαία ελληνικά με τη λεγόμενη ερασμιακή προφορά (από το όνομα του Ολλανδού σοφού Έρασμου, του 16ου αιώνα). Η ερασμιακή προφορά είναι μια προσπάθεια προσέγγισης της αρχαίας προφοράς. Με άλλα λόγια, όταν προφέρουμε τα αρχαία ελληνικά με την ερασμιακή προφορά, δεν τα διαβάζουμε με τη νεοελληνική προφορά αλλά με τον τρόπο που υποθέτουμε ότι προφέρονταν στην αρχαιότητα. Για μας εδώ στην Ελλάδα αυτό ακούγεται παράξενα ή και ενοχλητικά, (α) γιατί δεν έχουμε συνηθίσει να ακούμε τα αρχαία ελληνικά με προφορά άλλη από τη νεοελληνική, και (β) γιατί ως μαθητές δε μάθαμε ποτέ ότι η ελληνική γλώσσα άλλαξε σημαντικά μέσα στο χρόνο, τόσο στην προφορά όσο και σε άλλες όψεις της (σύνταξη, λεξιλόγιο κλπ.). Και αυτό το δεύτερο ευθύνεται για τις συχνά βίαιες αντιδράσεις στην ερασμιακή προφορά των ξένων. Εμείς μπορούμε να συνεχίσουμε να διαβάζουμε τα αρχαία ελληνικά με τη νεοελληνική προφορά, αρκεί να ξέρουμε ότι οι αρχαίοι Έλληνες δεν τα πρόφεραν έτσι – ότι η γλώσσα άλλαξε μέσα στο χρόνο. Και αυτό δεν είναι καθόλου κακό. Όλες οι γλώσσες αλλάζουν μέσα στον χρόνο.