Στα βήματα του Δράκουλα ή εκλογές;

Κάλλιο στα βήματα του Δράκουλα, παρά στα βήματα της προεκλογικής περιόδου εν Ελλάδι. Βουκουρέστι, Κούρτεα ντε Άρτζες (Curtea de Arges), Σιμπίου (Sibiu), Σιγκισοάρα (Sighisoara), Μπρασόβ (Brasov), Bran, Σινάια (Sinaia) και πολλά χιλιόμετρα στα καταπράσινα Καρπάθια βουνά και την ρουμάνικη ύπαιθρο, στις περιοχές της Τρανσυλβανίας, Βλαχίας, Μολδαβίας. Ο απολογισμός του ταξιδιού εικόνες, εντυπώσεις, καινούριες γνώσεις και η βεβαιότητα πως οι κυβερνήσεις πέφτουνε, μα τα παλάτια μένουν. Αλλιώς, από τη μια οι ηγέτες και οι συν αυτοίς κι από την άλλη ο λαός, από τη μια ο πλούτος, η χλιδή, η άκρατη φιλοδοξία, η ματαιοδοξία κι από την άλλη η πλέμπα. Δεν ταυτιζόμαστε και δεν συγκλίνουμε πουθενά, ανεξαρτήτως καθεστώτος. Θα μου πείτε σιγά το νέο, αλλά είναι που ενώ σου φωνάζει, μάθημα δεν γίνεται, γιατί η ελπίδα πεθαίνει τελευταία κλπ. Αχ, και να μπορούσα να την κοπανήσω στις επικείμενες...οπωσδήποτε πάντως βάζω καπάκια στ' αυτιά, όπως τα δάχτυλα στα μάτια στις ταινίες φρίκης, μισοανοιχτά!

Κοζανίτικα αινίγματα

Και πάλι από το βιβλίο "Γεύσεις από παλιά Κοζάνη" των Ματίνας  Τσικριτζή Μόμτσιου και Φανής Φτάκα Τσικριτζή που αποτελεί πηγή γνώσης για τον πολιτισμό της Κοζάνης, παραθέτω μερικά από τα πολλά αινίγματα σε τοπική διάλεκτο που σχετίζονται με τροφές, καρπούς και τη μαγειρική γενικότερα.

1. Αβγό
Έχου ένα βαριλάκι πό 'χι δυο λουιές κρασάκι. (λουιές = είδη)

2. Αρμιά (λάχανο τουρσί)
Μια παρτάλου, μια τζιρτζέλου στου καδί μέσα γκυλιέτι. (α)παρτάλου, τζιρτζέλου = αυτή που φοράει ράκη β) γκυλιέτι = κυλιέται)

3. Ελιά
Ένας καλόιρους μι του τσάκνου στουν κώλου. (τσάκνου = το κλαράκι)

4. Καρπούζι
Πράσινος πύργους, κόκκινους κάμπους, κι μέσα αράπδις χουρεύν.

5. Κουτάλα
Στιγνή τ' βάνου χλουρή τ' βγάνου. (χλουρή = φρέσκια, νωπή)

6. Κλήμα - σταφύλι - κρασί
Άσχημους πατέρας, όμουρφου πιδί κι ζουρλό αγγόν'. (ζουρλό = τρελό)

7. Ρεπάνι
Είμι άσπρου σαν τυρί κι τυρί δεν είμι, έχου πουντικού νουρά κι ποντικός δεν είμι.

8. Καλίγκα (το ρόδι)
Χίλια αδέλφια μαζουμένα σι μια κάπα τυλιγμένα.

9. Κάστανο
Απ΄όξου πιτσί, απού μέσα μαλλί κι μέσα μια χαψιά καλή (πιτσί = το πετσί)

10. Κεράσι
Τίρι - τίρι κρέμιτι, να του 'χα να του χάψου. (να του χάψου = να το φάω)

Στης Πάργας τον ανήφορο, κανέλα και γαρύφαλλο;

Αχ στης Πάργας τον ανήφορο κανέλλα και γαρύφαλλο
Αχ με γέλασαν δυο παργανιές κοντούλες και μελαχρινές

Παρά τον ανήφορο ωστόσο, αποφασίσαμε για τρίτη φορά μέσα σε μια δεκαπενταετία να περάσουμε μερικές μέρες διακοπών στην περιοχή, πρώτη φορά χωρίς την Άλκηστη - που πάει να πει όλες οι ομορφιές του κόσμου ετούτου - μόνοι δηλαδή, αλλά όχι σαν το λεμόνι, καθότι ζεύγος! Και τι ζεύγος! Μεσήλικων πλέον, που πάει να πει ότι τις ανηφόρες της Πάργας ή τους στίχους του δημοτικού τραγουδιού, τα νιώσαμε στην πραγματική τους διάσταση!

Κανέλα και γαρύφαλλο είδαμε να πωλούνται σε συσκευασίες σε καταστήματα με τουριστικά είδη, δεν μοσχοβόλαγε όμως ο τόπος, η πόλη πιο συγκεκριμένα, ούτε κανέλα, ούτε γαρύφαλλο, αλλά ούτε καν καλοκαίρι, θάλασσα, πεύκο, λέλουδα...! Αντίθετα βρομούσε, από υπονόμους, από σκουπίδια και υπερχειλισμένους κάδους απορριμάτων, βενζίνα από μηχανάκια και εξατμίσεις αυτοκινήτων που αυτήν την περίοδο, την υψηλή, την έχουν κατακλύσει, κοντεύουν να την πνίξουν ως τουριστικό τσουνάμι!

Έμοιαζε η Πάργα, που η φύση την προίκισε με μεγάλη φυσική ομορφιά, σαν ένα πλοίο που ο πλοιοκτήτης του για να αυξήσει τα κέρδη του το υπερφόρτωσε με επιβάτες και οχήματα! Κι αν η χωρητικότητα του πλοίου ήταν εκατό άτομα κι άλλα τόσα οχήματα, ο άπληστος καραβοκύρης τα δεκαπλασίασε, με αποτέλεσμα το πλοίο του να βουλιάζει, τουλάχιστον ως ποιοτικός τουριστικός προορισμός. 

Τουριστική υπερεκμετάλλευση παντού, στα καταλύματα, στις οργανωμένες παραλίες, στα καταστήματα εστίασης, διασκέδασης κλπ, στις οργανωμένες περιηγήσεις με βαρκάκια-πλοιάρια, στο πλήθος των μικροπωλητών...πνιγερά, ασφυκτικά γεμάτα όλα, σχεδόν χωρίς ανάσα και δροσιά καλοκαιριού!

Οι καθαρές και δροσερές θάλασσες της Πάργας για δυο μέρες ήταν τόσο βρόμικες που οι περισσότεροι απέφευγαν να μπουν, οι ριψοκίνδυνοι κολυμπούσαν ανάμεσα σε φουσκάλες και αφρούς που αυξάνονταν στο έμπα και με τις κινήσεις τους σαν τον αφρό της σαπουνάδας στη σκάφη! Λύχνος, Αη-Γιαννάκης...,υπέροχες παραλίες μες τη βρόμα, όχι λόγω της πολυκοσμίας, αλλά όπως μας είπαν ντόπιοι είτε λόγω των λυμάτων που αφήνουν τα καράβια με προορισμό την Ηγουμενίτσα, είτε λόγω του βιολογικού της Πάργας, που ενδεχομένως δεν προλαβαίνει να επεξεργαστεί πλήρως τα αστικά λύματα! 

Φυσικά και βρίσκεις τον τρόπο να ξεφύγεις απ' αυτά, να κολυμπήσεις πιο μακριά, να νοικιάσεις πιο έξω, να επιλέξεις το μαγαζί που δεν βρίσκεται μέσα στον κακό χαμό, την ηχορύπανση κλπ. Λίγα χιλιόμετρα παραπάνω, προσεκτική επιλογή, αναζήτηση της ποιότητας... Είναι όμως κρίμα για την περιοχή! Σαν να έχεις στα χέρια σου μια ζωγραφιά από μεγάλου ζωγράφου το χέρι καμωμένη κι εσύ να την καταστρέφεις! Αυτό είναι η Πάργα, αυτή την περίοδο, την υψηλή, και χαμηλώνει τόσο τον τόπο, που συνιστώ να επιλέξετε μια άλλη, πιο ήσυχη κι ας είναι χαμηλή!

Πάρις Πρέκας - Πάργα

Ελληνικό καλοκαιράκι (γραμμένο το καλοκαίρι του2015)

Julian Heath 

Lemons with Red Table

Δροσιά χυμών στο στόμα

Δροσιά της θάλασσας στο σώμα

Φως εκτυφλωτικό

Γαλάζιο σε γη κι ουρανό

Τζιτζίκια, τριζόνια

Λουλούδια, μπαλκόνια

Αστέρια λαμπερά

Κοχύλια πλουμιστά

Κολύμπι, ακρογιαλιές

Ανέμελες στιγμές

Νύχτες γυμνές

Επιθυμίες ερωτικές

Καλοκαίρι το λες

Να μην τελειώσει θες

Ματίνα Γκούτζιου

Ρόδια, νεραντζούλες και χιλιόμετρα (2015)

Καλλίφωνη όχι, παράφωνη μπα! Ίσα-ίσα να συνοδεύει ευχάριστα τον τραγουδιστή ή και μόνη, χωρίς τεχνητό μέσο, περισσότερο ζεστά, γιατί ζεστή και οικεία είναι η φωνή που μας αγαπά κι όταν τραγουδά, ε, τότε είναι σαν χάδι, μαλακώνει την ψυχούλα μας, φτιάχνει τη διάθεση μας και το ταξίδι χιλιομετρικό ή ζωής ομορφαίνει!

Οι εκδρομές στα πέριξ, αλλά και μακρύτερα ήταν συχνές, τότε που το "γραμματόσημο" ήταν μικρό, δεμένο στο παιδικό καθισματάκι στις πίσω θέσεις. Οι παραγγελιές συχνές κάθε φορά που νύσταζε και ήθελε να κοιμηθεί! Πες αυτό ή εκείνο ή το άλλο...αλλά για ένα διάστημα το κατεξοχήν νανουριστικό ήταν "το ρόδι" του "Λουζοζίκου". Και μία και δύο, ολόκληρο ή με επαναλήψεις του ρεφρέν - εξάσκηση για διαγωνισμό μουσικής λέμε - μέχρι ο ύπνος να σφαλίσει τα βλέφαρα!

Σήμερα το "γραμματόσημο" έγινε πεταλούδι, άνοιξε φτερά, πετά και μην το είδατε! Τα ταξίδια όμως εξακολουθούν και η τελευταία επιτυχία που έχει ζήτηση από τον συνταξιδιώτη της ζωής και των τόπων είναι "η νεραντζούλα".  Κι αν η τραγουδιστική διάθεση καθυστερήσει, σίγουρα το κατάλληλο τσίγκλισμα θα δώσει το έναυσμα για το τραγούδι! "Τι έτσι στα μουλωχτά θα το πάμε;" "Μουλωχτά στον Αη Γιώρ' (στα μνήματα)!"  Όσο ζούμε θα το πάμε με τραγούδια, ρόδια και νεραντζούλες... και χιλιόμετρα, πολλά χιλιόμετρα!

Εκδρομούλα στα όρη στ΄άγρια βουνά.

Εκδρομούλα σήμερα στα όρη και στα βουνά κυριολεκτικώς και μεταφορικώς για αποτοξίνωση από τα ιδιαιτέρως τοξικά συμβάντα των τελευταίων ημερών, μηνών, ετών...του κατά φύσιν ζην κόσμου μας εν γένει! Η διαδρομή μέσα στην παρθένο φύση - τουλάχιστον ένα μεγάλο μέρος της - ήταν παρθενική και για μας τους εκδρομείς (εμείς οι δυο, ο κόσμος όλος) που για πρώτη φορά διασχίσαμε οδικώς τα μέρη αυτά!

Από Κοζάνη ως το Λευτεροχωράκι (Ελευθεροχώρι Ελασσόνας) τα μέρη γνωστά, με ελάχιστη κίνηση ωστόσο! Το ραδιόφωνο που ενοχλητικά εξέπεμπε για μερικά χιλιόμετρα τα παλιο-νέα για μέτρα, περικοπές και άλλα δεινά του αβίωτου πολιτικού βίου μας, γρήγορα έκλεισε για να ακούσουμε τη σιωπή μας που μυσταγωγικά οδήγησε σε κουβέντες περί ανέμων και υδάτων με προεξάρχουσες αυτές της πατριδογνωσίας, έστω ημιμαθώς, αλλά οπωσδήποτε θεραπευτικώς!

Για την παλιά εθνική οδό Ελασσόνας- Κατερίνης μου είχε μιλήσει εγκωμιαστικά καλή συνάδελφος, οι πρώτες μου ωστόσο εντυπώσεις ήταν διαφορετικές από την εικόνα που έπλασα για το τοπίο, όπως συνήθως συμβαίνει. Αντί να διασχίζουμε ορεινό και δασώδες μέρος, για αρκετά χιλιόμετρα περάσαμε από μεγάλες σε έκταση καλλιεργημένες εκτάσεις με στάρια, τριφύλλια, καπνά, καλαμπόκια και οπωροφόρα.

Όμορφα, μέχρι να έρθουν τα πιο όμορφα, το ορεινό τοπίο, τα ορεινά χωριά, Άγιος Δημήτριος και Φωτεινά! Κίνηση στον Άγιο Δημήτριο, από Κατερινιώτες παραθεριστές κυρίως, όμορφα σπίτια, εξοχικά ως επί το πλείστον, χτισμένα με πολύ χρήμα, ταβέρνες με ψητούρα, καφενεία δροσερά, ξενοδοχεία...Τουριστικό το μέρος, μέσα σε κατάφυτη και πανέμορφη περιοχή.

Εικόνες και μυρωδιές από τα αραδιασμένα ξύλα της αυλής μου

Και τι δεν έχω ψήσει ανάμεσα στα κενά που δημιουργούσαν τα αραδιασμένα ξύλα της αυλής μου. Ήταν ένα από τα αγα-πημένα μου παιχνίδια και αφιέρωσα πολλές ώρες παιχνι-διού κάνοντας τη φουρνάρισσα, αλλά και τη μαγείρισσα, αφού οι δυο ρόλοι ήταν αλληλένδετοι. Μ' αυτό τον τρόπο εξασφάλιζα το φαγητό της κουκλοοικογένειας που περίμενε αραδιασμένη σε κάποιο ντουβάρι ή και στο χώμα της αυλής να φάει. Τα υλικά για τη μαγειρική τα προμηθευόμουν από τον κήπο μας. Φύλλα δέντρων, λουλούδια, καρποί...ανακατεύονταν με νεράκι στα κουζινικά και φουρνίζονταν στα κενά ανάμεσα στα ξύλα, στον υποτιθέμενο φούρνο. Μέχρι να ψηθούν με περίμεναν ένα σωρό άλλα παιχνίδια, καθώς η φαντασία κάλπαζε. Από την ανοιχτή πόρτα του εργαστηρίου του ο πατέρας μου με παρακολουθούσε και ποτέ δε μου χάλασε χατίρι όταν τον κερνούσα κάτι απ' αυτά που μόλις είχα ψήσει, προσποιούνταν ότι το τρώει και μάλιστα με επιφωνήματα που απέδιδαν τα εύσημα στη μαγείρισσα.

Οι γλυκές αυτές μνήμες με κάνουν να συνειδητοποιώ πόσο τυχεροί υπήρξαμε όσοι ήμαστε παιδιά τις δεκαετίες  '60, '70 και παίξαμε ώρες πολλές στις γειτονιές και τις αυλές. Χορτάσαμε παιχνίδι. Το δικό μου παιδί μεγάλωσε σε διαμέρισμα, δεν κυλίστηκε στο χώμα, δεν μάτωσαν τα γόνατα της, δεν εξαφανίστηκε σε γειτονιές, δεν έτρεξε άφοβα με το ποδήλατο στους δρόμους της πόλης, δεν έμειναν στη μνήμη της οι μυρωδιές της φύσης, των λουλουδιών, των ανθισμένων δέντρων και φυτών, των ξύλων, της βρεγμένης γης, του ποτισμένου κήπου το βράδυ, δεν άκουσε τους ήχους των πουλιών, της γειτονιάς που κουβέντιαζε τα βράδια στους χωρατάδες....δεν είχε σκυλάκι, γατούλες, κοτούλες....δεν έδεσε σχοινιά ανάμεσα σε δυο δέντρα για να ξαπλώσει στην αυτοσχέδια αιώρα από κουρελού....δεν έπαιξε κυνηγητό, κρυφτό, κλέφτες κι αστυνόμους, τα καπάκια....στις γειτονιές κι είναι κρίμα! Βέβαια η κάθε γενιά έχει τα δικά της παιχνίδια, αυτά που επιβάλλουν οι συνθήκες και πάντα η παιδική φαντασία βρίσκει τρόπους. Τα παιχνίδια αφθονούν, αγοράζονται με τέτοια υπερβολή από τους γονείς που ακόμα και τα παιδιά έχουν μπουχτίσει και δεν τους δίνουν σημασία, ενώ πολλά απ' αυτά έχουν κάτι από τη διαστροφή των μεγάλων, κούκλες μακιγιαρισμένες που ακολουθούν πιστά τη μόδα ή κατασκευάζονται καθ' ομοίωση κινηματογραφικών ηρώων ή των star της βιομηχανίας του θεάματος, ηλεκτρονικά παιχνίδια και παιδικές σειρές που εθίζουν στη βία, στον πόλεμο...ή αποτελούν μέρος της προπαγάνδας της καθεστηκυίας τάξης. Χρειάζεται πολύ προσεκτική επιλογή, αν και συχνά δε γίνεται να αρνηθείς στο παιδί σου το παιχνίδι που η διαφήμιση έχει επιβάλει, όσο κι αν διαφωνείς.

Τίποτα δεν είναι δώρο (Βισουάβα Σιμπόρσκα,1924-2012)

Edward Hopper, Sunday, 1926

Τίποτα δεν είναι δώρο, όλα βασίζονται στο δάνειο.

Πνίγομαι στα χρέη ως τ’ αυτιά μου.

Θα πρέπει να πληρώσω για τον εαυτό μου

με τον εαυτό μου,

να παραιτηθώ απ’ τη ζωή μου για τη ζωή μου.

Να πώς έχουν κανονίσει τη συμφωνία:

μπορώ να επανακτήσω την καρδιά,

το συκώτι επίσης

και το κάθε μου δάχτυλο στο χέρι και στο πόδι.

Πολύ αργά για ν’ ακυρώσω τους όρους,

τα χρέη μου θα ξεπληρωθούν

και θα με γδύσουν απ’ το δέρμα μου

ή, για την ακρίβεια, θα με γδάρουν.

Κυκλοφορώ στον πλανήτη μας

σ’ ένα συνωστισμό από άλλους χρεώστες.

Μερικοί είναι σαμαρωμένοι το φορτίο

της εξόφλησης για τις φτερούγες τους.

Άλλοι, θέλοντας και μη,

έχουν να δώσουν λογαριασμό

για το κάθε φύλλο τους.

Κάθε ιστός μέσα μας βρίσκεται

στη στήλη της χρέωσης.

Ούτε ένα πλοκάμι ή ένα βλαστάρι

πρόκειται να διατηρηθεί.

Η απογραφή, μ’ άπειρες λεπτομέρειες,

υποδηλώνει ότι θ’ απομείνουμε

όχι μόνο μ’ άδεια χέρια

αλλά ακόμα και χωρίς χέρια.

Δεν μπορώ να θυμηθώ

που, πότε και γιατί

επέτρεψα σε κάποιον ν’ ανοίξει

αυτόν τον λογαριασμό στ’ όνομά μου.

Αποκαλούμε τη διαμαρτυρία για όλ’ αυτά

ψυχή.

Και είναι το μόνο κονδύλι

που απουσιάζει απ’ τη λίστα.

Από την ποιητική συλλογή: «Το τέλος και η αρχή» της Βισουάβα Σιμπόρσκα, Μτφρ. Βασίλης Καραβίτης, Εκδ. Σοκόλη

Για λιγοστή στοργή (Γιάννης Τσαμακίδης)

Emile Friant, Ombre, 1891

Αχ! πώς διψώ για λιγοστή στοργή,

Που ούτε στη γυναίκα μου δε βρίσκω

Κι’ όπου ζητώ και νύχτα με κερί

Απλώνοντας παντού ζητιάνου δίσκο!..

Τόσο πολύ του γάμου ο θεσμός,

ως κι’ η συγγένεια πια καταρρακώθη

Μεσ’ τη συνείδησι του καθενός,

όπου στοργή και για δικούς του να μη νοιώθη;!.

Όμως γιατί;..Ποιος φταίει από μας;..

Πώς οι ψυχές μας γίναν τώρα,

όπου και ψεύτικη στοργή να μη τολμάς

Να επαιτής χωρίς λεφτά ή δώρα;!..

Πηγή: http://mare1952.blogspot.gr/2014/03/blog-post_12.html

Χρόνια πολλά στις "Μαρίες" των σπιτιών!

Το γιορτάσαμε κι εμείς οι οικο-Δέσποινες ή οι Μαρίες του σπιτιού, των πιάτων, του σίδερου, του ξεσκονίσματος...οι συγγενείς της Παναγιωταρά, αλλά ουδόλως Μαρίες της Σιωπής, το Δεκαπενταύγουστο! Μεγάλη γιορτή, Παναγία μου, εκτός κι αν έχεις φιλοξενούμενους! Χρόνια μας πολλά, ολίγον μπακιά, ήτοι ετεροχρονισμένα, αλλά από σήμερα τα κεφάλια μέσα και πάλι, τέρμα οι γιορτές κι οι σκόλες!

"Τι αριστερά έχουμε;"

"Πώς πάει η πολιτική κατάσταση, τι εξελίξεις έχουμε;" ρωτάει το παιδάκι μου εναγωνίως στην τηλεφωνική μας επικοινωνία, καθώς η δουλειά της σε καλοκαιρινή κατασκήνωση δεν της αφήνει καθόλου ελεύθερο χρόνο για ενημέρωση.

"Δεν πάνε καλά τα πράγματα, παιδάκι μου. Πληρώνουμε πάλι όλα τα σπασμένα! Υπηρετούμε πάλι την εγχώρια και ξένη ολιγαρχία, σώζουμε τράπεζες....."

"Τότε, τι αριστερά έχουμε;" μου είπε θυμωμένη, σκασμένη, ζορισμένη, απογοητευμένη!

Αυτή τη ζημιά ποιος θα την πληρώσει;

Δεν πέρασαν εξάλλου πολλές μέρες από τότε που πήρε μέρος σε πορείες υπέρ του ΟΧΙ, διαδήλωσε και στήριξε το Σύριζα (χωρίς να είναι μέλος), που θα έκανε τη διαφορά, που θα αποκαθιστούσε την ισοπολιτεία, τη δικαιοσύνη...μέσα ή έξω από το ευρώ, με τον ενθουσιασμό και το πάθος της ηλικίας της! Σήμερα το ΟΧΙ της μετατράπηκε σε ένα ανέλπιδο, επώδυνο και ντροπιαστικό ΝΑΙ!
Μερικές αλήθειες είναι πολύ απλές και πολύ πικρές, όσο κι αν γίνονται (ελπίζω) μαθήματα ζωής!

Με τη Louis Vuitton (αυθεντική ή μαϊμού) στον ώμο!

Έχει κι η κόρη μου μια τέτοια τσάντα (δώρο στενού συγγενικού προσώπου) και μια που την άφησε στην Κοζάνη, είπα να τη μοστράρω κι εγώ. Την πήρα, λοιπόν, σήμερα στη δουλειά μου, αλλά καθόλου βολικά δε ένιωθα! Αισθάνθηκα να υποτιμώ τη νοημοσύνη μου κρατώντας ένα τέτοιο αντικείμενο, να γίνομαι κι εγώ θύμα της βιομηχανίας της μόδας, κορόιδο δηλ. που κρατά ένα πλαστικό αντικείμενο με γράμματα το οποίο όμως κοστίζει πολλά λεφτά, γιατί τα γράμματα αυτά είναι τα αρχικά ενός γνωστού σχεδιαστή! 

Α πα πα, προτιμώ να κρατώ μια τσάντα ανώνυμη, φθηνή και καλόγουστη ή πιο ακριβή ( σε λογικά πλαίσια) λόγω ποιότητας, αλλά οπωσδήποτε όχι επώνυμη.

Υπάρχουν τσάντες κι ένα σωρό άλλα είδη ένδυσης και υπόδησης που κοστίζουν περιουσίες και παρόλα αυτά οι ευκατάστατοι κυρίως άνθρωποι τα αγοράζουν και δε νιώθουν άβολα στη σκέψη ότι χρυσοπληρώνουν αναλώσιμα και ευτελή προϊόντα, ότι κάποιοι εκμεταλλεύονται την κενότητα και ματαιοδοξία τους, ότι είναι ντροπή, εν τέλει, να κρατάς, να ενδύεσαι ή να ποδένεσαι κάτι πολύ ακριβό, όταν υπάρχουν στον πλανήτη άνθρωποι που στερούνται τα στοιχειώδη αγαθά για την επιβίωση τους!

Όχι, ότι δεν με ενδιαφέρει η εμφάνιση! Το αντίθετο! Ποτέ όμως δεν αγόρασα καταναλωτικά προϊόντα με τιμή αντιστρόφως ανάλογη της ποιότητας τους ή της ανθρώπινης νοημοσύνης!

"Πόοοοοοοοοσο!" είπε μια φίλη μου βλέποντας μια τσάντα σε βιτρίνα. " Νάιλον σακούλα κρατώ και τόσα δεν δίνω!" Το ίδιο κι εγώ, στο μπιρ ντουνιά!

Δροσιστικά ποτά και αναψυκτικά προπολεμικά και μεταπολεμικά στην Κοζάνη

Το καλοκαίρι τα παγωμένα αναψυκτικά και οι χυμοί φρούτων καταναλώνονται περισσότερο σε σχέση με το χειμώνα. Εννοείται ότι πρέπει να προτιμάμε τους φυσικούς χυμούς και βέβαια όχι αυτούς του εμπορίου που μόνο φυσικοί δεν είναι. Τους χυμούς μπορούμε να τους παρασκευάζουμε στύβοντας ή βάζοντας στο μπλέντερ τα φρούτα της εποχής που αγοράσαμε από το μανάβη και τη λαϊκή αγορά. Τώρα πόσο υγιεινά είναι τα φρούτα του εμπορίου εξαιτίας των λιπασμάτων, ραντισμάτων κλπ, είναι ένα ζήτημα που δεν θα μας απασχολήσει στην παρούσα ανάρτηση, το θέμα της οποίας είναι τι είδους αναψυκτικά ή δροσιστικά ποτά κατανάλωναν προπολεμικά και μεταπολεμικά οι κάτοικοι της περιοχής μας.

Τις πληροφορίες αντλώ από το βιβλίο "Γεύσεις από παλιά Κοζάνη" των Μ. Τσικριτζή και Φ. Φτάκα, καθώς και από προσωπικές μνήμες. Διαβάζω στο βιβλίο ότι η Κοζάνη ήταν μια περιοχή με 7-8 μήνες χειμώνα και δροσερά καλοκαίρια και επομένως τα δροσιστικά ποτά δεν ήταν απαραίτητα. Συγχρόνως τα περιορισμένα οικονομικά των πολλών κατοίκων δεν επέτρεπαν την αγορά φρούτων για παρασκευή χυμών παρά μόνον αν ήσουν άρρωστος, Τότε εξασφαλίζονταν κάποια πορτοκάλια ή λεμόνια για να σου στύψουν χυμούς που βοηθούσαν στην ανάρρωση. Για να βοηθήσουν τα παιδιά που είχαν πυρετό ή κάποιες εξανθηματικές νόσους οι γυναίκες παρασκεύαζαν κι ένα άλλο ποτό από τα μαύρα μούρα που αφθονούσαν στην περιοχή. Έβραζαν τον καρπό με ζάχαρη και νερό και στη συνέχεια έπαιρναν το σιρόπι το οποίο αραίωναν με δροσερό νερό. Το ίδιο έκαναν και με το ξινό πετιμέζι, δηλ. το βρασμένο μούστο, που τον αραίωναν με νερό και ανακούφιζε από την κάψα της "θερμασιάς" (τον πυρετό). Για τον ίδιο λόγο παρασκεύαζαν και βυσσινάδα.

"Πού πας καραβάκι με τέτοιον καιρό;"

"Πού πας καραβάκι με τέτοιον καιρό;

Σε μάχεται η θάλασσα, δεν τη φοβάσαι;"

Θυμήθηκα χθες το πρώτο δίστιχο του παιδικού αυτού τραγουδιού που ταιριάζει σ' αυτό που περνάμε ως χώρα.  Ηττηθήκαμε, αλλά η ζωή συνεχίζεται και δεν μπορεί να συνεχιστεί παρά με αισιοδοξία ακόμα και στα δύσκολα, πώς αλλιώς να βγει; Αυτό επιβεβαιώνει και το τραγουδάκι στην επόμενη στροφή του. 

"Για χώρα πηγαίνω πολύ μακρινή

  θα φέξουνε φάροι πολλοί να περάσω
  βοριάδες, νοτιάδες θα βρω μα θα φτάσω
  με πρίμο αγεράκι, μ’ ακέριο πανί."

Τα πρώτα μπάνια του λαού (σε Κοζανίτικη διάλεκτο, από τον Νάση Αλευρά)

Μια που έφτασε ο καιρός των διακοπών και της θάλασσας, αντιγράφω από το βιβλίο του Νάση Αλευρά  "μ' είπιν η μάνα μ' " (έκδοση 1964) μια ακόμα σατιρική ιστορία που σκιαγραφεί την εποχή, τους ανθρώπους, τις συνήθειες, την άγνοια για όσα συνέβαιναν έξω από τη μικρή, κλειστή τους κοινωνία, την προσπάθεια εκμοντερνισμού κλπ. Η ιστορία έχει τον τίτλο "Οι Γουργόνις" (μετά το κείμενο υπάρχει γλωσσάρι).

Κίντσαν ουόλ' οι θαλασσόλυκ' απ' τ' Σκί'ρκα, τα διλφίνια απ' τού Κυραμαργειό κ' οι γουργόνις απ' τ' Ζαμάρα, να πααίν' στ' θάλασσα να κουλυμπήσ'ν. Κίτσιν κ' η Τιάτιου μι τ' θυγατέρα τ'ς τ' Λίλυ (Κουκούλα τ' λιέν' αμ' είνι τ'ς μόδας να γιένιτι Λίλυ) απ' σπουδάζ' μαμή σ'ν Ανθήνα.

Σιέφκαν στ' θάλασσα οι άντρις μι τα κουντουβράκια. Σιέφκαν κ' οι γυναίκις μι τα κουντά τα πκάμσα, ουόξου πουδάρια, ουόξου χέρια κι λιμόν κι πλάτις. Κι τα λιανά τα πιδιά μου στου τσιτσί.

Πήριν κ' η Τιάτιου του σαπούν' κ' ιένα πισκίρ' ιέμασιν τα πουδουνάρια τ'ς κι σιέφκιν στ' θάλασσα να πλύν' τα πουδάρια τ'ς. Σαπούντζιν, σαπούντζιν κι αφρά δεν ιέβγινιν. Τ' λιέει η Λίλυ.

Μυδρίαση και μύδροι

Πρόσφατα χρειάστηκε να κάνω διάφορες οφθαλμολογικές εξετάσεις κατά τη διάρκεια των οποίων οι οφθαλμίατροι κ. Μόσχου και Κανιούρας, προκάλεσαν τεχνητή διαστολή της κόρης του οφθαλμού μου, πράγμα που λέγεται μυδρίαση. Στα ιατρικά, δηλ. τους λόγους για τους οποίους διαστέλλουν την κόρη, δεν θα υπεισέλθω, διότι γνωρίζω μόνον έναν απ' αυτούς, ότι είναι απαραίτητη η διαστολή για να καταστεί δυνατή η εξέταση του βυθού, και κανέναν άλλο που πιθανόν να υπάρχει.

Εκείνο που μας απασχόλησε με τον άντρα μου, μεταξύ των άλλων, φεύγοντας από το ιατρείο ήταν η ετυμολογία της λέξης "μυδρίαση" και η σχέση της λέξης αυτής με τη λέξη "μύδρος", ιδιαίτερα μάλιστα στον πληθυντικό αριθμό και στη γνωστή έκφραση "εξαπολύω μύδρους".

Αποφάσισα λοιπόν να το ψάξω και παραθέτω όσα βρήκα:

1.α) Η αρχ. ελλ. λέξη μυδρίασις δημιουργήθηκε από το μύδρος + -ίασις < μυδρ-ιάω <μύδρος = κομμάτια κόκκινης και καυτής μάζας ή πυρακτωμένης πέτρας που εκσφενδονίζεται από τον κρατήρα ηφαιστείου. Η λέξη μυδρίασις χρησιμοποιήθηκε από τον Γαληνό, ενώ η λέξη μύδρος χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά από τον Ιπποκράτη ο οποίος χρησιμοποιούσε πυρακτωμένο μέταλλο το οποίο έφερνε κοντά στο μάτι του ασθενούς προκαλώντας τη διαστολή της κόρης από φόβο. (ΠΗΓΗ: http://biolexikon2.blogspot.gr/2012/02/mydriasis.html)

β) Αβέβαιης ετυμολoγίας. Πρόκειται πιθανά για παράγωγο του μυδάω ( = είμαι υγρός, λειώνω)  που εμφανίζει επίθημα -ρος, οπότε η λέξη μύδρος θα είχε αρχικά τη σημασία «λειωμένη, ρέουσα μεταλλική μάζα».

2. Η λέξη μύδρος έχει τις εξής σημασίες:

• πυρακτωμένος όγκος σιδήρου
• πέτρωμα σε τήξη που τινάζεται από ηφαίστειο 
• αμόνι από πέτρα ή από μέταλλο
• πυρακτωμένος διάπυρος όγκος από πέτρα ή από μέταλλο (η κόρη του οφθαλμού κατά τη διαστολή της φαίνεται τρόπον τινά διάπυρη)
• κάθε όγκος μετάλλου («μύδρον σιδήρεον κατεπόντωσαν», Ηρόδ.)
• φρ. «μύδρους αἴρειν χεροῑν» — κρατώ πυρακτωμένο σίδηρο στα χέρια σε πράξη θεοδικίας για να αποδείξω την αθωότητά μου.
• βλήμα πυροβόλου όπλου
• (ειδικότερα) οβίδα κανονιού
• (μεταφορικά) έντονη κριτική, επιθετικός λόγος, λόγος που αποτελείται από συντριπτικά επιχειρήματα εναντίον κάποιου π.χ. ο λυκειάρχης εξαπέλυσε μύδρους εναντίον των μαθητών ή η αντιπολίτευση εξαπέλυσε μύδρους κατά της κυβέρνησης (λόγια σαν τα πετρώματα που τινάζονται από το ηφαίστειο, που καίνε, που πληγώνουν ή σαν βλήματα πυροβόλου όπλου κλπ) 
• (μεταφορικά) σκληρός

ΠΗΓΕΣ: α. http://www.enacademic.com/ β. http://el.wiktionary.org/wiki/μύδρος

Από Ματίνα Γκούτζιου

Vive la resistance !

Στο εκλογικό τμήμα που δουλεύει η κόρη μου ως γραμματέας σε χωριό της περιοχής πήγε και μια γιαγιούλα που ζήτησε βοήθεια στο παραβάν.
"Το ΟΧΙ θέλω να σταυρώσω" της είπε. "Μπράβο, γιαγιά!" της είπε το παιδί μου. "Δεν άντεξα να μην το πω", μου εξομολογήθηκε στο κινητό μες τη χαρά! 
Μπράβο κι από μένα γιαγιά! Vive la resistance !

(Δημοψήφισμα 5ης Ιουλίου 2015, υπέρ ή κατά της λιτότητας και των νέων μέτρων-μνημονίου)

Καύμα, καύσωνας, κάψα (του Ν. Σαραντάκου)

Πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες μας δίνει ο κ. Σαραντάκος για την προέλευση, τη σημασία, αλλά και το ταξίδι στο χρόνο και στις διάφορες χώρες της αρχαιοελληνικής λέξης καύμα που σημαίνει μεγάλη ζέστη. Θα μεταφέρω μερικές απ' αυτές τις χρήσιμες πληροφορίες για τους μαθητές μου και για όσους δεν θα ανατρέξουν στο σύνδεσμο, τον οποίο παραθέτω: http://sarantakos.wordpress.com/2010/08/02/kauma/ 

• Μας λέει λοιπόν ο κ. Σαραντάκος ότι το αρχαίο ελληνικό καύμα, το παίρνουν οι Λατίνοι και γίνεται cauma που σημαίνει επίσης μεγάλη ζέστη κι ότι απ' αυτό προέρχεται η λέξη caumare που σήμαινε τον κάματο και την κούραση των αγροτών. 
• Μας λέει επίσης ότι το λατινικό cauma περνάει στη ναυτική ορολογία και σημαίνει όχι μόνο τη μεγάλη ζέστη αλλά και τη νηνεμία, την άπνοια που επικρατεί στους καύσωνες.
• Ότι το καύμα στα βυζαντινά χρόνια έγινε κάημα με τη σημασία του ψυχικού πόνου και ότι από τον αόριστο «εκάην» του ρήματος καίω βγήκε και ο καημός.
• Ότι η λέξη «καύσων» είναι ελληνιστική και στα μεσαιωνικά χρόνια έγινε «καύσωνας» και «κάψωνας» και πήρε και μεταφορικές σημασίες, πέρα από τη μεγάλη ζέστη, σημαίνοντας και τον πόνο ή τον πόθο, σημασίες που τις έχει σήμερα η λέξη «κάψα», που σημαίνει βέβαια τη μεγάλη ζέστη αλλά επίσης, ίσως και κατεξοχήν, τον ερωτικό πόθο.
• Τέλος η έκφραση "κυνικά καύματα" δεν έχει σχέση με το σκύλο (κύων = σκύλος), αλλά με τον αστερισμό του Μεγάλου Κυνός και πιο συγκεκριμένα με τον Σείριο που ανατέλλει και δύει περίπου ταυτόχρονα με τον Ήλιο τις μέρες που παρατηρούνται οι πιο μεγάλες ζέστες, αυτές που οι αρχαίοι είχαν ονομάσει «κυνάδες ημέρες».

Για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε στον παραπάνω σύνδεσμο.

Τόπο στα νιάτα που λένε ΟΧΙ!

Κάθε μέρα μιλάμε στο τηλέφωνο για τις πολιτικές εξελίξεις. Αναλύουμε, κριτικάρουμε, χαιρόμαστε, στενοχωριόμαστε, αγωνιούμε για την επικαιρότητα και το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Κατέβηκε και στη διαδήλωση υπέρ του ΟΧΙ προχθές και σήμερα κι  εγώ νιώθω πολύ περήφανη για το παιδί μου, που δεν είναι αδιάφορο για τα κοινά, που είναι με την πλευρά του κοινού καλού, που δεν ανέχεται την αδικία, το ψέμα, την υποκρισία, την ανελευθερία...στην πολιτική και παντού! Σαν τα μούτρα μου εν ολίγοις, καθώς το μήλο κάτω απ' τη μηλιά κλπ Στην ψάθα την βλέπω να μένει!

Στο δημοψήφισμα δεν ψηφίζει απλώς ΟΧΙ, αλλά ΟΧΙ, ΟΧΙ, ΟΧΙ, ΟΧΙ.....με το πάθος και τον ενθουσιασμό της ηλικίας της. Ρε, πάτε παραπέρα φοβισμένα γερόντια και μεσήλικες! Τόπο στα νιάτα!

(Δημοψήφισμα 5/7/2015)

Το ρολόι (Charles Baudelaire,1860 - απόδοση στα ν.ε. Δημήτρης Νικηφόρου)

Ρολόι! Θεότης χθόνια, σκληρή και φρικαλέα,

το δάχτυλο κουνώντας απειλεί : «Θυμήσου!*1

Οι πόνοι που σαλεύουνε στην έντρομη ψυχή σου,

καθώς σε στόχο θα μπηχτούν επάνω της μοιραία

κι η ηδονή σαν τον ατμό στ’ αγέρι θα σκορπίσει,

σαν μια συλφίδα θα χαθεί μες στης σκηνής τα βάθη·

κάθε στιγμή απ’ τη γλύκα σου αρπάζει ένα κομμάτι

που στον καθένα δόθηκε για ολάκερη τη ζήση.

Με Τρισχιλιοξακόσους χτύπους την ώρα ψιθυρίζει

το δευτερόλεπτο: Θυμήσου! — Κι ύστερα με βιάση

βουίζοντας σαν έντομο: Τώρα στο Πριν έχω περάσει,

η βδελυρή μου τρόμπα τη ζωή σου ξεζουμίζει!

Άσωτε, Esto memor! Remember! Μην ξεχάσεις!

(όλες μιλά ο χαλύβδινος τις γλώσσες ο λαιμός μου*2)

Είν’ οι στιγμές, τρελέ θνητέ, το ορυχείο του κόσμου,

μην σταματάς πριν όλο το χρυσάφι ν’ ανεβάσεις!

Θυμήσου ο Χρόνος πως ποτέ στον τζόγο δεν διστάζει

και νόμος είναι να νικά πάντα χωρίς να κλέβει!

Θυμήσου, η μέρα ξεψυχά κι η νύχτα όλο θεριεύει!

Η άβυσσο διαρκώς διψά και η κλεψύδρα αδειάζει.

Σε λίγο η Τύχη η θεϊκή, σημαίνοντας την ώρα,

και η σεβάσμια Αρετή, παρθένα σύζυγος σου,

ακόμα κι η Μετάνοια (στερνό κρησφύγετό σου!),

'Ψόφα γέρο δειλέ', θα πουν, 'είναι αργά πια τώρα!'»

απόδοση, Δημήτρης Νικηφόρου

[ σε συνεργασία με την Μαριάννας Παπουτσοπούλου στο γαλλικό κείμενο και από τις αγγλικές μεταφράσεις των W. Aggeler R. Campbell]

Αρίνταγας - Μπουρντάκιοϊ - κατσεδό - Auf Balkonien, δηλ. ο λαός αδυνατεί να πάει διακοπές

Δυστυχώς και φέτος πολλοί πολίτες της άτυχης χώρας μας (η ατυχία έγκειται στους πολιτικούς που την κυβέρνησαν και την κυβερνούν) δεν θα καταφέρουν  να κάνουν διακοπές, γιατί δεν τους περισσεύουν χρήματα, καθώς τους απομυζούν ποικιλοτρόπως και χωρίς έλεος οι κυβερνήσεις που εκλέγονται από τους ίδιους τους παθόντες. Ο λαός βέβαια πάντα έβρισκε τρόπους να διακωμωδεί την κατάσταση, τη  δυστυχία και τα παθήματά του για να ανταπεξέρχεται στις δυσκολίες. Έτσι την αδυναμία του να πάει διακοπές την απέδωσε με λέξεις και φράσεις, διαφορετικές από τόπο σε τόπο, αλλά με την ίδια σημασία και αστεία διάθεση.

Όσοι καταγόμαστε από την Κοζάνη γνωρίζουμε ότι ο Αρίνταγας είναι ένας φανταστικός τόπος διακοπών, η φανταστική παραλία της ορεινής Κοζάνης. Η λέξη χρησιμοποιείται γενικότερα για να δηλώσει τον ανύπαρκτο τόπο, το πουθενά, αλλά κυρίως για να σχολιάσει σκωπτικά την αδυναμία των Κοζανιτών παλαιότερων εποχών να κάνουν διακοπές λόγω της φτώχειας τους και της απομόνωσης της περιοχής τους, όταν τα συγκοινωνιακά μέσα δεν υπήρχαν ή ήταν λιγοστά. Έτσι λοιπόν οι κάτοικοι για να διασκεδάσουν τον πόνο τους και αυτοσαρκαζόμενοι συγχρόνως επινόησαν τον Αρίνταγα. Υπάρχει μάλιστα και ένα σκωπτικό σχετικό τραγουδάκι (μάλλον σύγχρονο ευφυολόγημα αφού κάνει λόγο για μετρό) το οποίο και παραθέτω:

Κλείσε τα παράθυρα (Ναπολέων Λαπαθιώτης)

Gustave Caillebotte, Man at His Bath, 1884, Boston, Museum of Fine Arts

Κλείσε τα παράθυρα μη βλέπουν οι γειτόνοι,

και την πόρτα σφάλισε και σβήσε το κερί.

Η αγκαλιά μου πύρωσε σαν το κερί και λιώνει,

για σφιχταγκαλιάσματα κι όλο καρτερεί.

Κλείσε μη μας βλέπουνε λοξά οι ματιές του κόσμου,

δώσ’ μου το χειλάκι σου, πούναι απαλό, νωπό.

Έχω κάτι ολόγλυκο για σένα απόψε, φως μου,

έχω κάτι ολόγλυκο σα μέλι να σου πω.

Έλα πέσε απάνω μου και μην κοιτάς με τρόμο.

Το κερί μας έσβησε, δεν μας θωρεί κανείς.

Ξέχασε πως βρίσκονται κι άλλες ψυχές στο δρόμο,

κι άσε να κυλήσουμε σε πέλαγα ηδονής.

Έλα, ως τα μεσάνυχτα θα σε φιλώ στο στόμα,

έλα, κι είναι οι πόθοι μου τρελοί, τόσο τρελοί,

που το γλυκοχάραμα θα μας προλάβει ακόμα

στο πρώτο μας αγκάλιασμα, στο πρώτο μας φιλί.

Κι όταν σε ρωτήσουνε τη χαραυγή οι γειτόνοι,

για ποιο λόγο σφάλισες, αχ! πες τους, να χαρείς,

πες τους πως στην κάμαρα φοβάσαι άμα νυχτώνει,

κι έπεσες και πλάγιασες νωρίς, τ’ ακούς; Νωρίς

Το λυχνάρι του Αλαντίν (ποίημα γραμμένο στα μαθητικά μου χρόνια, τη δεκαετία του '70)

Συχνά παροτρύνω τους μαθητές μου να κάνουν απόπειρες να γράψουν ποιήματα ή και πεζά, έστω στο ημερολόγιο τους, για να εκφράζουν τα συναισθήματά τους, τους προβληματισμούς τους κλπ. Μάλιστα τους λέω ότι όντας έφηβη το ίδιο έκανα κι εγώ και ότι πήρα μέρος και σ' ένα πανελλήνιο μαθητικό διαγωνισμό εν έτει 1979, ότι δεν βραβεύτηκα βέβαια, αλλά μου έστειλαν το βιβλίο με τα βραβευμένα έργα που είναι όλα πολύ αξιόλογα. Οι μαθητές μου συνήθως μου ζητάνε να τους διαβάσω το ποίημα με το οποίο διαγωνίστηκα. Με την ευκαιρία της δημιουργίας του ιστολογίου το παραθέτω, ελπίζοντας οι έφηβοι μαθητές μου να ασχοληθούν με τη λογοτεχνία, έστω ως αναγνώστες βιβλίων, ιδιαίτερα τώρα το καλοκαίρι που δεν υπάρχει η δικαιολογία της έλλειψης χρόνου.

Εκλογή διευθυντών σχολείων

1. Τα θετικά του νέου συστήματος επιλογής διευθυντών: 

α) Ότι ψηφίζονται από τους συλλόγους διδασκόντων έστω κατά 33%. Τα αποτελέσματα, ακόμα και πριν τη διεξαγωγή των εκλογών, είναι θεαματικά, αφού πολλοί αυταρχικοί, αντιδημοκρατικοί, φυγόπονοι, απρόσωποι κλπ  δ/ντές καταβάλλουν ήδη φιλότιμες προσπάθειες να βελτιώσουν τη συμπεριφορά και σχέση τους με τους εκπ/κούς του σχολείου τους.

β) Ότι η θητεία τους θα διαρκεί 2 χρόνια, ώστε αν ο δ/ντής αποδειχθεί ανεπαρκής να μην τον υπομένεις για 4 χρόνια που είναι πολλά.

γ) Ότι πλείστοι όσοι εκδηλώνουν ενδιαφέρον για την κάλυψη των θέσεων, και άνθρωποι με ικανότητες και χαρίσματα που μέχρι τώρα το υπάρχον σύστημα τους πετούσε έξω.

δ) Ότι η ψήφιση δ/ντών  ανεξαρτοποιείται κατά ένα μέρος από τα "τυπικά" προσόντα, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό αυτών αποκτήθηκε με τους γνωστούς για τη χώρα μας τρόπους. Δηλαδή:

Η ετυμολογία της λέξης αιγιαλός (Νίκος Σαραντάκος)

Με αφορμή το γεγονός ότι οι αιγιαλοί της χώρας μας ξεπουλιούνται, ο κ. Νίκος Σαραντάκος στην ιστοσελίδα του: http://sarantakos.wordpress.com/ μας δίνει την ετυμολογία της λέξης, και άλλες χρήσιμες και ενδιαφέρουσες πληροφορίες για λέξεις - φράσεις που περιέχουν τον όρο "αιγιαλός" ή παράγονται απ΄αυτόν, καθώς και την εξέλιξη της λέξης στο χρόνο. 

Μας λέει λοιπόν ότι "η λέξη αιγιαλός είναι αρχαία, μάλιστα πανάρχαιη αφού αναγνωρίστηκε στις μυκηναϊκές πινακίδες της Γραμμικής Β. Στην Ιλιάδα (4.422) ο Όμηρος μιλάει για τον πολυθόρυβο γιαλό (αιγιαλώ πολυηχέι). Είχαν μάλιστα και μια παροιμία οι αρχαίοι, «αιγιαλώ λαλείς», μιλάς στον βρόντο θα λέγαμε σήμερα. Φαίνεται περίεργο, αλλά κατά πάσα πιθανότητα ο αιγιαλός ετυμολογείται από ένα κατοικίδιο ζώο, αφού, σύμφωνα με την επικρατούσα θεωρία προέρχεται από συγχώνευση σε μία λέξη της αρχαίας φράσης «εν αιγί αλός» (στην ακροθαλασσιά, αλς είναι η θάλασσα), όπου «αίγες», δηλαδή κατσίκες λέγονταν τα ορμητικά κύματα."

Για περισσότερες πληροφορίες:

http://sarantakos.wordpress.com/2014/07/07/gialos-2/

Αχ, τα μάτια σου! (Μ. ΛΟΙΖΟΣ)

Κι αν τα μάτια σου δεν κλαίνε

έχουν τρόπο και μου λένε

για τον πόνο που πονούν.

Μ’ ένα βλέμμα λυπημένο

πρωινό συννεφιασμένο

για την άνοιξη ρωτούν.

Με κοιτάζουν μου μιλούν και απορούνε

αχ τα μάτια σου,

για τα όνειρα που κάναμε ρωτούνε

αχ τα μάτια σου.

Μάτια παραπονεμένα

μάτια που `σαστε για μένα

θάλασσες υπομονής,

με κλωστούλες ασημένιες

πλέκω τις κρυφές σας έννοιες

σε τραγούδι της ζωής.

Γκόγκανα, νηστικόπιτες, μια μερίδα τίποτα με μπόλικο καθόλου κ.α. μασκαρεμένες εκφράσεις

Πολλές φορές αποφεύγει κανείς να δώσει μια αρνητική απάντηση άμεσα. Μάλιστα με περιπαικτική διάθεση απαντά με τέτοιο τρόπο, ώστε η αρνητική απάντηση να φαίνεται καταφατική. Εκτός από τη λέξη Αρίνταγας (βλ.http://matinaal.blogspot.gr/2014/07/auf-balkonien.html) που δηλώνει έναν ανύπαρκτο τόπο διακοπών, το πουθενά γενικότερα, οι Κοζανίτες, όταν θέλουν να δηλώσουν το απόλυτο τίποτα χρησιμοποιούν και τη λέξη γκόγκανα. Τα γκόγκανα (ή γκάγκανα στην Κάλιανη) στην πραγματικότητα είναι ο καρπός ενός άγριου θάμνου (οι άγριοι θάμνοι στο τοπικό ιδίωμα ονομάζονται και γκαγκτζιές) που φύεται στις εξοχές γύρω από την πόλη. Φαίνεται λοιπόν ότι σε περιόδους πείνας και φτώχειας, οι Κοζανίτες για να διασκεδάσουν τον πόνο τους έλεγαν "θα φάμε γκόγκανα" που υπήρχαν εν αφθονία αλλά δεν τρώγονταν - κατά μαρτυρία της μάνας μου ήταν στυφά - σε αντίθεση με τους φαγώσιμους καρπούς που δεν υπήρχαν ή δεν περίσσευαν. Πολλές φορές ακόμη και σήμερα όταν δεν υπάρχει φαγητό στο σπίτι, ακούμε τους Κοζανίτες να απαντούν στην ερώτηση "Τι θα φάμε σήμερα;" με τη λέξη " Γκόγκανα!" Στη συνέχεια με τη μεταφορική της σημασία η λέξη γκόγκανα χρησιμοποιήθηκε ευρύτερα και μέχρι σήμερα στην τοπική διάλεκτο σημαίνει το απόλυτο τίποτα.

Αθωότητα (Girl At The Breakfast Table, Johann Baptist Reiter)

Girl At The Breakfast Table, Johann Baptist Reiter (1813 – 1890) 

Και με τα χρόνια το αγνό παιδικό πρόσωπο, τα μάτια που καθρεφτίζουν την καθαρότητα της ψυχής, το αβίαστο χαμόγελο μεταμορφώνονται σε μάσκα υποκρισίας!
Μπορεί κανείς να κοιτάζει αυτό το πρόσωπο και να γαληνεύει! Ή ας κοιτάζει καλύτερα το πρόσωπο του παιδιού του ή αυτού τέλος πάντων που αγαπά και τον αγαπά. Αποτοξίνωση και θεραπεία είναι κι αυτό!

Το ελληνικό σχολείο προπολεμικά και μεταπολεμικά μέσα από το φωτογραφικό φακό και μνήμες

"Το κρέας δικό σου, τα κόκαλα δικά μου, μην τον λυπάσαι, δέρνε τον, κάμε τον άνθρωπο" λέει ο πατέρας του μικρού ήρωα και μαθητή στην "Αναφορά στο Γκρέκο". Το κείμενο είναι αυτοβιογραφικό, έτσι ο μικρός που παραδίνεται στα χέρια του δασκάλου δεν είναι άλλος από τον Νίκο Καζαντζάκη, που υπήρξε κι αυτός θύμα των αυταρχικών μεθόδων που εφαρμόζονταν στα ελληνικά σχολεία από συστάσεως νεοελληνικού κράτους, μέχρι και τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Οι δάσκαλοι αυστηροί, αυταρχικοί, αγέλαστοι με υπερεξουσίες οι οποίες ανάλογα με τις ευαισθησίες και την παιδαγωγική κατάρτιση του καθενός χρησιμοποιούνταν είτε για το καλό, είτε για το κακό των μαθητών. Οι μαθητές φτωχοί, ανυπόδητοι, πεινασμένοι, φοβισμένοι, χωρίς μέσα και ευκολίες.

Η ελπίδα σκάλωσε!

Renato Guttuso

Να μη σταματούν στα προεκλογικά μπαλκόνια οι υποσχέσεις και η φιλολαϊκή πολιτική!

Ελπίζω (ακόμα) η αριστερή κυβέρνηση που το 37% του λαού τίμησε με την ψήφο του να μην ευτελιστεί τελείως και να περισώσει την υπόσταση της από το χωνευτήρι του νεοφιλελευθερισμού που δεν αφήνει τίποτα όρθιο στο διάβα του.

Είναι μεγάλη πάντως η απογοήτευση των ψηφοφόρων της μέσα σε πέντε μόνον μήνες διακυβέρνησης!