Καύμα, καύσωνας, κάψα (του Ν. Σαραντάκου)

Πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες μας δίνει ο κ. Σαραντάκος για την προέλευση, τη σημασία, αλλά και το ταξίδι στο χρόνο και στις διάφορες χώρες της αρχαιοελληνικής λέξης καύμα που σημαίνει μεγάλη ζέστη. Θα μεταφέρω μερικές απ' αυτές τις χρήσιμες πληροφορίες για τους μαθητές μου και για όσους δεν θα ανατρέξουν στο σύνδεσμο, τον οποίο παραθέτω: http://sarantakos.wordpress.com/2010/08/02/kauma/ 

• Μας λέει λοιπόν ο κ. Σαραντάκος ότι το αρχαίο ελληνικό καύμα, το παίρνουν οι Λατίνοι και γίνεται cauma που σημαίνει επίσης μεγάλη ζέστη κι ότι απ' αυτό προέρχεται η λέξη caumare που σήμαινε τον κάματο και την κούραση των αγροτών. 
• Μας λέει επίσης ότι το λατινικό cauma περνάει στη ναυτική ορολογία και σημαίνει όχι μόνο τη μεγάλη ζέστη αλλά και τη νηνεμία, την άπνοια που επικρατεί στους καύσωνες.
• Ότι το καύμα στα βυζαντινά χρόνια έγινε κάημα με τη σημασία του ψυχικού πόνου και ότι από τον αόριστο «εκάην» του ρήματος καίω βγήκε και ο καημός.
• Ότι η λέξη «καύσων» είναι ελληνιστική και στα μεσαιωνικά χρόνια έγινε «καύσωνας» και «κάψωνας» και πήρε και μεταφορικές σημασίες, πέρα από τη μεγάλη ζέστη, σημαίνοντας και τον πόνο ή τον πόθο, σημασίες που τις έχει σήμερα η λέξη «κάψα», που σημαίνει βέβαια τη μεγάλη ζέστη αλλά επίσης, ίσως και κατεξοχήν, τον ερωτικό πόθο.
• Τέλος η έκφραση "κυνικά καύματα" δεν έχει σχέση με το σκύλο (κύων = σκύλος), αλλά με τον αστερισμό του Μεγάλου Κυνός και πιο συγκεκριμένα με τον Σείριο που ανατέλλει και δύει περίπου ταυτόχρονα με τον Ήλιο τις μέρες που παρατηρούνται οι πιο μεγάλες ζέστες, αυτές που οι αρχαίοι είχαν ονομάσει «κυνάδες ημέρες».

Για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε στον παραπάνω σύνδεσμο.