Translate

22 Ιουνίου 2015

Αρίνταγας - Μπουρντάκιοϊ - κατσεδό - Auf Balkonien, δηλ. ο λαός αδυνατεί να πάει διακοπές


Δυστυχώς και φέτος πολλοί πολίτες της άτυχης χώρας μας (η ατυχία έγκειται στους πολιτικούς που την κυβέρνησαν και την κυβερνούν) δεν θα καταφέρουν  να κάνουν διακοπές, γιατί δεν τους περισσεύουν χρήματα, καθώς τους απομυζούν ποικιλοτρόπως και χωρίς έλεος οι κυβερνήσεις που εκλέγονται από τους ίδιους τους παθόντες. Ο λαός βέβαια πάντα έβρισκε τρόπους να διακωμωδεί την κατάσταση, τη  δυστυχία και τα παθήματά του για να ανταπεξέρχεται στις δυσκολίες. Έτσι την αδυναμία του να πάει διακοπές την απέδωσε με λέξεις και φράσεις, διαφορετικές από τόπο σε τόπο, αλλά με την ίδια σημασία και αστεία διάθεση.
Όσοι καταγόμαστε από την Κοζάνη γνωρίζουμε ότι ο Αρίνταγας είναι ένας φανταστικός τόπος διακοπών, η φανταστική παραλία της ορεινής Κοζάνης. Η λέξη χρησιμοποιείται γενικότερα για να δηλώσει τον ανύπαρκτο τόπο, το πουθενά, αλλά κυρίως για να σχολιάσει σκωπτικά την αδυναμία των Κοζανιτών παλαιότερων εποχών να κάνουν διακοπές λόγω της φτώχειας τους και της απομόνωσης της περιοχής τους, όταν τα συγκοινωνιακά μέσα δεν υπήρχαν ή ήταν λιγοστά. Έτσι λοιπόν οι κάτοικοι για να διασκεδάσουν τον πόνο τους και αυτοσαρκαζόμενοι συγχρόνως επινόησαν τον Αρίνταγα. Υπάρχει μάλιστα και ένα σκωπτικό σχετικό τραγουδάκι (μάλλον σύγχρονο ευφυολόγημα αφού κάνει λόγο για μετρό) το οποίο και παραθέτω:

20 Ιουνίου 2015

Κλείσε τα παράθυρα (Ναπολέων Λαπαθιώτης)

Gustave Caillebotte, Man at His Bath, 1884, Boston, Museum of Fine Arts

Κλείσε τα παράθυρα μη βλέπουν οι γειτόνοι,
και την πόρτα σφάλισε και σβήσε το κερί.
Η αγκαλιά μου πύρωσε σαν το κερί και λιώνει,
για σφιχταγκαλιάσματα κι όλο καρτερεί.

Κλείσε μη μας βλέπουνε λοξά οι ματιές του κόσμου,
δώσ’ μου το χειλάκι σου, πούναι απαλό, νωπό.
Έχω κάτι ολόγλυκο για σένα απόψε, φως μου,
έχω κάτι ολόγλυκο σα μέλι να σου πω.

Έλα πέσε απάνω μου και μην κοιτάς με τρόμο.
Το κερί μας έσβησε, δεν μας θωρεί κανείς.
Ξέχασε πως βρίσκονται κι άλλες ψυχές στο δρόμο,
κι άσε να κυλήσουμε σε πέλαγα ηδονής.

Έλα, ως τα μεσάνυχτα θα σε φιλώ στο στόμα,
έλα, κι είναι οι πόθοι μου τρελοί, τόσο τρελοί,
που το γλυκοχάραμα θα μας προλάβει ακόμα
στο πρώτο μας αγκάλιασμα, στο πρώτο μας φιλί.

Κι όταν σε ρωτήσουνε τη χαραυγή οι γειτόνοι,
για ποιο λόγο σφάλισες, αχ! πες τους, να χαρείς,
πες τους πως στην κάμαρα φοβάσαι άμα νυχτώνει,
κι έπεσες και πλάγιασες νωρίς, τ’ ακούς; Νωρίς

17 Ιουνίου 2015

Το λυχνάρι του Αλαντίν (ποίημα γραμμένο στα μαθητικά μου χρόνια, τη δεκαετία του '70)



Συχνά παροτρύνω τους μαθητές μου να κάνουν απόπειρες να γράψουν ποιήματα ή και πεζά, έστω στο ημερολόγιο τους, για να εκφράζουν τα συναισθήματά τους, τους προβληματισμούς τους κλπ. Μάλιστα τους λέω ότι όντας έφηβη το ίδιο έκανα κι εγώ και ότι πήρα μέρος και σ' ένα πανελλήνιο μαθητικό διαγωνισμό εν έτει 1979, ότι δεν βραβεύτηκα βέβαια, αλλά μου έστειλαν το βιβλίο με τα βραβευμένα έργα που είναι όλα πολύ αξιόλογα. Οι μαθητές μου συνήθως μου ζητάνε να τους διαβάσω το ποίημα με το οποίο διαγωνίστηκα. Με την ευκαιρία της δημιουργίας του ιστολογίου το παραθέτω, ελπίζοντας οι έφηβοι μαθητές μου να ασχοληθούν με τη λογοτεχνία, έστω ως αναγνώστες βιβλίων, ιδιαίτερα τώρα το καλοκαίρι που δεν υπάρχει η δικαιολογία της έλλειψης χρόνου.

15 Ιουνίου 2015

Εκλογή διευθυντών σχολείων


1. Τα θετικά του νέου συστήματος επιλογής διευθυντών: 

α) Ότι ψηφίζονται από τους συλλόγους διδασκόντων έστω κατά 33%. Τα αποτελέσματα, ακόμα και πριν τη διεξαγωγή των εκλογών, είναι θεαματικά, αφού πολλοί αυταρχικοί, αντιδημοκρατικοί, φυγόπονοι, απρόσωποι κλπ  δ/ντές καταβάλλουν ήδη φιλότιμες προσπάθειες να βελτιώσουν τη συμπεριφορά και σχέση τους με τους εκπ/κούς του σχολείου τους.

β) Ότι η θητεία τους θα διαρκεί 2 χρόνια, ώστε αν ο δ/ντής αποδειχθεί ανεπαρκής να μην τον υπομένεις για 4 χρόνια που είναι πολλά.

γ) Ότι πλείστοι όσοι εκδηλώνουν ενδιαφέρον για την κάλυψη των θέσεων, και άνθρωποι με ικανότητες και χαρίσματα που μέχρι τώρα το υπάρχον σύστημα τους πετούσε έξω.

δ) Ότι η ψήφιση δ/ντών  ανεξαρτοποιείται κατά ένα μέρος από τα "τυπικά" προσόντα, καθώς ένα μεγάλο ποσοστό αυτών αποκτήθηκε με τους γνωστούς για τη χώρα μας τρόπους. Δηλαδή:

12 Ιουνίου 2015

Η ετυμολογία της λέξης αιγιαλός (Νίκος Σαραντάκος)


Με αφορμή το γεγονός ότι οι αιγιαλοί της χώρας μας ξεπουλιούνται, ο κ. Νίκος Σαραντάκος στην ιστοσελίδα του: http://sarantakos.wordpress.com/ μας δίνει την ετυμολογία της λέξης, και άλλες χρήσιμες και ενδιαφέρουσες πληροφορίες για λέξεις - φράσεις που περιέχουν τον όρο "αιγιαλός" ή παράγονται απ΄αυτόν, καθώς και την εξέλιξη της λέξης στο χρόνο. 

Μας λέει λοιπόν ότι "η λέξη αιγιαλός είναι αρχαία, μάλιστα πανάρχαιη αφού αναγνωρίστηκε στις μυκηναϊκές πινακίδες της Γραμμικής Β. Στην Ιλιάδα (4.422) ο Όμηρος μιλάει για τον πολυθόρυβο γιαλό (αιγιαλώ πολυηχέι). Είχαν μάλιστα και μια παροιμία οι αρχαίοι, «αιγιαλώ λαλείς», μιλάς στον βρόντο θα λέγαμε σήμερα. Φαίνεται περίεργο, αλλά κατά πάσα πιθανότητα ο αιγιαλός ετυμολογείται από ένα κατοικίδιο ζώο, αφού, σύμφωνα με την επικρατούσα θεωρία προέρχεται από συγχώνευση σε μία λέξη της αρχαίας φράσης «εν αιγί αλός» (στην ακροθαλασσιά, αλς είναι η θάλασσα), όπου «αίγες», δηλαδή κατσίκες λέγονταν τα ορμητικά κύματα."

Για περισσότερες πληροφορίες:


09 Ιουνίου 2015

Αχ, τα μάτια σου! (Μ. ΛΟΙΖΟΣ)


Κι αν τα μάτια σου δεν κλαίνε
έχουν τρόπο και μου λένε
για τον πόνο που πονούν.
Μ’ ένα βλέμμα λυπημένο
πρωινό συννεφιασμένο
για την άνοιξη ρωτούν.
Με κοιτάζουν μου μιλούν και απορούνε
αχ τα μάτια σου,
για τα όνειρα που κάναμε ρωτούνε
αχ τα μάτια σου.
Μάτια παραπονεμένα
μάτια που `σαστε για μένα
θάλασσες υπομονής,
με κλωστούλες ασημένιες
πλέκω τις κρυφές σας έννοιες
σε τραγούδι της ζωής.



07 Ιουνίου 2015

Γκόγκανα, νηστικόπιτες, μια μερίδα τίποτα με μπόλικο καθόλου κ.α. μασκαρεμένες εκφράσεις


Πολλές φορές αποφεύγει κανείς να δώσει μια αρνητική απάντηση άμεσα. Μάλιστα με περιπαικτική διάθεση απαντά με τέτοιο τρόπο, ώστε η αρνητική απάντηση να φαίνεται καταφατική. Εκτός από τη λέξη Αρίνταγας (βλ.http://matinaal.blogspot.gr/2014/07/auf-balkonien.html) που δηλώνει έναν ανύπαρκτο τόπο διακοπών, το πουθενά γενικότερα, οι Κοζανίτες, όταν θέλουν να δηλώσουν το απόλυτο τίποτα χρησιμοποιούν και τη λέξη γκόγκανα. Τα γκόγκανα (ή γκάγκανα στην Κάλιανη) στην πραγματικότητα είναι ο καρπός ενός άγριου θάμνου (οι άγριοι θάμνοι στο τοπικό ιδίωμα ονομάζονται και γκαγκτζιές) που φύεται στις εξοχές γύρω από την πόλη. Φαίνεται λοιπόν ότι σε περιόδους πείνας και φτώχειας, οι Κοζανίτες για να διασκεδάσουν τον πόνο τους έλεγαν "θα φάμε γκόγκανα" που υπήρχαν εν αφθονία αλλά δεν τρώγονταν - κατά μαρτυρία της μάνας μου ήταν στυφά - σε αντίθεση με τους φαγώσιμους καρπούς που δεν υπήρχαν ή δεν περίσσευαν. Πολλές φορές ακόμη και σήμερα όταν δεν υπάρχει φαγητό στο σπίτι, ακούμε τους Κοζανίτες να απαντούν στην ερώτηση "Τι θα φάμε σήμερα;" με τη λέξη " Γκόγκανα!" Στη συνέχεια με τη μεταφορική της σημασία η λέξη γκόγκανα χρησιμοποιήθηκε ευρύτερα και μέχρι σήμερα στην τοπική διάλεκτο σημαίνει το απόλυτο τίποτα.

02 Ιουνίου 2015

Αθωότητα (Girl At The Breakfast Table, Johann Baptist Reiter)

Girl At The Breakfast Table, Johann Baptist Reiter (1813 – 1890) 
Και με τα χρόνια το αγνό παιδικό πρόσωπο, τα μάτια που καθρεφτίζουν την καθαρότητα της ψυχής, το αβίαστο χαμόγελο μεταμορφώνονται σε μάσκα υποκρισίας!
Μπορεί κανείς να κοιτάζει αυτό το πρόσωπο και να γαληνεύει! Ή ας κοιτάζει καλύτερα το πρόσωπο του παιδιού του ή αυτού τέλος πάντων που αγαπά και τον αγαπά. Αποτοξίνωση και θεραπεία είναι κι αυτό!

31 Μαΐου 2015

Το ελληνικό σχολείο προπολεμικά και μεταπολεμικά μέσα από το φωτογραφικό φακό και μνήμες


"Το κρέας δικό σου, τα κόκαλα δικά μου, μην τον λυπάσαι, δέρνε τον, κάμε τον άνθρωπο" λέει ο πατέρας του μικρού ήρωα και μαθητή στην "Αναφορά στο Γκρέκο". Το κείμενο είναι αυτοβιογραφικό, έτσι ο μικρός που παραδίνεται στα χέρια του δασκάλου δεν είναι άλλος από τον Νίκο Καζαντζάκη, που υπήρξε κι αυτός θύμα των αυταρχικών μεθόδων που εφαρμόζονταν στα ελληνικά σχολεία από συστάσεως νεοελληνικού κράτους, μέχρι και τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Οι δάσκαλοι αυστηροί, αυταρχικοί, αγέλαστοι με υπερεξουσίες οι οποίες ανάλογα με τις ευαισθησίες και την παιδαγωγική κατάρτιση του καθενός χρησιμοποιούνταν είτε για το καλό, είτε για το κακό των μαθητών. Οι μαθητές φτωχοί, ανυπόδητοι, πεινασμένοι, φοβισμένοι, χωρίς μέσα και ευκολίες.

Η ελπίδα σκάλωσε!

Renato Guttuso

Να μη σταματούν στα προεκλογικά μπαλκόνια οι υποσχέσεις και η φιλολαϊκή πολιτική!
Ελπίζω (ακόμα) η αριστερή κυβέρνηση που το 37% του λαού τίμησε με την ψήφο του να μην ευτελιστεί τελείως και να περισώσει την υπόσταση της από το χωνευτήρι του νεοφιλελευθερισμού που δεν αφήνει τίποτα όρθιο στο διάβα του.
Είναι μεγάλη πάντως η απογοήτευση των ψηφοφόρων της μέσα σε πέντε μόνον μήνες διακυβέρνησης!

30 Μαΐου 2015

Σατραπεία (αφιερωμένο στις Πανελλήνιες 2015), του Γιώργου Χατζηαυγερινού


Μου' παν – και πίστεψα
πως πρέπει να μάθω γνώσεις για τον Αρταξέρξη
Άλγεβρες, αλχημείες, αρχαίες γλώσσες
Εδάφια, ιστορίες, πολιτείες
Κι όλα αυτά όχι για να τα πω στον Δήμο
Μονάχα να τα ξέρω απ'έξω
Καθώς πηγαίνω οδοιπόρος στα Σούσα
Στον Αρταξέρξη αρέσει η αποστήθιση
κι οι νέοι που δε σκέφτονται πολύ

Έτσι κι εγώ μαθαίνω και μαθαίνω και μαθαίνω
Κι η μάθησις δεν έχει τελειωμό
Μα ώρες-ώρες σκέφτομαι
Μαθαίνω; Μαθαίνω; Μαθαίνω;
Τι νόημα έχει η μάθησις δίχως Δήμο και Σοφιστές;
Δίχως την Αγορά, το Θέατρο και τους Στεφάνους;
Η σκέψη φεύγει γρήγορα, ο χρόνος δεν υπάρχει
Στον Αρταξέρξη αρέσει η αποστήθιση
κι οι νέοι που δε σκέφτονται πολύ
Κι είναι κι εκείνες οι φορές
που νιώθω δειλές σπίθες στο μυοκάρδιο
κοιτάζοντας τ'αστέρια, τη σελήνη
ονειρευόμενος τα δύσκολα και ανεκτίμητα Εύγε
Όχι, όχι! Εμένα ο στόχος μου είναι η σατραπεία!
Στον Αρταξέρξη αρέσει η αποστήθιση
κι οι νέοι που δε σκέφτονται πολύ
Προσπαθώ τόσο σκληρά να τον ευχαριστήσω
βάζω σφάγιο τη ζωή μου – λίγοι μήνες είναι...
Μετά θα έχω τη δική μου σατραπεία!
Άραγε...
θέλω σατραπείες;
Στον Αρταξέρξη αρέσει η αποστήθιση
κι οι νέοι που δε σκέφτονται πολύ
Σε εμένα


Σχόλιο: Είμαι τόσο περήφανη που είχα μαθητή έναν τόσο σκεπτόμενο, ικανό και ταλαντούχο νέο άνθρωπο!

Επικάρδιο (in memoriam) του Δημήτρη Νικηφόρου

Alice Neel

Επικάρδιο
(in memoriam)

Κοιμήσου τώρα Ελένη.
Αν ήμουν Σιμωνίδης ή Καλλίμαχος,
άλλο θα σου ’πλεκα στεφάνι,
μα είμαι μόνο γιος.
Κι έτσι κοιμήσου ωσότου
γιάνει ο καημός
του ανεπίστρεπτου ασώτου.
Όχι του Βυζαντίου η αγία,
μήτε της Τροίας η κλεμμένη.
Ψυχή μειλίχια, ξεπαστρεμένη,
της αγυρτείας μου η Παναγία.
Παιδούλα μοιάζεις
στο φωτεινό που αγαπούσες
φόρεμα ντυμένη.
Κανείς για σένα δεν πολέμησε,
τίμιο Σταυρό δεν βρήκες,
άλλων κουβάλησες το κρίμα
στους ώμους σου κι απέ στο μνήμα.
Με άντρα, γονιού, τα επώνυμα
στο μάρμαρο καρσί κι αντάμα
Ελένη... ξεθωριασμένο όνομα
που χρόνια είχε γίνει μόνο μάνα.

Σαν σήμερα Γλέζος και Σάντας, κατέβασαν τη γερμανική σημαία

ΠΗΓΗ: Πρώτη πράξη αντίστασης,sansimera.gr 
Στα τέλη Μαΐου του 1941 είχε συμπληρωθεί ένας μήνας από την παράδοση της Αθήνας στους Γερμανούς, που ολοκλήρωναν τις επιχειρήσεις τους στην Ελλάδα με την κατάληψη της Κρήτης.
Ο Μανώλης Γλέζος (9/9/1922) και ο Λάκης Σάντας (22/2/1922) ήταν δύο νεαροί φοιτητές, που δάκρυζαν, όπως και χιλιάδες Αθηναίοι, βλέποντας τη γερμανική σβάστικα να κυματίζει στην Ακρόπολη. Το χιτλερικό σύμβολο προκαλούσε την ελληνική υπερηφάνεια. Έπρεπε, λοιπόν, να κατέβει…

29 Μαΐου 2015

Η ετυμολογία της λέξης «άνθρωπος»

1.Σύμφωνα με τη γνώμη όλων των σοβαρών μελετητών, η ετυμολογία της λέξης άνθρωπος είναι αβέβαιη. Ίσως προέρχεται από το "ανδρ-ωπος" (άνδρας+ωψ-ωπός) και δηλώνει "αυτόν που έχει όψη ανδρός" (βλέπε και λεξικά: Liddell Scott, Στ. Βασδέκη κ.α.). Στην αρχαιότητα ο "άνδρας" (ανήρ) υποδήλωνε και τα δύο φύλα, δηλαδή τον άνθρωπο, όπως εξηγεί κι ο κ.Δημήτρης Λιαντίνης:


Ιsidore Ducasse: Γέρο Ωκεανέ (μετάφραση: Kώστας Ριτσώνης)

"ΚΑΛΟ ΜΗΝΑ" ΜΕ ΠΟΙΗΣΗ





Ιsidore Ducasse (Ιζιντόρ Ντυκάς ή Λωτρεαμόν ή Κόμης του Λωτρεαμόν): LES CHANTS DE MALDOROR (TA ΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΑΛΝΤΟΡΟΡ), Γέρο Ωκεανέ

Γέρο ωκεανέ, ω μεγάλε εργένη, όταν περιοδεύεις την πομπώδη μοναξιά των ψυχρών σου βασιλείων, σωστά περηφανεύεσαι για τη μεγαλοπρέπειά σου την έμφυτη και για τους αληθινούς επαίνους που με βιασύνη θέλω να σου κάνω. Ταλαντευόμενος με ηδονή από τα μαλακά απονέρια του αργοπορημένου μεγαλείου σου που είναι το πιο επιβλητικό από τα προτερήματα που σου χάρισε ο δημιουργός, ξετυλίγεις, στη μέση ενός σκοτεινού μυστηρίου, πάνω σε ολόκληρη τη θεσπέσια επιφάνειά σου τα ασύγκριτά σου κύματα, ήσυχος κι όλο σιγουριά για τη παντοτινή σου δύναμη. Αυτά παράλληλα πηγαίνουν, λίγη η απόσταση που τα χωρίζει κι όταν το ένα γίνεται μικρό πάει το άλλο και το συναντά για να το μεγαλώσει, τα συντροφεύει ο θόρυβος ο μελαγχολικός του αφρού που λιώνει και όλα είναι αφρός αυτό μας λένε.< Έτσι, κι οι υπάρξεις οι ανθρώπινες, αυτά τα κύματα τα ζωντανά, η μια μετά την άλλη, με τρόπο μονότονο πεθαίνουν, αλλά χωρίς να κάνουν οι αφροί τους θόρυβο.> Με εμπιστοσύνη το αποδημητικό πουλί πάνω τους ξεκουράζεται κι εγκαταλείπεται στις δικές τους τις κινήσεις που όλο περηφάνεια του κάνουν το χατίρι μέχρι που τα κόκαλά του κι οι φτερούγες του να ξαναβρούν τη δύναμη την απαραίτητη για το μεγάλο ταξίδι στον αέρα. Και η ανθρώπινη μεγαλοπρέπεια θα το ’θελα να είναι η ενσάρκωση της αντανάκλασής σου. Γυρεύω πολλά, κι αυτή η ειλικρινής ευχή είναι δοξαστική για σένα. Το ηθικό σου μεγαλείο, εικόνα του απέραντου, είναι τεράστιο όπως οι διαλογισμοί του φιλοσόφου, όπως ο έρωτας της γυναίκας, όπως η θεία ομορφιά του πουλιού, όπως οι σκέψεις του ποιητή. Είσαι πιο ωραίος κι απ’ τη νύχτα. Απάντησέ μου, ωκεανέ, θέλεις να γίνεις αδερφός μου; Κινήσου ορμητικά λοιπόν…πιο πολύ…ακόμα πιο πολύ, αν θες με την εκδίκηση του Θεού σύγκριση να σου κάνω` μάκρυνε τα γαμψά σου μαύρα νύχια και ένα δρόμο πάνω στο ίδιο σου το στήθος να χαράξεις…έτσι, σωστά. Ξετύλιξε τα τρομερά σου κύματα, φριχτέ ωκεανέ, μονάχα εγώ σε έχω καταλάβει και μπρος στα γόνατά σου πέφτω και προσκυνώ. Το μεγαλείο που έχει ο άνθρωπος του είναι δανεικό` ποτέ δε θα μου το επιβάλλει: αλλά εσύ, ναι. Aχ! όταν προχωράς με ψηλά το τρομερό κεφάλι σου, τριγυρισμένος από την ακολουθία των ύπουλων νερών, άγριος και μυστηριώδης, κυλώντας τα κύματα το ένα πάνω στ’ άλλο κι αυτό που είσαι εσύ πολύ καλά το ξέρεις, αυτή την ώρα μέσα από τα βαθιά σου στήθια σου ξεφεύγει το μούγκρισμα το ασταμάτητο, λες κι οι μεγάλες τύψεις σε έχουν ταπεινώσει και οι άνθρωποι τόσο πολύ φοβούνται, ακόμα κι όταν σε ατενίζουν, με ασφάλεια, τρέμοντας πάνω στην ακτή, και τότε το βλέπω πως εγώ δεν έχω το εξαίρετο δικαίωμα, να λέγομαι όμοιος με σένα. Να γι’ αυτό το λόγο μπρος στην ανωτερότητά σου, θα ’δινα όλο τον έρωτά μου < και για την ομορφιά κανείς δεν ξέρει οι φιλοδοξίες μου τι ποσότητα έρωτα περιέχουν >, εάν δε μ’ έκανες με πόνο να σκέφτομαι τους συνανθρώπους μου, που μαζί με σένα σχηματίζουν την πιο ειρωνική αντίθεση, την πιο αστεία εναντίωση που είδαμε μέσα στα χρόνια της δημιουργίας: δεν μπορώ πια να σε αγαπώ, για σένα έχω απέχθεια. Γιατί σε σένα να ξαναγυρίζω, για χιλιοστή φορά, στα χέρια σου τα φιλικά, που ανοιγοκλείνουν, για να χαϊδέψουν το μέτωπό μου το καυτό, που βλέπει τον πυρετό να χάνεται μόλις το ακουμπήσουν! Το πεπρωμένο σου το μυστικό δεν το γνωρίζω` ότι σε αφορά με ενδιαφέρει. Πες μου λοιπόν είσαι του πρίγκιπα των σκοταδιών η διαμονή…Πες το μου…πες το σε μένα, ωκεανέ < σε μένα μόνο, για να μη λυπούνται αυτοί που γνώρισαν μόνο τις ψευδαισθήσεις>, αν η αναπνοή του Σατανά φτιάχνει τις τρικυμίες που τα νερά σου τα αρμυρά μέχρι ψηλά στα σύννεφα σηκώνουν. Πρέπει να μου το πεις, και θα γεμίσω με χαρά όταν θα μάθω πόσο κοντά στον άνθρωπο είναι η κόλαση. Θέλω αυτή να είναι η τελευταία στροφή της ικεσίας μου. Γι’ αυτό το λόγο, γι’ ακόμα μια φορά, θέλω να σε χαιρετήσω και θα σου πω αντίο! Γέρο ωκεανέ, με τα κρυσταλλένια κύματα… Τα μάτια μου άφθονα δάκρυα γεμίζουν, δεν έχω τη δύναμη να συνεχίσω` γιατί αισθάνομαι πως ήρθε η στιγμή που θα γυρίσω πίσω στους ανθρώπους, με την εμφάνισή τους τη θηριώδη` αλλά… κουράγιο! Ας κάνουμε μια μεγάλη προσπάθεια και με το αίσθημα του καθήκοντος τον προορισμό μας πάνω σε αυτή τη γη να τον ολοκληρώσουμε. Σε χαιρετώ! γέρο ωκεανέ!

Ο Ιsidore Ducasse μένει έκθαμβος και θαμπωμένος μπρος στο μεγαλείο και τη δύναμη του ωκεανού που χωρίζει τις δυο πατρίδες του την Ουρουγουάη και τη Γαλλία και του δηλώνει την υποταγή του… Ύστερα μέσα στα υπόλοιπα κείμενα του βιβλίου ΤΑ ΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΑΛΝΤΟΡΟΡ, που δημοσίευσε στο Παρίσι το 1868, συνεχίζει το μεγάλο του ταξίδι περιγράφοντας το κακό, το μίσος, τη βία, τον όλεθρο…όλα τους τόσο σύγχρονα και διαχρονικά…


27 Μαΐου 2015

Η καρπουζόφλουδα

Συναντηθήκαμε τυχαία σ΄ένα παλιό βιβλιοπωλείο της Σανταρόζα που δεν υπάρχει πια, κοιταχτήκαμε στα μάτια κι εκείνη χαμογέλασε μ΄ένα χαμόγελο που έμοιαζε με φωταγωγημένο ανοιχτό γραμματοκιβώτιο.

-Μετά από δω θέλεις να περπατήσουμε μαζί?

Μου έγνεψε καταφατικά χωρίς να πει λέξη.

24 Μαΐου 2015

Σκυλοτράγουδα με το λεωφορείο της γραμμής


Κοζάνη-Θεσσαλονίκη με το λεωφορείο της γραμμής. Παλιά μέσω Καστανιάς, σήμερα από την Εγνατία οδό. Οι διαδρομές άλλαξαν, το ρεπερτόριο των τραγουδιών  όμως παραμένει ίδιο (ως επί το πλείστον)! Σκυλάδικα, κακοποιά ακούσματα των αυτιών και της αισθητικής. Όσοι δεν τα αντέχουν, καλό είναι να προμηθευτούν ωτοασπίδες, αν πρόκειται να ταξιδέψουν μ' αυτό το μέσο. Ταξιδεύοντας σπάνια με λεωφορείο είχα λησμονήσει αυτή την παράμετρο και το χαρτομάντιλο που έβαλα στ' αυτιά μου, δεν ήταν αρκούντως ηχομονωτικό. Όταν στα τούνελ χάθηκε το σήμα του ραδιοφωνικού σταθμού που αλύπητα εξέπεμπε α-μουσικά υποπροϊόντα , ο θόρυβος της μηχανής του λεωφορείου μου φάνηκε ανακουφιστικός και ρυθμικός, σχεδόν μελωδικός!

Ακάλυπτος βόθρος στον ποδηλατόδρομο Κοζάνης- Άργιλου, ακάλυπτες και οι νέες αρχές του τόπου.


Στον ποδηλατόδρομο Κοζάνης- Άργιλου και συγκεκριμένα μπροστά από το εργοστάσιο της ALFA λίγο πριν τη διασταύρωση για τη ΖΕΠ, βρωμάει έντονα κάποιος ανοιχτός βόθρος. Αν κοιτάξει κανείς από πάνω (στο σημείο υπάρχει γεφυράκι πάνω από ένα ξεραμένο ρέμα) θα δει έναν μεγάλο τσιμεντένιο ακάλυπτο οχετό που προφανώς χύνει τα λύματα του στο ρέμα χωρίς καμιά επεξεργασία και πρόνοια για την προστασία του περιβάλλοντος και των πολιτών. 

Στον ποδηλατόδρομο-πεζόδρομο περπατάμε χρόνια και από το σημείο περνάμε όσο πιο γρήγορα μπορούμε για να αποφύγουμε τη μπόχα κυρίως το καλοκαίρι. Πρόκειται δηλαδή για ένα χρόνιο πρόβλημα που κανείς δεν ενδιαφέρεται να λύσει και ενδεχομένως κανείς δεν δημοσιοποιεί ή καταγγέλλει.

Δεν γνωρίζω αν πρόκειται για λύματα της ΖΕΠ, του εργοστασίου, από κάποιο βουστάσιο ή τι άλλο. Παρακαλώ όποιον γνωρίζει κάτι σχετικό να ενημερώσει κι εμάς τους υπόλοιπους πολίτες.

Ένα πιθανό σενάριο είναι ότι πρόκειται για λύματα που προέρχονται από κάποιο στεγανό βόθρο, τον οποίο αδειάζουν όταν γεμίζει και τότε η δυσοσμία είναι ανυπόφορη.

Βέβαιο είναι ότι το θέμα πρέπει κάποια στιγμή να λυθεί. Πρόκειται για εστία μόλυνσης και απροκάλυπτη αδιαφορία των αρμόδιων αρχών να κάνουν το αυτονόητο.

Αναρωτιέμαι πού βρίσκονται και πώς τελικά εκφράζονται οι οικολογικές και κοινωνικές ευαισθησίες των νεοεκλεγέντων πολιτικών της περιοχής, αλλά και αν λειτουργούν οι υγειονομικές υπηρεσίες του τόπου;


22 Μαΐου 2015

Ένα παιδί μετράει τ' άστρα



Μια μέρα κάθισε και παίδεψε το κεφάλι του. Το 'βαλε κάτω και το παίδεψε, το 'πλεξε όπως είδε να κάνουν οι γύφτοι με το καλάθι. Στο τέλος το βρήκε: Θα 'πιανε φιλία με τα βιβλία. Θα γύρευε να μάθει από κει, αυτά που του 'κρυβαν οι μεγάλοι πίσω απ' τα μουστάκια τους. Θα ' πιανε αγάπες με τις ζουγραφιές, με τα παραμύθια που λέγανε αυτοί οι μικροί χάρτινοι «παππούδες» που κάθονται στα γόνατά σου και σου λένε τις ιστορίες τους χωρίς καμώματα και παρακάλια.

Μα στο χωριό, που δούλευε παραπαίδι, δεν είχε χαρτοπουλειά. Έπρεπε, λοιπόν, να παρακαλέσει κανένα μπάρμπα απ' αυτούς που κατεβαίνανε στην πολιτεία και πουλούσανε το καλαμπόκι τους να του φέρει ένα. Και μια μέρα αυτό έγινε. Έπιασε έναν τέτοιο γερούλη, του 'βαλε στη χούφτα καναδυό μεταλλίκια και, «σε παρακαλώ», του λέει, «αν βρεις, εκεί που πας, κανένα βιβλίο που να λέει καλές ιστορίες, πάρ' το μου. Ε; Πολύ θα σε περικαλέσω, όμως...».

Έβαλε ο παππούς τα μεταλλίκια στην απαλάμη του, τα πασπάτεψε με το δάχτυλο, αναποδογύρισε ένα, για να δει τι έχει από κάτω... έστρωσε με το δάχτυλο τα μουστάκια του... και του τα 'δωσε πίσω. «Πάρ' τα», του λέει. «Αν τα χαρτιά λένε καλά παραμύθια... μου τα λες και μένα και ξεχρεώνουμε. Αν, πάλι, δε λένε, θα σου πάρω ένα αυτί. Ε;...». Το παιδί τρόμαξε. Ο γέρος τότε έβαλε τα γέλια... «Άιντε, άιντε... Σύχασε...», είπε. «Δε σου παίρνω αυτί, σου παίρνω ένα μεταλλίκι. Σύμφωνοι;».

Σε τρεις μέρες του 'φερε ένα χαρτί, λίγο πιο χοντρό απ' το βαγγέλιο, και του το 'δωσε. «Το πασπάτεψα από παντού», λέει στο παιδί. «Δε βγαίνει τίποτα. Για πάρ' το εσύ, μην 'πα και σε γνωρίζει και συνεννοηθείτε».

Το παιδί τ' άνοιξε τρέμοντας. Ήταν σαν μικρό σπιτάκι, «Ιστορία Σεβάχ του Θαλασσινού» έλεγε το ξώφυλλό του. Αυτό ήταν! Το παιδί έπεσε πάνου στο βιβλίο με τα μούτρα. Και το διάβαζε, το διάβαζε ολόκληρο το χειμώνα. Το διάβαζε και ξανά το διάβαζε και πάλι το ξαναδιάβαζε, και το 'μαθε νεράκι. Κείνος ο μπάρμπας, που του το 'χε φέρει, τ' άκουε και τρέμανε τα μουστάκια του. Όμορφο βιβλίο. Μόνο που είχε μια παραξενιά. Έλεγε την ιστορία του μονάχα σ' όποιον ήθελε.

Ώσπου να κλείσει κείνη η χρονιά, είχε καταπιεί κι άλλα καμιά δεκαριά βιβλία.

19 Μαΐου 2015

Άλλος για ... Κιριμπάτι


Μαγικό έτος 1999.
Τον περίμενα στο αεροδρόμιο. Ήξερα μόνο ότι φοράει καφέ δερμάτινο μπουφάν και κρατάει ένα μεγάλο πράσινο ντοσιέ. Έτσι μου είπε στο τηλέφωνο πριν ξεκινήσει από την Αθήνα. Στεκόμουν στην είσοδο του αεροδρομίου αβέβαιη για το αν θα καταφέρω να τον εντοπίσω. Με όλες τις αισθήσεις σε εγρήγορση.
Το σκηνικό ήταν εντελώς παράξενο: είχα βαλθεί ως καλή Σαμαρείτισσα να εξυπηρετήσω μία φίλη που κρεβατώθηκε ξαφνικά με ίωση. Έπρεπε λοιπόν, να παραλάβω από το αεροδρόμιο τον μυστηριώδη κύριο για λογαριασμό της και να τον μεταφέρω σε μία Δημόσια Υπηρεσία στο Ρέθυμνο. Δέχτηκα πρόθυμα όταν άκουσα τον πανικό της στο τηλέφωνο και την φωνή της που έκδηλα μαρτυρούσε πόσο την είχε ταλαιπωρήσει η ίωση. Στημένη όμως πλέον στο πρωινό βοριαδάκι του αερολιμένα αναθεμάτιζα τις καλοσύνες μου. Και η ιδέα να τον βάλω στο πρώτο λεωφορείο του ΚΤΕΛ για Ρέθυμνο μου φαινόταν πολύ προτιμότερη.

Κάτι τέτοια σκεφτόμουν όταν με πλησίασε. Μία συμπαθητική χαμογελαστή φατσούλα που δεν σε προδιέθεται με τίποτα για τον "τρομερό μεγαλόσχημο προϊστάμενο" του οποίου η άφιξη είχε πανικοβάλλει την φίλη μου. Ευγενικός σε .. βαθμό κακουργήματος. Τόσο που ξέχασα κάθε σκέψη για ΚΤΕΛ και πήραμε το δρόμο για το Ρέθυμνο together.
Κάπου στη διαδρομή το κινητό μου άρχισε να χτυπάει με την συνήθη του συχνότητα: δηλαδή, συνέχεια. Ζητούσα διαρκώς συγνώμη και στη λήξη κάθε τηλεφωνήματος έβγαινα όλο και πιο αγχωμένη για όσα .. έτρεχαν στην καθημερινότητα, ενώ εγώ τους ξέφευγα -υποτίθεται- κατά Ρέθυμνο μεριά.
Κάποια στιγμή χαμογέλασε συγκαταβατικά και μου είπε:
- Ζούσα για χρόνια έτσι. Αγχωμένος με την δουλειά, αγχωμένος με τη ζωή, αγχωμένος με όλα. Μέχρι που πήγα στο ... Κιριμπάτι.
Σαν κάτι να μου θύμιζε το όνομα αλλά ζήτησα .. διευκρινήσεις.

17 Μαΐου 2015

Επιστροφή στις αφετηρίες, στις μεγάλες πατρίδες της ψυχής μας.

Βιαστικοί είμαστε
Αλλά την πορεία του χρόνου
Να τη βλέπετε σαν τίποτα
Μέσα στο αιώνιο πάντοτε


"Γυρίζουμε.΄Οπως θα επιστρέφουμε πάντοτε στις αφετηρίες μας, κοινότυπες, καινότοπες ή κενότοπες. Αλλά είναι πάντα εκεί, μας περιμένουν μετά από κάθε ταξίδι να γεμίσουμε το άδειο τους που άφησε η προσωρινή φυγή μας. Ένα άδειο γλυκό, καθημερινό, αγαπημένο, άρα γεμάτο παρουσίες, απουσίες, οπτασίες, είτε ως σκιές είτε ως πραγματικότητες! Οι μικροί κι αποκλειστικά δικοί μας χώροι, στους οποίους επιστρέφουμε το σώμα μας, είναι οι μεγάλες πατρίδες της ψυχής μας."

Νομίζω ότι και η πιο ταξιδιάρα ψυχή έχει έναν τέτοιο "τόπο"! Υπάρχει πάντα για όλους μια αφετηρία, ένα σημείο αναφοράς, έμψυχο ή άψυχο, αυτό που μας παρέχει την ασφάλεια, τη ζεστασιά, το γλυκό συναίσθημα, το απάγκιο για την κούραση του ταξιδιού ή της ψυχής, το αραξοβόλι! Σοφά μου φάνηκαν τα λόγια Βασίλη Καραγιάννη στο βιβλίο του  "Το  σκαληνό τρίγωνο της αμαρτίας"!

Έπεσαν οι γέφυρες, μα οι κυβερνήσεις μένουν.



Φωτογραφίες πριν και μετά, πάνω στη γέφυρα κάτω από τη γέφυρα, μακρινές και κοντινές, μόνοι, με τα συνεργία, προφίλ και ανφάς!

Παρέλαση σχεδόν όλων από το σημείο, πάντα με την παρουσία κάμερας και τοπικών ΜΜΕ!

Εξαγγελίες συνεχείς, πριν από μήνες, πριν από κάποιες εβδομάδες, πριν από μέρες, προχθές, χτές, σήμερα!

Διθυραμβικές δηλώσεις, συνεντεύξεις, αναρτήσεις για ιστορική στιγμή, ήτοι μια σειρά από υπερβολές!

Γενικώς άσκηση πολιτικής με εικόνα και κάμερες και μεγιστοποίηση του αυτονόητου.

Αλλαγή πολιτικής στάσης περιμέναμε, σεμνότητα και ουσία, έργα που να μιλάνε από μόνα τους, κατάργηση των υπερκοστολογήσεων σε όλα τα δημόσια έργα, πρόσωπα που να κάνουν τη διαφορά.

Περισσότερες πληροφορίες για την κατεδάφιση της γέφυρας του ΟΣΕ: http://www.prlogos.gr/reportaz/27685-katedafisi


15 Μαΐου 2015

Βύσσινο γλυκό και γλυκιά ζωή!


Ο καλός συνάδελφος Δημήτρης μου έφερε αράντιστα βύσσινα από το κτήμα τους στο χωριό κι ο αγαπημένος μου άντρας ανέλαβε το δύσκολο μέρος της υπόθεσης "βύσσινο γλυκό του κουταλιού", δηλ. το καθάρισμα των κουκουτσιών. Τα υπόλοιπα τα ανέλαβα εγώ. Το γλυκό πρέπει να δέσει για να πετύχει, το ίδιο και το ζευγάρι πρέπει να δέσει, όπως το σπιτικό γλυκό του κουταλιού. Δεν είναι δύσκολο να σου πετύχει το "γλυκό", αν ο καρπός είναι καλός κι η συνταγή απλή και σίγουρη. Στην αρχή βάζεις πολύ ζάχαρη, χρειάζεται να μείνει μ' αυτή πολύ "ώρα" για να δέσει η ζάχαρη με τους χυμούς και τις ουσίες των καρπών. Στη συνέχεια θα βράσει, κάποιες φορές χρειάζεται να το ξαφρίσεις, μερικές φορές μπορεί να αφρίσει τόσο που να κινδυνεύει να χυθεί, αν όμως είσαι από πάνω του και δεν το αφήσεις μόνο του, τότε προλαβαίνεις κάθε μικροατύχημα. Συχνά προσθέτεις κι άλλες γλυκαντικές ή αρωματικές ουσίες, βανίλια, αρμπαρόριζα, μέλι..... ακόμα και το λεμόνι ως αρωματικό το προσθέτεις για να διατηρηθεί το γλυκό. Εξάλλου και στη  ζωή υπάρχουν και οι γλυκές και οι ξινές στιγμές. Αρκεί το λεμόνι να μην ξινίζει το γλυκό και να διατηρεί τη γλυκιά του γεύση.  Κι άμα πετύχει και δέσει το γλυκό, τότε δεν υπάρχει τίποτα πιο όμορφο απ' το να το απολαμβάνεις!

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΣΤΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ!!!



Όλοι μαζί σας νοερά, γιατί το Γολγοθά τον περνάτε εσείς. Καλά τα ευχολόγια, αλλά όποιος δεν τόχει περάσει, δεν μπορεί να καταλάβει την αγωνία και το άγχος των υποψήφιων θυμάτων, συγγνώμη παιδιών μας ήθελα να πω, που τα βασανίζουμε, συγγνώμη δοκιμάζουμε ήθελα να πω για μια θέση στην ανεργία, συγγνώμη στην κοινωνία ήθελα να πω, αφού προηγουμένως έχουν περάσει από διάφορα απάνθρωπα βασανιστήρια, συγγνώμη από ένα υγιές και φυσιολογικό διάβασμα ήθελα να πω, για να ανταποκριθούν σε θέματα υψίστης δυσκολίας, συγγνώμη θέματα φυσιολογικά για την ηλικία τους ήθελα να πω.

13 Μαΐου 2015

Η ιστορία των Πανελλαδικών Εξετάσεων



Οι Πανελλαδικές Εξετάσεις είναι εκπαιδευτική διαδικασία του ελληνικού κράτους για την εισαγωγή των αποφοίτων του Λυκείου (παλαιότερα του εξαταξίου Γυμνασίου) στα ανώτερα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας. Διεξάγονται στο τέλος κάθε εκπαιδευτικής χρονιάς (Μάιο ή Ιούνιο, παλαιότερα Σεπτέμβριο) από το Υπουργείο Παιδείας, με κοινά θέματα για όλους τους υποψηφίους κάθε επιστημονικού πεδίου. Καθιερώθηκαν το 1964 με την ονομασία «Εισιτήριες Εξετάσεις», λόγω της ύπαρξης πληθώρας υποψηφίων και των περιορισμένων θέσεων στα ανώτερα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

10 Μαΐου 2015

Μάνα,μητέρα,μαμά!!!

Σταμάτης Κραουνάκης - Λίνα Νικολακοπούλου - ΤάνιαΤσανακλίδου : Μαμά γερνάω


ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΜΟΥ ΠΑΙΔΙ

Κική Δημουλά

Το μικρό μου παιδί
σοβαρή αταξία έκανε πάλι.
Στο πεζούλι του σύμπαντος σκαρφάλωσε,
σκούντησε με το χέρι του
το κρεμασμένο
στον τοίχο τ’ ουρανού
κόκκινο πιάτο,
κι έχυσε όλο το φως επάνω του.
Ο Θεός απόρησε
που είδε τον ήλιο
ντυμένο ρούχα παιδικά
να κατεβαίνει τρέχοντας
της φαντασίας μου τη σκάλα
Και να έρχεται σε μένα.
κι εγώ κάθομαι τώρα
και μαλώνω αυστηρά
το μικρό μου παιδί,
ενώ κλέβω κρυφά
τον χυμένο επάνω του ήλιο.

09 Μαΐου 2015

9 Μαΐου 1945, η μεγάλη μέρα της Αντιφασιστικής Νίκης των Λαών.

Μέρα της Μεγάλης Αντιφασιστικής Νίκης των Λαών, επέτειος της άνευ όρων συνθηκολόγησης της ναζιστικής Γερμανίας, στις 9 Μαΐου 1945, όταν κάμφθηκε και η τελευταία αντίσταση των ναζί και ο Κόκκινος Στρατός κυριάρχησε πλήρως στο κατειλημμένο Βερολίνο.

03 Μαΐου 2015

ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ-ΑΣΥΝΔΕΤΟ ΣΧΗΜΑ (ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ)

Σύνδεσμοι (παρατακτικοί και υποτακτικοί), Αναφορικές αντωνυμίες και επιρρήματα, ερωτηματικές αντωνυμίες και επιρρήματα. Λέξεις που εισάγουν δευτερεύουσες προτάσεις.

Σύνδεσμοι

Είδη
Σύνδεσμοι
Παρατακτικοί
1. Συμπλεκτικοί
και/κι, ούτε, μήτε (και ουδέ, μηδέ σε παλαιότερα κείμενα)
2. Διαχωριστικοί
ή, είτε
3. Αντιθετικοί
αν και, αλλά, μα, παρά, όμως,
ωστόσο, ενώ, μολονότι, μόνο (που)
4. Συμπερασματικοί
λοιπόν, ώστε, άρα, επομένως, οπότε
5. Επεξηγηματικός
δηλαδή
Υποτακτικοί
Χρησιμοποιούνται στις ονοματικές
προτάσεις
6. Ειδικοί
πως, που, ότι
7. Ενδοιαστικοί (ή διστακτικοί)
μη(ν), μήπως
8. Βουλητικός
να
Χρησιμοποιούνται στιςεπιρρηματικές
προτάσεις
9. Χρονικοί
όταν, ενώ, καθώς, αφού, αφότου, πριν (πριν να), μόλις, προτού, ώσπου, ωσότου
10. Αιτιολογικοί
γιατί, επειδή, αφού, τι (ποιητικό)
11. Υποθετικοί
αν/εάν, άμα
12. Τελικοί
να, για να
13. Αποτελεσματικοί
ώστε (να), που
14. Εναντιωματικοί / παραχωρητικοί
αν και, ενώ, μολονότι
15. Συγκριτικός
παρά

Αναφορικές αντωνυμίες

Αναφορικές λέγονται οι αντωνυμίες με τις οποίες ολόκληρη η πρόταση αναφέρεται σε μια λέξη. 

Αυτές είναι: τα άκλιτα που, ό,τι (π.χ. πού είναι τα παιδιά; (κοίταζε σαν παιδί που τα καταλαβαίνει όλα, μάζευε ό,τι έβρισκε, κ.λ.π.)

1. ο οποίος, η οποία, το οποίο (π.χ. το σχολείο στο οποίο έμαθε τα πρώτα του γράμματα, ο γιατρός του χωριού).

2. όποιος, όποια, όποιο (π.χ. όποιος έρθει πρώτος, θα πάρει το κύπελλο, όποια γράψει καλύτερα, θα κερδίσει ένα ταξίδι, κ.λ.π.

3. όσος, όση, όσο (π.χ. φάε όσο θέλεις, τράβα με όση δύναμη μπορείς, ας είναι όσοι θέλουν, κ.λ.π.).

Αναφορικά επιρρήματα

Τοπικά: εκεί που, όπου, οπουδήποτε 
Χρονικά: τότε που, όποτε, οποτεδήποτε 
Τροπικά: όπως, καθώς, ως, σαν 
Ποσοτικά: όσο, οσοδήποτε


Ερωτηματικές Αντωνυμίες
τι,   ποιος -α -ο,  πόσος -η -ο


Ερωτηματικά επιρρήματα

Τοπικά: πού; (πούθε; )
Χρονικά: πότε;
Τροπικά: πώς;
Ποσοτικά: πόσος




Παρατακτική σύνδεση
Σύνδεσμοι 

Συμπλεκτικοί: και, ούτε, μήτε, ουδέ, μηδέ.   π.χ. Είμαστε καλά και βαδίζουμε 

Διαζευκτικοί: ή, είτε.   π.χ. ή μου το φέρνεις ή φεύγω

Αντιθετικοί: αλλά, όμως, μα, παρά.    π.χ. Δε θα χιονίσει, αλλά θα βρέξει. 

Συμπερασματικοί: λοιπόν, ώστε.  π.χ. Όπως φαίνεται ήρθαν όλοι. Λοιπόν, τι περιμένουμε;


Υποτακτική σύνδεση

Σύνδεσμοι 

Ειδικοί: ότι, πως   π.χ. Μου είπε ότι αύριο θα ταξιδέψει

Βουλητικοί: να      π.χ. Ήθελε να πάω στο μαγαζί του. 

Αποτελεσματικοί ή συμπερασματικοί: ώστε (να), που (να), να, για να  
π.χ.Μιλά πολύ σιγά, ώστε μόλις ακούγεται.

Υποθετικοί: αν, εάν  π.χ. Αν με ρωτήσει, θα του απαντήσω.

Εναντιωματικοί ή παραχωρητικοί: αν και, ενώ, μολονότι, και ας, ας, μόλο που, ή και αν, και να, που να... 
π.χ. Και να μη μου το ΄λεγες, εγώ θα περνούσα.

Χρονικοί: όταν, όποτε, πριν , ώσπου να, καθώς, αφού, αφότου, μόλις, προτού, ώσπου, ωσότου, όσο που, άμα ή με λέξεις και εκφράσεις: την ώρα που, όσο που να, έως ότου... 
π.χ.Όταν γίνεις καλά θα βγούμε έξω.

Αιτιολογικοί: γιατί, επειδή…  π.χ.  Δε θα ‘ρθω, γιατί είμαι άρρωστος.

Τελικοί: να, για να   π.χ. Να πάμε, για να τον δούμε

Πλάγιοι ερωτηματικοί: ποιος, που, αν, τι…  π.χ. Ρωτούσε τι θέλουμε.

Ενδοιαστικοί: μη, μήπως  π.χ. Φοβάμαι μην αρρωστήσω.

Αναφορικοί: που, ο οποίος,α,ο, όσος,η,ο, ό,τι  π.χ. Θέλω, αυτόν που θα ψηφίσω


Ασύνδετο σχήμα

Έχουμε όταν συνδέονται πολλές προτάσεις μεταξύ τους με κόμμα.
π.χ. Χόρευαν, έτρεχαν, περνούσαν καλά.