Ρίγα, μια όμορφη πόλη (Ταξίδι στη Λετονία το καλοκαίρι του 2019)

Είναι ωραία η Ρίγα της Λετονίας! Με το ποτάμι της, τον Νταουγκάβα, τον μεγάλο κόλπο της προς τη Βαλτική θάλασσα που την έκαναν σπουδαίο εμπορικό κέντρο από τον Μεσαίωνα, από τα χρόνια των Χανσεατικών Γερμανικών Ενώσεων σε αυτές τις χώρες των βόρειων θαλασσών. Έχει κι αυτή την ιστορία της με διεκδικήσεις, μάχες, συνθήκες. Η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και οι πόλεμοι για τον εκχριστιανισμό τους, οι Γερμανοί, οι Σουηδοί, η Ρωσική αυτοκρατορία, η Σοβιετική Ένωση. Κι όλα αυτά, την ιστορία τους, παλιά και σύγχρονη μπορείς να τη διαβάσεις στους δρόμους της πόλης στα Μουσεία, ναούς, ιστορικές συνοικίες, τείχη, πύλες, κτίρια συντεχνιών, πλουσίων, Ενώσεων, ξενοδοχεία στεγασμένα σε κομψοτεχνήματα της αρχιτεκτονικής, πλατείες, στους λουλουδοφορτωμένους κήπους στις καταπράσινες πλατείες, στα πολλά γλυπτά τους.... Άπλα, λεωφόροι, κανάλια τεχνητά και φυσικά, γέφυρες, σύγχρονα ωραία κτίρια ...μια πόλη 700.000 περίπου κατοίκων όμορφη, ολούθε ωραίες εικόνες. Εμείς χορτάσαμε ομορφιά και σ' αυτή την πρωτεύουσα. Κι όταν δεν ταξιδεύουμε - κυρίως αυτό γίνεται - έρχονται ακάλεστες οι εικόνες στο νου, από διάφορα μέρη και γλυκαίνουν στιγμές με την τόση ομορφιά τους. Αυτό είναι το γέμισμα των μπαταριών, που λέμε. Είναι πράγματι ευεργετικό για τη ζωή. Για τη δική μας, ακόμα και η ημερήσια από το σπίτι ως λίγα χιλιόμετρα παραπέρα, όταν δεν διαβάζουμε ή γράφουμε. Θέλω να τα καταγράψω όλα να τα θυμόμαστε, όταν τα πόδια δεν θα μπορούν, αν και εφόσον ζούμε. Επιστρέφοντας στη Ρίγα, μιλάνε οι εικόνες και λίγα λένε. Δεν θα ονοματίσω όλα τα κτίρια και τους ναούς, εξάλλου και μεις δεν τα είδαμε όλα, ούτε μάθαμε για όλα. Τα βασικά και ό,τι προλάβεις. Έτσι γίνεται.

Φάκελος με όλες τις αναρτήσεις για τη Λετονία. (Ταξίδι στη Λετονία το καλοκαίρι του 2019)

https://matinaal.blogspot.com/2022/09/rigas-centrum-market-2019.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/riga-motor-museum-2019.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/jurmala-2019.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/09/turaidas-castle-2019.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/09/latvian-national-opera-and-ballet-2019.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/09/art-nouveay-2019.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/09/4-2022.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/09/the-house-of-blackheads-melngalvju-nams.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/09/freedom-monument-brivibas-piemineklis.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/09/2019_8.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/09/2019_9.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/09/latvijas-kara-muzejs-2019.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/09/2022_10.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/09/riga-town-hall-square-2019.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/09/cat-house-kaku-nams-2019.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/09/2019_95.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/09/riga-motor-museum-2019.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/09/2019.html

Φάκελος με ποιήματα μου εμπνευσμένα από πίνακες του Τάκη Χάτσιου

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/1582022.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/376-2021.html

 https://matinaal.blogspot.com/2022/08/3-26-2022.ht

https://matinaal.blogspot.com/2022/09/406-2022.html

Κρουαζιέρα στον ποταμό Νταουγκάβα και στις εκβολές του στον κόλπο της Ρίγα (ταξίδι στη Λετονία το καλοκαίρι του 2019)

Γνωστός ο ποταμός Νταουγκάβα από τα αρχαία χρόνια εξυπηρέτησε εμπορικές συναλλαγές μεταξύ κρατών επί χιλιετιών. Στα Βυζαντινά χρόνια, αργότερα, το μεσαίωνα ως λιμάνι των Βίκινγκς και της Χανσεατικής ένωσης. Καλαμπόκι, κεχριμπάρι, σίδηρος, ξύλα, ψάρια, άλλα γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα κ.τ.λ. έκαναν το λιμάνι της Ρίγα και τις εκβολές του ποταμού σπουδαίο εμπορικό κέντρο. Σήμερα το λιμάνι είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένο και τουριστικά με πλήθος κρουαζιερόπλοια και άλλα σκάφη να φτάνουν εκεί.

Κάναμε κι εμείς την κρουαζιέρα μας στα κανάλια του ποταμού που έχουν δημιουργηθεί μέσα στην πόλη Ρίγα, αλλά και στο άνοιγμα, στις εκβολές του ποταμού στη Βαλτική θάλασσα. Η αλήθεια είναι ότι η κρουαζιέρα αυτή υστερεί σε σχέση με άλλες, σε πόλεις όπως η Κοπεγχάγη, η Μπρυζ, το Άμστερνταμ, το Πόρτο, το Στρασβούργο, το Παρίσι κ.α., χωρίς να είναι άσχημα. Περισσότερο πλέεις στα ανοιχτά, τα περισσότερα μνημεία δεν τα βλέπεις από κοντά, αλλά δεν είναι κι άσχημα. Αντίθετα διασκεδαστικά κι ευχάριστα, αν ο καιρός είναι ζεστός. Εντυπωσιακή η βιβλιοθήκη της Ρίγα με τη μοντέρνα αρχιτεκτονική της.

Ποίημα: "Απάντηση στη μαντάμ Μπισκιτερί" το ονόμασα. Γραμμένο το Σεπτέμβριο του 2022

Με μεγάλους αριθμούς η τιμή. Καμιά αμφιβολία.

Πέντε ευρώ. Και τι ευωδία ήταν αυτή!

Με γάντι ένα ένα μόνος έβαζε,

- τακτική της μπισκιτερί -

τα μπισκοτάκια σε σακουλίτσα πλαστική.

Διαφορετικά, όχι πολλά.

Διαφορετική στο τέλος και η τιμή.

Πέντε ευρώ τα εκατό γραμμάρια.

Μα τα γραμμάρια είχαν κρυφτεί

μες των μπισκότων την βουνοκορφή.

Αφαίρεσε το γάντι κι απίθωσε

με την εξήγηση "tres cher"την πλαστική σακούλα

όπου είχε κλείσει την όρεξη να γλυκαθεί

πασπαλισμένη με μια κάποια αμηχανία ή ντροπή.

Σα σχόλασε η κυρία της μπισκιτερί

με την ευωδία του πλούτου στη μορφή

γελούσε ακόμα με τον βλάχο

που μπήκε στο αριστοκρατικό της μαγαζί.

Έκανε κράτει ως το σχόλασμα, την ιστορία

σαν ανέκδοτο στην οικογένεια να διηγηθεί.

Το γάντι - προσφορά του καταστήματος -έπρεπε να πεταχτεί.

Και τα απορριφθέντα αλμυρά λόγω τιμής

γλυκά της μπισκοτάκια με άλλο γάντι

στο διαφορετικό τους το καθένα καλαθάκι να τοποθετηθεί.

Αδειάζοντας την πλαστική σακούλα, ήρθε στα μάτια της

η ασυνήθιστη επιστροφή, ενός μικρού εμπορικού κόλπου

η μη αποδοχή και με θυμό και περιφρόνηση την πέταξε.

Δεν ήθελε τέτοιους πελάτες. Παρά τη γευστική ποιότητα

να αποκαλύπτουν την απάτη της, κρυμμένη επιμελώς

κάτω από μια κορυφή μπισκότων τόσο ευωδιαστή.

Έτσι (τους) δούλευε έως τώρα. Έκρυψε και την περιφρόνηση

μέσα σε μια ιστορία για τους δικούς της διασκεδαστική.

Ματίνα Γκούτζιου

Cat House (Kaku Nams), Το σπίτι του γάτου στη ρίγα της Λετονίας (Ταξίδι στη Λετονία το καλοκαίρι του 2019)

Κάθε σπίτι ή κάθε γωνιά ή κάθε περιοχή στην παλιά πόλη της Ρίγα και μια ιστορία. Το Cat House (Kaku Nams) είναι ένα κτήριο σε στιλ αρ νουβό γνωστό για το χάλκινη γάτα της κωνικής του οροφής και της σχετικής με την τοποθέτηση της εκεί ιστορίας. Ένας πλούσιος έμπορος δεν κατάφερε να εγγραφεί στο Εμπορικό Επιμελητήριο της πόλης, δεν τον έκαναν δεκτό. Τοποθέτησε λοιπόν ως ένδειξη περιφρόνησης μια γάτα στην οροφή του κτιρίου του που βρίσκεται απέναντι από το Επιμελητήριο με τα οπίσθια της στραμμένα προς αυτό.  Όλα τα κτίρια τριγύρω ζηλευτά.

Πλατεία Δημαρχείου στην παλιά πόλη της Ρίγα (Riga Town Hall Square).Ταξίδι στη Λετονία το καλοκαίρι του 2019

Στην πλατεία Δημαρχείου, στην παλιά πόλη της Ρίγα, υπάρχουν πλήθος ιστορικά μνημεία, γλυπτά, μεγάλη άπλα και φυσικά κοντά, καφέ και φαγάδικα για ανάπαυλα, ξεκούραση, μια ανάσα ... πάντα με ωραία θέα τριγύρω. Η πλατεία υπήρχε ήδη από τον 13ο αιώνα ως διοικητικό και οικονομικό κέντρο της πόλης. Εκεί το παλιό δημαρχείο, ο ναός του Αγίου Πέτρου, το σπίτι της Αδελφότητας των Μαυροκέφαλων, τράπεζες κ.α. που στη διάρκεια των χρόνων ανακατασκευάστηκαν αρκετές φορές με προσθήκες και αλλαγές στα αρχικά σχέδια. Η τελευταία αναστήλωση τους έγινε μετά τους βομβαρδισμούς των Γερμανών το 1941, όταν τα περισσότερα ιστορικά κτίρια της πλατείας καταστράφηκαν λιγότερο ή περισσότερο. Κάποια μετατράπηκαν σε ερείπια.

Στην πλατεία αυτή από τα μεσαιωνικά χρόνια έστηναν τους πάγκους τους οι πωλητές - έμποροι, εκεί υπήρχε το ικρίωμα για τις εκτελέσεις των αντιφρονούντων ή κακοποιών, εκεί οι τελετές και τα πανηγύρια. Πανηγύρι από τουρίστες γίνεται και σήμερα στην περιοχή, ωραία είναι και εννοείται ότι αν επισκεφθείς τη Ρίγα, είναι από τα μέρη που θα πας. Την πλατεία κοσμούν επίσης γλυπτά από τη θρησκευτικοπολιτική ζωή της πόλης και της ιστορίας της. Κοντά και ο ποταμός Νταουγκάβα.

Ποίημα εμπνευσμένο από τη μπαλαρίνα (γλυπτό) των κήπων της Όπερας-Μπαλέτου στη Ρίγα της Λετονίας (ταξίδι στη Λετονία το καλοκαίρι του 2019). Γραμμένο το Σεπτέμβριο του 2022.

Ξεπατικώνω, μα δε φτάνει 

Σαν μπαλαρίνα απάνω σε πουέντ ισορροπούσε 

πέντε έξι βήματα με κάθετα τα πέλματα 

μέσα σε ξύλινα τσόκαρα μετακινούσε.

Άλλοτε πάλι καλοκαίρι, καιρού επιτρέποντος,

εξάσκηση σε στατική κάθετη κολύμβηση επιχειρούσε 

μέσα σε σιδερένιο με νερό της αυλής βαρέλι.

Μα και το βιβλίο πενταγράμμου το αποκαλούσε πιάνο 

ελπίζοντας πως το ένα θα φέρει το άλλο, 

δηλαδή μαθήματα για το όργανο αυτό.

Μηδέ καλό κολύμπι, μήδε κλασικό χορό, 

 

μηδέ οργανοπαίχτρια στο πιάνο ...

Στις τάξεις τις μικρές από καλλιτεχνικά καλλιγραφία

και ζωγραφική σε ένα τετράδιο αγαπημένο

μισό με αράδες και μισό κενό 

για να χωρά της φαντασίας τον πολύχρωμο οργασμό.

Αργότερα οικοκυρικά, κάτι μικρά τετράγωνα πλεκτά

που έπλεκε η μαμά.  Από εικαστικά αυτά.

Όσο για τη γυμναστική, ανάταση, πρόταση, έκταση, 

διάσταση, βαθύ κάθισμα επίκυψη ... αυτά.

Την αντικαθιστούσαν με μαθήματα σοφά.

Της έλαχε σε χώρα όμορφη να γεννηθεί

μα τη σοφία είδε μόνο σε βιβλία. Και στα μαθητικά.

Κι αν η αρχή τον άνδρα δείκνυσι, σοφία ανδρών πολιτικών 

για το καλό της κακοπαθημένης της παιδείας 

δεν είδε πουθενά.  Εκεί που έχει ταξιδέψει, ας πούμε βορειοδυτικά,

στα θέματα αυτά τα καταφέρνουν. Ξεπατικώνουμε άσχημα,

μα με πορδές δε βάφονται αυγά. Βρωμάνε φυσικά.

Ματίνα Γκούτζιου

Σουηδικοί στρατώνες και Σουηδική πύλη στη Ρίγα της Λετονίας (Ταξίδι στη Λετονία το καλοκαίρι του 2019)

Πολύ κοντά στον Πύργο της Πυρίτιδας και το Λετονικό Πολεμικό Μουσείο, βρίσκεται ίσως το μακρύτερο σε μήκος κτίσμα της Ευρώπης. Πρόκειται για τους παλιούς σουηδικούς στρατώνες που κάποια στιγμή στέγασαν και τη Σχολή Τεχνών, ενώ σήμερα στους χώρους του λειτουργούν γκαλερί, καταστήματα, εστιατόρια, καφέ κ.α. 

Κοντά στους παλιούς στρατώνες κομμάτι του τείχους της παλιάς πόλης αναστηλωμένο και η Σουηδική Πύλη, η μοναδική που σώζεται από τις οκτώ του αμυντικού τείχους της πόλης του 17ου αιώνα. Μετά την κατασκευή προμαχώνων και τη χρήση νέων όπλων, το παλιό αμυντικό τείχος δεν είχε πια σημασία και επιτράπηκε η κατασκευή κατοικιών, αλλά και η ένωση των στρατώνων και των έξωθεν των τειχών κατοικιών με την παλιά πόλη της Ρίγας.  Απολαυστικά να περπατάς σ' αυτά τα μέρη τη μέρα και τη νύχτα, όταν τα όμορφα μπαράκια με διάφορα μουσικά σχήματα δίνουν άλλο χρώμα και ατμόσφαιρα. 

Το Λετονικό Πολεμικό Μουσείο (Latvijas Kara muzejs), ο Πύργος της Πυρίτιδας, τα εμβλήματα των Λετονικών πόλεων. Ταξίδι στη Λετονία το καλοκαίρι του 2019

Το Πολεμικό Μουσείο ιδρύθηκε το 1916 ως Λετονικό Μουσείο Τυφεκιοφόρων Τάγματος με υλικό από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Πέρασε από διάφορες φάσεις, βομβαρδίστηκε, εκκενώθηκε , μεταφέρθηκαν αλλού τα εκθέματα του, προστέθηκαν κι άλλα από τις επόμενες φάσεις της ιστορίας της Λετονίας και σήμερα λειτουργεί ως Λετονικό Πολεμικό ή Στρατιωτικό Μουσείο, περιλαμβάνοντας εκθέματα και από τους 18ο και 19ο αιώνες, αλλά και ιστορικό υλικό από τη σύγχρονη ιστορία της Λετονίας και της Ρίγα. Βρίσκεται στο παλιό ιστορικό κέντρο της πόλης.

Δίπλα τοίχος κτιρίου με τα οικόσημα - εμβλήματα όλων των Λετονικών πόλεων, όμορφα κτίρια όπως το ξενοδοχείο της φωτογραφίας. Είναι να απορείς πώς τα κατάφεραν σε μας και έχτισαν τόση ασχήμια αρχιτεκτονικά μιλώντας με ανάλογους προϋπολογισμούς. Θα πρέπει να παίζει ρόλο η αξιοκρατία στις θέσεις και στην ανάληψη έργων. Όλοι οι άχρηστοι ... γνωρίζετε.

Το μνημείο της Ελευθερίας στη Ρίγα της Λετονίας ( The Freedom Monument, Brīvības piemineklis) Ταξίδι στη Λετονία το καλοκαίρι του 2019

Το μνημείο της Ελευθερίας στη Ρίγα στήθηκε προς τιμή των στρατιωτών που σκοτώθηκαν στους αγώνες ενάντια στην τσαρική Ρωσία για την ανεξαρτησία της Λετονίας (1918-1920). Τα αποκαλυπτήρια του έγιναν το 1935, έχει ύψος 42 μέτρα, είναι από γρανίτη κ.α. υλικά και υπό τη σκέπη του, ας πούμε, στη μεγάλη άπλα της πλατείας αυτής γίνονται πλήθος επίσημες εκδηλώσεις, τελετές, υπαίθριες εκθέσεις. Στη κορυφή του μνημείου στέκεται η χάλκινη μορφή της Ελευθερίας που κρατά επιχρυσωμένα αστέρια. Τα γλυπτά και ανάγλυφα γύρω και πάνω στη βάση της στήλης απεικονίζουν την ιστορία της Λετονίας. Ψαράδες, τεχνίτες, αγρότες, στρατιώτες, μάχες, θρησκεία προσωποποιήσεις της επιστήμης, του πολιτισμού, όσα μπόρεσαν να αποδοθούν με την τέχνη της γλυπτικής για να αφηγηθούν την ιστορία μιας χώρας, ενός λαού. Δίπλα και παραδίπλα κήποι, κήποι, άλλα μνημεία, γλυπτά, όμορφα κτίρια, λεωφόροι.

Η Ελισάβετ-Λίλιμπετ του οίκου των Ουίνδσορ πέθανε (8/9/2022), η βασίλισσα του οίκου-σπιτιού μας ζει και βασιλεύει. Αρτεμισούλα-Ελισάβετ κράτα γερά.

Ελισάβετ-Αρτεμισούλα και βασιλομήτορα την αποκαλούμε. Της μοιάζει κάπως οπτικά, δηλαδή η real Ελισάβετ πέρασε και δεν ακούμπησε.  Βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου η μακαρίτισσα πια Ελισσάβετ, Βασίλισσα του οίκου - σπιτιού της η μαμά μας από πάντα και ακόμα. Πολλοί φρόντιζαν την Ελισσάβετ, πολλοί φροντίζουμε και τη δικιά μας Βασίλισσα. Πλήρης ημερών η Ελισάβετ έζησε μια παραμυθένια ζωή, μοναδική, για μετρημένους στα δάχτυλα του ενός χεριού και εκπροσωπώντας την τάξη της και το θεσμό της με τις ανάλογες ενέργειες σε βάρος των λαών και αδυνάτων, πάντα κρυμμένες πίσω από αβρότητες, τελετές, φιλανθρωπία, λάμψη, μανδύες και ενδύματα τόσο μοναδικά που μόνο γι' αυτά να μπορείς να κουβεντιάσεις.  Μόλις 93ών η μαμά μας και βασιλομήτωρ έχει ακόμα χρόνια μπροστά της και μπορεί να μην έζησε τη ζωή της σωσία της (έτσι λέμε), αλλά ζει μια μακριά και καλή ζωή με παιδιά, εγγόνια, δισέγγονα και όλους να τρέχουν για χάρη της μόλις βήξει. Κικούκω, Φωφούκω, Τιτούκω κ.α. πολλοί. Βασίλισσα μας, μην επηρεάζεσαι από την τηλεόραση που δεν κλείνει, απλή συνωνυμία, τυχαία ομοιότητα, εσύ έχεις ακόμα. Κράτα γερά! Δες το σαν show να περνάς και την ώρα σου. "Ε, αυτό δεν είναι;" θα πει.  (Φωτογράφηση της βασίλισσας μας : Thomas Nedelkos )

Στιχοπλόκημα που διαβάστηκε στην πρώτη γνωριμία- τραπέζι με τους συμπεθέρους μας τον Οκτώβριο του 2021

Μας έγινε συνήθεια σε γιορτές, συναντήσεις, μαζώξεις αγαπημένων να σκαρώνουμε κάποιοι της οικογένειας στίχους για τις όμορφες στιγμές. Όταν το παιδάκι μου-μας παντρεύτηκε τον αγαπημένο της και γαμπρό μου και παιδί μου πλέον, στο πρώτο τραπέζι γνωριμίας που μας έκαναν με πολλή ζεστασιά και φροντίδα οι αγαπημένοι μας συμπέθεροι, τους έκανα έκπληξη με το στιχοπλόκημα που έγραψα για τη στιγμή. Ή τους άρεσε ή με πέρασαν για σιούρδα. Νομίζω ότι κάτι τέτοια ομορφαίνουν κι άλλο τις στιγμές μας. Ας διασωθεί στη μνήμη, μαζί με τις εικόνες, την όμορφη παρέα και πάνω απ' όλα με τις ευχές μας για τα παιδιά μας. Ευχαί γονέων στηρίζουσι θεμέλια οίκων κ.τ.λ.

Να ζήσετε, παιδιά μας!

Στην υγεία των παιδιών μας!

μα και των συμπέθερων μας!

Όλοι να υγιαίνουμε

και σε χαρές, κι ας είν' και ξαφνικές

να συνδαιτημονεύουμε (ομοτραπεζεύουμε)!

Οι νιόπαντροι να ζήσετε!

Τις πιο όμορφες στιγμές

στο διάβα σας να συναντήσετε!

Θέλει δουλειά η σύζευξη

Είναι σαν μια ανηφόρα

με καλό καιρό, μα και με μπόρα.

Ταξίδι με καλοκαιριά, αλλά και βαρυχειμωνιά.

Αλκηστούλα μου, σα μαμά σου

πρίγκιπα ονειρευόμουνα για την αφεντιά σου.

Και τον βρήκες στον Παρούλη.

Απ' όλη την υδρόγειο, τον βρήκες στην "Υδρόγειο".

Σου προσφέρει, λες, αγάπη, ζεστασιά, σε εκτιμά ...

Ασυννέφιαστα, λες, είναι όλα

και τα όνειρα σας πήραν φόρα.

Με τις χαρές σας θα χαρούμε.

Δίπλα σας πάντα θα σταθούμε.

Γαμπρέ μου και παιδί μου πια, 

σου εμπιστεύομαι το μοσχοκόριτσο μου.

Είσαι καλό παιδί αποφαίνομαι

δεν θα 'χω το μυαλό μου.

Βίον ανθόσπαρτον ευχόμαστε

κι επειδή μέσα στα άνθη

πάντα φυτρώνει και αγκάθι,

δυνατοί πρέπει να είσαστε

κι αγώνα όμορφο να δίνετε.

Η μαμά

Ποίημα εμπνευσμένο από το γλυπτό "Οι μουσικοί της Βρέμης" στη Ρίγα της Λετονίας (Ταξίδι στη Λετονία το καλοκαίρι του 2019). Γραμμένο το Σεπτέμβριο του 2022.

 Συνομιλία "με τους μουσικούς της Βρέμης" στη Ρίγα

Μια φορά κι έναν καιρό 

ας πούμε, ένας παππούς και μια γιαγιά

σε βόλτες χαλαρές νυχτερινές εκδρομικές, 

στη Ρίγα, κατά Λετονία μεριά

με τους μουσικούς της Βρέμης ανταμώσανε,

το γάιδαρο, το σκύλο, το γατί, και το κοκόρι

κι όπως σε ηλικία συνομήλικοι

καθίσανε κοντά να ανταλλάξουν μυστικά

της σοφίας των γηρατειών. Λακωνικά.

Είπαν τα ζώα: "Με τους συντρόφους 

της χρείας, της ομάδας ή της αγάπης 

τα εμπόδια γίνονται βαρκάκια χάρτινα

που ατρόμητα πλέουν στα ανοιχτά".

Είπαν οι άνθρωποι: "Το επιμύθιο σας 

είναι για  τα εγγονάκια, για παιδιά.

Για μας που μας βαραίνουν χρόνια

που από φίλους, συντρόφους, συνανθρώπους και ζωή 

καήκαμε ή προδοθήκαμε ή ναυαγήσαμε 

ακόμα και σε γνώριμα νερά

τα ωραία λόγια σας τα βλέπουμε σαν χάρτινο βαρκάκι

με ένα πανάκι κάποιας ζωοδότριας ελπίδας μοναχά. 

Ματίνα Γκούτζιου

Το παραμύθι: (η πηγή εδώ:https://www.paidika-paramythia.gr/story/106/oi-moysikoi-tis-bremis)

Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν ένας άνθρωπος που είχε ένα γαϊδουράκι πολύ εργατικό, το οποίο για χρόνια ολόκληρα κουβαλούσε βαριά σακιά γεμάτα στάρι στο μύλο χωρίς να διαμαρτύρεται.

Αποχαιρετώντας τις χώρες της Βαλτικής (Ταξίδι σε Λιθουανία, Λετονία, Εσθονία το καλοκαίρι του 2019)

Με τη δύση του ήλιου αποχαιρετήσαμε τις χώρες της Βαλτικής. Κάτι είδαμε, πολλά μας άρεσαν - έτσι γίνεται με τους τουρίστες - σίγουρα δε ζήσαμε την καθημερινότητα τους που απανταχού της γης είναι επαναλαμβανόμενη και επομένως σου στερεί τη χαρά του πρωτόγνωρου, ζηλέψαμε και εδώ τη φροντίδα της πολιτείας για τον πολίτη, αλλά εκ νέου διαπιστώσαμε ότι και η πατρίδα μας είναι ένας φυσικός (και μόνο αυτό) παράδεισος στον οποίο μας αρέσει και μάθαμε να ζούμε.

The House of the Blackheads (Melnga,lvju nams), δηλαδή το Σπίτι της Αδελφότητας των Μαυροκέφαλων ή Μαυροσκέπαστων στη Ρίγα της Λετονίας (ταξίδι στη Λετονία το καλοκαίρι του 2019)

Το σπίτι της Αδελφότητας των Μαυροκέφαλων ή Μαυροσκέπαστων (The House of the Blackheads) βρίσκεται σε μια μεγάλη πλατεία της παλιάς πόλης της Ρίγα, που είναι και πλατεία Δημαρχείου και άλλων μνημείων. Αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι κατασκευή του 1995 - 2000. Χρηματοδοτήθηκε από τράπεζα, αλλά και από τον οβολό απλών πολιτών. Ο καθένας έδωσε από 7 - 11 ευρώ περίπου, συμμετέχοντας στην καμπάνια "I Build the house of the Blackheads" έχοντας συμβολικά τη δυνατότητα να τοποθετήσει από ένα τούβλο κατά τη διάρκεια ανακατασκευής του κτιρίου, βασισμένη στα παλιά σχέδια. 

Το κτίριο που στεγάστηκε η Αδελφότητα από τον 14ο αιώνα, υπέστη πολλές καταστροφές, διορθώθηκε, επεκτάθηκε, διακοσμήθηκε πολλές φορές στο πέρασμα των χρόνων. Βομβαρδίστηκε και μετατράπηκε σε ερείπια από τους Γερμανούς το 1941 και τα ερείπια κατεδαφίστηκαν από τους Σοβιετικούς το 1948. Ακέραια διατηρήθηκαν μόνον τα υπόγεια του κτιρίου. Αυτή πολύ συνοπτικά είναι η ιστορία του κτιρίου. Επιπλέον μπροστά στο κτίριο για πρώτη φορά στη ιστορία της Λετονίας στολίστηκε χριστουγεννιάτικο δέντρο το 1510 και χόρεψαν γύρω απ΄ αυτό.

Όμως ποια ήταν η Αδελφότητα των Μαυροκέφαλων;  Εν τάχει, επίσης: Μια λέσχη, κλαμπ, κλειστή ομάδα, εταιρεία, ένωση, ένα είδος κλειστής στοάς, ντόπιων και αλλοδαπών ανύπαντρων ανδρών, εμπόρων, πλοιοκτητών, χρυσοχόων, μελετητών, δασκάλων, χημικών που δραστηριοποιήθηκε στην περιοχή της Λιβονίας (και στο Ταλίν) από το 14ο αιώνα ως το 1940. Παραμένει ενεργή στο Αμβούργο μέχρι σήμερα. Αρχικά η ένωση ιδρύθηκε ως στρατιωτική οργάνωση για την περιφρούρηση και υπεράσπιση της περιοχής, κατέληξε όμως μια κοινωνική οργάνωση μετά το τέλος του Μεγάλου Βορείου Πολέμου (18ος αι.), ανάμεσα σε Ρώσους και Σουηδούς. Η αδελφότητα κατά καιρούς εκτός από συμμετοχή σε συγκρούσεις με στρατό (ιππικό), παρείχε όπλα της εποχής στην κοινότητα ή τα χρήματα για να κατασκευαστούν. Υπήρχε καταστατικό, είχαν το δικό τους οικόσημο και προστάτης τους ήταν ο Αιγύπτιος Saint Maurice. Οι αμοιβαίες σχέσεις μεταξύ των αδελφών ρυθμίζονταν αυστηρά και κάθε παρέκκλιση από το καθιερωμένο πρότυπο τιμωρούνταν. Τους 18ο και 19ο αιώνες, όταν ο στρατιωτικός τους ρόλος εξασθένησε, η δράση τους έγινε κοινωνική, χρηματοδοτούσαν τελετές, κοινωνικές εκδηλώσεις, το χώρο των εικαστικών τεχνών, τον πολιτισμό. Καταλαβαίνουμε ότι απαρτίζονταν από κοινωνικές ελίτ, οι οποίες μετά την επικράτηση του κουμμουνισμού κατέφυγαν στη Γερμανία. Η αδελφότητα Brotherhood of Blackheads ήταν χωρισμένη σε τοπικές αυτόνομες οργανώσεις που κατείχαν τα λεγόμενα Blackhead Houses σε περισσότερες από 20 πόλεις στην Εσθονία και τη Λετονία, Σήμερα το House of the Blackheads στη Ρίγα είναι μουσείο, επιπλέον φιλοξενεί σημαντικές εκδηλώσεις.

Η Εθνική όπερα και Μπαλέτο της Λετονίας (The Latvian National Opera and Ballet). Ταξίδι στη Λετονία το καλοκαίρι του 2019

Η όπερα της Λετονίας παρουσιάζει πλήθος παραστάσεων όπερας και μπαλέτου κάθε χρόνο. Εμείς εξωτερικά μόνο την είδαμε και φωτογραφίσαμε το κτίριο, θαυμάσαμε και τον περιβάλλοντα χώρο, άπλα μεγάλη με κήπους ζηλευτούς, κανάλια, γλυπτά, μια ομορφιά!

Παρακολουθώντας προχθές τον Παναγιώτη Δημόπουλο στη Σοπενιάδα του, σκέφτηκα ότι ένας τέτοιος χώρος θα του άξιζε να δημιουργεί και σε αρκετούς από μας να τον χαιρόμαστε. Όνειρα είναι αυτά, στην πραγματικότητα δεν υπάρχει περίπτωση εις τους αιώνας των αιώνων. Εξάλλου η κουλτούρα τους είναι τελείως διαφορετική. Εδώ εθνική μας μουσική έγιναν τα σκυλάδικα. Τριάντα περίπου άτομα στον Π.Δ. στις 4 Σεπτεμβρίου 2022, εκατοντάδες στον ΛεΠα, Κουρκούλη στα κακόηχα πανηγύρια των πολιτιστικών συλλόγων. Πρόκειται για κακοποιητές της λαϊκής και δημοτικής μας μουσικής.

Αρ Νουβό (art nouveau) κτίρια στη Ρίγα της Λετονίας (ταξίδι στη Λετονία το καλοκαίρι του 2019)

Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορώ να αναγνωρίσω εύκολα τον αρχιτεκτονικό ρυθμό ενός κτιρίου, μπερδεύομαι ανάμεσα στο ροκοκό, το μπαρόκ, το αρ νουβό (art nouveau). Στη Ρίγα της Λετονίας κατασκευάστηκαν πολλά κτίρια σε ρυθμό αρ νουβό ή μετέτρεψαν τις προσόψεις παλιότερων κτιρίων ακολουθώντας το ρυθμό αυτό. Υπάρχουν ολόκληρες ωραιότατες συνοικίες με τέτοια κτίρια που κυρίως κατασκευάστηκαν στις αρχές του 20ου αιώνα. Νεότερος ρυθμός, λοιπόν, αυτός, αλλά έντονα διακοσμητικός στην πρόσοψη των κτιρίων, με μοτίβα όπως μορφές ζώων, ανθρωπόμορφων στοιχείων, φυτών κ.α. που ενσωματώνονται ως αρχιτεκτονικά μέλη. Συμπληρωματικά στη διακόσμηση χρησιμοποιείται το γυαλί, τα κεραμικά, ο σίδηρος.

Η Ρίγα ως εμπορικό κέντρο της Ρωσικής αυτοκρατορίας και αργότερα της Σοβιετικής Ένωσης γνώρισε ανάπτυξη, οπότε αναλόγως κατασκευάστηκαν εντυπωσιακά κτίρια από Λετονούς και άλλους αρχιτέκτονες σύμφωνα με τα ρεύματα και τις μόδες που φοριούνταν στις αρχιτεκτονικές κατασκευές.

Η πόλη αυτή έχει τα περισσότερα Art Nouveau κτίρια (διάβασα κάπου, δε γνωρίζω αν ισχύει). Στην οδό Alberta – όπου βρίσκεται και το μουσείο Art Nouveau – υπάρχουν υπέροχα διακοσμημένα σπίτια σε design του Mikhail Eisenstein, σα να λέμε του Gaudi της Ρίγα (ο γιος του, Sergei Eisenstein, υπήρξε ο διάσημος Σοβιετικός σκηνοθέτης που, μεταξύ άλλων, σκηνοθέτησε το Θωρηκτό Ποτέμκιν). Η πιο διάσημη πρόσοψη της πόλης βρίσκεται σε ένα κτίριο που σχεδίασε ο αρχιτέκτονας Konstantins Peksens και όπου κάθε παράθυρο είναι ένα διαφορετικό έργο τέχνης. Το γλυπτό μίας γυναίκας που διακοσμεί την πρόσοψη έχει ανακηρυχθεί “Miss Ρίγα” από τους ντόπιους. (Δεν είναι όλες οι φωτό από την οδό Αλμπέρτα)

Ευχάριστες οι βόλτες στις συνοικίες μ' αυτά τα κτίρια κοσμήματα της πόλης τους. Πολύ ομορφιά κι εδώ. Σε μας οι άχρηστοι, γνωρίζετε ...

Ποίημα: "Σε μπιστρό στη Ρίγα " (Ποίημα γραμμένο στις 4 Σεπτεμβρίου 2022, εμπνευσμένο από τις στιγμές μας)

Σε ένα μπιστρό της Ρίγας, 

κατά Λετονία μεριά

πίνοντας μπίρες 

απολαμβάναμε στιγμές

νιώθοντας ευτυχία

 ανόθευτη χαρά.

Αν για υφάδι επρόκειτο

δεν θα 'βρισκες 

ούτε μία στραβοσαϊτιά.

Ακόμα κι η γιαγιά 

που χόρευε ροκιά

- ενθύμιο της νιότης της -

φορώντας στρας κι άλλα φλουριά

σα μάθημα ιλαρότητας μου φάνηκε

μπορεί και καταστάλαγμα 

γεροντικής σοφίας

ή κάποιας σωτήριας ανοίας:

Πριν αποχαιρετήσεις 

τον υποκριτή ψεύτη ντουνιά οριστικά.

δε χρειάζονται σοβαροφάνειες

τουλάχιστον χιλιόμετρα μακριά.

Ήμαρτον. Την άλλη φορά

Ματίνα Γκούτζιου

Ποίημα: " Κρυφές επιθυμίες" (γραμμένο στις 3 Σεπτεμβρίου του 2022)

Δε θα ντραπώ, θα το πω, ας μην υποκριθώ

Γκραν αριστοκρατία επιθυμώ να ήμουν και εγώ.

Να μου σερβίρουν στο γραφείο πρωινό

με κήπους, δάση ολόγυρα και κάτι σε νερό

πάντα με υπηρετικό προσωπικό, αμίλητο και σοβαρό.

Μη με παρεξηγήσετε, υπάρχει σημαντικός λόγος γι' αυτό,

είναι για κάποιας συγγραφικής έμπνευσης το καλό.

Αχ ναι, μου φεύγουν οι ιδέες καθώς πασχίζω με νοικοκυριό.

Un roman d' amour, επιθυμώ να γράψω και εγώ

Ακόμα και για στίχους ημερολογίου, θα με διευκόλυνε αυτό.

'Η μήπως, ας πούμε, ο Παπαδιαμάντης έγραψε χωρίς το πλαίσιο αυτό;

Ματίνα Γκούτζιου

Turaidas castle (Κάστρο Τουράιντα) στη Λετονία. Ταξίδι στη Λετονία το καλοκαίρι του 2019

 Το κάστρο Τουράιντα στη Σιγκούλντα της Λετονίας ανακατασκευάστηκε εκ του μηδενός σύμφωνα με σωζόμενα σχέδια και πηγές. Υπήρξε τόπος διαμονής αρχιεπισκόπων της περιοχής στα μεσαιωνικά χρόνια, η κατασκευή του ξεκίνησε το 13ο αιώνα από τον αρχιεπίσκοπο της Λετονίας, αντικαθιστώντας ξύλινο κάστρο. Bρίσκεται μέσα σε ένα καταπράσινο δάσος, σε κάποιο ύψωμα και σήμερα ανακατασκευασμένο, καλοσυντηρημένο, με καλαίσθητα και ενδιαφέροντα μουσεία στο εσωτερικό του είναι ένας πολύ όμορφος τουριστικός προορισμός για ντόπιους και ξένους. Η περιοχή θεωρείται η Ελβετία της Λετονίας και πολλοί, ιδιαίτερα οι πιο ηλικιωμένοι, παραθερίζουν εκεί. Όμορφα όλα, πράσινο, δάση, λίμνες, πεντακάθαρα, ησυχία ... και αξιοθαύμαστη η αναστήλωση και εκμετάλλευση των αρχαιοτήτων τους. Κάθε μύθος κι ένα μουσείο ή ένα έργο τέχνης. Ζηλεύουμε και θυμώνουμε με τους άχρηστους που έχουμε στη χώρα μας από πάντα και εις τους αιώνας των αιώνων. Σιγουράκι.