"Τι εστί γάμος" (Κοζανίτικα μπέντια)

Άλλη μια ιστορία από το βιβλίο του Νάση Αλευρά " μ' είπιν η μάνα μ' " (έκδοση 1964). "Μπέντια" με σκωπτική διάθεση για το γάμο, αλλά και για το πολιτικό "μέσον", τις τακτικές των βουλευτών, καθώς και τον τρόπο επάνδρωσης του δημοσίου.

Χάλιβαν γραμματ'κοί για του ληξιαρχείου. Μαζώθκαν πουλλά πιδιά για να δώσ'ν ιξιτάσεις. Κουντά σι τούτνους πήγαν να γράψ'ν κι ου Πήλιους τ'ς Μπούντιους, ου Ντιόντιους τ'ς Βακής κι ου μίξαρ'ς ου Κουκόλ'ς τ'ς Φλήκους.

Ιέκατσαν ουόλ στα θρανία κι στρώθκαν για του γράψιμου. Κι για να τ'ς δουκιμάσ'ν οι τρανοί, αν ιέκαμναν για του ληξιαρχείου, τ'ς ιέβαλαν να γράψ'ν ιένα ψίχα δύσκουλου αρώτημα: "Τι εστί γάμος;"

-Ω, ρα! λιέει ου Πήλιους στ'ς άλλνους. Τι τ'ς είρθιν να μας αρουτήσ'ν για τα τέτχια, τώρα απ' δεν ιέχουμι τουν κιρό μας για παντρά;

-Κουντίλιαζι, τουν απουκρένιτι ου μίξαρς, κι άχνα μην βγάν'ς!...

Ιέγραψιν ου Πήλιους:

"Γάμους ιστί να βάν'ς ακάλιαστουν κιχαγιάν στ' σακκούλα σ' κι να ακούς κι λόϊα απού παν'."

Ιέγραψιν ου Ντιόντιους:

"Γάμους ιστί: σιούκου ισύ, να κάτσου ιγώ. Σώπα ισύ, να πω ιγώ. Κι κουβάλνα ισύ, να ντιρλικώνου ιγώ!".

Ιέγραψιν κι ου μίξαρ'ς ου Κουκόλ'ς:

"Γάμους ιστί: ιένα τρανό σακί γιουμάτου μι χέλια κι μι ουχιές. Ανοίγ'ς του σακκί ρουκών'ς του χέρσ' μέσα κι ουό, τ' γραπατσώσ'. Αν τσακώσ' κάνα χέλ', σώθκις! Μ' αν αδράξ' καμιάν ουχιά, ποιός σι γλυτών';".

Ιέδουκαν τ'ς ακόλλις σ'ν ιπιτρουπή κι' ακαρτιρούσαν τ' απουτιλιέσματα.

Τα διάβασαν ουόλα ιτούτα οι τρανοί κι πουλύ τ'ς άρισαν. Κι είπαν. Καλά τα νάταν, να τ'ς ιέπερνάμι κιά τ'ς τρεις. Αμ' ιένας γραμματ'κός μούνκι μας χράζιτι. Τι τα γέν';

Του μιλιέτ'σαν κάνα τσιρέκ' κι του βρήκαν. Δεν τα πάρουμι καν καέναν. Τα τ΄ς κάμουμι πέρα αφνούς κι τα πάρουμι ικείνουν απ' μας είρθιν μι ραβασάκ' απ' τουν βουλιφτή. Κι τα πιδιά τα ιφχαριστηθούν κι ου βουλιφτής  τα χαρεί, απ' τουν ιέκαμάμι του χατήρ'...

Σας μπιέντσα, μάτια μ', να μην αβασκαθήτι!...

ΓΛΩΣΣΑΡΙ (για πρωτευουσιάνους και νέους)

Χάλιβαν = ήθελαν, χρειάζονταν

μίξαρ'ς = αυτός που του τρέχουν οι μύξες, αλλά και ο μικρός σε ηλικία

ψίχα = λίγο

δεν ιέχουμι τουν κιρό μας για παντρά = δεν είμαστε σε ηλικία γάμου ή δεν είμαστε έτοιμοι για γάμο λόγω έλλειψης χρημάτων, προίκας, ρούχων, σπιτιού κλπ.

Κουντίλιαζι = γράφε με το κοντύλι

κι άχνα μην βγάν'ς = μη βγάζεις άχνα, μη μιλάς

να βάν'ς ακάλιαστουν κιχαγιάν = να βάζεις ακάλεστο αρχηγό

να ντιρλικώνου = να περιδρομιάζω, να τρώω πολύ

ρουκών'ς = χώνεις, βάζεις

κι ουό, τ' γραπατσώσ' = κι ό,τι αρπάξει

μούνκι = μόνον

Του μιλιέτ'σαν κάνα τσιρέκ' = το μελέτησαν κανένα τέταρτο

καν καέναν = κανέναν απολύτως

Σας μπιέντσα = ; ( ίσως από το μπέντι; Σας είπα μπέντια, δηλ.σατιρικές ιστορίες);

Από  Ματίνα Γκούτζιου

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οποιαδήποτε προσθήκη ή διόρθωση είναι καλοδεχούμενη και πολύτιμη.