Η συνοικία της Χανσεατικής Ένωσης στο Μπέργκεν (ταξίδι στη Νορβηγία το καλοκαίρι του 2018)

" Το πράσινο λιβάδι ανάμεσα στα βουνά", που πάει να πει Μπέργκεν, ιδρύθηκε τον 11ο αι., ήταν κάποτε πρωτεύουσα της Νορβηγίας και ένας από τους εμπορικούς σταθμούς της Χανσεατικής Ένωσης, μιας συντεχνίας Γερμανών εμπόρων που κυριάρχησε στο θαλάσσιο εμπόριο στη Βαλτική και στην Βόρεια θάλασσα για τρεις αιώνες από τα τέλη του 12ου αιώνα και εξής. Οι Χανσεατικές πόλεις είχαν το δικό τους νομικό σύστημα και διατηρούσαν τους δικούς τους στρατούς για αμοιβαία προστασία και βοήθεια. Παρ 'όλα αυτά η ένωση δεν αποτελούσε κράτος, ούτε μπορούσε να ονομαστεί συνομοσπονδία πόλεων-κρατών. Μόνο ένας πολύ μικρός αριθμός πόλεων της ένωσης απολάμβανε αυτονομία και ελευθερίες συγκρίσιμες με εκείνες μιας ελεύθερης αυτόνομης πόλης της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το Μπέργκεν υπήρξε κέντρο εμπορίας κυρίως αποξηραμένου μπακαλιάρου και οι Γερμανοί έμποροι είχαν στην πόλη τη δικιά τους συνοικία - πόλη που σώζεται μέχρι σήμερα, δηλαδή η πιστή ανακατασκευή της κατά καιρούς, αφού κάποιες φορές πυρκαγιές έκαψαν τα ξύλινα σπίτια και καταστήματα της Ένωσης. Μνημεία του παρελθόντος της πόλης, ιστορικά, γραφικά, χρωματιστά, ενδιαφέροντα, μια μικρή πόλη του παρελθόντος, ζωντανή με πλήθος τουρίστες να περιδιαβαίνουν τα στενά της δρομάκια. Στο κεντρικό λιμάνι η συνοικία εκεί όπου κάποτε αγκυροβολούσαν τα πλοία που έφταναν από το βορρά της Νορβηγίας φορτωμένα μπακαλιάρο ή σάλπαραν για τα δύσκολα ταξίδια τους σε άγριες θάλασσες.

Ποιηματάκι ολίγον παιδικό, μα για ενήλικες θαρρώ, για τρολ και τρολάρισμα (γραμμένο στις 21/8/2022 και εμπνευσμένο από το ταξίδι στη Νορβηγία το καλοκαίρι του2018))

Λαμπερός ήλιος

πετρωμένα τρολ

Μεταλλάχτηκαν

σε ατραξιόν.

Σε έρεβος καθολικό

στου Άδη το χωριό

έχετε εικόνες, δεν μπορεί;

Θα μας τρυπάνε με σουβλί.

Αν έχετε έλλογο ειρμό

Απαντήστε στο ερώτημα αυτό:

Να ζεις ή να ζεις σαν να μη ζεις;

Τρολ, τρολ, τρολ ...

να σε τρολάρουνε τα τρολ;

Ή να τρολάρεις τη ζωή

που είναι τόσο δα μικρή;

Στου Floyen τα υψώματα

Αεράκι δροσερό

καθαρίζει το μυαλό

κι όλοι ξορκίζουν το κακό.

Τρολ, τρολ, τρολ ...

τη μύτη σου ζουλώ

το αυτί σου το τραβώ

τα πόδια σου πατώ

Τρολ, τρολ, τρολ ...

Από το Floyen

ή απ' τον Άι-Λιά

με τα μπιστιροτρόλ

ψηφίζω  δαγκωτό 

το φως το λαμπερό

και τα οπίσθια σου γυρνώ.

Ματίνα Γκούτζιου

"Μίλα μου, ναι, μίλα μου ..." (ποίημα γραμμένο στις 22/8/2022)

"Μίλα μου, ναι, μίλα μου ..." και της μιλούσε

μελωμένα, όλα γλυκά, τρυφερά, εφηβικά.

Σπάνια από κοντά, συχνά τηλεφωνικά

στα χρόνια των θηλέων και αρρένων τα μαθητικά.

Της τηλεδιάβαζε ποιήματα σε ακουστικά

παλιάς του ΟΤΕ εκρού με στρογγυλό καντράν τηλεφωνίας

ή της τα έδινε γραμμένα σε χαρτιά.

Στο ακουστικό επίσης, στο πιάνο ή στην κιθάρα 

τραγούδια έπαιζε με συναισθήματα ρομαντικά.

Χόρευαν οι νότες αιωρούμενες στης αγάπης τη χαρά,

ντύνονταν κόκκινους μανδύες του ΟΤΕ οι αρτηρίες

και τους γονείς, που όλα τα μυρίζονται, τους τσάκωναν οι υστερίες.

Θα σε σφάξω στον κατώφυλλο κ.τ.λ., όλα για τα κορίτσια φυσικά.   

Στο μπάσο της κιθάρας του και στο μικρόφωνο ως φωνή

"Μίλα μου, ναι, μίλα μου ..." σε συναυλία σχολική τραγουδούσε

και μέσα σ' ένα πλήθος νεαρών παιδιών

εκείνη ένιωθε της όμορφης καρδιάς του η εκλεκτή.

Μόλις εχθές του" μίλα μου" ο στιχουργός-συνθέτης έφυγε από τη ζωή (πόσο σημαντικός δεν με απασχολεί)

το ίδιο, χρόνια πολλά πριν κι εκείνη η αγάπη η τρυφερή.

Μα είναι η μνήμη ένα κουτί αναμνήσεων σε ερμάριο ξεχασμένο

που όταν ανοίγει με κάποια αφορμή ξεχύνεται - επί του προκειμένου - του τραγουδιού αυτού η μουσική 

και μιας παλιάς αγάπης οι ήχοι, οι ψίθυροι, κομμάτι της ψυχής, της νιότης γιασεμί.

"Μίλα μου, ναι μίλα μου..." για κάθε αγάπη που είναι όμορφη πολύ.

Ματίνα Γκούτζιου

To Floyen, ένα από τα βουνά του Μπέργκεν στη Ν.Δ. Νορβηγία και ποιηματάκι (ταξίδι στη Νορβηγία, Ιούνιος του 2018)

Στο Floyen, 320 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, ανεβήκαμε με το Floibanen, ένα ηλεκτρικό τρενάκι πλαγιάς. Όλοι οι επισκέπτες - τουρίστες ανεβαίνουν σ΄ αυτό το βουνό για τη θέα της χερσονήσου του Μπέργκεν από ψηλά. Είχε αρκετό αέρα στο βουνό, λίγη ψυχρούλα, όμως Ιούνιο μήνα η ψύχρα και η υγρασία του Μπέργκεν είναι ανεκτές. Λειτουργεί στο βουνό εστιατόριο, υπάρχουν πολλά μονοπάτια πεζοπορίας, τρολ σε παρακολουθούν στις βολτίτσες σου και σκανταλιάρικα τα ίδια, απολαμβάνουν την παιχνιδιάρικη διάθεση των τουριστών. Στα ταξίδια και οι ηλικιωμένοι ξαναγίνονται παιδιά. Γνωστό. Επτά ή εννέα βουνά περιβάλλουν την πόλη Μπέργκεν.

Ποίημα εμπνευσμένο από τις δικές μας στιγμές, το πολυτιμότερο. "Στην ψαραγορά του Μπέργκεν" (γραμμένο στις 19/8/2022)

Ψιλοέβρεχε στο Μπέργκεν

Ψιλοκαλόκαιρο, τον Ιούνιο

Ψιλοκουραστήκαμε ψιλοαπόγευμα

Ψιλοπεινάσαμε για ψιλό, για την ακρίβεια φθηνό, ψαράκι.

Ψιλοκλεφτά τις τιμές κοιτούσαμε

σε ψιλοεστιατόριο, μια τέντα, καθίσαμε

ψιλοτσιμπήσαμε , δεν ψιλοήπιαμε,

αν και το ψιλοθέλαμε,

μα ψιλοείχαμε υπόλοιπα ξενάγησης

χρειαζόμσταν τις τελευταίες της μέρας ψιλοδυνάμεις

Τρώγοντας ψιλοκουβεντιάζαμε,

ψιλογελούσαμε με αστεία.

Ήπιαμε τα καφεδάκια μας, ψιλοξεκουραστήκαμε

και συνεχίσαμε τις διαδρομές στο ταξιδάκι μας.

Με τόσα ψιλά εφόδια

απέκτησε η χαρά βαρύτητα.

Ματίνα Γκούτζιου

Οι ψαραγορές του Μπέργκεν στη Ν.Δ. Νορβηγία και ποίημα εμπνευσμένο από τις στιγμές μας (ταξίδι στη Νορβηγία, καλοκαίρι 2018)

 

Δυο ψαραγορές είδαμε και επισκεφτήκαμε στη διάρκεια της παραμονής μας στην κουκλίστικη αυτή πόλη - λιμάνι σε μια από τις νοτιοδυτικές χερσονήσους της Νορβηγίας. Και οι δύο βρίσκονται στο κεντρικό λιμάνι φιόρδ ή βαθύ κόλπο της πόλης. Σίγουρα υπάρχουν κι άλλες, το ψάρι εδώ αφθονεί. Γύρω από αυτό το λιμάνι σε πεδιάδα, αλλά και στα πολλά βουνά που το περικλείουν αναπτύσσεται ο αστικός ιστός του Μπέργκεν. Η κλειστή ψαραγορά είναι πιο πλούσια σε είδη ψαριών για πώληση ή και φαγητό, αφού στο χώρο υπάρχουν και μικρά εστιατόρια - ψαράδικα για φρέσκα, της ώρας εδέσματα. Καθώς είναι σπάνιο να μην βρέχει στην πόλη είναι προτιμότερη. Στη μικρή αγορά, σε σκηνές και τέντες υπάρχουν κιόσκια για ψαράκι, αλλά και κιόσκια με άλλα τοπικά προϊόντα ή αναμνηστικά. Αγαπώ τις αγορές του κόσμου για τα εδώδιμα είδη, τα χρώματα, τις μυρωδιές τους. Σε μια τέτοια σκηνή της υπαίθριας αγοράς τσιμπήσαμε κι εμείς ψαράκι και ήπιαμε τα καφεδάκια μας. Ευχάριστες μνήμες, ωραίο φαγητάκι, μικρή ανάπαυλα και ξανά χιλιόμετρα, ταξίδι, εικόνες του κόσμου, να γεμίζουν τόσο από ομορφιά οι στιγμές που να σε απογειώνουν σαν ένα μπαλόνι ψηλά στον ουρανό.

"Υπνάκος", πoίημα γραμμένο στις 17 Αυγούστου 2022. Ο πίνακας "Siesta" του Orazio Orazi (Camerino 1848 - 1912) είναι η αφορμή

 

Ανάπαυλα για λίγο μόνο, μια σταλιά.

Μα τ' αεράκι χάιδευε γλυκά

χουρχούριζε το γατί στην αγκαλιά

κελάηδαγαν πουλάκια σ' άλλη πράσινη φωλιά

ήρθε ο Ύπνος και της φίλησε τα βλέφαρα απαλά

χάθηκε σ' ένα ονειροσύννεφο ψηλά.

Σαν το αυτί της να άκουσε πατήματα βαμβακωτά

Σαν να τον είδε τρυφερά να την κοιτά

Σαν να της σκέπασε τα πόδια για ζεστασιά

Σαν να μην έφαγε, περίμενε υπομονετικά

Σαν να 'ταν η ζωή τους της αγάπης καταφυγιά.

Ματίνα Γκούτζιου

Η μαμά τραγουδάει το αηδονάκι. (18 Αυγούστου 2022)

 Είπαμε ότι η μαμά μου θυμάται καλά, ακόμα και σήμερα στα 93 της χρόνια, κάποια από τα τραγούδια που μας έλεγε στα μικράτα μας. Το δεύτερο, μετά "Το Πατρικό Σπίτι" του Ιωάννη Πολέμη, είναι το Αηδονάκι. Το θυμάσαι, μαμά; Τον τίτλο δεν τον θυμόταν, αλλά μόλις της έδωσα το τέμπο, πήρε φόρα, αμέσως λέμε. Περίμενε λίγο, μαμά, να ανοίξω την κάμερα του κινητού, περίμενε. Το είπε, χωρίς να της θυμίσω ούτε ένα στίχο, με χαρά μεγάλη. Λίγη ώρα αργότερα που της πήγα το φαγητό, δεν πρόλαβα να μπω από την πόρτα και άρχισε να μου απαγγέλει: "Εις το βουνό ψηλά εκεί, είναι εκκλησιά ερημική, το σήμαντρο της, δε χτυπά, δεν έχει ψάλτη, ουδέ παπά."  Άλλη φορά αυτό, μαμά, τώρα είναι ώρα φαγητού, κάνε λίγο κράτει. 

Μέσα στὸ δάσος περπατῶ

κι ἀκούω τὰ πουλάκια.

Κάθε κλωνὶ

καὶ μιὰ φωνή,

σὲ κάθε δένδρο μουσικὴ

χαρὲς καὶ τραγουδάκια.

Μὰ ἐκεῖ ποὺ ἄλλα τραγουδοῦν

κι ἄλλα κρατοῦν τὸ ἴσο,

ἕνα πουλί,

μικρὸ λαλεῖ

σὰ νὰ τοὺς λέει: «Σωπᾶστε σεῖς!

Ἐγὼ θὰ τραγουδήσω!»

Σωπάσαν ὅλα... Τὸ μικρὸ

πουλὶ τ᾿ ἀποστομώνει.

Εἶχαν λαλιὰ

τ᾿ ἄλλα πουλιά,

μὰ ἕνα ἦταν μοναχὸ

ἀπ᾿ ὅλα τους τ᾿ ἀηδόνι.

Εθνικό Θέατρο του Μπέργεν και Ερρίκος Ίψεν (ταξίδι στη Νορβηγία, καλοκαίρι του 2018)

Το να αποζητάς την ευτυχία σ’ αυτήν τη ζωή, είναι η πραγματική έννοια της ανταρσίας. (Ίψεν)

Ογκόλιθο του πνεύματος θεωρούν οι Νορβηγοί τον Ερρίκο Ίψεν (Henrik Ibsen 1828-1906) και ως τέτοιο τον αναπαριστούν στο γλυπτό που κοσμεί, μεταξύ άλλων, τους κήπους γύρω από το Εθνικό Θέατρο του Μπέργκεν, όπου ο σπουδαίος δραματουργός δούλεψε ως καλλιτεχνικός διευθυντής, θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης, ηθοποιός για κάποια χρόνια. Θεωρείται ο πιο πολυπαιγμένος θεατρικός συγγραφέας στον κόσμο μετά τον Σαίξπηρ. Στα έργα του ανασήκωνε το μακρύ φουστάνι και τις μάσκες της υποκρισίας, εξέταζε τις πραγματικότητες που κρύβονταν κάτω από την επιφάνεια, αποκαλύπτοντας πολλά που ήταν ενοχλητικά για αρκετούς από τους συγχρόνους του. Είχε κριτική ματιά και διερευνούσε ελεύθερα τις συνθήκες της ζωής και τα ζητήματα ηθικής.

Ποίημα που ονόμασα "Βιτρό σε δυτικό ναό" γραμμένο στις 17 Αυγούστου 2022. Εμπνευσμένο από τον πίνακα του Τάκη Χάτσιου, Έργο αρ. 376 (2021).

 

Υπό την σκέπη φωτοδόχου βιτρό ρόδακα και παραθύρων 

σε δυτικούς ναούς με οξυκόρυφες αψίδες μετά σταυροθολίων

σε μέγεθος και πλούτο περιδεών και μεγαλοπρεπών

πολλές φορές με κάμερες στηθήκαμε κάπως ανασφαλείς

ότι μπροστά σε ιερά, σε όργανα εκκλησιαστικά,

σε αγιασμένα λείψανα κι αγιασμένα πολεμοχαρή σπαθιά,

σε κάποιο ξύλο απ' τα άμετρα ενός μαρτυρικού Γολγοθά,

σε εσθήτες, δόντια, κνήμες, δάχτυλα, τραπεζομάντηλα...όλα ιερά.

Λίγες φορές σε κάποιο στασίδι ξαποστάσαμε 

κι είχαμε πάντα τη λεπτότητα στη συμπεριφορά

αθόρυβα ωσάν αερικά ή σαν σκιές αγίων 

να κυκλοφορούμε σε κλίτη, κρύπτες, τάφους, παρεκκλήσια 

βλέποντας πρόσωπα γονατιστά να έχουν εκδυθεί τα εγκόσμια

και να προσεύχονται προσηλωμένα ντυμένα την ταπείνωση. Σκυφτά.

Θερμά να ικετεύουνε για κάποιο πρόσωπο ή δίκαιο πόθο 

ή να γλιτώσουν απ' τον πόνο που τους τρώει τα σωθικά.

Άλλους σε εξομολογητήρια ή να ανάβουνε μικρά συμμετρικά κεριά.

Είναι το μέγεθος μεγάλο,  όλα χωράνε στων ναών την αγκαλιά 

έως των τουριστών τα ενσταντανέ και περιηγητικά.

Κι αυτό το φως που εισχωρεί επιβλητικά και αισθητικά μυστηριακά

μέσα απ' των  περίτεχνων βιτρό την ομορφιά 

σου ψιθυρίζει πως όλοι οι θνητοί αξίζουμε ένα θαύμα,

αθανασία να μην είναι μοναχά. 

Πιστέψτε λένε όλα των ναών τα υλικά

και ανατείνατε τας χείρας σας ψηλά.

Υπό την σκέπη φωτοδόχου ρόδακα στη δυτική πλευρά ναού, σε κράτη δυτικά 

το μόνο θαύμα που σε με ως περιηγήτρια σαρκώθηκε αληθινά,

η εικόνα εκείνου σε μια δέσμη μπλε φωτός να με γλυκοκοιτά

όμοιος με άγγελο στην κοψιά

σαν σε εικονίτσα παιδική που μοίραζαν στα κατηχητικά

και τόσο στην καρδιά μου τότες μίλαγε που μέσα σε βιβλία

ή πορτοφόλια εφύλαγα προσεκτικά.

Τώρα τον άγγελο μου τον φυλάω στην καρδιά

κι είν΄τα φτερά του το λιμάνι για κάθε της ζωής κακοτοπιά.

Ματίνα Γκούτζιου

Ποίημα 1ο εμπνευσμένο από τον πίνακα του Τάκη Χάτσιου και τα βάσανα μου : Βουνά ( γραμμένο στις 15/8/2022)

 

https://takis-chatsios.wixsite.com/arts/2018?pgid=jzcs396y-de4783fa-bbaa-4eb2-a2ef-a311e9e9dce0

Να ανεβαίνω κάθε μέρα σε βουνών κορφές  να εξιλεωθώ

για την αναμάρτητη ζωή μου να τιμωρηθώ.

Σε αναβάσεις δύσκολες, κοπιαστικές

την ομορφιά των άγριων βουνών δεν θα κοιτώ.

Μελανοστρώματα νεφών με ιδρώτα και δάκρυα θα δημιουργώ

για να κρυφτώ, σχεδόν να εξαφανιστώ.

Και σαν σε κορυφές κι απότομες πλαγιές

με όλα πλην του ανθρώπου τα πλάσματα βρεθώ

Τότε θα βγάλω τέτοιο ουρλιαχτό

βαθύ, τραχύ, άγριο, σε διάρκεια αχρονικό

που η αντάρα μ'  κάπως θα κοπάσει στο βουνό,

μα  στις πεδιάδες και στις πόλεις θα ακουστεί

σαν ένα γάργαρο γελάκι, εντελώς χαριτωμένο και γλυκό.

Ματίνα Γκούτζιου

Ανάκτορο Τσβίνγκερ (Zwinger). Ταξίδι στη Δρέσδη τον Ιούνιο του 2022

Ανάκτορο σε μπαρόκ ρυθμό που η κατασκευή του ξεκίνησε τον 18ο αι. (περίπου 1710-1728). Αργότερα, τον 19ο αι. στο ανάκτορο προστέθηκαν νεοκλασικές κατασκευές και δίπλα σ' αυτό χτίστηκε και η όπερα της Δρέσδης. Καταστράφηκε σχεδόν ολοκληρωτικά κατά τη διάρκεια των σφοδρών συμμαχικών βομβαρδισμών το 1945 (δεν κάνουν τέτοια μόνον οι άγριοι Ταλιμπάν), αλλά αναστηλώθηκε πλήρως στην παλιά του μορφή μετά τον πόλεμο. Οι εργασίες συντήρησης ή εξωραϊσμού του όμορφου μνημείου δε σταματoύν. Έτσι γίνεται σ΄ αυτές τις χώρες, αγαπούν και σέβονται τα μνημεία τους στην πράξη. Φέτος που το επισκεφτήκαμε γίνονταν εργασίες στον τεράστιο εσωτερικό αύλειο χώρο του ανακτόρου, καθώς και συντήρηση σε κάποια τμήματα. Εντυπωσιακό για το μέγεθος του και τα πολλά διακοσμητικά του στοιχεία, κάπως χοντροκομμένα ορισμένα, για το δικό μου γούστο, αλλά ωραίο. Σε κάποιες πτέρυγες λειτουργούν μουσεία, πινακοθήκη, μουσείο γλυπτικής, ενδιαφέροντα όλα. Κατά καιρούς φιλοξενούνται στους χώρους του εκθέσεις διαφόρων ειδών τέχνης.  Η είσοδος στο χώρο ελεύθερη, στα μουσεία πληρώνεις μικρό αντίτιμο. Σε άλλη πτέρυγα λειτουργεί καλαίσθητο καφέ για ανάπαυλα, ανασύνταξη δυνάμεων και προσανατολισμού στην περιήγηση της πόλης. Στην περίτεχνη Πύλη του Στέμματος στέφθηκα βασίλισσα. "Γιατί δε σε έχω Βασίλισσα;" Αμέ! Αλλά το στέμμα υπήρξε κατά καιρούς βαρύ κι ασήκωτο. Έτσι γίνεται με εμάς τις βασίλισσες των οίκων μας, φοράμε ένα στέμμα, νααα, μετά συγχωρήσεως. Πώς το σηκώνουμε τόσο βάρος; Δύσκολα. Τελικά σελφιστήκαμε ως βασιλείς αμφότεροι κάτω από το ίδιο στέμμα, ότι αλλήλων τα βάρη βαστάζομεν. Κάναμε και μερικά ακόμα φωτογραφικά σκέρτσα στο ωραίο ανάκτορο και συνεχίσαμε την όμορφη περιήγηση μας στη Δρέσδη και στην ακόμα πιο όμορφη ζωή.

Ποίημα (5ο) εμπνευσμένο από τον πίνακα της Θάλειας Φλωρά-Καραβία : Κοριτσάκι (καλοκαίρι 2022)

Θυμάμαι  των μαλλιών μου τις κολλαριστές κορδέλες, 

άσπρες, ροζ, σιέλ, καρό ...

σ' ένα χερούλι παραθύρου κρεμασμένες 

με ευαρέσκεια να κοιτώ ή να φορώ.

Θυμάμαι τα δαντελωτά βρακάκια και φουρό

σαν θερινοί σωρείτες στο σώμα μου το παιδικό.

Α, στις οικογενειακές μας επίσημες εξόδους

είχαμε πρόσωπο ατσαλάκωτο, αστραφτερό.

Κι αν με παράπονο ή και λυγμό

αντιμετωπίσαμε κάποιες  "αποκλίσεις " από το πρέπον, το κανονικό, 

είναι οικογενειακό μας μυστικό.

Ή οι κομπορρήμονες  θαρρείτε

πώς τα του οίκου είναι ένα γαλάζιο φόρεμα διάφανο παιδικό;

Ελάτε τώρα, μη βιαστείτε, για όλους μας ισχύει αυτό.

Οι επηρμένοι υποκριτές και μυστικοπαθείς συγκρατηθείτε.

Επιδεικνύετε κι εσείς κουστούμι ή φόρεμα γαλαζωπό,

μα τα του οίκου σας  δε μοιάζουν με τον πίνακα αυτό.

Για διάφανο φουστάνι οι πινελιές αποδίδουν 

όταν τις ζωγραφίζει χέρι δυνατό.

                                                                  Ματίνα Γκούτζιου

Το πατρικό μου σπίτι (του Ιωάννη Πολέμη), αγαπημένο τραγούδι της μαμάς μου.

Πέρα στην άκρη του χωριού
που ο μύλος μας γοργά γυρνά,
κι ο ήλιος του καλοκαιριού
μέσ’ απ’ τα δέντρα δεν περνά,
εκεί ‘ναι και το φτωχικό
το σπίτι μου το πατρικό.

Εκεί πρωτάνοιξα στο φως
τα μάτια μου και την καρδιά
κι είμαι σαν ένας αδερφός
με τ’ άλλα του χωριού παιδιά.
Παιγνίδια, γέλια απ’ την αυγή
κοντά στη δροσερή πηγή.

Δε θέλω εγώ φανταχτερά
παλάτια, που λαμποκοπούν,
μηδέ την ψεύτικη χαρά
που με τα πλούτη τους σκορπούν.
Εγώ ποθώ το φτωχικό
το σπίτι μου το πατρικό. (του Ιωάννη Πολέμη)

Αυτό το ποίημα το γνώριζα καλά από μικρή, όχι από το σχολείο, αλλά από τη μαμά μου, που το τραγουδούσε συχνά στο σπίτι και μας το έμαθε. Το έμαθε κι εκείνη στα κατηχητικά που πήγαινε νεαρή προκατοχική κοπελίτσα, πού αλλού να πήγαιναν ή να μάθαιναν κάποια πράγματα στην επαρχία εκείνα τα δύσκολα χρόνια; Γεννημένη τον Ιανουάριο του 1930, σήμερα σχεδόν 93 ετών, έχει καλή μνήμη, αλλά τόσο αδύνατη φωνούλα πλέον. Πάλι καλά! Της ζήτησα να μου το τραγουδήσει για να διασώσω κι εγώ στη μνήμη των κατιόντων συγγενών κάποια βιώματα. Χωρίς καμία πρόβα, έτσι ξαφνικά, μόλις της το ζήτησα και εν γνώσει της ότι καταγράφω στην κάμερα του κινητού τα χέρια και τη φωνή της, το είπε μια χαρά, με λίγα λάθη στη σειρά των στίχων. Μπράβο μαμά! Α καπέλα, παρακαλώ!

Άλλα δύο τραγούδια θυμάμαι να τραγουδά η μαμά μου, το αηδονάκι και ένα χριστουγεννιάτικο. Άλλη φορά αυτά. Ανταποκρίνεται σαν τα μικρά κοριτσάκια που τα ζητάς να σου πουν το τραγουδάκι που έμαθαν στο σχολείο. Μάλιστα, δεν είναι ντροπαλό παιδάκι, σου το λέει αμέσως χωρίς παρακαλετό. Δεν το περίμενα, αλήθεια! Επιβεβαιώνεται το ρηθέν ότι ο γέρος ξαναγίνεται μωρό. Συγκινήθηκα λίγο και μάλλον εγώ ξέχασα κάποια πράγματα, στο τέλος του βίντεο, Τη ρωτάω ποιο είναι το σπίτι του πόθου της, ποιο θεωρεί πατρικό, αυτό στον Κασλά λέω, εκ παραδρομής, αντί για Καρές που βρίσκονταν στη μέση περίπου της Παύλου Μελά και ήταν το πατρικό των παιδικών της χρόνων ή αυτό που έζησε με τον μακαρίτη τον μπαμπά μου το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της; "Αυτό που ζω τώρα", μου απαντάει σωστά και φιλοσοφημένα το γατόνι. Μαθήματα ζωής μας δίνεις ακόμα, μαμά μου!

Φάκελος με πέντε ποιήματα μου εμπνευσμένα από πίνακες της Θάλειας Φλωρά Καραβία (γραμμένα το καλοκαίρι του 2022)

Τι να κάνω; Είχα έμπνευση! Δε μου συνέβη ξανά, αλλά μπορεί να έχει συνέχεια, ποιος ξέρει; Ίσως να είναι το είδος ζωγραφικής που προτιμώ, κάπου ανάμεσα στο ρεαλισμό και στον ιμπρεσιονισμό. Νομίζω, δεν είμαι σίγουρη. Έχω δει πολλά έργα ζωγραφικής, σε πινακοθήκες (τα αγαπημένα μου μουσεία), σε βιβλία, στο φβ κ.α., αλλά η σπουδαία, παραγωγικότατη και άγνωστη μέχρι πρότινος σε μένα Θάλεια Φλωρά Καραβία με άγγιξε μέχρι οίστρου, όποιου. Για παράδειγμα δεν μου δημιουργεί έμπνευση η Τζοκόντα Μόνα Λίζα, κι ας τη θαυμάζουν όλοι.  

Από τα μέρη μας καταγόταν η Θάλεια Φλωρά, τη Σιάτιστα, αλλά έφυγε μικρή. Οι διαδρομές σταθμοί στη ζωή της, Κωνσταντινούπολη, Μόναχο, Αλεξάνδρεια, Αθήνα. Στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου δημιούργησε δικιά της σχολή ζωγραφικής κι αργότερα στους Βαλκανικούς πολέμους υπήρξε ανταποκρίτρια εφημερίδας, σκιτσάροντας στιγμές του. Δούλεψε με διάφορες τεχνοτροπίες και υλικά και τα έργα της είναι χιλιάδες. Κάποτε, όταν βρέθηκε στα Γιάννενα μετά του εκδότη εφημερίδας συζύγου της, ο Εσάτ Πασάς είπε γι' αυτήν: ένα τσιγάρο εσύ (για τον σύζυγο), τρεις πίνακες εκείνη. Κάπως έτσι. Έζησε από το 1871 ως το 1960. Για περισσότερες πληροφορίες και εικόνες πινάκων της στο γκούγκλη, παιδιά.

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/682022_7.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/blog-post_8.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/blog-post_93.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/blog-post_17.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/2022_13.html

Ποίματα της Ματίνας Γκούτζιου

Ποίημα 4ο με αφορμή τον πίνακα "Γυναίκα με κόκκινο καπέλο" της Θάλειας Φλωρά Καραβία (γραμμένο το καλοκαίρι του 2022)

Στο κάστρο της Φολέγανδρου

ένα κόκκινο ψάθινο καπέλο

των εικοσιοκτώ ευρώ σε κόστος

πολύ επιθύμησα

Το φόρεσα

τρελά μου πήγαινε

μα ουδέποτε ηγοράσθη.

Επόμενες εκδρομές σκεφτόμουνα

μ' αέρα στα μαλλιά μου, στα πανιά μου

μα καβούρια στα θυλάκιά μου.

Πάρτο, μου είπε, σιγά τα λεφτά.

Μα εγώ παράκουσα

ήλπιζα πως κι αλλού θα βρω παρόμοια

κόκκινη προς το κεραμιδί ψάθινη ομορφιά.

Ως τώρα πουθενά

μόνο στον πίνακα της Θάλειας Φλωρά.

Ματίνα Γκούτζιου

Η Πολωνία σε μια σύντομη περιγραφή με τη ματιά ενός τουρίστα. Ταξίδι στην Πολωνία (Κρακοβία, αλατωρυχεία Βιελίτσκα, Άουσβιτς, ανάκτορο Λαζιένσκι, Βαρσοβία) το καλοκαίρι του 2015

Η Πολωνία με δυο λόγια:

Όμορφη (όπου την επισκεφτήκαμε)

Πεντακάθαρη

Καταπράσινη

Με πολύ απλωμένες πόλεις, γεμάτες πάρκα και δάση

Με ποδηλατόδρομους παντού και χώρους για άθληση

Με πολλά νερά (ποτάμια, λίμνες). Καθαρά όλα.

Με πολύ περιποιημένους κήπους στα σπίτια και πολλές μονοκατοικίες.

Με χώρους και άπλα για παρκάρισμα των αυτοκινήτων (έξω πάντα από το ιστορικό κέντρο των πόλεων)

Με σοβαρά έργα υποδομής για τους πολίτες (ό,τι κατασκευάζεται γίνεται για να κρατήσει αιώνες με προσοχή στα υλικά και την αισθητική)

Με πολύ όμορφα και καλοδιατηρημένα δημόσια κτίρια

Με πολλά μνημεία για να επισκεφτεί κανείς, επίσης φροντισμένα στην παραμικρή τους λεπτομέρεια.

Με πολύ καθαρές δημόσιες τουαλέτες (π,χ. στο πιο κεντρικό σημείο του ιστορικού κέντρου της Βαρσοβίας, εντελώς δωρεάν). Σε μερικές πληρώνεις λίγα ζλότι.

Με τεράστιες πολυκατοικίες, πολλές αρκετά άχαρες (κατάλοιπο της κομμουνιστικής περιόδου), αλλά και σύγχρονες άχαρες επίσης (ως επί το πλείστον). Δεν θα μας άρεσε να μένουμε σε ένα τέτοιο διαμέρισμα. Ωστόσο τριγύρω τους πάρκα, πάρκα, πάρκα. Πράσινο, ποδηλατόδρομοι, γήπεδα. Να σημειώσουμε ότι πριν χτιστεί μια τέτοια πολυκατοικία γίνονται πρώτα όλα τα έργα υποδομής, δηλ. τα δίκτυα, οριοθετούνται οι ποδηλατόδρομοι, τα πάρκα και μετά χτίζεται το κτίριο.

Πρώτη φορά στην Πολωνία είδαμε συνεργεία να καθαρίζουν το χώρο και να κουρεύουν το χορτάρι ακόμα και εκατέρωθεν των περιφερειακών οδών, αυτοκινητοδρόμων, κάτω από γέφυρες, και ανισόπεδους κόμβους, εκεί που σε μας βλέπεις σκουπιδότοπους.

Στο σύγχρονο κομμάτι των πόλεων της ένα μέρος αποτελούν τα πολυτελή κτίρια και οι εντυπωσιακοί ουρανοξύστες (στη Βαρσοβία) των οικονομικών κολοσσών και διεθνών εταιρειών που έχουν εγκατασταθεί και εκεί.

Πολλά κατασκευαστικά έργα (δρόμοι, εμπορικά κέντρα, μεγάλα κτίρια κ.α.)

Τους Πολωνούς ως λαό δεν τους γνωρίσαμε. Απ' αυτά που είδαμε ίσως δεν θα ήταν παρακινδυνευμένο να συμπεράνουμε ότι είναι εργατικοί, σέβονται πολύ το περιβάλλον, αθλούνται. Οι περισσότεροι δε μιλάνε ξένες γλώσσες (εννοώ αγγλικά κυρίως) ακόμα και σε κατεξοχήν τουριστικά πόστα.

Oμάδα Osvald, σαμποτέρ επί Γερμανικής κατοχής. Tο μνημείο αφιερωμένο στη δράσης τους. ( Νορβηγία, Όσλο, καλοκαίρι 2018)

Συζυγικές τρυφερότητες: " Ό,τι πεις αυτή η βαριοπούλα για τις νύχτες που δεν κοιμάσαι."😁😄😂

 

Το μνημείο Osvald, κοντά στο σιδηροδρομικό σταθμό του Όσλο, δείχνει ένα σφυρί να συνθλίβει τη σβάστικα, στη μνήμη ενός γεγονότος της αντίστασης ορισμένων Νορβηγών ενάντια στους Ναζί. Στις 20 Απριλίου 1943 από ένα φορτηγό στην οδό Pilestredet στο Όσλο κατέβηκαν πέντε άνδρες της κομμουνιστικής ομάδας Osvald. Σταμάτησαν έξω από το γραφείο Εργασίας και φώναξαν στους ανθρώπους στο δρόμο να φύγουν. Με εμπρηστικές βόμβες (μολότοφ) και χειροβομβίδες κατάφεραν να καταστρέψουν το αρχείο με τα ονόματα των νεαρών Νορβηγών που οι Γερμανοί ήθελαν να στείλουν σε καταναγκαστικά έργα και τα σχέδια τους ανατράπηκαν ή αναβλήθηκαν, δε γνωρίζω.

Οι λουκανόπιτες της Ζακύνθου (αφήγημα γραμμένο το καλοκαίρι του 2022)

Παιδάκι των πρώτων τάξεων του δημοτικού με λογική και σύνεση πόας, απεστάλην σε χριστιανική κατασκήνωση στη Ζάκυνθο, του πατέρα Απόστολου, μητροπολίτη Ζακύνθου (1967-1974), μαζί με τις μεγαλύτερες αδελφές μου, επιφορτισμένες με την ευθύνη να με προσέχουν, κυρίως η Κικούκω, η μεγάλη αδελφή, μόλις πέντε χρόνια μεγαλύτερη, ήτοι μικρή για το βαρύ αυτό έργο. Πώς να προσέχεις ένα απερίσκεπτο στρουθίο που ακόμα φορούσε πούπουλα για πανοπλία στη ζωή; Η δεύτερη αδελφή, η Φωφώ -ήταν της μόδας τα υποκοριτικά, αλλά η μάνα μας δεν είχε χρόνο για τις τρυφερότητες που τα υποκοριστικά δηλώνουν και μας αποκαλούσε όλες με τα βαπτιστικά μας, Κυρακούλα, Φωτεινή, Ματίνα - η δεύτερη, λοιπόν, μόλις τρία χρόνια μεγαλύτερη μου, λίγο φρονιμότερη ως χαρακτήρας, βάρυνε επίσης την πρώτη και εγώ αμφότερες. Τελικά η Κικούκω δεν τα κατάφερε κι άσχημα, αφού γυρίσαμε σώες στα πάτρια εδάφη, κατόρθωμα σε συνεργασία με τις ομαδάρχισσες, που τα ονόματα τους εντελώς ελησμόνησα. Άσε που η μεγάλη αδελφή κατάφερε να πουλήσει σε άλλες συγκατασκηνώτριες τις λουκανόπιτες, κάπου δύο σακούλες γεμάτες, που θα χαλούσαν μετά την παρέλευση της ημέρας αγοράς τους, καθώς το προϊόν ήτο ευπαθές.

Αλλά ας εξηγηθώ: Άπαξ του διαστήματος της παραμονής μας στην κατασκήνωση η κάθε ομάδα με την ομαδάρχισσα επισκεπτόταν τον Άγιο Διονύσιο στην πόλη της Ζακύνθου, μερικά ακόμα αξιοθέατα  που δε θυμάμαι πια - δεν ξαναπήγα από τότε στο νησί - κι εμείς τα ομαδόπουλα κάναμε και κάποιες αγορές από τα καταστήματα του κέντρου, συνήθως αναμνηστικά για το σπίτι και δώρα για τους γονείς. Όλα τα μικρά ομαδόπουλα, εκτός από ένα. Ως φαίνεται θα μας πήγαν σε κάποιο μαγαζί για πρόχειρο φαγητό στο χέρι κι εκεί πουλούσαν ένα έδεσμα που για πρώτη φορά γευόμουν στη ζωή μου και με ενθουσίασε, ατομική λουκανόπιτα, παρακαλώ. Ήταν τόσο εύγεστη που με όλο μου το χαρτζιλίκι, δεν θα ήταν και ψίχουλα, αγόρασα λουκανόπιτες, να πάω και στις αδελφές μου, και στους γονείς μου, όταν θα επιστρέφαμε στην Κοζάνη, να τρώμε και στην κατασκήνωση, μάλλον δε μας τάιζαν με τέτοιες λιχουδιές, ορθά γιατί είναι βλαπτικές. Τα μαντολάτα δε θα τα είχα πάρει είδηση, ούτε τις κολόνιες με άρωμα από μπουγαρίνι, αυτά τα αγόρασαν οι αδελφές μου στη δικιά τους εξόρμηση στην πόλη.

Και να πεις ότι ήμουν φαγανή; Το αντίθετο, κλαράκι, αδύνατη με τα οστά των γονάτων, των έμπροσθεν και πίσω πλευρών, της λεκάνης να προεξέχουν, καμπούριαζα κιόλας, απ' όσα μου λένε, μάλιστα η Κικούκω με χτυπούσε γροθιές στην πλάτη, κάθε που με έβλεπε να σκύβω για να την ισιάζω. Κακόφαγη, λοιπόν, αλλά οι λουκανόπιτες ήταν το κάτι άλλο! Φαίνεται ότι έφαγα περισσότερο από ότι το στομάχι μου άντεχε και γύρισα κάπως αδιάθετη, έφαγα γερή κατσάδα από την Κικούκω για την αγορά, η Φωφώ περί άλλων ετύρβαζε,  θυμόμουν κι εκείνο το μαύρο σκήνωμα του αγίου Διονυσίου που προσκυνήσαμε, νομίζω ότι με κορόιδευαν και κάποια παιδιά της ομάδας μου σταθερά και εκείνη τη μέρα ειδικά (μπούλινγκ το λέμε σήμερα), σκεφτόμουν ότι έπρεπε και να εξομολογηθώ, πριν φύγω από την κατασκήνωση, για τις αμαρτίες μου στον πατέρα Απόστολο, τι κακό έκανα, αν στεναχωρώ γονείς και τέτοια, και πώς να του έλεγα ότι είμαι άτακτη, αγοροκόριτσο, κατσίκι και τα γόνατά μου μόνιμα καλύπτονται από κακάδια αίματος σαν μεγάλες ντάμκες, ότι δεν ένιωθα και το καλύτερο παιδί ... πολύ ζοριζόμουν το έρμο και αγαθό παιδάκι και η ημερήσια στην πόλη της Ζακύνθου, έξω από τον προστατευτικό κλοιό της κατασκήνωσης, μου βγήκε ξινή. Με όλα αυτά, αδιαθεσία και ταραχή καμπούριαζα περισσότερο, είχα διπλωθεί, ένα δαρμένο κουτάβι. Αυτά τουλάχιστον μου λένε οι αδελφές μου, που ακόμα γελάν με την εικόνα και τις ανοησίες μου, παρελθοντικές και όλων των χρόνων μου. Της ενηλικίωσης μου δεν τους φαίνονται αστείες, τις κατακρίνουν και ες αεί. Διαφέρουμε οι άνθρωποι και οι αδελφές.

Η Κικούκω έτρεχε να πουλήσει τις λουκανόπιτες σε άλλα κοράσια της κατασκήνωσης και τα κατάφερε, άρα σε όλες άρεσε η λουκανόπιτα, άρα δικαίως τις αγόρασα, άρα μήπως έπρεπε και με προσαύξηση, αφού δεν μπορούσαν να πάνε στην πόλη οποιαδήποτε στιγμή; Αλλά αυτά τα σκέφτομαι τώρα που έγινα αετόπουλο μηδενικών πτήσεων στο επιχειρείν. Μπούλινγκ έτρωγα κι από τις αδελφές μου, που γελούσαν όταν έβγαινα από τη θάλασσα με την εμφάνιση μου. Βέβαια τότε το μπούλινγκ το λέγαμε αδελφικό ενδιαφέρον και ήτο. Πρώτη φορά είδα θάλασσα στη ζωή μου τότε και μου άρεσε, δεν ήθελα να βγαίνω απ' το νερό, το χρόνο που δικαιούμασταν να κολυμπάμε σ' αυτήν. Ευτυχώς, όλες οι ομάδες, μεγάλες και μικρές κατασκηνώτριες, κολυμπούσαμε μαζί. Αλλιώς σίγουρα θα πνιγόμουν. Μιμούμουν τις μεγαλύτερες προσπαθώντας μόνη να μάθω να κολυμπώ και κυρίως τη Φωφώ, που είχαν ξαναπάει με την Κική, είχαν μάθει κολύμπι, αλλά η Φωφώ ήταν και είναι το δελφίνι της οικογένειας. "Κοίτα πώς κάνω" μου έλεγε, δεν προλάβαινα να δω και ξεμάκραινε. Κάποτε την ακολούθησα στα "δεν πατάτε", ποια με έσωσε δε θυμάμαι, αλλά πάλι με μάλωσαν. Δεν έμαθα τελικά κολύμπι εκείνη τη χρονιά, ούτε σωσίβια, ούτε μπρατσάκια, ούτε κάποιον να ασχοληθεί, πυρ κατά βούληση, για κάποιες πιο εύκολο για κάποιες πιο δύσκολο. Εμένα εύκολο μου φαινόταν στο μάτι, κουνάς χέρια, πόδια, πίνεις θαλασσινό νερό, τέτοια, αλλά στην πράξη δεν τα κατάφερνα καλά, σκέτο βαριετέ, πώς να μη γελάνε μαζί μου. Έβγαινα, μου λένε, με μελανιασμένα χείλη, έτρεμα από το κρύο, αδύνατη και κοκαλιάρα και φυσικά καμπούριαζα. Γελούσαν τι να έκαναν; Κι αν γελούσαν κι άλλες, εκτός από τις αδελφές μου, δικαίως. Μπούλινγκ το λέμε σήμερα, τότε ήταν η κανονικότητα και μόνες έπρεπε να τα βγάζουμε πέρα. Γροθιά στην πλάτη σταθερά και συνεχίζαμε το πρόγραμμα της κατασκήνωσης.

Αν και χριστιανοπατριωτικού είδους η κατασκήνωση του πατέρα Απόστολου στη Ζάκυνθο  κι αργότερα αυτή που δημιούργησε στο Φτελιό Μαγνησίας πρόσφερε σε πολλά Κοζανιτόπουλα ολιγοήμερες διακοπές, γνωριμία με τη θάλασσα, όνειρο απατηλό για πολλούς από μας του 60, 70, σκληραγώγηση με την καλή έννοια, μακριά από το οικογενειακό περιβάλλον, εμπειρίες πολλές, που τις περισσότερες τις θυμάμαι θετικά. Όχι, δεν ήμασταν τότε μη μου άπτου. Μάλλον κερδισμένες-οι, όλα τα παιδιά που βρεθήκαμε εκεί. μας έψηνε ο ήλιος, η αλμύρα της θάλασσας, χωρίς αντηλιακά, ομπρέλες και ξαπλώστρες, μας ενδυνάμωσαν οι επιπλήξεις και οι κοροϊδίες, ψάλλαμε ύμνους και προσευχόμασταν μπροστά σε έναν Σταυρό επί μικρού  υψώματος με τους φακούς μας αναμμένους το βράδυ για να φτάσουμε ως εκεί - το θυμάμαι μαγικά - κι όταν μεγαλώσαμε κρίναμε κι αποφασίσαμε ο καθένας  με τη δική του λογική και κοσμοθεωρία. Όχι, δεν περιμέναμε οι γονείς μας να μπουν μπροστά και να μας προστατέψουν, υπομέναμε ή αντιμετωπίζαμε ανάλογα και όχι δεν έχουμε ψυχολογικά προβλήματα γι' αυτούς τους λόγους. Για άλλους, ναι.

Όταν γυρίσαμε Κοζάνη - φαντάζεστε πόσες ώρες χρειάζονταν τη δεκαετία του 1970 για να φτάσεις από τη Ζάκυνθο στην Κοζάνη και το αντίστροφο, οι γονείς μας δεν αναγνώρισαν αμέσως τη Φωφώ, αν και μπροστά τους. Είχε μαυρίσει πολύ, είχε αγοράσει κι ένα καφέ τσεμπέρι με φλουριά από το νησί και το φορούσε στο κεφάλι, την έψαχναν. "Εγώ είμαι, μπαμπά" τους είπε.

Αν ήμουνα σαν κλαρί αδύνατη, γύρισα κλαράκι. Κατασκήνωση στη Ζάκυνθο δεν ξαναπήγα. Αργότερα, έφηβη, στο Φτελιό, μόνο μια φορά πάλι, γιατί είχα αρχίσει εγώ να μη δένω με το κλίμα των κατασκηνώσεων. "Λόγω ουρσουζιάς", το μπούλινγκ, όπως το λένε σήμερα, συνεχιζόταν κανονικά. Να μην ξεφύγω άσχημα φοβούνταν, στη μετάφραση. Όμως και από το Φτελιό κρατάω όμορφες εμπειρίες, που πάει να πει ότι αυτή η γνωστή ομάδα των διοργανωτών των κατασκηνώσεων αυτών τα κατάφερναν περίφημα. Άλλου παπά ευαγγέλιο έγινα εγώ, εξαίρεση μέχρι σήμερα, ευτυχώς, ανήκουσα μετά του συζύγου στην κατηγορία των μονόλυκων.

Αργότερα έφτασαν οι λουκανόπιτες και στην Κοζάνη, αλλά ποτέ ξανά δεν είχαν την ίδια γεύση. Γκάφες, επιπολαιότητες, λάθη, ατελείωτα. Είχαν να λένε στα σόγια, ότι τις υποδειγματικές Κικούκω και Φωφούκω, δεν τις έμοιασα. Κι όμως είμαι ακόμα εδώ, αν και μεγάλωσα σαν τις ντάλιες, τα χρυσάνθεμα και τα σκυλάκια που υπήρχαν στα στενόμακρα κηπάκια, τα παρτέρια του πατρικού μου σπιτιού. Ούτε σαν αγριολούλουδο, ούτε σαν πολύτιμο λουλούδι. Είμαι ακόμα εδώ, νιώθω πολύτιμη για μένα και μια δυο ακόμα ψυχές. Δηλαδή αληθινή ευλογία. 

Ματίνα Γκούτζιου

Ποίημα 3ο εμπνευσμένο από τον πίνακα της Θάλειας Φλωρά Καραβία : Κοπέλα με μακριά πλεξούδα (γραμμένο το καλοκαίρι του 2022)

 

Και νεκρούς ανασταίνει!

Πόσους χυμούς χρωματικούς έστυψε η Φλωρά;

Κοπέλα με μακριά πλεξούδα, λέει.

Δε λέω, είναι και τα μαλλιά

μα αυτό το διάφανο φουστάνι-νυχτικιά

δαγκώνω γλώσσα, ας μη μιλήσω ανοιχτά.

Δεν είναι ώρα που ξύπνησε ετούτη η πληθωρική θεά

ύστερα από ανομολόγητη βραδιά

ηδονικό κορμί, ηδονική ματιά

μπράτσα γερά, στήθια μεστά,

πόδια που η φαντασία σου βλέπει καλλίγραμμα και στιβαρά

κι όλος ο γυναικείος αισθησιασμός στο πρόσωπό της αντανακλά

γαϊτανοφρύδα, ροδομάγουλη με χείλη κερασιά

εκπέμπει φως, αυτή φωτίζει των φυτών την ομορφιά

η φύση εμπρός της ωχριά συμπληρωματικά.

Να 'μουν το δέντρο που ακουμπάς

χορτάρι στο πασούμι

βλαστάρι που μέσα από το νυχτικό κοιτά,

μηλίτσα στην αυλή σου και λοιπά,

όταν σε έπλασε ο Θεός είχε κέφια πολλά.

Της γονιμότητας κορμί, Κυβέλη, Ρέα, Αφροδίτη, Ίσιδα, Αστάρτη ...

ας δώσει ο καθένας σας το όνομα που προτιμά.

Ω γυναίκα!

Κάθε περιγραφή μπροστά στις πινελιές μια ρίμα απλά,

μα η φαντασία μας μπροστά στον πίνακα

πλάθει όνειρα τρελά.

Ματίνα Γκούτζιου

Ποίημα 2ο εμπνευσμένο από τον πίνακα της Θάλειας Φλωρά Καραβία : "Κορίστσι στην ακρογιαλιά" (γραμμένο το καλοκαίρι του 2022)

 

Κατέβηκε ο ήλιος από ψηλά

κάθισε στην ακρογιαλιά

έλαμψε ο τόπος από ομορφιά!

Ζήλεψε η θάλασσα η μαγεύτρα την κοριτσίστικη ομορφιά, 

ερυτίδωσε ελαφρά κι έστειλε ένα κυματάκι, 

έβρεξε το κοριτσάκι που χαμογέλασε γλυκά.

Του ήλιου σκίασε η καρδιά

και ξανανέβηκε ψηλά

είχε και πιο σοβαρή δουλειά.

Φώτισε από ψηλά τόσο τα ξανθά σγουρά μαλλιά

και το άσπρο φουστανάκι

που μπερδεύτηκε ακόμα κι η Θάλεια Φλωρά

αν τον ήλιο εζωγράφιζε ή το κοριτσάκι στην ακρογιαλιά.

Ματίνα Γκούτζιου

Ποίημα 1ο εμπνευσμένο από πίνακα της Θάλειας Φλωρά Καραβία. "Στον κήπο" το βάφτισα (γραμμένο το καλοκαίρι του 2022)

Πόσο θα 'θελα ένα τέτοιο κήπο!

Να κάθομαι άπραγη να χαλαρώνω

Να μην τρέχω σε δουλειά

να μην πληκτρολογώ,

καθώς ο πίνακας που βλέπετε είναι ρετρό.

Νά' μουνα λέει αυτή η αριστοκράτισσα κυρά

ομορφοχτενισμένη, λευκοντυμένη

το βιβλίο μου να μελετώ

τα αρώματα των λουλουδιών να οσφραίνομαι

πίσω από τη μάντρα της αυλής

 

τους ήχους του περιβολιού να ευφραίνομαι

 

ή να ρεμβάζω. Να πίνω ταυτοχρόνως

τη δροσιά του ή κατιτίς δροσιστικό!

Κι αν στη ματιά μου κάτι μελαγχολικό

μάλλον φευγαλέο, αριστοκράτισσα εγώ δεν θα σας πω

και της ψυχής το μάνταλο για με κρατώ.

Αλλά μάλλον, σπουδαία Θάλεια Φλωρά-Καραβία (εκ Σιατίστης παρακαλώ), 

ονειροπολώ!

Ματίνα Γκούτζιου

Ο Άγγελος μου, πες τον και Μιχάλη, ο Σωτήρης, πες τον και σωτήρα (6/8/2022)

Δεν πάνε πολλά χρόνια που οι μητέρες δεν παρευρίσκονταν στη βάφτιση των παιδιών τους, λιγότερο από αιώνας, 70, 80 χρόνια; Ποιοι χριστιανικοί ή εθιμικοί κανόνες το απαγόρευαν δε γνωρίζω, ούτε θα σχολιάσω το σκότος δογμάτων και κανόνων. Έτσι η μάνα του αντρός μου, η κυρά Σοφία, περίμενε στο σπίτι να της έρθει το μαντάτο για το όνομα του τέταρτου παιδιού της, του Μιχαλάκη της, μου και όσων τον αγαπάμε, πολλοί ή λίγοι και καλοί, γιατί το αξίζει. "Χρυσάφι μου, διαμάντι μου, μπριλάντι μου" τον προσφωνούσε αργότερα η μάνα του - μνημονευόμενη συχνά εκ των εν ζωή - κι εγώ σήμερα, γιατί ο άγγελος κι αρχάγγελος Μιχάλης είναι όλα αυτά (όχι πάντα, θα ήταν μονότονο), αλλά και Σωτήρης και σωτήρας μου.

Βαφτίστηκε, λοιπόν, το μωρό κι η μάνα, η κυρά Σοφία, περίμενε το τέταρτο παιδί της να πάρει το όνομα του πατέρα της, του Μιχάλη. Το είχαν συνεννοηθεί και τα μπαξίσια για τα μικρά παιδιά που έτρεχαν να φωνάξουν το όνομα στην καρτερούσα στην αυλή μάνα - να δωριστούν κι αυτά, σπάνιο το χαρτζιλίκι - τα κρατούσε στο χέρι. "Σωτήρης, Σωτήρης, Σωτήρης ..., κυρά Σοφία". Νταμπλάς της ήρθε της καημένης. Κανένας Σωτήρης στο σόι, πώς προέκυψε το όνομα, ο νονός; Δε γνώριζε τότε ότι αυτό το μωρό θα επιβεβαίωνε αυτό το όνομα συχνά στην καθημερινότητά του και ότι κάποιοι της παρέας του μυστηρίου της βάφτισης αποφάσισαν να της κάνουν πλάκα.

Τόσο ταράχτηκε που ούτε μπαξίσι έδωσε, ούτε τίποτα, στο σπίτι κλείστηκε συγχυσμένη κι έβραζε από θυμό. Ευτυχώς, τα σωστά νέα και το πραγματικό βαφτιστικό του άντρα μου, έφτασαν γρήγορα κι ανάσανε η γυναίκα κι ας το φυσούσε και δεν κρύωνε για κάποιο χρόνο. Έμεινε όμως η ιστορία αυτή να τη διηγούμαστε και τα αδέλφια του κάθε χρόνο, τέτοια μέρα, του αγίου Σωτήρος ( της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος), μας παίρνουν για τα χρόνια πολλά, δικαίως, γιατί βγήκε και άγγελος και σωτήρας ολίγων, δε συναγωνιζόμαστε μεγάλα μεγέθη.

Σωτήρη-ρα μου, χρόνια πολλά! Αν και αντιπαθώ τις γιορτές, γενέθλια, επετείους, πανηγύρια (πλην ελαχίστων) ... κι όλα τα εφευρεθέντα που μας ταλαιπωρούν με τηλέφωνα, υποχρεώσεις, έξοδα, τυπικότητες... εσένα σε γιορτάζουμε σήμερα μεταξύ μας, λίγοι αγαπημένοι νοματαίοι, έτσι για να διασωθεί στη μνήμη η ιστορία. Για το παρ' ολίγον όνομα, δώρο η ακροστιχίδα, μη ξοδευόμαστε και για τη μη γιορτή.

Σάστισε η κυρά Σοφία

Ω, τι τραγωδία!

Τον Μιχάλη, βάφτισαν Σωτήρη

Ή του πρέπει η ονομασία;

Ράπισμα ή σωτηρία;

Ήταν χρησμός του μέλλοντος, κυρά Σοφία.

Σωτήρας ήταν να γενεί για ολίγους, της ψυχής η σωτηρία.

Γιαγιά κούκου! Γιαγιά!

Αμέ!!!! Έχουμε τρία πουλάκια μες τα καλαθάκια. Μακάρι να γεμίσουν όλα τα κλουβάκια (προστασίας μόνον) από τα παντρεμένα μας παιδάκια! Γιαγιά Ματίνα με λένε. Ακούω σε όλα τα σύνθετα με πρώτο συνθετικό το γιαγιά. Και στο γιαγιά-κούκου, Ματιούκου, Ματιώ, Τιτούκω, Τίτα, Τίνα ... και κολοτούμπες κάνω και γκαργκούλι βάζω 😃😀😀😀