Ροπαλικοί στίχοι ή φράσεις. Οι ροπαλικοί στίχοι για το " 'Εαρ " δικοί μου, οι πληροφορίες για το τι είναι οι ροπαλικοί στίχοι του Ν. Σαραντάκου

Ω

το

έαρ

πόσο

γλυκύ

ευώδες

ευθαλές

ερωτικόν

ευάρεστον

   ευαίσθητον...

Προοιωνίζει

ευδαιμονικώς

συναπαντήματα

ερωτοχτυπήματα

   κεραυνοβολήματα! 

(Ματίνα Γκούτζιου)

Η λέξη "ροπαλικός" δεν υπάρχει στην αρχαία γραμματεία, ο όρος πλάστηκε από Ρωμαίους, φυσικά από την ελληνική λέξη ρόπαλον. Ορισμένοι Ρωμαίοι γραμματικοί είχαν αποκαλέσει rhopalicus versus, δηλαδή ροπαλικό στίχο, τον στίχο όπου κάθε επόμενη λέξη έχει μια συλλαβή ή ένα γράμμα περισσότερο από την προηγούμενη. Έτσι, η φράση αυτή θυμίζει το ρόπαλο, που είναι στενό στη λαβή και μετά χοντραίνει (ή τουλάχιστον έτσι είναι ορισμένα ρόπαλα).

Παραδείγματα όπου όπου κάθε λέξη έχει μια συλλαβή περισσότερη από την προηγούμενή της. α) "Ω μάκαρ Ατρείδη μοιρηγενές ολβιόδαιμον "(Ιλιάδα) β) "ex quibus insignis pulcherrima deiopeia" (Βιργίλιος)

Όπως καταλαβαίνετε, ο ροπαλικός στίχος με βαθμίδα τη συλλαβή δεν μπορεί να έχει και πάρα πολλές λέξεις, αφού οι οχτασύλλαβες, ας πούμε, λέξεις είναι μάλλον σπάνιες. Αν πάλι έχουμε βαθμίδα το γράμμα, αν δηλ. κάθε επόμενη λέξη έχει ένα γράμμα περισσότερο από την προηγούμενη, μπορούμε να πάμε πιο μακριά.

Παράδειγμα:

Α τα δυο τους πήγαν σινεμά;

Μάλιστα! Προφανώς γουστάρει!

Προβλέπεις συναντήσεις περισσότερες;

Μακροπρόθεσμα, παντρολογήματα;

Το πρόβλημα με τις ροπαλικές φράσεις είναι ότι επειδή τα πολύτιμα εργαλεία της γλώσσας μας, άρθρα, μόρια, συνδέσμοι, βασικά ρήματα κτλ., έχουν όλα τους πολύ λίγα γράμματα, έως πέντε, είναι δύσκολο να φτιάξουμε πολύ μεγάλη ροπαλική φράση, αφού δεν θα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις απαραίτητες βιδίτσες, κι έτσι, από ένα όριο και πάνω, η ροπαλική φράση γίνεται ασύνδετη παράταξη ρημάτων, ουσιαστικών και επιθέτων.

Περισσότερα για τις ροπαλικές φράσεις και στίχους στο ιστολόγιο του κ. Ν. Σαραντάκου, απ' όπου προέρχονται και οι παραπάνω πληροφορίες :

https://sarantakos.wordpress.com/2015/04/15/rhopalic/

Η απόπειρα για ροπαλικό στίχο σχετικό με το έαρ είναι της γράφουσας.

Φάκελος με όλες τις αναρτήσεις μου για το Μπέργκεν (ταξίδι στη Νορβηγία τον Ιούνιο του 2018)

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/to-floyen-2022.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/2182022.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/2018_19.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/1982022.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/2018.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/2018_23.html

https://matinaal.blogspot.com/2018/08/stave-church-fantoft-stave-church.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/1982022_24.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/osvald.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/sjomannsmonumen-2018.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/2018_27.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/2022_28.html

https://matinaal.blogspot.com/2022/08/2018_29.html

Μπέργκεν, οι υπόλοιπες πληροφορίες-εντυπώσεις από τον τόπο (ταξίδι στη Νορβηγία τον Ιούνιο του 2018)

 Ένα βράδυ μείναμε μόνο στο "Πράσινοι λιβάδι ανάμεσα στα βουνά", στο Μπέργκεν, στη Ν.Δ. Νορβηγία. Στις λίγες ώρες που είχαμε στη διάθεση μας, βαδίσαμε χιλιόμετρα για να δούμε ό,τι περισσότερο μπορούμε. Η πόλη, η δεύτερη σε πληθυσμό στη Νορβηγία, μετά το Όσλο, με 300.000 χιλιάδες περίπου κατοίκους είναι πολύ πολύ όμορφη, ιδιαίτερα τον Ιούνιο ή γενικά το καλοκαίρι. Τον υπόλοιπο χρόνο έχει πολλές πολλές βροχές, χιόνια, πολλές ώρες σκοτάδι, θα είναι δύσκολα για κάποιον που έχει μάθει στο φως, όπως εμείς οι έλληνες, αλλά σε αντιστάθμισμα προσφέρει πολιτισμό, ομορφιά, καλαισθησία, παροχές, κοινωνικό κράτος, κάτι που λείπει από τις δικές μας πόλεις και τη χώρα. Ο άνθρωπος είναι προσαρμοστικό ον, μα και η πατρίδα έχει πάντα μια ιδιαίτερη θέση στην καρδιά. Εκτός από όσα ανέφερα σε προηγούμενες αναρτήσεις (φάκελος Μπέργκεν:  https://matinaal.blogspot.com/2022/08/2018_87.html ), το δημαρχείο, το δικαστικό μέγαρο, όλο το κέντρο με τα κτίρια του, τα φιορδ ή τα τεχνητά υδάτινα ανοίγματα μέσα στην πόλη με τα πάρκα της, τους ωραίους δρόμους, τις αλέες, τις ωραίες πλατείες, την άπλα και τη σημασία στην κάθε λεπτομέρεια, αυτά και άλλα πολλά που σίγουρα δεν προλαβαίνει να δει το μάτι ενός τουρίστα, μπορεί και κάποια αρνητικά, που επίσης δεν βλέπει ο τουρίστας, εκτός αν κραυγάζουν, όπως στη χώρα μας, όλα αυτά είναι το Μπέργκεν. Κέντρο ιχυοκαλλιέργειας, ναυτιλίας, υπεράκτιας βιομηχανίας πετρελαίου και υποθαλάσσιας τεχνολογίας. Το πρώτο λιμάνι στη Νορβηγία σε διακίνηση φορτίων και επιβατών, με περισσότερες από 300 επισκέψεις κρουαζιερόπλοιων το χρόνο, που φέρνουν σχεδόν μισό εκατομμύριο επιβάτες στο Μπέργκεν, αριθμός που έχει διπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια. Οι ντόπιοι μιλούν μια ξεχωριστή διάλεκτο, γνωστή ως "Μπέργκενσκ". Η πόλη διαθέτει αεροδρόμιο, τραμ, σιδηροδρόμους, όλα τα μέσα συγκοινωνίας με σταθμούς εντυπωσιακής καθαριότητας. Τέσσερις μεγάλες γέφυρες συνδέουν το Μπέργκεν με τους προαστιακούς δήμους.

Η ιστορία της πόλης ξεκινάει περίπου τον 12ο αιώνα, το 13ο αιώνα γίνεται πρωτεύουσα της Νορβηγίας, υπάρχει διοίκηση, καθεδρικός ναός, λιμάνι, τείχη, φρούρια, γίνονται στέψεις βασιλέων. Αργότερα είναι ένα από τα βασικά λιμάνια της Χανσεατικής ένωσης που κυριαρχεί σε Βαλτική και βόρεια θάλασσα στο εμπόριο. Το Μπέργεν ήταν (και είναι) κυρίως κέντρο εμπορίας μπακαλιάρου, γάδου. Χτυπήθηκε η πόλη αρκετές φορές από παγκόσμιες επιδημίες, από πυρκαγιές που έκαψαν κατά καιρούς τα ξύλινα σπίτια της. Όμως στέκει πανέμορφη με το σύγχρονο και το παλιό κομμάτι της που τόσο φροντισμένα ανακατασκευάστηκε και συντηρείται. Πανεπιστήμιο, μουσεία, θέατρα, βιβλιοθήκες, αθλητικές εγκαταστάσεις μια πολιτισμένη σε υποδομές και ανταποδοτική προς τον πολίτη πόλη του βορρά. 

Το λιμάνι του Μπέργκεν (ταξίδι στη Νορβηγία τον Ιούνιο του 2018)

 Σε πόλεις της δυτικής Ευρώπης, της Σκανδιναβίας επί του προκειμένου, η ομορφιά γύρω σου ευφραίνει τη ματιά και την ψυχή σου. Το κεντρικό, εντός της πόλεως λιμάνι του Μπέργκεν το αυτό. Από τη μια πλευρά η Χανσεατική συνοικία με τη γραφικότητα της, απ' την άλλη η ψαραγορά και άλλα όμορφα κεντρικά σημεία της πόλης και βέβαια το ίδιο το λιμάνι με τα εντυπωσιακά μεγάλα ή μικρότερα ιστιοφόρα και τα μηχανοκίνητα του. Οι βόλτες στο λιμάνι, καλοκαίρι καιρό, απόλαυση. Κίνηση μεγάλη από τουρίστες. Κάποτε έσφυζε από εμπορική κίνηση, κυρίως ως εμπορικό κέντρο αλιείας γάδου. Κάτι από τους παλιούς θαλασσοδαρμένους στις άγριες θάλασσες του βορρά Βίκινγκς, υπάρχει ακόμα στους Σκανδιναβούς και τη σχέση τους με τη θάλασσα.

Ποίημα 3ο εμπνευσμένο από πίνακα του Τάκη Χάτσιου. "Το φως εντός μας" το ονόμασα. (γραμμένο στις 26 Αυγούστου 2022)

 

Μα ναι, υπάρχουμε και μείς 

της δεύτερης ευκαιρίας.

Κι αν είναι πολλοστή η αποτυχία μας, 

οι δυνατότητες πάντοτε υπάρχουν.

Μπροστά. Στης ζωής το πέρασμα.

Αν κάποτε συρθήκαμε σαν κάμπιες

χωρίς να το αξίζουμε ή και δικαίως

οι γλυκόπικροι χυμοί  που μας έθρεψαν

μας έκαναν σοφότερους.

Όσοι με πόνο - πάντα - αποχωριστήκαμε 

το στενόχωρο ένδυμα μας

κι ανοίξαμε φτερά να συλλέξουμε

εκλεκτών ανθών το νέκταρ

κερδίσαμε την πηγή της ζωής, 

το λαμπερό φως,

στις όμορφες πτήσεις μας.

Ματίνα Γκούτζιου

Ο Σιδηροδρομοκός Σταθμός του Μπέργκεν (ταξίδι στη Νορβηγία τον Ιούνιο του 2018)

Ο σιδηροδρομικός σταθμός του Μπέργκεν χτίστηκε στα μέσα του 19ου αιώνα περίπου και είναι ο τερματικός σταθμός μιας γραμμής μήκους 496 χιλιομέτρων μέχρι το Όσλο, εννοείται και για άλλες διαδρομές προς άλλες κατευθύνσεις. Με τρένα να ντρέπεσαι να μπεις, με καθαριότητα στο σταθμό να ντρέπεσαι να πατήσεις, με άπλα και πράσινο γύρω του, όχι μακριά από το κέντρο, με τα πόδια πηγαίναμε άνετα, γιατί δίπλα ήταν και το ξενοδοχείο μας το  https://www.zanderk.no/, ένα πανέμορφο με σκανδιναβική λιτότητα διακοσμημένο ξενοδοχείο με πολύ πολύ καλές υπηρεσίες. Κοιτάω τις τιμές των καταλυμάτων στην Ελλάδα σήμερα και διαπιστώνω για άλλη μια φορά ότι είμαστε η πιο ακριβή χώρα σε όλα. Οι τιμές φέτος το καλοκαίρι είναι ιλιγγιώδεις, δεν ξέρουν τι ζητάνε. Και όλα αυτά - αφορολόγητα συνήθως - γιατί πουλάνε κυρίως ήλιο και θάλασσα και όχι καλές υπηρεσίες. Για τα υπόλοιπα, τους σταθμούς των μέσων συγκοινωνίας γνωρίζετε ότι σε μας οι άχρηστοι ...

Sjomannsmonumen, Μνημείο του Ναύτη στο Μπέργκεν (Ταξίδι στη Νορβηγία, τον Ιούνιο του 2018)

Ένα ακόμα ωραίο μνημείο σε κεντρικό σημείο στο Μπέργκεν είναι αφιερωμένο στο Ναύτη. Πάνω σε γρανιτένιες βάσεις έχουν τοποθετηθεί μπρούντζινα αγάλματα ανδρών που τα επαγγέλματα τους σχετίζονται με τη θάλασσα που έθρεψε και θρέφει για αιώνες το Μπέργκεν. Ναυτικοί, ναυπηγοί, έμποροι, αξιωματούχοι πλοίων, βίκινγκς ... Εκτός από τα μπρούντζινα αγάλματα-μορφές, το γρανίτη διακοσμούν και μπρούντζινα ανάγλυφα με σκηνές από τη θάλασσα. Το μνημείο του Ναύτη στο Μπέργεν φιλοτεχνήθηκε στα μέσα του περασμένου αιώνα (περίπου 1950), ενώ γύρω από το μνημείο τοποθετήθηκε πρόσφατα υδάτινος περίβολος-συντριβάνι. Μνημεία, μνημεία...ομορφιά, ομορφιά....σε μας οι άχρηστοι, γνωρίζετε.

Ποιηματάκι αμανέδικης πολυλογίας (γραμμένο στις 19/8/2022)

Οι φωτογραφίες από το ύψωμα Floyen, 320 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας στο Μπέργκεν της Νορβηγίας. Να βλέπεις τους προορισμούς και να σχεδιάζεις, να ονειρεύεσαι σαν να είσαι νέος και έχεις όλη τη ζωή μπροστά σου. Καμιά φορά οι επιθυμίες σε συνδυασμό με την ανεξάντλητη ομορφιά του πλανήτη σε ζαλίζουν μέχρι παραπονιάρικου αμανέ.

Όνειρα, διόλου τρελά, αγκυλωμένα μοναχά

Με του Αιόλου τις πνοές

να γίνουμε ταξιδευτές!

Θέλουμε, θέλουμε.

Μα όλο αναβάλλουμε

ταξίδια μακρινά.

Κρίσεις, επιδημίες, δυνάστες, κανόνες

Ανιόντες, κατιόντες, σόγια

βαρίδια τεχνητά ή υπαρκτά κι ενοχικά

δεμένους δίχως τύψεις

μας κρατάνε. Επί τα αυτά.

Άντε, που θέλετε διαφορετικά.

Κι εσείς όπως εμείς. 

Εμείς, οι πολλοί, εμείς, εμείς...

είμαστε της πρώτης γραμμής

κι αυτά που λέμε ή πράττουμε εμείς

είναι τα πρεπούμενα και τα σωστά.

Για ορίζοντες, βόρεια, νότια,

ανατολικά, δυτικά

απελευθέρωση δε διαφαίνεται καμιά,

είναι οι αλυσίδες της σκλαβιάς 

ή της κακομοιριάς, 

των άληκτων υποχρεώσεων κι ευθύνης

δεμένες ασφυκτικά. Επί τα αυτά.

Είναι ο ζυγός, δρομέας ταχυτήτων

με μετάλλια πολλά

πάντα επιθυμεί να κόβει το νήμα στη γραμμή.

Άλλωστε δεν είμαστε μακριά.

Κι ακαρτέρει κι ακαρτέρει...

Άντε, έχετε γειά.

Από τον τάφο σας μιλώ, παιδιά

ή μήπως είν΄παπόρο

που πλέει στ' ανοιχτά.

Ματίνα Γκούτζιου

Στιχοπλόκημα " Βασιλικούλα και Γιαγιακούκου"

"Γιαγιά" με φώναξε από μακριά

κι αρχίσαμε να τρέχουμε η μια στης άλλης την αγκαλιά

Πρώτη φορά η λέξη αυτή αντήχησε μελωδική στα αυτιά 

Με απογείωσε αναπάντεχα η χαρά

Ένιωσα σαν να ήμουνα πραγματική γιαγιά. 

Πώς να σε λένε τα παιδιά; Με ρώτησαν τα τρία πρώτα μας, 

του άντρα μου για την ακρίβεια παιδιά.  

Ακούω σ' όλα τα ονόματα, ακόμα και στο θειά.

Μα αποφάσισαν γιαγιά κι άνθισε στην καρδιά μου πασχαλιά.

Πάσχα ήτανε θαρρώ με ανοιξιάτικο καιρό

σε πάρκο το μικρό μας κοριτσάκι πήγαμε, δίχως εξοπλισμό.

Σαν είδε μπάλες και ποδήλατα, ε, ήθελε κι αυτό.

Μια μπάλα από περίπτερο αγοράσαμε, μα ήτανε μαγική!

"Γιαγιά, γιαγιά, γιαγιά... με φώναζε από μακριά. 

Από την κορυφή ως τα νύχια εμούδιασα από χαρά

σφιχτά αγκαλιαστήκαμε, δεσμό γιαγιάς και εγγονής 

πάνω στη μπάλα τη θαυματουργή ορκιστήκαμε.

Στο πάρκο, γιαγιά με βούλα πια, σαν Πόρθος, Άθως, Ντ΄Αρτανιάν

το εγγονάκι μου φυλούσα, σειρά στις κούνιες εκρατούσα,

μαζί κυνηγητό και τόπι, είχα μεθύσει σα σε χαροκόπι.

Αγκαλίτσες και φιλιά σε αφράτα ποδαράκια και χεράκια 

τρίχρονα, αθώα, αγαπησιάρικα, απαλά.

Είναι η λέξη δις και τρις γλυκιά, αν είσαι δεύτερη ή τρίτη στη σειρά γιαγιά

Ναι, γίνονται κι αυτά!

Σε αξία, αμέσως μετά το μητέρα μάνα, μαμά.

Όταν παιδιά κι εγγόνια έχουμε κοντά

προσπαθούμε όλοι μαζί ο κόσμος μας 

με μπουρμπουλήθρες και γλειφιτζούρια να ντυθεί

την καρδιά μας όλοι μαλακώνουμε κι απλώνουμε,

όχι δεν είμαστε θεοί, εκολυμπήσαμε και κολυμπάμε κι εμείς με θαλασσοταραχή.

Μα δεν έχει μεγαλύτερη αξία η ζωή

σαν παραμύθι της γιαγιάς άμα ξεδιπλωθεί;

 

Stave churches στη Νορβηγία, Fantoft Stave Church στην περιοχή του Μπέργκεν (ταξίδι στη Νορβηγία, Ιούνιος του 2018)

Stave churches λέγονται οι παλαιοχριστιανικές ή πρωτοχριστιανικές ξύλινες εκκλησίες στη Νορβηγία, αλλά και σε άλλες χώρες του ευρωπαϊκού βορρά. Σώζονται αρκετές μέχρι σήμερα και επισκεφτήκαμε μια τέτοια, την Fantoft Stave Church, κοντά στο Μπέργκεν. Πρόκειται για την ανακατασκευή μεσαιωνικής εκκλησίας του 1150, που κάηκε το 1992 από μέλη της νορβηγικής black metal σκηνής. Όμως στη Νορβηγία οι καταστροφές αποκαθίστανται. Η εκκλησία κατασκευάστηκε εκ νέου και οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 1997, έξι χρόνια μετά. Στην εκκλησία υπάρχει συνδυασμός παγανιστικών στοιχείων, όπως τα κεφάλια των δράκων και χριστιανικών που υποδηλώνουν την πολιτιστική ανάμειξη των νορβηγικών μυθολογικών πεποιθήσεων και του χριστιανισμού σε μια αντιφατική περίοδο, όπως αυτή του εκχριστιανισμού των Βίκινγκς.

Η συνοικία της Χανσεατικής Ένωσης στο Μπέργκεν (ταξίδι στη Νορβηγία το καλοκαίρι του 2018)

" Το πράσινο λιβάδι ανάμεσα στα βουνά", που πάει να πει Μπέργκεν, ιδρύθηκε τον 11ο αι., ήταν κάποτε πρωτεύουσα της Νορβηγίας και ένας από τους εμπορικούς σταθμούς της Χανσεατικής Ένωσης, μιας συντεχνίας Γερμανών εμπόρων που κυριάρχησε στο θαλάσσιο εμπόριο στη Βαλτική και στην Βόρεια θάλασσα για τρεις αιώνες από τα τέλη του 12ου αιώνα και εξής. Οι Χανσεατικές πόλεις είχαν το δικό τους νομικό σύστημα και διατηρούσαν τους δικούς τους στρατούς για αμοιβαία προστασία και βοήθεια. Παρ 'όλα αυτά η ένωση δεν αποτελούσε κράτος, ούτε μπορούσε να ονομαστεί συνομοσπονδία πόλεων-κρατών. Μόνο ένας πολύ μικρός αριθμός πόλεων της ένωσης απολάμβανε αυτονομία και ελευθερίες συγκρίσιμες με εκείνες μιας ελεύθερης αυτόνομης πόλης της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το Μπέργκεν υπήρξε κέντρο εμπορίας κυρίως αποξηραμένου μπακαλιάρου και οι Γερμανοί έμποροι είχαν στην πόλη τη δικιά τους συνοικία - πόλη που σώζεται μέχρι σήμερα, δηλαδή η πιστή ανακατασκευή της κατά καιρούς, αφού κάποιες φορές πυρκαγιές έκαψαν τα ξύλινα σπίτια και καταστήματα της Ένωσης. Μνημεία του παρελθόντος της πόλης, ιστορικά, γραφικά, χρωματιστά, ενδιαφέροντα, μια μικρή πόλη του παρελθόντος, ζωντανή με πλήθος τουρίστες να περιδιαβαίνουν τα στενά της δρομάκια. Στο κεντρικό λιμάνι η συνοικία εκεί όπου κάποτε αγκυροβολούσαν τα πλοία που έφταναν από το βορρά της Νορβηγίας φορτωμένα μπακαλιάρο ή σάλπαραν για τα δύσκολα ταξίδια τους σε άγριες θάλασσες.

Ποιηματάκι ολίγον παιδικό, μα για ενήλικες θαρρώ, για τρολ και τρολάρισμα (γραμμένο στις 21/8/2022 και εμπνευσμένο από το ταξίδι στη Νορβηγία το καλοκαίρι του2018))

Λαμπερός ήλιος

πετρωμένα τρολ

Μεταλλάχτηκαν

σε ατραξιόν.

Σε έρεβος καθολικό

στου Άδη το χωριό

έχετε εικόνες, δεν μπορεί;

Θα μας τρυπάνε με σουβλί.

Αν έχετε έλλογο ειρμό

Απαντήστε στο ερώτημα αυτό:

Να ζεις ή να ζεις σαν να μη ζεις;

Τρολ, τρολ, τρολ ...

να σε τρολάρουνε τα τρολ;

Ή να τρολάρεις τη ζωή

που είναι τόσο δα μικρή;

Στου Floyen τα υψώματα

Αεράκι δροσερό

καθαρίζει το μυαλό

κι όλοι ξορκίζουν το κακό.

Τρολ, τρολ, τρολ ...

τη μύτη σου ζουλώ

το αυτί σου το τραβώ

τα πόδια σου πατώ

Τρολ, τρολ, τρολ ...

Από το Floyen

ή απ' τον Άι-Λιά

με τα μπιστιροτρόλ

ψηφίζω  δαγκωτό 

το φως το λαμπερό

και τα οπίσθια σου γυρνώ.

Ματίνα Γκούτζιου

"Μίλα μου, ναι, μίλα μου ..." (ποίημα γραμμένο στις 22/8/2022)

"Μίλα μου, ναι, μίλα μου ..." και της μιλούσε

μελωμένα, όλα γλυκά, τρυφερά, εφηβικά.

Σπάνια από κοντά, συχνά τηλεφωνικά

στα χρόνια των θηλέων και αρρένων τα μαθητικά.

Της τηλεδιάβαζε ποιήματα σε ακουστικά

παλιάς του ΟΤΕ εκρού με στρογγυλό καντράν τηλεφωνίας

ή της τα έδινε γραμμένα σε χαρτιά.

Στο ακουστικό επίσης, στο πιάνο ή στην κιθάρα 

τραγούδια έπαιζε με συναισθήματα ρομαντικά.

Χόρευαν οι νότες αιωρούμενες στης αγάπης τη χαρά,

ντύνονταν κόκκινους μανδύες του ΟΤΕ οι αρτηρίες

και τους γονείς, που όλα τα μυρίζονται, τους τσάκωναν οι υστερίες.

Θα σε σφάξω στον κατώφυλλο κ.τ.λ., όλα για τα κορίτσια φυσικά.   

Στο μπάσο της κιθάρας του και στο μικρόφωνο ως φωνή

"Μίλα μου, ναι, μίλα μου ..." σε συναυλία σχολική τραγουδούσε

και μέσα σ' ένα πλήθος νεαρών παιδιών

εκείνη ένιωθε της όμορφης καρδιάς του η εκλεκτή.

Μόλις εχθές του" μίλα μου" ο στιχουργός-συνθέτης έφυγε από τη ζωή (πόσο σημαντικός δεν με απασχολεί)

το ίδιο, χρόνια πολλά πριν κι εκείνη η αγάπη η τρυφερή.

Μα είναι η μνήμη ένα κουτί αναμνήσεων σε ερμάριο ξεχασμένο

που όταν ανοίγει με κάποια αφορμή ξεχύνεται - επί του προκειμένου - του τραγουδιού αυτού η μουσική 

και μιας παλιάς αγάπης οι ήχοι, οι ψίθυροι, κομμάτι της ψυχής, της νιότης γιασεμί.

"Μίλα μου, ναι μίλα μου..." για κάθε αγάπη που είναι όμορφη πολύ.

Ματίνα Γκούτζιου

To Floyen, ένα από τα βουνά του Μπέργκεν στη Ν.Δ. Νορβηγία και ποιηματάκι (ταξίδι στη Νορβηγία, Ιούνιος του 2018)

Στο Floyen, 320 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, ανεβήκαμε με το Floibanen, ένα ηλεκτρικό τρενάκι πλαγιάς. Όλοι οι επισκέπτες - τουρίστες ανεβαίνουν σ΄ αυτό το βουνό για τη θέα της χερσονήσου του Μπέργκεν από ψηλά. Είχε αρκετό αέρα στο βουνό, λίγη ψυχρούλα, όμως Ιούνιο μήνα η ψύχρα και η υγρασία του Μπέργκεν είναι ανεκτές. Λειτουργεί στο βουνό εστιατόριο, υπάρχουν πολλά μονοπάτια πεζοπορίας, τρολ σε παρακολουθούν στις βολτίτσες σου και σκανταλιάρικα τα ίδια, απολαμβάνουν την παιχνιδιάρικη διάθεση των τουριστών. Στα ταξίδια και οι ηλικιωμένοι ξαναγίνονται παιδιά. Γνωστό. Επτά ή εννέα βουνά περιβάλλουν την πόλη Μπέργκεν.

Ποίημα εμπνευσμένο από τις δικές μας στιγμές, το πολυτιμότερο. "Στην ψαραγορά του Μπέργκεν" (γραμμένο στις 19/8/2022)

Ψιλοέβρεχε στο Μπέργκεν

Ψιλοκαλόκαιρο, τον Ιούνιο

Ψιλοκουραστήκαμε ψιλοαπόγευμα

Ψιλοπεινάσαμε για ψιλό, για την ακρίβεια φθηνό, ψαράκι.

Ψιλοκλεφτά τις τιμές κοιτούσαμε

σε ψιλοεστιατόριο, μια τέντα, καθίσαμε

ψιλοτσιμπήσαμε , δεν ψιλοήπιαμε,

αν και το ψιλοθέλαμε,

μα ψιλοείχαμε υπόλοιπα ξενάγησης

χρειαζόμσταν τις τελευταίες της μέρας ψιλοδυνάμεις

Τρώγοντας ψιλοκουβεντιάζαμε,

ψιλογελούσαμε με αστεία.

Ήπιαμε τα καφεδάκια μας, ψιλοξεκουραστήκαμε

και συνεχίσαμε τις διαδρομές στο ταξιδάκι μας.

Με τόσα ψιλά εφόδια

απέκτησε η χαρά βαρύτητα.

Ματίνα Γκούτζιου

Οι ψαραγορές του Μπέργκεν στη Ν.Δ. Νορβηγία και ποίημα εμπνευσμένο από τις στιγμές μας (ταξίδι στη Νορβηγία, καλοκαίρι 2018)

 

Δυο ψαραγορές είδαμε και επισκεφτήκαμε στη διάρκεια της παραμονής μας στην κουκλίστικη αυτή πόλη - λιμάνι σε μια από τις νοτιοδυτικές χερσονήσους της Νορβηγίας. Και οι δύο βρίσκονται στο κεντρικό λιμάνι φιόρδ ή βαθύ κόλπο της πόλης. Σίγουρα υπάρχουν κι άλλες, το ψάρι εδώ αφθονεί. Γύρω από αυτό το λιμάνι σε πεδιάδα, αλλά και στα πολλά βουνά που το περικλείουν αναπτύσσεται ο αστικός ιστός του Μπέργκεν. Η κλειστή ψαραγορά είναι πιο πλούσια σε είδη ψαριών για πώληση ή και φαγητό, αφού στο χώρο υπάρχουν και μικρά εστιατόρια - ψαράδικα για φρέσκα, της ώρας εδέσματα. Καθώς είναι σπάνιο να μην βρέχει στην πόλη είναι προτιμότερη. Στη μικρή αγορά, σε σκηνές και τέντες υπάρχουν κιόσκια για ψαράκι, αλλά και κιόσκια με άλλα τοπικά προϊόντα ή αναμνηστικά. Αγαπώ τις αγορές του κόσμου για τα εδώδιμα είδη, τα χρώματα, τις μυρωδιές τους. Σε μια τέτοια σκηνή της υπαίθριας αγοράς τσιμπήσαμε κι εμείς ψαράκι και ήπιαμε τα καφεδάκια μας. Ευχάριστες μνήμες, ωραίο φαγητάκι, μικρή ανάπαυλα και ξανά χιλιόμετρα, ταξίδι, εικόνες του κόσμου, να γεμίζουν τόσο από ομορφιά οι στιγμές που να σε απογειώνουν σαν ένα μπαλόνι ψηλά στον ουρανό.

"Υπνάκος", πoίημα γραμμένο στις 17 Αυγούστου 2022. Ο πίνακας "Siesta" του Orazio Orazi (Camerino 1848 - 1912) είναι η αφορμή

 

Ανάπαυλα για λίγο μόνο, μια σταλιά.

Μα τ' αεράκι χάιδευε γλυκά

χουρχούριζε το γατί στην αγκαλιά

κελάηδαγαν πουλάκια σ' άλλη πράσινη φωλιά

ήρθε ο Ύπνος και της φίλησε τα βλέφαρα απαλά

χάθηκε σ' ένα ονειροσύννεφο ψηλά.

Σαν το αυτί της να άκουσε πατήματα βαμβακωτά

Σαν να τον είδε τρυφερά να την κοιτά

Σαν να της σκέπασε τα πόδια για ζεστασιά

Σαν να μην έφαγε, περίμενε υπομονετικά

Σαν να 'ταν η ζωή τους της αγάπης καταφυγιά.

Ματίνα Γκούτζιου

Η μαμά τραγουδάει το αηδονάκι. (18 Αυγούστου 2022)

 Είπαμε ότι η μαμά μου θυμάται καλά, ακόμα και σήμερα στα 93 της χρόνια, κάποια από τα τραγούδια που μας έλεγε στα μικράτα μας. Το δεύτερο, μετά "Το Πατρικό Σπίτι" του Ιωάννη Πολέμη, είναι το Αηδονάκι. Το θυμάσαι, μαμά; Τον τίτλο δεν τον θυμόταν, αλλά μόλις της έδωσα το τέμπο, πήρε φόρα, αμέσως λέμε. Περίμενε λίγο, μαμά, να ανοίξω την κάμερα του κινητού, περίμενε. Το είπε, χωρίς να της θυμίσω ούτε ένα στίχο, με χαρά μεγάλη. Λίγη ώρα αργότερα που της πήγα το φαγητό, δεν πρόλαβα να μπω από την πόρτα και άρχισε να μου απαγγέλει: "Εις το βουνό ψηλά εκεί, είναι εκκλησιά ερημική, το σήμαντρο της, δε χτυπά, δεν έχει ψάλτη, ουδέ παπά."  Άλλη φορά αυτό, μαμά, τώρα είναι ώρα φαγητού, κάνε λίγο κράτει. 

Μέσα στὸ δάσος περπατῶ

κι ἀκούω τὰ πουλάκια.

Κάθε κλωνὶ

καὶ μιὰ φωνή,

σὲ κάθε δένδρο μουσικὴ

χαρὲς καὶ τραγουδάκια.

Μὰ ἐκεῖ ποὺ ἄλλα τραγουδοῦν

κι ἄλλα κρατοῦν τὸ ἴσο,

ἕνα πουλί,

μικρὸ λαλεῖ

σὰ νὰ τοὺς λέει: «Σωπᾶστε σεῖς!

Ἐγὼ θὰ τραγουδήσω!»

Σωπάσαν ὅλα... Τὸ μικρὸ

πουλὶ τ᾿ ἀποστομώνει.

Εἶχαν λαλιὰ

τ᾿ ἄλλα πουλιά,

μὰ ἕνα ἦταν μοναχὸ

ἀπ᾿ ὅλα τους τ᾿ ἀηδόνι.

Εθνικό Θέατρο του Μπέργεν και Ερρίκος Ίψεν (ταξίδι στη Νορβηγία, καλοκαίρι του 2018)

Το να αποζητάς την ευτυχία σ’ αυτήν τη ζωή, είναι η πραγματική έννοια της ανταρσίας. (Ίψεν)

Ογκόλιθο του πνεύματος θεωρούν οι Νορβηγοί τον Ερρίκο Ίψεν (Henrik Ibsen 1828-1906) και ως τέτοιο τον αναπαριστούν στο γλυπτό που κοσμεί, μεταξύ άλλων, τους κήπους γύρω από το Εθνικό Θέατρο του Μπέργκεν, όπου ο σπουδαίος δραματουργός δούλεψε ως καλλιτεχνικός διευθυντής, θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης, ηθοποιός για κάποια χρόνια. Θεωρείται ο πιο πολυπαιγμένος θεατρικός συγγραφέας στον κόσμο μετά τον Σαίξπηρ. Στα έργα του ανασήκωνε το μακρύ φουστάνι και τις μάσκες της υποκρισίας, εξέταζε τις πραγματικότητες που κρύβονταν κάτω από την επιφάνεια, αποκαλύπτοντας πολλά που ήταν ενοχλητικά για αρκετούς από τους συγχρόνους του. Είχε κριτική ματιά και διερευνούσε ελεύθερα τις συνθήκες της ζωής και τα ζητήματα ηθικής.

Ποίημα που ονόμασα "Βιτρό σε δυτικό ναό" γραμμένο στις 17 Αυγούστου 2022. Εμπνευσμένο από τον πίνακα του Τάκη Χάτσιου, Έργο αρ. 376 (2021).

 

Υπό την σκέπη φωτοδόχου βιτρό ρόδακα και παραθύρων 

σε δυτικούς ναούς με οξυκόρυφες αψίδες μετά σταυροθολίων

σε μέγεθος και πλούτο περιδεών και μεγαλοπρεπών

πολλές φορές με κάμερες στηθήκαμε κάπως ανασφαλείς

ότι μπροστά σε ιερά, σε όργανα εκκλησιαστικά,

σε αγιασμένα λείψανα κι αγιασμένα πολεμοχαρή σπαθιά,

σε κάποιο ξύλο απ' τα άμετρα ενός μαρτυρικού Γολγοθά,

σε εσθήτες, δόντια, κνήμες, δάχτυλα, τραπεζομάντηλα...όλα ιερά.

Λίγες φορές σε κάποιο στασίδι ξαποστάσαμε 

κι είχαμε πάντα τη λεπτότητα στη συμπεριφορά

αθόρυβα ωσάν αερικά ή σαν σκιές αγίων 

να κυκλοφορούμε σε κλίτη, κρύπτες, τάφους, παρεκκλήσια 

βλέποντας πρόσωπα γονατιστά να έχουν εκδυθεί τα εγκόσμια

και να προσεύχονται προσηλωμένα ντυμένα την ταπείνωση. Σκυφτά.

Θερμά να ικετεύουνε για κάποιο πρόσωπο ή δίκαιο πόθο 

ή να γλιτώσουν απ' τον πόνο που τους τρώει τα σωθικά.

Άλλους σε εξομολογητήρια ή να ανάβουνε μικρά συμμετρικά κεριά.

Είναι το μέγεθος μεγάλο,  όλα χωράνε στων ναών την αγκαλιά 

έως των τουριστών τα ενσταντανέ και περιηγητικά.

Κι αυτό το φως που εισχωρεί επιβλητικά και αισθητικά μυστηριακά

μέσα απ' των  περίτεχνων βιτρό την ομορφιά 

σου ψιθυρίζει πως όλοι οι θνητοί αξίζουμε ένα θαύμα,

αθανασία να μην είναι μοναχά. 

Πιστέψτε λένε όλα των ναών τα υλικά

και ανατείνατε τας χείρας σας ψηλά.

Υπό την σκέπη φωτοδόχου ρόδακα στη δυτική πλευρά ναού, σε κράτη δυτικά 

το μόνο θαύμα που σε με ως περιηγήτρια σαρκώθηκε αληθινά,

η εικόνα εκείνου σε μια δέσμη μπλε φωτός να με γλυκοκοιτά

όμοιος με άγγελο στην κοψιά

σαν σε εικονίτσα παιδική που μοίραζαν στα κατηχητικά

και τόσο στην καρδιά μου τότες μίλαγε που μέσα σε βιβλία

ή πορτοφόλια εφύλαγα προσεκτικά.

Τώρα τον άγγελο μου τον φυλάω στην καρδιά

κι είν΄τα φτερά του το λιμάνι για κάθε της ζωής κακοτοπιά.

Ματίνα Γκούτζιου

Ποίημα 1ο εμπνευσμένο από τον πίνακα του Τάκη Χάτσιου και τα βάσανα μου : Βουνά ( γραμμένο στις 15/8/2022)

 

https://takis-chatsios.wixsite.com/arts/2018?pgid=jzcs396y-de4783fa-bbaa-4eb2-a2ef-a311e9e9dce0

Να ανεβαίνω κάθε μέρα σε βουνών κορφές  να εξιλεωθώ

για την αναμάρτητη ζωή μου να τιμωρηθώ.

Σε αναβάσεις δύσκολες, κοπιαστικές

την ομορφιά των άγριων βουνών δεν θα κοιτώ.

Μελανοστρώματα νεφών με ιδρώτα και δάκρυα θα δημιουργώ

για να κρυφτώ, σχεδόν να εξαφανιστώ.

Και σαν σε κορυφές κι απότομες πλαγιές

με όλα πλην του ανθρώπου τα πλάσματα βρεθώ

Τότε θα βγάλω τέτοιο ουρλιαχτό

βαθύ, τραχύ, άγριο, σε διάρκεια αχρονικό

που η αντάρα μ'  κάπως θα κοπάσει στο βουνό,

μα  στις πεδιάδες και στις πόλεις θα ακουστεί

σαν ένα γάργαρο γελάκι, εντελώς χαριτωμένο και γλυκό.

Ματίνα Γκούτζιου