Μουσείο Επαγγελμάτων και Αγώνων για την Ελευθερία στο Βίλνιους της Λιθουανίας (Okupacijų ir laisvės kovų muziejus). Ταξίδι στη Λιθουανία το καλοκαίρι του 2019.

 

Τα πρώην κεντρικά γραφεία της KGB στο Βίλνιους της Λιθουανίας στεγάζουν σήμερα το Μουσείο των Αγώνων υπέρ της Ελευθερίας. Ένα μέρος του είναι αφιερωμένο στο Ολοκαύτωμα της Λιθουανίας από τους Ναζί Γερμανούς κ.α. συνεργάτες τους και ένα μέρος στην αντίσταση των δυτικότροπων ενάντια στη Σοβιετική Ένωση. Σήμερα που το δυτικό χρήμα πλουτίζει ακραία κάποιους προνομιούχους της χώρας το Ολοκαύτωμα της χώρας αυτής, αλλά και όλης της Ευρώπης, τείνει να εξισωθεί, ακόμα και να υποτιμηθεί σε σχέση με την καταπίεση και όποια ανελευθερία ή ακόμα και θανάτους υπέστησαν οι πρώην Σοβιετικές χώρες από τη Ρωσική ηγεσία.

Το κτίριο αυτό, όταν χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα (1890), επί τσαρικής αυτοκρατορίας  αρχικά λειτούργησε ως Κυβερνείο. Αργότερα στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου ως κέντρο στρατολόγησης και αρχηγείο του διοικητή του Βίλνιους. Στη συνέχεια, την εποχή της Ρωσικής επανάστασης στέγαζε επιτροπές και ένα επαναστατικό δικαστήριο. Στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στέγασε το Αρχηγείο της Γκεστάπο και στη συνέχεια στέγασε τα γραφεία της KGB, μια φυλακή και ένα κέντρο ανακρίσεων.

Γενικά καλύτερα να μην περνούσες το κατώφλι του κτιρίου. Στις μεγάλες λίθινες βάσεις του οικοδομήματος αναγράφονται τα ονόματα αντιστασιακών και θυμάτων από τις διάφορες περιόδους της ιστορίας. Βρίσκεται ακριβώς απέναντι από την πλατεία Lukiskiau και σε έναν από τους πιο κεντρικούς και εμπορικούς δρόμους του Βίλνιους. Περάσαμε δεκάκις από κει, κατά κάποιο τρόπο "η γειτονιά μας" στο Βίλνιους, αφού το ξενοδοχείο μας βρισκόταν λίγο πιο κάτω.

Εκτός από τη στέγαση του Μουσείου, το κτίριο λειτουργεί πλέον ως δικαστήριο και ως αποθήκη των Ειδικών Αρχείων της Λιθουανίας.

Κάουνας, πόλη της Λιθουανίας, γενικές πληροφορίες. (Ταξίδι στη Λιθουανία το καλοκαίρι του 2019)

Η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Λιθουανίας και κάποτε προσωρινή πρωτεύουσα είναι η Κάουνας στη συμβολή των ποταμών Νέρις και Νεμούνας. Σύμφωνα με το μύθο η πόλη ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα, αλλά στις γραπτές πηγές αναφέρεται από τον 14ο αι. και εξής, όταν χτίστηκε αμυντικό κάστρο στην πόλη και σταδιακά έμποροι της Χανσεατικής Ένωσης εγκαταστάθηκαν σ' αυτήν. Έτσι άρχισε και η ανάπτυξη της, ιδρύθηκε σχολείο, νοσοκομείο, λειτούργησε φαρμακείο, επεκτάθηκε. Οι διεκδικήσεις και οι πόλεμοι συχνοί, και στην περιοχή αυτή του Δουκάτου της Λιθουανίας, δέχονται επιθέσεις από τον τσαρικό στρατό, από τον Σουηδικό στρατό, τους 17ο και 18ο αιώνες, αλλά και το χτύπημα της Μαύρης Πανώλης, πυρκαγιές που καταστρέφουν τμήματα της πόλης, Επί τσαρικής κυριαρχίας και Ναπολεόντειων πολέμων, ο γαλλικός στρατός καταστρέφει δύο φορές την πόλη τον 19ο αιώνα. Το 1862 κατασκευάστηκε η σιδηροδρομική γραμμή που συνέδεε τη ρωσική αυτοκρατορία με τη Γερμανία, κάνοντας το Κάουνας σημαντικό σιδηροδρομικό κόμβο, ενώ αρχίζουν να λειτουργούν οι πρώτες εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας.

Κατά το Μεσοπόλεμο η πόλη Κάουνας γνώρισε άνθιση της βιομηχανίας κι εκείνη την εποχή ήταν η μεγαλύτερη πόλη της χώρας. Μάλιστα κατά τη Δημαρχία του Γιόνας Βιλάισις (το άγαλμα του κοσμεί την πλατεία Δημαρχείου) το Κάουνας αναπτύχθηκε και έγινε μια πραγματικά σύγχρονη πόλη. Κατασκευάστηκε δίκτυο ύδρευσης και αποχέτευσης, η έκταση της πόλης μεγάλωσε από 18 τετραγωνικά χιλιόμετρα σε 40 και χτίστηκαν περισσότερα από 2.500 νέα κτίρια, καθώς και τρεις γέφυρες πάνω από τους ποταμούς Νέρις και Νεμούνας. Όλοι οι δρόμοι ασφαλτοστρώθηκαν, τα ιππήλατα μέσα μαζικής μεταφοράς αντικαταστάθηκαν με λεωφορεία, νέα προάστια σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν, όπως και πάρκα και πλατείες. Τέθηκαν οι βάσεις για ένα σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, χτίστηκαν τρία νέα σχολεία και αρκετές βιβλιοθήκες. Ο Βιλάισις είχε επαφές με πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, και το Κάουνας έγινε ενεργό μέρος της ευρωπαϊκής ζωής.

Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου το Κάουνας είχε περίπου 35.000 - 40.000 Εβραίους κατοίκους. Οι Εβραίοι ασχολούνταν κυρίως με το εμπόριο, τη χειροτεχνία και τα ελεύθερα επαγγέλματα. Το Κάουνας ήταν επίσης κέντρο της Εβραϊκής εκπαίδευσης. Η πόλη είχε περίπου 100 εβραϊκές οργανώσεις, 40 συναγωγές, πολλά εβραϊκά σχολεία και 4 Γυμνάσια. Ήταν επίσης σημαντικό κέντρο του Σιωνιστικού κινήματος. Υπέστησαν κι αυτοί τις εγκληματικές ενέργειες των Ναζί στην Ευρώπη. Μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο το Κάουνας έγινε η κύρια βιομηχανική πόλη της Λιθουανίας. Το Κάουνας γνώρισε περιορισμένες ταραχές κατά την ανεξαρτητοποίηση της Λιθουανίας από την ΕΣΣΔ το 1991.

Στην πόλη κάναμε κυρίως βολτίτσες στο ιστορικό της κέντρο, γνωρίσαμε ιστορικά κτίρια και σημεία, αλλά χαλαρώσαμε επίσης σε καφέ και εστιατόρια. Όλα όμορφα, όπως γίνεται στις εκδρομές. Στο γήπεδο μπάσκετ της ομάδας Ζαλγκίρις Κάουνας δεν πήγαμε και μας έμεινε απωθημένο, στο σύζυγο δηλαδή. Ήθελε να αποτίσει φόρο τιμής στον Σαμπόνις.

Το σπίτι του Perkunas (The House of Perkunas) στην πόλη Κάουνας της Λιθουανίας (Ταξίδι στη Λιθουανία το καλοκαίρι του 2019)

To House of Perkūnas είναι ένα γοτθικό κτίριο στην πόλη Κάουνας της Λιθουανίας που αρχικά χτίστηκε από Χανσεάτες εμπόρους το 15ο αιώνα για να στεγάσει τα γραφεία τους (Συνομοσπονδία Γερμανών εμπόρων στη Βόρεια και Βαλτική Θάλασσα). Το 16ο αιώνα πουλήθηκε στους Ιησουίτες καλόγερους. Το 19ο αιώνα έγινε σχολείο, θέατρο και τελικά ονομάστηκε "Οίκος του Perkunas", γιατί σε τοίχο του κτιρίου βρέθηκε μια φιγούρα που θεωρήθηκε ότι παριστάνει το Βαλτικό θεό της βροντής και του ουρανού, τον Perkunas. Σήμερα ανήκει στους Ιησουίτες και στεγάζει Μουσείο.

Ποίημα : "Πανικός" το ονόμασα. Παραθέτω πίνακα του Τάκη Χάτσιου, το Έργο αρ. 406 (2022) με τίτλο " Καπνοί σε φόντο κόκκινο "

Πανικός, φαινόμενο ή νόσος της εποχής. Περάσαμε κάποτε κι απ' αυτούς τους δύσκολους λαβύρινθους κι ας ήταν η ζωή γλυκιά, όμορφη, φιλεύσπλαχνη, κυρίως ευχάριστη, μερικές φορές σκληρή, άδικη ... όπως για τους πολλούς. Ευαισθησίες, τι να πω.

Πανικός

Ανάπτυξη απότομης ταχύτητας τροχών.

Διέλευση σηραγγών, ιδιαιτέρως των χιλιομετρικώς μακρών.

Μποτιλιάρισμα αυτοκινήτων επί οδών εθνικών, περιφερειακών.

Μοναχικά ταξίδια εις άγνωστους τόπους δια μέσου ερημικών διαδρομών.

Οδήγηση εν μέσω σφοδρών κατακριμνησμάτων ατμοσφαιρικών.

Πτήσεις ένδο αεροπορικών σκαφών.

Επικοινωνίες άμετρες κι ανούσιες άνευ λακωνισμών.

Άγχος κι αγωνία έως τρόμου περί ασφαλείας και πορείας των παιδιών.

Συνευρέσεις μετά ανθρώπων και σογιών άκρως τοξικών και ενοχοποιητικών.

Φωνές, ερισμοί, διαξιφισμοί επί θεμάτων επαγγελματικών ή ενδοοικογενειακών.

Συμπόσια μετά ποτών κι άσωτων φαγητών, ιδιαιτέρως στομαχοεπιβαρυντικών.

Κλείσιμο εντός ανελκυστήρων και χώρων άνευ αποδραστικών οδών.

Σκέψεις δυσάρεστες επί θεμάτων ενοχλητικών, πιεστικών, υποχρεώσεων υποχρεωτικών.  ...

Εννοείται χωρίς βοήθεια, επί βοηθείας μετά εξηγήσεων επί των συμβάντων λογικών.

Εννοείται με σώας φρένας και λογικών συλλογισμών, παραλλήλως των παραλογισμών.

Εννοείται μόνοι εν μέσω πλήθους φυσιολογικών, άνευ παραδειγματισμού επί των συμπεριφορών.

Εννοείται φόβος για επανάληψη, μήπως τυχόν υπό των ιδίων συνθηκών.

Εννοείται άνευ οξυγόνου διαμέσου των λειτουργούντων ομαλώς αεροφόρων οδών.

Εννοείται εν πλήρει συνειδήσει περί της παρανοίας των σκέψεων αυτών.

Εννοείται επί εξυβρίσει των ιδίων εαυτών, αιτία των σκέψεων αυτών, καρφωμένων ως βδελλών.

Εννοείται μηδαμινή η συνδρομή αγκαλιάς, φιλιών, λέξεων παρηγορητικών.

Εννοείται εν μηχανισμώ αποδράσεως, απελπισμένης διαφυγής απροσδιορίστων χαρακτηριστικών.

Εννοείται με κινητό παρά χείρας προς κλίσιν βοηθείας οικείων ή ειδικών.

Εννοείται εφαρμόζοντας μεθόδους πρακτικάς αναγνωσμένων εκ των μέσων περί των σχετικών.

Εννοείται επί εκκλίσει βοηθείας και ξεσηκωμού της οικογενείας απορούσης πώς είναι δυνατόν.

Εννοείται καλέστε ό,τι δύνασθε, ασθενοφόρα, ιατρούς, ταχέως δια τον πάσχοντα εκ πανικών.  ...

Επί πανικών εις τον ειδικόν.

Ματίνα Γκούτζιου

 

Το Δημαρχείο της πόλης Κάουνας (Kauno rotušė), ο Δήμαρχος Jonas Vileišis, ο ναός του Φραγκίσκου Ξαβιέ των Ιησουιτών στο Κάουνας της Λιθουανίας (Ταξίδι στη Λιθουανία το καλοκαίρι του 2019)

Το Δημαρχείο στην Πόλη Κάουνας της Λιθουανίας βρίσκεται σε μια μεγάλη πλατεία του ιστορικού κέντρου της πόλης. Η πρώτη κατασκευή ανάγεται στον 16ο αιώνα και αρχικά ήταν μονώροφο. Αργότερα προστέθηκε δεύτερος όροφος και ένας οχταώροφος πύργος. Ο πρώτος όροφος χρησιμοποιούνταν για το εμπόριο και για τους δεσμοφύλακες, ο δεύτερος για το δικαστήριο, τον δικαστή, το ταμείο, το αρχείο και την καγκελαρία. Τα κελάρια χρησιμοποιούνταν για την αποθήκευση αγαθών και το υπόγειο του πύργου ως φυλακή. Ανακαινίστηκε επανασχεδιάστηκε και ανακατασκευάστηκε αρκετές φορές, στην πορεία λειτούργησε ως εκκλησία, χρησιμοποιήθηκε ως αποθήκη πυρομαχικών, ως κατοικία Ρώσων τσάρων, ως Λέσχη της Πόλης Κάουνας, ως Θέατρο, στέγασε την Πυροσβεστική υπηρεσία, το Αρχείο της Πόλης, ως Μουσείο ... και τελικά σήμερα είναι το Δημαρχείο της πόλης, αλλά και Μουσείο. Ονομάζεται και "Λευκός Κύκνος" και πράγματι έτσι κομψό και λευκό που είναι, θυμίζει έναν κύκνο. 

Στην πλατεία μπροστά από το Δημαρχείο, υπάρχει το άγαλμα του δημάρχου Jonas Vileišis. Χάρη σ' αυτόν, το Κάουνας αναπτύχθηκε σημαντικά στις αρχές του 20ου αιώνα. 

Στην ίδια πλατεία βρίσκεται και η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία του Φραγκίσκου Ξαβιέ ή των Ιησουιτών του Κάουνας. Αρχικά το 17ο αιώνα ένα παρεκκλήσι, ενώ η κατασκευή και ολοκλήρωση ενός ναού έγινε κυρίως το 18ο αιώνα. Τον 20ο αιώνα ο ναός ανακαινίστηκε, αφού κι αυτός πέρασε από καταστροφές και διάφορες χρήσεις.  

Το Παλάτι των Μεγάλων Δουκών της Λιθουανίας και το Εθνικό Μουσείο. (Ταξίδι στη Λιθουανία το καλοκαίρι του 2019)

Η ιστορία του Παλατιού ξεκινά από τον 15ο αιώνα, όταν κατασκευάζεται παλάτι στη θέση αυτή για τους Μεγάλους Δούκες της Λιθουανίας και αργότερα τους Πολωνούς Βασιλείς. Για τέσσερις αιώνες το παλάτι, γοτθικού ρυθμού τότε, ήταν το πολιτικό, διοικητικό και πολιτιστικό κέντρο της Πολωνο - Λιθουανικής Κοινοπολιτείας. Σήμερα, μπορείς να επισκεφτείς τα ανασκαμμένα υποστρώματα των παλαιότερων φάσεων του Παλατιού που κατεδαφίστηκε το 1801. Οι εργασίες για το νέο παλάτι ξεκίνησαν το 2002 στον χώρο του αρχικού κτιρίου και χρειάστηκαν 16 χρόνια για να ολοκληρωθεί το 2018 σε αναγεννησιακό ρυθμό για να ταιριάζει με τον καθεδρικό ναό του Βίλνιους δίπλα του, των Αγίων Βλατισλάου και Στανισλάου. Πολύ κοντά το Εθνικό Μουσείο του Βίλνιους, ο Πύργος Του Γεδιμίνα, κήποι, γλυπτά ... να χαίρεσαι τα όμορφα κτίσματα, την τέχνη, τη φύση. Σε μας οι άχρηστοι γνωρίζετε ...

Χρυσομηλιά Φούρνων Κορσεών (Ταξίδι στους Φούρνους τον Σεπτέμβριο του 2019)

Χρυσομηλιά Φούρνων, η ορεινή και το λιμανάκι της στη θάλασσα. Εδώ, όλοι ασχολούνται με όλα, τουρισμό, αλιεία, γη, ζωντανά, οικοδομή ... είναι πολυτεχνίτες, άντρες και γυναίκες. Τους αναγκάζει η απομόνωση.

Κρουαζιέρα στη λίμνη Galve, στα πέριξ του Κάστρο Τρακάι (Ταξίδι στη Λιθουανία το καλοκαίρι του 2019)

Μαγικό μέρος το Κάστρο Τρακάι και η Λίμνη Galve γύρω απ' αυτό, το καλοκαίρι. Μάγεμα η φύση, μάγεμα τα έργα του ανθρώπου, μάγεμα οι δραστηριότητες που είδαμε να συμβαίνουν στο Κάστρο. Μεταξύ πολλών που μπορείς να κάνεις είναι και μια σύντομη κρουαζιέρα στη λίμνη και τα πέριξ αυτής μέρη. Πολλοί διασκέδαζαν απ' όπου περάσαμε, όπως και μεις, γιατί ο κόσμος, ιδιαίτερα οι φυσικές ομορφιές με την ευεργετική τους επίδραση, δημιουργήθηκαν για να τις απολαμβάνουμε. Κι αν είναι αμέτρητες οι ομορφιές, όπου προλάβουμε ή όπου μπορέσουμε. Το οφείλουμε στον εαυτό μας, δεν είμαστε μόνον υποζύγια και ο μοναδικός κόσμος μας είναι για όλους. Ο καθένας πρέπει να βρει τον τρόπο για να τον χαίρεται. 

Οι Σεϋχέλλες της Ικαρίας (Σεπτέμβριος 2019)

Το εργαλείο στο κινητό έδειχνε 178 μ. ύψος από την επιφάνεια της θάλασσας. Κατεβήκαμε και ανεβήκαμε 178 μ. κατσικόδρομο για να φτάσουμε στην παραλία με το εξωτικό όνομα Σεϋχέλλες. Ιδρωμένος όπως είσαι, όταν φτάνεις, ένα επιθυμείς, να βουτήξεις στα γαλαζοπράσινα νερά, τα οποία βέβαια βρίσκεις κι αλλού στην Ικαρία, χωρίς τους κινδύνους της κατάβασης στις Σεϋχέλλες. Αλήθεια, πώς να είναι οι πραγματικές; Έχουν τόσες μπιστιρές; Τι μπιστιρές δηλαδή, κομμάτια βράχων, που λένε ότι κατρακύλησαν προς τη θάλασσα όταν χρησιμοποίησαν φουρνέλα για να τρυπήσουν το βουνό και να ανοίξουν ένα τούνελ που βρίσκεται ακριβώς από πάνω. Ίσως πιο ορθό να προσεγγίσει κανείς την παραλία με καϊκάκι.

Δρώμενα στο κάστρο Τρακάι (Trakai island castle, Trakų salos pilis) στη λίμνη Galve της Λιθουανίας. Ταξίδι στη Λιθουανία το καλοκαίρι του 2019

Δεν είναι μόνο ένα ιστορικό Κάστρο -φ  Μουσείο, καλοσυντηρημένο, ένας καταπληκτικός τουριστικός προορισμός, επιπλέον πολύ συχνά στο Κάστρο Τρακάι γίνονται δρώμενα-αναπαραστάσεις που αφορούν στη ζωή του Κάστρου, όταν αυτό λειτουργούσε ως οχυρωματικό - αμυντικό έργο και την εποχή της παρακμής του ως φυλακή. Το τερπνόν μετά του ωφελίμου, αφού υπάρχουν οι εκθέτες που πουλάνε κάποια προϊόντα σχετικά με την ιστορία του κάστρου, μάλλινα υφαντά, πήλινα, δερμάτινα, ξύλινα σπαθιά, ασπίδες κ.α.π. αντικείμενα, αλλά με όμορφο τρόπο, ντυμένοι με ενδυμασίες της παλιάς εκείνης εποχής και αναπαριστώντας τον τρόπο κατασκευής τους και βέβαια το ίδιο το ανακατασκευασμένο Κάστρο - Μουσείο. Στην αυλή του Κάστρου Τρακάι είδαμε και απολαύσαμε αναπαραστάσεις μονομαχιών, ακούσαμε από λαϊκά συγκροτήματα τη δική τους παραδοσιακή μουσική, δοκιμάσαμε κι εμείς κάποιες light μεθόδους βασανισμού των αντιπάλων, ποινικών κ.τ.λ., το μάτι πραγματικά δε χόρταινε να απολαμβάνει. Η φύση πανέμορφη, στη λίμνη Galve, δραστηριότητες επίσης, βαρκάδες, κανό ..., ένας μικρός παράδεισος. Εννοείται εκτός κάστρου εστιατόρια, καφέ, καταστήματα, πόνυ για τα μικρά ... είναι τουριστική η περιοχή. Αν βρεθείτε προς τα κει, καλύτερα καλοκαιράκι, μη χάσετε την επίσκεψη εκεί. Εμείς το απολαύσαμε πολύ πολύ, νιώθουμε τυχεροί που είδαμε όλα αυτά, ακόμα και τώρα που τα βλέπουμε μέσα από εικόνες και βίντεο.

Ζήσε (22/9/2022)

 Σήμερα ξύπνησα πουρνό πουρνό.  Δεν είχε φέξει, χάλασε και ο καιρός και θυμήθηκα που κάθε πρωί έτρεχα, κάθε μέρα έτρεχα, πολύ πιλάλα! Οπότε:

Τι ζήσαμε!
Ξυπνούσαμε αχάραγα νυσταγμένοι, αγχωμένοι, κουρδισμένοι
Τρέχαμε και σπρώχναμε το χρόνο
περιμένοντας τις μίνι ή μάξι διακοπές να ανασάνουμε, ας πούμε.
Για ένα ξεροκόμματο
για χάντρες και καθρεφτάκια ενός ιλουστρασιόν πρότυπου
που μας δένει χειροπόδαρα
δούλοι και παρίες όσων μας κινούν ως πιόνια.
'Οχι ότι δεν θέλαμε να σπάσουμε τις αλυσίδες
Δεν μπορούσαμε. Πώς να επιβιώσουμε;
Πρέπει να γεράσεις κάπως για να ξεφορτώσεις άγχη
Ξεφορτώνεις, ξεφορτώνεις ... τόσοι τόνοι!
Δε σπρώχνεις το χρόνο, είναι φίλος σου, τον αγαπάς
Με ένα ξεροκόμματο πάλι
Μετριάζεις την ανταπόκριση σου στις σειρήνες των υλικών πειρασμών
Ξεδιαλέγεις ποιοτικότερα σε όλα
Όσο για επαναστάσεις, έχεις γκώσει, δε χωράνε άλλες
Πού καιρός για άλλες ελπίδες
Σώζεις ό,τι μπορείς
κι αυτό είναι ο εαυτός σου και λίγοι, ελάχιστοι που αγαπάς
Αν, κι αυτό.
"Ζήσε τη ζωή, όλοι δύο μέτρα παίρνουν γη"