Κάστρο του Σενονσώ (Château de Chenonceau) , Λίγηρας (ταξίδι στη Γαλλία, Μάιος 2022)

Στο ταξιδάκι μας στη Γαλλία, επισκεφτήκαμε κάποιες περιοχές του Λίγηρα, του μεγαλύτερου ποταμού της Γαλλίας, αυτές που βρίσκονται κοντά στο Παρίσι, γεμάτες κάστρα των βασιλιάδων και συζύγων τους, των ερωμένων τους, των παιδιών τους, των ευγενών, κάποτε κυνηγότοποι με παλατάκια ή παλιότερα κάστρα. Το κάστρο του Σενονσώ (χτίστηκε στα θεμέλια παλιού μύλου) είναι ιδιωτικό και πάνω στον ποταμό, που είναι και η ιδιαιτερότητα του.  Στηρίζεται σε μια πέτρινη γέφυρα με πέντε καμάρες, κάτω από τις οποίες σήμερα περνάνε κανό και βαρκάκια με όσους εξασκούν το άθλημα στο ποτάμι ή τέρπονται από την επαφή με την πανέμορφη φύση. Λέγεται και κάστρο των κυριών, γιατί διάφορες γυναίκες (Ντιαν ντε Πουατιέ, Αικατερίνη των Μεδίκων κ.α. ) που το κατοίκησαν, συντέλεσαν η καθεμιά με το γούστο της στη διαμόρφωση του. Γύρω από το κάστρο τάφρος, κήποι, καφέ ...όλα όμορφα. Όμορφο και το μικρό χωριό κοντά στο κάστρο. Κήποι και κάστρο επισκέψιμα με ένα εισιτήριο.

Ντοβίλ, Νορμανδία (ταξίδι στη Γαλλία, Μάιος 2022)

Στην όμορφη Ντοβίλ, κάτι σε ενοχλεί. Η υπερβολική πολυτέλεια, ο πασιφανής πλούτος, τα υπερπολυτελή για λίγους ξενοδοχεία, οι περαστικοί που κρατάνε δυο τρεις σακούλες από το Hermes ή άλλα παρόμοια. Μέχρι και dress code υπήρχε (υπάρχει;) στο αριστοκρατικό αυτό θέρετρο. Εννοείται ότι λάνσαρα το καλύτερο ντύσιμο. 😂😄 Δεν ξέρω αν θα συμφωνούσε μ' αυτό ο δούκας ντε Μορνύ που δημιούργησε τον 19ο τη Ντοβίλ με σκοπό να αποτελέσει το βασίλειο της κομψότητας. Παρέλασαν και παρελαύνουν από τους δρόμους, ξενοδοχεία, καζίνο, γήπεδα γκολφ, ιππόδρομο, καταστήματα, καμπάνες της παραλίας κ.α. διάφοροι επώνυμοι, όπως λέγονται - αχ, και δε μ΄ αρέσει - που στο διάβα των αιώνων αποδείχτηκαν οι πιο εξαγορασμένοι και συστημικοί.  

Επί του Ατλαντικού με ωκεάνια παραλία, σ΄ ένα κομμάτι της οποίας, αυτό μπροστά από τις καμπάνες θαλάσσης με τα ονόματα αστέρων του σινεμά - ελκύουν τουρίστες ακόμα και τα ονόματά τους -  μπορείς να κάνεις τον περίπατο σου (Promenade des Planches), ας πούμε λανσάροντας το πολλών ευρώ μαγιό σου. 'Εκανε λίγο ψύχρα, αλλιώς .... 😂😀 Αλλιώς και κατά τα λοιπά περπατήσαμε σε αρκετά τετράγωνα της πόλης που είναι όμορφη, αλλά το σκηνικό επαναλαμβάνεται, πολυτελή σπίτια, πολυτελή σπίτια, πολυτελή σπίτια, πολυτελή αυτοκίνητα και ξενοδοχεία, αρκετά για να φιλοξενούν και  ένα Αμερικανικό φεστιβάλ κινηματογράφου με κόκκινα χαλιά, τουαλέτες και άλλα για γιούχα, κατά τη γνώμη μου πάντα. 

Αν σας αρέσει η κοσμική ζωή, εκεί να παραθερίσετε. Θα σας βγει φθηνά.

Ονφλέρ, Νορμανδία (ταξίδι στη Γαλλία, Μάιος 2022)

Μετά τη Ρουέν, το ταξιδάκι μας στη Νορμανδία, μας οδήγησε στην Ονφλέρ. Ολαλά, οποία ομορφιά! Έρωτας με τη δεύτερη ματιά, η πρώτη ήταν στο πάρκινγκ στην είσοδο της πόλης. Τι λιμανάκι είναι αυτό, πόσο γραφικό, τι καλοκαμωμένη μικρή πόλη. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί συνταξιούχοι, που μάλλον φιλοσόφησαν τη ζωή, έρχονται να μείνουν εδώ για την ομορφιά και την ησυχία που τους προσφέρει η πόλη. Έτσι μας είπαν. Θέρετρο στη θάλασσα της Μάγχης, στις εκβολές του Σηκουάνα, στη Βορειοδυτική Γαλλία που ιδρύθηκε από κάποιους Βίκινγκς και εξελίχτηκε σε λιμανάκι όπου έφταναν τα προϊόντα από τη Ρουέν για να προωθηθούν στην Αγγλία. Από κει ξεκίνησαν και ναυτικές αποστολές προς τον Νέο Κόσμο, την Αφρική κ.α. Εκεί και η ξύλινη εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης με τις δύο σκεπές και το καμπαναριό που είναι ξέχωρο, απέναντι από την εκκλησία. Είναι γνωστή η Ονφλέρ για τα μύδια της και τα εστιατόρια γύρω από το ζωγραφιστό λιμανάκι της, τα σερβίρουν μαγειρεμένα ποικιλοτρόπως. 

Πανέμορφη η Ονφλέρ, αλλά ως συνταξιούχος και φιλήσυχη και κάπως μονόλυκοι μετά του συζύγου, θα διαλέγαμε ένα δικό μας όμορφο χωριό για να μείνουμε, αν μπορούσαμε, βιώματα γαρ. Είναι και το κλίμα ωκεάνιο και δε μου πάει στο μαλλί - όσο έμεινε - το φριζάρει.

Ρουέν, Νορμανδία (ταξίδι στη Γαλλία, Μάιος 2022)

 Πήραμε στην ολιγοήμερη εκδρομή μας στη Γαλλία και μια γεύση από Νορμανδία, τόπος γνωστός για την απόβαση των συμμάχων το 1944 με σκοπό να ανακουφιστεί το ρωσικό μέτωπο, φευ δεν επισκεφτήκαμε αυτούς τους ιερούς τόπους.  Πήγαμε σε άλλες περιοχές της πολύπαθης Νορμανδίας που συνδέονται με παλιότερες σελίδες της ιστορίας της, τότε που Νορμανδοί, Άγγλοι και Γάλλοι τη διεκδικούσαν πολεμώντας συνεχώς, μέχρι και 100 χρόνια βάσταξε πόλεμος (13ος, 14ος αι.). Σ' αυτό τον πόλεμο κρατούσε μπροστάρισσα τα λάβαρα η Ιωάννα της Λωραίνης, η Ζαν ντ' Άρκ, μα τη μεγάλη υπέρ των Γάλλων οραματίστρια - ήταν της μόδας τα οράματα τότενες στους κόλπους της εκκλησίας - έκαψαν ζωντανή, όταν στη δίνη της μοιρασιάς του πλούτου και της εξουσίας, προσωρινά έμεινε κάπως στα αζήτητα  και απροστάτευτη. Φαίνεται ότι γρήγορα το μετάνιωσαν οι βασιλείς μετά των συντρόφων τους στην εξουσία, την εκκλησία, που έσπευσε λίγα χρόνια μετά να ανακηρύξει αθώα την κατηγορηθείσα ως αιρετική. Από ντροπή ίσως για τα τεκταινόμενα, για να μη θυμούνται ντροπιατικά πράγματα, ακόμα και σήμερα, στην πόλη Ρουέν το μνημείο που στήθηκε στον τόπο του μαρτυρίου της είναι μια μικρή πλάκα που μόλις διακρίνεται. Δίπλα στο χώρο μια μοντέρνα εκδοχή των ξύλινων εκκλησιών (stave churches) των εκχριστιανισμένων Βίκινγκ, μετέπειτα Νορμανδών, αλλά και η ψαραγορά της πόλης. Είπαμε η ιστορία βρωμάει αλισβερίσια  αρχόντων και εξιλαστήρια θύματα.

Όμορφη πόλη η Ρουέν στη βορειοδυτική Γαλλία, στις όχθες του Σηκουάνα κι αυτή. Στο ιστορικό της κέντρο με πολλές νορμανδικές επιρροές στα κτίσματα, βρίσκεται κι ο ωραίος και μεγάλος καθεδρικός της ναός, όπου και ένας από τους τάφους του βασιλιά της Αγγλίας, Ριχάρδου Α΄του Λεοντόκαρδου, σ΄ αυτόν φυλάσσεται η καρδιά του, καρδιά λιονταριού σε γενναιότητα, μας λένε. Στην πόλη υπάρχει και μουσείο καλών τεχνών με πολλούς πίνακες του Κλοντ Μονέ, αλλά δεν πήγαμε. Οι βόλτες στην όμορφη πόλη, στο ιστορικό της κέντρο, το καλύτερο, μαζί με τις στιγμές ανάπαυλας για καφέ και κρουασάν.

Βερσαλλίες (ταξίδι στη Γαλλία, Μάιος 2022)

Γνωστές για το παλάτι τους οι Βερσαλλίες, αυτό του Λουδοβίκου 14ου, του βασιλιά ήλιου, με έκταση 67.000 ψωροτετραγωνικά μέτρα και 700 ψωροδωμάτια, με απέραντους κήπους, γαλλικής σχηματοποιημένης και στοιχισμένης κηπουρικής, μας άρεσαν. Όμορφη η πόλη, όπου επιλέξαμε να αφιερώσουμε το μεγάλο μέρος των λίγων ωρών που είχαμε στη διάθεση μας. Το παλάτι  δεν το είδαμε εσωτερικά, μόνον εξωτερικά. Εκ των υστέρων μετανιώσαμε, αλλά έχουμε δει πολλά παλάτια και το σκηνικό επαναλαμβάνεται. Πολυτέλεια, πίνακες, ταπισερί, κρύσταλλα, το κρεβάτι του βασιλιά, οι πορσελάνες του, το γιο γιο του (λέμε τώρα). Έπρεπε να πάρουμε μια απόφαση και προτιμήσαμε τους κήπους (παλιά δεν είχαν εισιτήριο, αλλά τώρα βγάζουν τα σπασμένα της κοβιντοαπαγορευμένης εποχής) και την πόλη. Και για την πόλη δεν το μετανιώσαμε καθόλου, όμορφη και ήσυχη πόλη, τόπος να ζεις 😆, με πλατάνια στις αλέες των κεντρικών δρόμων, με περιαστικά δάση και τεχνητές λιμνούλες, περιποιημένη, καθαρή, γεμάτη λουλούδια και όμορφα κτίρια ... ήταν και πρωτεύουσα του βασιλείου κάποτε ( 17ος, 18ος αι.). Και τα πιο ταπεινά και ευτελή παλιά σπίτια τα διατηρούν, τα συντηρούν, σίγουρα κρατάνε την πρόσοψή τους και εκσυγχρονίζουν το εσωτερικό. Κάτι σαν την πόλη μου, δε λέμε τι Κοζάνη τι Λωζάνη, ε, και οι Βερσαλλίες λίγο παραπέρα είναι. 😆😆😆

Οι εκβολές του Σηκουάνα στη Μάγχη (ταξίδι στη Γαλλία, Μάιος 2022)

 Εκβολές του Σηκουάνα στη Νορμανδία, μεταξύ Χάβρης και Ονφλέρ. Εκεί ποταμός και Ατλαντικός ωκεανός συναντώνται και ενώνονται, αλλά μέχρι να γίνουν ένα στη θάλασσα της Μάγχης ξεχωρίζεις το ποτάμι από τη θάλασσα οπτικά. Τουλάχιστον αυτό είδα εγώ, περνώντας με την ταχύτητα οχήματος από τη γέφυρα. Πρόκειται για την κρεμαστή γέφυρα της Νορμανδίας, σαν του Ρίου - Αντιρρίου, αλλά με μεγαλύτερη κλίση. Προηγουμένως και πηγαίνοντας από Ρουέν προς Ονφλέρ περάσαμε και από τη γέφυρα Rogerville, η είσοδος της οποία; στολίζεται με αντεστραμμένα γεωτρύπανα - τι ωραία αξιοποίηση αντικειμένου που δεν είναι σε χρήση! Δεκάδες γέφυρες είδαμε και περάσαμε σε μια μικρή εκδρομή στο Παρίσι, κάποιες αριστουργηματικές. Σε μας οι άχρηστοι ... γνωρίζετε.

Κρουαζιέρα στο Σηκουάνα, μια χαρούμενη εμπειρία (Παρίσι, Μάιος 2022)

 Κρουαζιέρα στο Σηκουάνα από τον πύργο του Άιφελ και πέρα από το νησί Cite, του οποίου κάναμε το γύρο και πάλι πίσω. Χαρούμενη εμπειρία, γιατί ας πούμε ότι η διάθεση του τουρίστα είναι τέτοια, αλλά ειδικότερα γιατί πάνω στο bateaux Moushes, το ποταμόπλοιο, μαζεύτηκαν κεφάτες παρέες που το διασκέδαζαν παιχνιδίζοντας και μετέδωσαν σε όλους το κέφι τους. Φωνές χαράς κάθε φορά που περνούσαμε από μια γέφυρα, χαιρετούρες προς τους τουρίστες των άλλων ποταμόπλοιων, προς τους τουρίστες πάνω στις γέφυρες, προς όσους λιάζονταν ή τα έπιναν στις όχθες του ποταμού, που όλοι ανταποκρίνονταν το ίδιο. Vive ia vie! Όλα τα σπουδαία αξιοθέατα του Παρισιού γύρω μας, δεξιά και αριστερά του Σηκουάνα κι οι γέφυρες έργα τέχνης κι αυτές! Vive l' art! Ζήτω τα σπουδαία και θαυμαστά έργα του ανθρώπου! Ζήτω και η ελευθερία έκφρασης, γιατί είδαμε πολλές κοπελίτσες με μαντήλες απελευθερωμένες από την επίβλεψη όσων τις καταπιέζουν να στέλνουν φιλάκια, να χαιρετούν αγνώστους, να χαίρονται... και χαιρόμασταν μαζί τους. Για σέλφι και φωτογραφίες, δεν το συζητώ! Ακόμα κι εμείς τα ηλικιωμένα νιάτα στον ίδιο ρυθμό.

Το νησί Cite (Ile de la Cite) που κυκλώσαμε στην κρουαζιέρα μας είναι η κοιτίδα της ιστορίας και του πολιτισμού της πόλης του φωτός. Εδώ εγκαταστάθηκαν την πρώτη χιλιετία π. Χ. οι Κέλτες, οι πρώτοι κάτοικοι του Παρισιού, αργότερα οι Ρωμαίοι, αργότερα οι Φράγκοι ...και σιγά σιγά με το πέρασμα των αιώνων εγένετο το Παρίσι. Στο νησί και η Παναγία των Παρισίων και άλλα όμορφα.      

Στη Disneyland του Παρισιού (Παρίσι, Μάιος 2022)

Αν και ηλικιωμένοι, πήγαμε στη Disney του Παρισιού. Ό,τι μας δίνει χαρά, πριν στερηθούμε τη ζωή. Μια παραμυθένια πόλη Αμερικανικής προέλευσης. Όλοι οι ήρωες των παιδικών μας κόμικς, αλλά και οι νεότεροι που δε γνωρίζουμε εκεί. Θεματικά πάρκα, οι πειρατές της Καραϊβικής, ο πόλεμος των άστρων, η άγρια Δύση, το παλάτι της ωραίας κοιμωμένης ... , θεάματα, θεατρικά, μιούζικαλ, προσομοιωτές ... καρουζέλ και άλλες κούνιες για μικρά παιδάκια και μεγάλους, κάποιες για να ανεβάζουν την αδρεναλίνη στα ύψη, όπως και η τιμή εισόδου για τα δύο πάρκα, 155 γιούρος το άτομο. Μ΄ αυτά μπορείς να επισκεφτείς όποιο θέαμα ή δραστηριότητα θέλεις. Φαγητά, ποτά τα πληρώνεις extra. Πλήθος καταστήματα, ακριβά μου φάνηκαν όλα, ο παράδεισος της κατανάλωσης, που βέβαια απασχολεί και πολλούς εργαζόμενους. Τέτοιους σαλίγκαρους σε ουρές χιλιομέτρου δεν έχουμε ξανακάνει! Παντού ουρές, κόσμος και ντουνιάς όλων των ηλικιών και των φυλών, αλλά κυρίως γονείς με τα παιδιά τους. Υπερεκτιμημένο κατά τον σύζυγο το πάρκο, εμένα μου άρεσε, αλλά μας βγήκε ο πάτος από τις 9 το πρωί ως τις 7 το απόγευμα, ξεποδαριαστήκαμε. Γυρίσαμε και παρακολουθήσαμε ό,τι μπορέσαμε. Όλα σε μια μέρα δεν προλαβαίνονται. Στις σπηλιές του Τζακ Σπάροου, στο τρενάκι του φαρ ουέστ, βόλτα με πλοίο του Μισισιπή και Γκραν Κάνιον, παρελάσεις των ηρώων της Ντίσνεϋ, ένα ωραίο μιούζικαλ ... και το ωραιότερο όλων, η προσομοίωση του πολέμου των άστρων, πραγματικά τέλειο! Τέλεια και η ζωή και δεύτερη δεν έχει.

Η Μονμάρτη του Παρισιού (Παρίσι, Μάιος 2022)

Ο πιο ψηλός λόφος της πόλης του Παρισιού (130 μέτρα) και συνοικία διανοούμενων, καλλιτεχνών, πωλητών και πωλητριών ερωτικών περιπτύξεων, σπουδαστών, φτωχών πλην μποέμ τύπων, που στις συνοικίες του λόφου έβγαζαν τους κορσέδες που τους καταπίεζαν και ζούσαν πέρα από τα ηθικά όρια της εποχής τους, παλιά, το 19ο ή και ένα μέρος του 20ου αι. 

Σήμερα είναι ένας τουριστικός προορισμός και μάλλον εξακολουθεί να είναι στέκι της νεολαίας που με την καλοκαιρία που είχαμε στην εκδρομή  μας, μήνα Μάιο, λιάζονταν στο γρασίδι στις πλαγιές του λόφου και στα καφέ. 

Καλλιτέχνες που ζωγραφίζουν προσωπογραφίες και σκίτσα τουριστών εξακολουθούν να υπάρχουν, οι νόμιμοι που πληρώνουν ενοίκιο για το χώρο που καταλαμβάνουν, ακριβοί αυτοί, και οι παράνομοι σε δευτερεύοντες δρόμους που ζητούν λιγότερα. Πολλές και οι γκαλερί με έργα ωραιότατα που τα θαυμάσαμε, αλλά η τσέπη μας αδυνατούσε.  

Στο λόφο δεσπόζει ο Βασιλική της Ιερής Καρδιάς του Ιησού κι εκεί, στο λόφο, μαρτύρησαν ο επίσκοπος  Διονύσιος και άλλοι που δε θυμάμαι. Η ονομασία του λόφου από  το Mont de Mars (όρος  του Άρη) ή από  το  Mont de Mercure (όρος  του Ερμή) ή από  το Mont de martyrs (όρος  των μαρτύρων). Από  τα ρωμαϊκά, λοιπόν,  χρόνια uπήρχαν ναοί στο λόφο.  Η ιστορία του μπορεί να είναι  και πιο παλιά,  αλλά δεν είναι αυτά  για το φβ. 

Οι βόλτες στη Μονμάρτη, το καφέ,  οι εικόνες,  όλα αποτυπώθηκαν στο νου μου σαν στιγμές χαράς και ικανοποίησης που αξιώθηκα να πάω.  Στη βάση του λόφου και στις εκεί συνοικίες κάποια  από τα διάσημα καμπαρέ,  το Moulin Rouge,  το Chat Noir - δεν μας ενδιέφεραν - και άλλα ωραία.

 

Ριάντ στο Μαρόκο και κατασκηνώσεις στην έρημο Μετζούρκα (Ταξίδι στο Μαρόκο τον Μάρτιο του 20220

 Για ολοκληρωμένη εμπειρία στο Μαρόκο πρέπει να μείνουμε σε ριάντ, είπαν κάποιοι της παρέας. Ωραία ήταν! Στις Μεντίνες του Μαρόκου υπάρχουν πλήθος για όλα τα βαλάντια. Είναι παραδοσιακές αρχοντικές κατοικίες που οι περισσότερες μετατράπηκαν σε ξενοδοχεία. Χτισμένες γύρω από μια εσωτερική κεντρική αυλή, με πορτοπαράθυρα που βλέπουν προς τα μέσα για την προστασία της ιδιωτικής ζωής και διακοσμημένες περίτεχνα, κυρίως με ψηφιδωτά πολύχρωμα πλακάκια, τα zellige, κρήνες, φανάρια και φωτιστικά έργα τέχνης, ψαθωτά, βερβέρικα χαλιά και υφαντά, κομψοτεχνήματα της ξυλουργικής τους τέχνης σε πόρτες και έπιπλα, καγκελαρίες, πίνακες, καθρέφτες, όλα αξιοπρόσεκτα μικρά αριστουργήματα. 

Στο Μαρακές μείναμε στο ριαντ  New Moon (http://new-moon.marrakeshhotelsmorocco.com/el/) σίγουρα πολύ καθαρό, κάτι που είναι κύριο ζητούμενο στο Μαρόκο. Στην καρδιά της παλιάς πόλης, πράγμα που μας βοήθησε να κυκλοφορούμε εύκολα και μόνοι μας. Δυο ευγενέστατα, όμορφα και χαμογελαστά παιδιά ήταν εκεί για όλα, ντυμένοι με βερβερικές στολές για το ατμοσφαιρικό του πράγματος, να μας μαθαίνουν μαροκινές λέξεις, σουκράν που πάει να πει ευχαριστώ, σμπαλχαχίρ που πάει να πει καλημέρα ... που όμως στα βερβέρικα είναι κάπως αλλιώς, έτσι. Πώς να συγκρατήσουμε όμως κι εμείς τόσα πολλά με τέτοιο καταιγισμό πληροφοριών μέσα σε λίγες μέρες; Οι ίδιοι μάθαιναν πιο εύκολα τις λέξεις και πληροφορίες που τους δίναμε εμείς. Μικρές πολιτιστικές ανταλλαγές. Το πρωί μας ξυπνούσαν τα πουλάκια του ριάντ! Αλήθεια. Ήταν μαγικό! Ή ο ένας εκ των δύο παλικαριών με την κιθάρα του. Κανένας ήχος από το πολύβουο κέντρο του Μαρακές δε φτάνει στο ριαντ, είναι τέτοια η αρχιτεκτονική τους. Οι ταράτσες τους πανέμορφες για χαλάρωση, στην ανατολή και στη δύση του ήλιου ακόμα πιο όμορφες.

Στο Νταντές, στο νοτιοανατολικό Μαρόκο, μείναμε στο riad-luxury-dades (https://www.helpmecovid.com/ma/136425_riad-luxury-dades), όλα καλά κι εκεί, αλλά παγώσαμε, παρά τον κλιματισμό που διαθέτουν τα δωμάτια. Χτισμένο ψηλά στα άγρια κόκκινα βουνά της περιοχής, παρά τις μάλλινες κουβέρτες που ρίξαμε πάνω μας το βράδυ, ξυπνήσαμε πιασμένοι απ΄ το νυχτερινό κουλούριασμα. Για μπανάκι, ούτε λόγος. Το σκεφτόσουν ακόμα και για την ανάγκη σου. Ένα βράδυ μείναμε κι ο ήλιος της επόμενης μέρας μέσα από τα τζάμια του βαν μας ήταν βάλσαμο και ζέστανε τα παΐδια μας. Αλλά δεν ξέραμε πόσο κρύο μας περίμενε στην έρημο το βράδυ.

Πανέμορφα, περιποιημένα, καθαρά, ατμοσφαιρικά τα camp της ερήμου Μετζούρκα στα νοτιανατολικά του Μαρόκου. Η διαδρομή με τις καμήλες στην έρημο μαγική, το πρώτο τσαγάκι υποδοχής κάτω από την τέντα και τον έναστρο ουρανό, ωραίο στο Merzouga Luxury Desert Camp (https://cameltripsluxurycamp.com/). Το φαγητό, το μικρό μας γλεντάκι με τα ευγενέστατα, κι εδώ, παιδιά που δουλεύουν στον τουρισμό, όλα διαφορετικά και όμορφα, πολύ όμορφα. Η τέντα μας, σύγχρονη εσωτερικά ως προς τις ανέσεις της, μεγάλη και εντυπωσιακή, ένα κανονικό δωμάτιο καλού ξενοδοχείου, με βερβέρικες παραδοσιακές πινελιές μόνο στα χαλιά, τα στρωσίδια και κάποια έπιπλα. Το πιο χρήσιμο έπιπλο αποδείχτηκε το μπαούλο με τις μάλλινες κουβέρτες. Ρίξτε το βράδυ πάνω σας τρεις κουβέρτες - είναι και βαριές - μας είπαν. Ρίξαμε δύο και το μετανιώσαμε. Διπλωμένοι όλο το βράδυ και πάλι κρυώναμε, αλλά πώς να σηκωθείς για την τρίτη, τέταρτη κουβέρτα και να χάσεις το μισούπνι σου; 

Ο πρωινός ήλιος, η ανατολή στην έρημο, οι βόλτες με τα τζιπ, έσβησαν την βραδινή κακουχία κι όπως συμβαίνει πάντα στο σουρωτήρι των στιγμών, κρατήσαμε τις ωραίες που ήταν και οι πολλές.  

Το Μαρόκο και οι ταράτσες του (ταξίδι στο Μαρόκο)

 Στο Μαρακές, Εσσαουίρα, Νταντές...παντού στο Μαρόκο οι ταράτσες που έχουν μετατραπεί σε εστιατόρια και τσαγιερίες- καφέ ή αυτές των ριάντ, των παλιών αρχοντικών που σε μεγάλο βαθμό μετατράπηκαν σε ξενοδοχεία, είναι ιδιαίτερα γραφικές, ελκυστικές και όμορφα διακοσμημένες. Με θέα στο παλιό κομμάτι των πόλεων (εκεί βρίσκονται), σε μιναρέδες που δεσπόζουν και στέλνουν τα ηχητικά κύματα της ψαλμωδίας του Μουεζίνη παντού, πολλάκις την ημέρα, με θέα σε άλλα μπαλκόνια, σε άλλες ταράτσες με απλωμένα ρούχα, σε μικρές πισίνες και τζακούζι ξενοδοχείων, σε χαλάσματα, σε δορυφορικές κεραίες που έχουν όλοι στα σπίτια τους για την εκεί αποβλάκωση, με θέα στην ανατολή και στη δύση, όταν το κόκκινο του ουρανού γίνεται ένα με το κόκκινο των πόλεων του Μαρόκου. Είναι πολύ όμορφα! Και τα φαγητά τους, τα περισσότερα ψημένα στα tajine, σε πήλινα σκεύη, αυτά με το ψηλό καπάκι, νόστιμα και δοκιμάσαμε αρκετά, πάντα συστημένα στο Μαρόκο για σιγουριά. Αλκοόλ δε σερβίρεται, το ισλάμ το απαγορεύει. Υπάρχουν όμως ταράτσες, ξενοδοχεία, καφέ, κυρίως για τουρίστες κι εκεί επιτρέπονται όλα, τα πάντα για όλους τους ουρανίσκους και τα γούστα. Η φωνή του μουεζίνη και οι στιγμές χαλάρωσης στις ταράτσες που καθίσαμε θα γλυκαίνουν τη ζωή μου κάθε φορά που έρχονται στο νου. " Άρμεγε με τα μάτια σου το φως της οικουμένης " είπαμε.

Αργκανόδεντρα και αργκανέλαιο (ταξίδι στο Μαρόκο)

Θαυματουργό το αργκανέλαιο για μποτέ γυναικών και αντρών. Για τα μαλλιά (έπρεπε να φτάσουμε στο Μαρόκο για να βρούμε τη λύση για την καράφλα, μου είπε😂😂) για το δέρμα προσώπου και σώματος. Νιάτα θα βγάλουμε😂😂. Αγοράσαμε ένα μικρό μπουκαλάκι μόνο, το έχουν ακριβό. Κι αυτό γιατί νιώσαμε κάπως υποχρεωμένοι σε μια επίδειξη παραγωγής του. Άσε που παράγεται, μας είπαν, με δύο τρόπους. Τρώνε οι κατσικούλες τους καρπούς του δέντρου, κάνουν τα κακαραντζάκια τους, τα καθαρίζουν, αποξηραμένα φαντάζομαι, κι από κει και πέρα παίρνουν τους πυρήνες, τα κουκούτσια και τα επεξεργάζονται για το πλούσιο έλαιο που δίνουν. Αλλιώς οι αγρότες αποξηραίνουν τους καρπούς στην ύπαιθρο, αφαιρούν το σαρκώδη πολτό για ζωοτροφή, μερικές φορές μηχανικά πλέον και για τους πυρήνες ακολουθείται η διαδικασία πυρηνοσύνθλιψης για παραγωγή ελαίου.

Το άλλο παράδοξο με τον καρπό άργκαν και τα αργκανόδεντρα είναι ότι έχουν εκπαιδεύσει κατσικούλες να κάθονται με τις ώρες πάνω στα δέντρα αυτά σαν ατραξιόν για τους τουρίστες. Πηγαίνοντας προς την Εσσαουίρα, στο νοτιοδυτικό Μαρόκο -εκεί ευδοκιμούν τα δέντρα αυτά - ανά τακτά διαστήματα βλέπεις αργκανόδεντρα με κατσίκες πάνω στα κλαδιά τους - σε κάποιες περιπτώσεις έχουν και πρόσθετα ξύλα ή σανίδες για να στέκονται - σαν τσαμπιά από σταφύλια. Κάτω από τα δέντρα δυο τρεις, επιχειρηματίες ας πούμε, Μαροκινοί, περιμένουν τους τουρίστες που θέλουν να τραβήξουν φωτογραφίες σε οτιδήποτε συνδέεται με μια διαφορετική ιστορία, εμάς εν προκειμένω,😂😂 Με το αζημίωτο οι φωτό, μικροαμοιβές, χαρτζιλίκι δηλαδή τους δίνεις. Πενία τέχνας κατεργάζεται.  Σου βάζουν και κάτι όμορφα μικρά κατσικούλια στην αγκαλιά, θεωρώντας πως δεν έχεις ξαναδεί. 😂😂 Για λίγο νιώθεις κάτι σαν Νεοϋορκέζα. Ζεις κι εσύ σαν παραμύθι την αλληλοεξαπάτηση. Είναι τα ταξίδια και γι΄αυτό. 

Καζαμπλάνκα (ταξίδι στο Μαρόκο)

Καζαμπλάνκα, η πόλη με τα λευκά σπίτια. Η μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη του Μαρόκου (περίπου 3,5 εκατομμύρια), το μεγαλύτερο λιμάνι του, το σπουδαιότερο βιομηχανικό του κέντρο. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις δεν είναι ιδιαίτερα γραφική, παρά μόνο στη Μεντίνα (την παλιά πόλη) που είναι μικρότερη απ' αυτή του Μαρακές. Επικρατεί το άσπρο στα σπίτια και κτίρια της σύγχρονης και παλιάς πόλης, όπου κατοικούν ευκατάστατοι σε αρχοντικά και πολυτελή σπίτια διαυγέστερο, όπου κατοικούν φτωχοί πιο λερωμένο και ξεφτισμένο, χωρίς λάμψη, όπως και οι ζωές τους. 

Η μονοήμερη εκδρομή στην Καζαμπλάνκα δε βοήθησε να έχουμε πολύ σαφή εικόνα, σίγουρα όμως δε μας άρεσε, όσο το νότιο κομμάτι του Μαρόκου. Διέξοδος για την πόλη, για πλούσιους και φτωχούς, ο γέροντας ωκεανός. Εκεί όλοι φαίνεται να απολαμβάνουν τη θέα, τα κύματα, την αύρα του. Εκεί για λίγο όλοι είναι ίσοι μπροστά στο μεγαλείο της απεραντοσύνης του. 

Στην Καζαμπλάνκα και το μεγαλύτερο τζαμί του κόσμου, το καύχημα του Αραβικού κόσμου. Εκεί και στα άλλα τεμένη ολόκληρου του Μαρόκου την ώρα της προσευχής, αρκετές φορές τη μέρα, οι άντρες πάνω στα χαλάκια τους, πρόχειρα στα αυτοκίνητά τους, προσεύχονται. Ο οδηγός του βαν μας, μας άφησε να τον περιμένουμε ώρα πολύ αρκετές φορές, εγκλωβισμένοι χρονικά μόνον ή στο κρύο, σε έναν κόσμο όπου η ώρα της προσευχής είναι προτεραιότητα όλων. " Έχω αφήσει πράγματα σε μαγαζί πριν το ταμείο κι έχω φύγει " μας είπε η Άλια, η ελληνομαροκινή συνοδός μας, γιατί αλλιώς περιμένεις να τελειώσουν, δεν μπορείς να κάνεις τίποτα. Ακόμα και στην εθνική οδό, βλέπαμε νταλίκες και αυτοκίνητα να παρκάρουν στην άκρη και να βγαίνουν οι οδηγοί με τα χαλάκια τους να προσευχηθούν. Προσευχόμασταν και μεις να μη μας παρατήσει ξανά ο Μόμα στο πουθενά για τις απαιτητικές θρησκευτικές του ανάγκες. 

Το είπε και ο Humphrey Bogart στην ταινία Καζαμπλάνκα, " τα πράγματα ποτέ δεν είναι τόσο άσχημα ώστε να μην μπορούν να χειροτερέψουν". Πόσο σωστό, γενικά για τη ζωή και όχι για τα ασήμαντα που παραπάνω ανέφερα! Παρεμπιπτόντως καμιά σκηνή της ταινίας αυτής δε γυρίστηκε στην Καζαμπλάνκα. Απογοητεύτηκα κάπως, έχασε δις τη γοητεία της η πόλη, καθώς κατώτερη και σαν εικόνα των προσδοκιών μου. Παραφράζοντας, "θα έχουμε πάντα στην καρδιά μας το Μαρόκο", όπως και κάθε μέρος αυτού του πλανήτη που είχαμε την τύχη να επισκεφτούμε.

Μαρακές, η κόκκινη πόλη του Θεού (ταξίδι στο Μαρόκο)

Το κόκκινο του Μαρακές σε φωτογραφίες. Η κόκκινη πόλη ή πόλη του Θεού (αυτό σημαίνει στα βερβερικά) στο νοτιοδυτικό Μαρόκο, κοντά στην οροσειρά του Άτλαντα, παλιά πρωτεύουσα, κατά τη γνώμη μου, είναι η πιο ενδιαφέρουσα μεγάλη πόλη του Μαρόκου, γι' αυτό και ιδιαίτερα τουριστική.

Εσσαουίρα (ταξίδι στο Μαρόκο)

 " Άρμεγε με τα μάτια σου το φως της οικουμένης " μου λέει συχνά, χρησιμοποιώντας το στίχο του ποιητή, το ταίρι μου. Αυτό κάναμε και στην Εσσαουίρα, όπου είχαμε την τύχη να πετύχουμε δρώμενο μεταξύ Αραβικών και Βερβέρικων φυλών. Αν πάτε στο Μαρόκο, μην παραλείψετε την πόλη αυτή. Πανέμορφη, τόσο η Μεντίνα (η παλιά πόλη), όσο και το παρά τον ωκεανό κομμάτι της. Δίπλα στο κύμα καμηλιέρηδες και αλογατάρηδες κάνουν βόλτα τους επισκέπτες. Αγαπημένος προορισμός η πόλη και για τους ντόπιους.

Κήποι Μαζορέλ στο Μαρακές (ταξίδι στο Μαρόκο)

 Όλοι οι επισκέπτες της κόκκινης πόλης, του Μαρακές, περνούν μια βόλτα από τους κήπους Μαζορέλ, μας πηγαίνουν δηλαδή. Παλιά ανήκαν στο ζωγράφο Ζακ Μαζορέλ και αργότερα το κτήμα αγοράστηκε από τον σχεδιαστή μόδας YSL. Στο χώρο λειτουργεί και ένα μικρό Μουσείο Βερβερικής Τέχνης, βαμμένο εξωτερικά σε βερβερικά έντονα χρώματα (πριν πάμε στη Σαχάρα, οι περισσότεροι αγόρασαν μαντίλια στο βερβερικό έντονο μπλε, γιατί "γράφει" ωραία στην έρημο. Όντως. 15 ευρώ το εισιτήριο για τους κήπους και το Μουσείο. Δεν είναι φθηνό το Μαρόκο για τους τουρίστες. Και οι ντόπιοι ακρίβεια αντιμετωπίζουν. Οι πολλοί είναι κι εκεί φτωχοί ή φτωχοί προς μεσαίοι. Οι λιγότεροι, πλούσιοι ή απίστευτα πλούσιοι. Ο κατώτερος μισθός για ανειδίκευτους είναι περίπου 250 με 300 ευρώ, ένας εκπαιδευτικός ή άλλοι πτυχιούχοι μπορεί να παίρνουν περίπου 500 ευρώ, ένας γιατρός 800 ευρώ. Επισκεφτήκαμε κι ένα σύνηθες σπίτι ενός μικρομεσαίου, ας πούμε (ευχαριστούμε Άλια για τις πληροφορίες και την φιλοξενία). Σίγουρα ζουν με πολύ λιγότερες ανέσεις από τις δικές μας