Στα βήματα του Δράκουλα ή εκλογές;

Κάλλιο στα βήματα του Δράκουλα, παρά στα βήματα της προεκλογικής περιόδου εν Ελλάδι. Βουκουρέστι, Κούρτεα ντε Άρτζες (Curtea de Arges), Σιμπίου (Sibiu), Σιγκισοάρα (Sighisoara), Μπρασόβ (Brasov), Bran, Σινάια (Sinaia) και πολλά χιλιόμετρα στα καταπράσινα Καρπάθια βουνά και την ρουμάνικη ύπαιθρο, στις περιοχές της Τρανσυλβανίας, Βλαχίας, Μολδαβίας. Ο απολογισμός του ταξιδιού εικόνες, εντυπώσεις, καινούριες γνώσεις και η βεβαιότητα πως οι κυβερνήσεις πέφτουνε, μα τα παλάτια μένουν. Αλλιώς, από τη μια οι ηγέτες και οι συν αυτοίς κι από την άλλη ο λαός, από τη μια ο πλούτος, η χλιδή, η άκρατη φιλοδοξία, η ματαιοδοξία κι από την άλλη η πλέμπα. Δεν ταυτιζόμαστε και δεν συγκλίνουμε πουθενά, ανεξαρτήτως καθεστώτος. Θα μου πείτε σιγά το νέο, αλλά είναι που ενώ σου φωνάζει, μάθημα δεν γίνεται, γιατί η ελπίδα πεθαίνει τελευταία κλπ. Αχ, και να μπορούσα να την κοπανήσω στις επικείμενες...οπωσδήποτε πάντως βάζω καπάκια στ' αυτιά, όπως τα δάχτυλα στα μάτια στις ταινίες φρίκης, μισοανοιχτά!

Κοζανίτικα αινίγματα

Και πάλι από το βιβλίο "Γεύσεις από παλιά Κοζάνη" των Ματίνας  Τσικριτζή Μόμτσιου και Φανής Φτάκα Τσικριτζή που αποτελεί πηγή γνώσης για τον πολιτισμό της Κοζάνης, παραθέτω μερικά από τα πολλά αινίγματα σε τοπική διάλεκτο που σχετίζονται με τροφές, καρπούς και τη μαγειρική γενικότερα.

1. Αβγό
Έχου ένα βαριλάκι πό 'χι δυο λουιές κρασάκι. (λουιές = είδη)

2. Αρμιά (λάχανο τουρσί)
Μια παρτάλου, μια τζιρτζέλου στου καδί μέσα γκυλιέτι. (α)παρτάλου, τζιρτζέλου = αυτή που φοράει ράκη β) γκυλιέτι = κυλιέται)

3. Ελιά
Ένας καλόιρους μι του τσάκνου στουν κώλου. (τσάκνου = το κλαράκι)

4. Καρπούζι
Πράσινος πύργους, κόκκινους κάμπους, κι μέσα αράπδις χουρεύν.

5. Κουτάλα
Στιγνή τ' βάνου χλουρή τ' βγάνου. (χλουρή = φρέσκια, νωπή)

6. Κλήμα - σταφύλι - κρασί
Άσχημους πατέρας, όμουρφου πιδί κι ζουρλό αγγόν'. (ζουρλό = τρελό)

7. Ρεπάνι
Είμι άσπρου σαν τυρί κι τυρί δεν είμι, έχου πουντικού νουρά κι ποντικός δεν είμι.

8. Καλίγκα (το ρόδι)
Χίλια αδέλφια μαζουμένα σι μια κάπα τυλιγμένα.

9. Κάστανο
Απ΄όξου πιτσί, απού μέσα μαλλί κι μέσα μια χαψιά καλή (πιτσί = το πετσί)

10. Κεράσι
Τίρι - τίρι κρέμιτι, να του 'χα να του χάψου. (να του χάψου = να το φάω)

Στης Πάργας τον ανήφορο, κανέλα και γαρύφαλλο;

Αχ στης Πάργας τον ανήφορο κανέλλα και γαρύφαλλο
Αχ με γέλασαν δυο παργανιές κοντούλες και μελαχρινές

Παρά τον ανήφορο ωστόσο, αποφασίσαμε για τρίτη φορά μέσα σε μια δεκαπενταετία να περάσουμε μερικές μέρες διακοπών στην περιοχή, πρώτη φορά χωρίς την Άλκηστη - που πάει να πει όλες οι ομορφιές του κόσμου ετούτου - μόνοι δηλαδή, αλλά όχι σαν το λεμόνι, καθότι ζεύγος! Και τι ζεύγος! Μεσήλικων πλέον, που πάει να πει ότι τις ανηφόρες της Πάργας ή τους στίχους του δημοτικού τραγουδιού, τα νιώσαμε στην πραγματική τους διάσταση!

Κανέλα και γαρύφαλλο είδαμε να πωλούνται σε συσκευασίες σε καταστήματα με τουριστικά είδη, δεν μοσχοβόλαγε όμως ο τόπος, η πόλη πιο συγκεκριμένα, ούτε κανέλα, ούτε γαρύφαλλο, αλλά ούτε καν καλοκαίρι, θάλασσα, πεύκο, λέλουδα...! Αντίθετα βρομούσε, από υπονόμους, από σκουπίδια και υπερχειλισμένους κάδους απορριμάτων, βενζίνα από μηχανάκια και εξατμίσεις αυτοκινήτων που αυτήν την περίοδο, την υψηλή, την έχουν κατακλύσει, κοντεύουν να την πνίξουν ως τουριστικό τσουνάμι!

Έμοιαζε η Πάργα, που η φύση την προίκισε με μεγάλη φυσική ομορφιά, σαν ένα πλοίο που ο πλοιοκτήτης του για να αυξήσει τα κέρδη του το υπερφόρτωσε με επιβάτες και οχήματα! Κι αν η χωρητικότητα του πλοίου ήταν εκατό άτομα κι άλλα τόσα οχήματα, ο άπληστος καραβοκύρης τα δεκαπλασίασε, με αποτέλεσμα το πλοίο του να βουλιάζει, τουλάχιστον ως ποιοτικός τουριστικός προορισμός. 

Τουριστική υπερεκμετάλλευση παντού, στα καταλύματα, στις οργανωμένες παραλίες, στα καταστήματα εστίασης, διασκέδασης κλπ, στις οργανωμένες περιηγήσεις με βαρκάκια-πλοιάρια, στο πλήθος των μικροπωλητών...πνιγερά, ασφυκτικά γεμάτα όλα, σχεδόν χωρίς ανάσα και δροσιά καλοκαιριού!

Οι καθαρές και δροσερές θάλασσες της Πάργας για δυο μέρες ήταν τόσο βρόμικες που οι περισσότεροι απέφευγαν να μπουν, οι ριψοκίνδυνοι κολυμπούσαν ανάμεσα σε φουσκάλες και αφρούς που αυξάνονταν στο έμπα και με τις κινήσεις τους σαν τον αφρό της σαπουνάδας στη σκάφη! Λύχνος, Αη-Γιαννάκης...,υπέροχες παραλίες μες τη βρόμα, όχι λόγω της πολυκοσμίας, αλλά όπως μας είπαν ντόπιοι είτε λόγω των λυμάτων που αφήνουν τα καράβια με προορισμό την Ηγουμενίτσα, είτε λόγω του βιολογικού της Πάργας, που ενδεχομένως δεν προλαβαίνει να επεξεργαστεί πλήρως τα αστικά λύματα! 

Φυσικά και βρίσκεις τον τρόπο να ξεφύγεις απ' αυτά, να κολυμπήσεις πιο μακριά, να νοικιάσεις πιο έξω, να επιλέξεις το μαγαζί που δεν βρίσκεται μέσα στον κακό χαμό, την ηχορύπανση κλπ. Λίγα χιλιόμετρα παραπάνω, προσεκτική επιλογή, αναζήτηση της ποιότητας... Είναι όμως κρίμα για την περιοχή! Σαν να έχεις στα χέρια σου μια ζωγραφιά από μεγάλου ζωγράφου το χέρι καμωμένη κι εσύ να την καταστρέφεις! Αυτό είναι η Πάργα, αυτή την περίοδο, την υψηλή, και χαμηλώνει τόσο τον τόπο, που συνιστώ να επιλέξετε μια άλλη, πιο ήσυχη κι ας είναι χαμηλή!

Πάρις Πρέκας - Πάργα

Ελληνικό καλοκαιράκι (γραμμένο το καλοκαίρι του2015)

Julian Heath 

Lemons with Red Table

Δροσιά χυμών στο στόμα

Δροσιά της θάλασσας στο σώμα

Φως εκτυφλωτικό

Γαλάζιο σε γη κι ουρανό

Τζιτζίκια, τριζόνια

Λουλούδια, μπαλκόνια

Αστέρια λαμπερά

Κοχύλια πλουμιστά

Κολύμπι, ακρογιαλιές

Ανέμελες στιγμές

Νύχτες γυμνές

Επιθυμίες ερωτικές

Καλοκαίρι το λες

Να μην τελειώσει θες

Ματίνα Γκούτζιου

Ρόδια, νεραντζούλες και χιλιόμετρα (2015)

Καλλίφωνη όχι, παράφωνη μπα! Ίσα-ίσα να συνοδεύει ευχάριστα τον τραγουδιστή ή και μόνη, χωρίς τεχνητό μέσο, περισσότερο ζεστά, γιατί ζεστή και οικεία είναι η φωνή που μας αγαπά κι όταν τραγουδά, ε, τότε είναι σαν χάδι, μαλακώνει την ψυχούλα μας, φτιάχνει τη διάθεση μας και το ταξίδι χιλιομετρικό ή ζωής ομορφαίνει!

Οι εκδρομές στα πέριξ, αλλά και μακρύτερα ήταν συχνές, τότε που το "γραμματόσημο" ήταν μικρό, δεμένο στο παιδικό καθισματάκι στις πίσω θέσεις. Οι παραγγελιές συχνές κάθε φορά που νύσταζε και ήθελε να κοιμηθεί! Πες αυτό ή εκείνο ή το άλλο...αλλά για ένα διάστημα το κατεξοχήν νανουριστικό ήταν "το ρόδι" του "Λουζοζίκου". Και μία και δύο, ολόκληρο ή με επαναλήψεις του ρεφρέν - εξάσκηση για διαγωνισμό μουσικής λέμε - μέχρι ο ύπνος να σφαλίσει τα βλέφαρα!

Σήμερα το "γραμματόσημο" έγινε πεταλούδι, άνοιξε φτερά, πετά και μην το είδατε! Τα ταξίδια όμως εξακολουθούν και η τελευταία επιτυχία που έχει ζήτηση από τον συνταξιδιώτη της ζωής και των τόπων είναι "η νεραντζούλα".  Κι αν η τραγουδιστική διάθεση καθυστερήσει, σίγουρα το κατάλληλο τσίγκλισμα θα δώσει το έναυσμα για το τραγούδι! "Τι έτσι στα μουλωχτά θα το πάμε;" "Μουλωχτά στον Αη Γιώρ' (στα μνήματα)!"  Όσο ζούμε θα το πάμε με τραγούδια, ρόδια και νεραντζούλες... και χιλιόμετρα, πολλά χιλιόμετρα!

Εκδρομούλα στα όρη στ΄άγρια βουνά.

Εκδρομούλα σήμερα στα όρη και στα βουνά κυριολεκτικώς και μεταφορικώς για αποτοξίνωση από τα ιδιαιτέρως τοξικά συμβάντα των τελευταίων ημερών, μηνών, ετών...του κατά φύσιν ζην κόσμου μας εν γένει! Η διαδρομή μέσα στην παρθένο φύση - τουλάχιστον ένα μεγάλο μέρος της - ήταν παρθενική και για μας τους εκδρομείς (εμείς οι δυο, ο κόσμος όλος) που για πρώτη φορά διασχίσαμε οδικώς τα μέρη αυτά!

Από Κοζάνη ως το Λευτεροχωράκι (Ελευθεροχώρι Ελασσόνας) τα μέρη γνωστά, με ελάχιστη κίνηση ωστόσο! Το ραδιόφωνο που ενοχλητικά εξέπεμπε για μερικά χιλιόμετρα τα παλιο-νέα για μέτρα, περικοπές και άλλα δεινά του αβίωτου πολιτικού βίου μας, γρήγορα έκλεισε για να ακούσουμε τη σιωπή μας που μυσταγωγικά οδήγησε σε κουβέντες περί ανέμων και υδάτων με προεξάρχουσες αυτές της πατριδογνωσίας, έστω ημιμαθώς, αλλά οπωσδήποτε θεραπευτικώς!

Για την παλιά εθνική οδό Ελασσόνας- Κατερίνης μου είχε μιλήσει εγκωμιαστικά καλή συνάδελφος, οι πρώτες μου ωστόσο εντυπώσεις ήταν διαφορετικές από την εικόνα που έπλασα για το τοπίο, όπως συνήθως συμβαίνει. Αντί να διασχίζουμε ορεινό και δασώδες μέρος, για αρκετά χιλιόμετρα περάσαμε από μεγάλες σε έκταση καλλιεργημένες εκτάσεις με στάρια, τριφύλλια, καπνά, καλαμπόκια και οπωροφόρα.

Όμορφα, μέχρι να έρθουν τα πιο όμορφα, το ορεινό τοπίο, τα ορεινά χωριά, Άγιος Δημήτριος και Φωτεινά! Κίνηση στον Άγιο Δημήτριο, από Κατερινιώτες παραθεριστές κυρίως, όμορφα σπίτια, εξοχικά ως επί το πλείστον, χτισμένα με πολύ χρήμα, ταβέρνες με ψητούρα, καφενεία δροσερά, ξενοδοχεία...Τουριστικό το μέρος, μέσα σε κατάφυτη και πανέμορφη περιοχή.

Εικόνες και μυρωδιές από τα αραδιασμένα ξύλα της αυλής μου

Και τι δεν έχω ψήσει ανάμεσα στα κενά που δημιουργούσαν τα αραδιασμένα ξύλα της αυλής μου. Ήταν ένα από τα αγα-πημένα μου παιχνίδια και αφιέρωσα πολλές ώρες παιχνι-διού κάνοντας τη φουρνάρισσα, αλλά και τη μαγείρισσα, αφού οι δυο ρόλοι ήταν αλληλένδετοι. Μ' αυτό τον τρόπο εξασφάλιζα το φαγητό της κουκλοοικογένειας που περίμενε αραδιασμένη σε κάποιο ντουβάρι ή και στο χώμα της αυλής να φάει. Τα υλικά για τη μαγειρική τα προμηθευόμουν από τον κήπο μας. Φύλλα δέντρων, λουλούδια, καρποί...ανακατεύονταν με νεράκι στα κουζινικά και φουρνίζονταν στα κενά ανάμεσα στα ξύλα, στον υποτιθέμενο φούρνο. Μέχρι να ψηθούν με περίμεναν ένα σωρό άλλα παιχνίδια, καθώς η φαντασία κάλπαζε. Από την ανοιχτή πόρτα του εργαστηρίου του ο πατέρας μου με παρακολουθούσε και ποτέ δε μου χάλασε χατίρι όταν τον κερνούσα κάτι απ' αυτά που μόλις είχα ψήσει, προσποιούνταν ότι το τρώει και μάλιστα με επιφωνήματα που απέδιδαν τα εύσημα στη μαγείρισσα.

Οι γλυκές αυτές μνήμες με κάνουν να συνειδητοποιώ πόσο τυχεροί υπήρξαμε όσοι ήμαστε παιδιά τις δεκαετίες  '60, '70 και παίξαμε ώρες πολλές στις γειτονιές και τις αυλές. Χορτάσαμε παιχνίδι. Το δικό μου παιδί μεγάλωσε σε διαμέρισμα, δεν κυλίστηκε στο χώμα, δεν μάτωσαν τα γόνατα της, δεν εξαφανίστηκε σε γειτονιές, δεν έτρεξε άφοβα με το ποδήλατο στους δρόμους της πόλης, δεν έμειναν στη μνήμη της οι μυρωδιές της φύσης, των λουλουδιών, των ανθισμένων δέντρων και φυτών, των ξύλων, της βρεγμένης γης, του ποτισμένου κήπου το βράδυ, δεν άκουσε τους ήχους των πουλιών, της γειτονιάς που κουβέντιαζε τα βράδια στους χωρατάδες....δεν είχε σκυλάκι, γατούλες, κοτούλες....δεν έδεσε σχοινιά ανάμεσα σε δυο δέντρα για να ξαπλώσει στην αυτοσχέδια αιώρα από κουρελού....δεν έπαιξε κυνηγητό, κρυφτό, κλέφτες κι αστυνόμους, τα καπάκια....στις γειτονιές κι είναι κρίμα! Βέβαια η κάθε γενιά έχει τα δικά της παιχνίδια, αυτά που επιβάλλουν οι συνθήκες και πάντα η παιδική φαντασία βρίσκει τρόπους. Τα παιχνίδια αφθονούν, αγοράζονται με τέτοια υπερβολή από τους γονείς που ακόμα και τα παιδιά έχουν μπουχτίσει και δεν τους δίνουν σημασία, ενώ πολλά απ' αυτά έχουν κάτι από τη διαστροφή των μεγάλων, κούκλες μακιγιαρισμένες που ακολουθούν πιστά τη μόδα ή κατασκευάζονται καθ' ομοίωση κινηματογραφικών ηρώων ή των star της βιομηχανίας του θεάματος, ηλεκτρονικά παιχνίδια και παιδικές σειρές που εθίζουν στη βία, στον πόλεμο...ή αποτελούν μέρος της προπαγάνδας της καθεστηκυίας τάξης. Χρειάζεται πολύ προσεκτική επιλογή, αν και συχνά δε γίνεται να αρνηθείς στο παιδί σου το παιχνίδι που η διαφήμιση έχει επιβάλει, όσο κι αν διαφωνείς.

Τίποτα δεν είναι δώρο (Βισουάβα Σιμπόρσκα,1924-2012)

Edward Hopper, Sunday, 1926

Τίποτα δεν είναι δώρο, όλα βασίζονται στο δάνειο.

Πνίγομαι στα χρέη ως τ’ αυτιά μου.

Θα πρέπει να πληρώσω για τον εαυτό μου

με τον εαυτό μου,

να παραιτηθώ απ’ τη ζωή μου για τη ζωή μου.

Να πώς έχουν κανονίσει τη συμφωνία:

μπορώ να επανακτήσω την καρδιά,

το συκώτι επίσης

και το κάθε μου δάχτυλο στο χέρι και στο πόδι.

Πολύ αργά για ν’ ακυρώσω τους όρους,

τα χρέη μου θα ξεπληρωθούν

και θα με γδύσουν απ’ το δέρμα μου

ή, για την ακρίβεια, θα με γδάρουν.

Κυκλοφορώ στον πλανήτη μας

σ’ ένα συνωστισμό από άλλους χρεώστες.

Μερικοί είναι σαμαρωμένοι το φορτίο

της εξόφλησης για τις φτερούγες τους.

Άλλοι, θέλοντας και μη,

έχουν να δώσουν λογαριασμό

για το κάθε φύλλο τους.

Κάθε ιστός μέσα μας βρίσκεται

στη στήλη της χρέωσης.

Ούτε ένα πλοκάμι ή ένα βλαστάρι

πρόκειται να διατηρηθεί.

Η απογραφή, μ’ άπειρες λεπτομέρειες,

υποδηλώνει ότι θ’ απομείνουμε

όχι μόνο μ’ άδεια χέρια

αλλά ακόμα και χωρίς χέρια.

Δεν μπορώ να θυμηθώ

που, πότε και γιατί

επέτρεψα σε κάποιον ν’ ανοίξει

αυτόν τον λογαριασμό στ’ όνομά μου.

Αποκαλούμε τη διαμαρτυρία για όλ’ αυτά

ψυχή.

Και είναι το μόνο κονδύλι

που απουσιάζει απ’ τη λίστα.

Από την ποιητική συλλογή: «Το τέλος και η αρχή» της Βισουάβα Σιμπόρσκα, Μτφρ. Βασίλης Καραβίτης, Εκδ. Σοκόλη

Για λιγοστή στοργή (Γιάννης Τσαμακίδης)

Emile Friant, Ombre, 1891

Αχ! πώς διψώ για λιγοστή στοργή,

Που ούτε στη γυναίκα μου δε βρίσκω

Κι’ όπου ζητώ και νύχτα με κερί

Απλώνοντας παντού ζητιάνου δίσκο!..

Τόσο πολύ του γάμου ο θεσμός,

ως κι’ η συγγένεια πια καταρρακώθη

Μεσ’ τη συνείδησι του καθενός,

όπου στοργή και για δικούς του να μη νοιώθη;!.

Όμως γιατί;..Ποιος φταίει από μας;..

Πώς οι ψυχές μας γίναν τώρα,

όπου και ψεύτικη στοργή να μη τολμάς

Να επαιτής χωρίς λεφτά ή δώρα;!..

Πηγή: http://mare1952.blogspot.gr/2014/03/blog-post_12.html

Χρόνια πολλά στις "Μαρίες" των σπιτιών!

Το γιορτάσαμε κι εμείς οι οικο-Δέσποινες ή οι Μαρίες του σπιτιού, των πιάτων, του σίδερου, του ξεσκονίσματος...οι συγγενείς της Παναγιωταρά, αλλά ουδόλως Μαρίες της Σιωπής, το Δεκαπενταύγουστο! Μεγάλη γιορτή, Παναγία μου, εκτός κι αν έχεις φιλοξενούμενους! Χρόνια μας πολλά, ολίγον μπακιά, ήτοι ετεροχρονισμένα, αλλά από σήμερα τα κεφάλια μέσα και πάλι, τέρμα οι γιορτές κι οι σκόλες!