Τα βιβλία που διάβασα τις εβδομάδες των "παθών" μου

Μου το είπε εξαρχής: "Αν ήμουνα στη θέση σου (δηλαδή κλινήρης για αρκετό διάστημα), θα είχα χορτάσει ύπνο και βιβλία." Και απ' όσο τον ξέρω τον άντρα μου, έτσι ακριβώς θα έκανε. Εγώ πάλι, ανήσυχη και ασιγούρευτη, ούτε να κοιμηθώ ούτε να συγκεντρωθώ για κάποιο διάστημα μετά το ατύχημα και τις επεμβάσεις. Χαρακτήρες και κράσεις!

Ευτυχώς σχετικά γρήγορα για τα κότσια μου ξεπέρασα το έντονο στρες που βίωσα και την καλή συμβουλή την ακολούθησα με μικρή καθυστέρηση.

Τα βιβλία που διάβασα, τα προτείνω με σύντομους σχολιασμούς σε φίλους που ενδιαφέρονται να διαβάσουν, γιατί κι εγώ τα επέλεξα με προσοχή για να αποφύγω την κακή συντροφιά, τους εκνευρισμούς για το τι κυκλοφορεί, την άσκοπη ανάγνωση, τα μισοδιαβασμένα βιβλία. Ένας πρόσθετος παράγοντας επιλογής των βιβλίων ήταν και οι δυνατότητες της δανειστικής βιβλιοθήκης σχολείου, που όρεξη να έχεις δηλαδή να διαβάζεις! 

Παπαδιαμάντη είχα να διαβάσω από τα εφηβικά μου χρόνια και καθώς δεν θυμόμουνα, αποφάσισα να τον ξαναδιαβάσω σε πιο κατάλληλη ηλικία για να απολαύσω την γλωσσική και πνευματική δεινότητα και τη συγγραφική μεγαλοσύνη του συγγραφέα. "Οι έμποροι των εθνών", "Η φόνισσα", "Η γυφτοπόύλα" (το τελευταίο προ του ατυχήματος) είναι μυθιστορήματα που δεν χρειάζονται συστάσεις. Όποιος δεν δυσφορεί με την καθαρεύουσα και την κατανοεί, θα τα απολαύσει. Καταφέρνει ο συγγραφέας να μεταφέρει τον αναγνώστη στην εποχή της κάθε μυθιστορίας, να αποδώσει τις συνθήκες που διαμορφώνουν τη δράση και τους χαρακτήρες, βασισμένος στη γνώση και τη μελέτη πηγών της ιστορίας ή παραδόσεων σε συνδυασμό με την μυθοπλαστική του ικανότητα και την βαθιά γνώση των στοιχείων που συνθέτουν τον άνθρωπο εκ φύσεως και βιωμάτων. Κοινό στοιχείο και στα τρία μυθιστορήματα η τραγική θέση και μοίρα των γυναικών σε διαφορετικές, αλλά άκρως ανδροκρατούμενες εποχές. 

Στο παρελθόν είχα διαβάσει τον "Φιλαράκο" του Γκυ ντε Μωπασάν. Εξαιρετικό βιβλίο! Είπα, λοιπόν, να διαβάσω ένα ακόμα βιβλίο του, που όμως δεν μου άρεσε τόσο όσο το προηγούμενο. "Μια ζωή" ο τίτλος του, θα έλεγα πιο γυναικείο, εννοώ δηλαδή ότι μια γυναίκα θα το διάβαζε με περισσότερη ευχαρίστηση από έναν άντρα. Κι όχι γιατί αναφέρεται στη ζωή μιας γυναίκας, γεμάτη ανατροπές που την οδηγούν από τα ψηλά στα χαμηλά κι απ' τα πολλά στα λίγα, αλλά γιατί θαρρείς ότι ο συγγραφέας στο βιβλίο αυτό βλέπει τα πάντα μέσα από το ρομαντικό ροζ χρώμα ή τη σκοπιά της ηρωίδας, ακόμα και τις εκτενείς και ωραίες περιγραφές της φύσης. Αριστοκράτες και σαφής διαχωρισμός των τάξεων, άνθρωποι που κατέχουν χωρίς να κοπιάζουν και άλλοι που δουλεύουν σκληρά για να επιβιώσουν, έρωτες από συμφέρον, κάλπικοι, νόμιμοι, παράνομοι, κρυφοί ..., ερωμένες και εραστές, σχέσεις εξάρτησης, η παντοδυναμία του χρήματος, η υποταγή στη μοίρα που όμως παραμένει ανατρεπτική ... και σταδιακά η ωρίμανση μέσα από τις αρνητικές κυρίως εμπειρίες της ζωής. Τελικά δεν ήταν και άσχημο, από ένα σημείο και μετά δεν μπορούσα να το αφήσω.

Για το Βολταίρο γνώριζα ότι υπήρξε σοφός, για την ακρίβεια ιστορικός, φιλόσοφος, συγγραφέας, ένα οξύ πνεύμα, ένας Διαφωτιστής. Και τα διαπίστωσα αυτά διαβάζοντας το έργο του "Ζάντιγκ". Πρόκειται για ένα παραμύθι απ' αυτά που διαδραματίζονται κάπου στην Ανατολή και που εμπεριέχει σε κάθε περιπέτεια του κεντρικού ήρωα τη σοφία της ζωής. Σε κάθε βήμα και πάθημα του Ζάντιγκ αποκαλύπτεται η αλήθεια των πραγμάτων και είναι τόσο φωτεινή που ξεγυμνώνει τον άνθρωπο, τις μύχιες σκέψεις και αδυναμίες του σε τέτοιο βαθμό που για να τις αντέξει ή να τις καλύψει γίνεται πονηρός, κακός, φθονερός, ύπουλος, εγωιστής, εκδικητικός ... διαχρονικά "χαρίσματα" του κόσμου μας. Ένα απόσταγμα σοφίας με τη μορφή παραμυθιού. Πολύ μου άρεσε! 

"Ο άγιος της μοναξιάς" της Ιωάννας Καρυστιάνη ήταν ένα ακόμα βιβλίο που διάβασα αυτές τις μέρες. Το δέλεαρ στάθηκε η πληροφορία ότι μιλάει για τη ζωή κάποιων καθηγητριών διορισμένων σ' ένα (απόμακρο το φαντάζομαι) νησί. Όλες τους ατυχήσασες και μόνες προσπαθούν να διασκεδάσουν τη μοναξιά τους ή να σώσουν τη ζωή τους πριν την εκπνοή του χρόνου. Πρωταγωνίστρια η Στέλλα που θα γνωρίσει έναν έρωτα ωραίο, μα παράξενο. Όταν τα παράξενα ξεδιαλύνουν και τα μυστήρια λυθούν, η ζωή αποκαλύπτει και πάλι το σκληρό της πρόσωπο και το βιβλίο γίνεται μια πραγματεία στη σχιζοφρένεια. Κοφτός λόγος και σκηνές σε μεταφέρουν γρήγορα από το ένα σκηνικό στο άλλο, από την μια δράση στην άλλη, από το ένα πρόσωπο στο άλλο, που όλα μαζί συνθέτουν την μικρή κοινωνία του νησιού με τις προσωπικές ιστορίες και τα δράματα του καθενός. Καλό κι αυτό το βιβλίο.

Τα υπόλοιπα που διάβασα τις μέρες των παθών μου, όπως τις λέω, θα τα συμπεριλάβω σε μια παράγραφο, γιατί ανήκουν στην κατηγορία των "εύκολων" αναγνωσμάτων. "Ο Λυτρωτής" του Τζο Νέσμπο και "Ο Ιεροκήρυκας" της Καμίλλα Λάκμπεργκ, αστυνομικά μυθιστορήματα, που όμως μου άρεσαν και τα απόλαυσα. Εξάλλου και οι δυο συγγραφείς αποτελούν εγγύηση στο είδος τους, κατά τη γνώμη μου.

Άσ' το το χεράκι σου, το μικρό σου χέρι...

.....και το μικρό χεράκι κρατούσε το δικό μου και κάναμε βόλτες, πολλές βόλτες. Αν το μεγάλο χέρι έσφιγγε λίγο παραπάνω το μικρό, τρυφερό χεράκι, "μη με σφίγγεις" έλεγε. "Δεν το κατάλαβα ότι σε σφίγγω" έλεγε το μεγάλο προστατευτικό χέρι, "αλλά είδα τα αυτοκίνητα και φοβήθηκα, μη μου φύγεις". Άλλες φορές πάλι, όταν φτάναμε σε κάποιο πάρκο ή σε κάποια πλατεία, το χεράκι ελευθερωνόταν κι έτρεχε να παίξει και να χαρεί.
Μετά επιστροφή στο σπίτι, με το σκηνικό να επαναλαμβάνεται. Και κάθε φορά το μεγάλο χέρι τραγουδούσε το συγκεκριμένο τραγούδι. Είχε καθιερωθεί σε κάθε βόλτα, σε κάθε έξοδο! Το μικρό χεράκι χαμογελούσε, όταν το άκουγε, μερικές φορές έλεγε: "ξαναπές το".
Όταν μεγάλωσε κάπως, άρχισε να αντιδρά: "πάλι τα ίδια" έλεγε ή "τι τραγούδια είναι αυτά", εννοώντας παλιοκαιρίστικα!
Μετά τα χρόνια πέρασαν κι άλλο και το πεταλούδι άνοιξε τα χεράκια του, έγιναν φτερά, πετάει και χαίρεται τη ζωή.
Το μεγάλο χέρι ευτυχώς έχει ένα άλλο χρυσό χέρι να κρατά. Είναι το χέρι που πειρακτικά, όταν βαδίζουν χέρι-χέρι, λέει: "το χεράκι σου να πιάσω κι ό,τι έχω ας το χάσω!"
Κι όπως κυλάει η ζωή φαίνεται πως κανείς δεν έχασε να κρατάει με αγάπη το χέρι του άλλου.

Τους στίχους του τραγουδιού έχει γράψει ο Αλέκος Σακελλάριος και τη μουσική ο Κώστας Καπνίσης:

Τα αποφθέγματα των ημερών (μετά το ατύχημα) στο σπίτι μας

"Υπομονή" και "κάνε ότι δε βλέπεις". Αυτά κυρίως ακούω κάθε μέρα, με συμπληρωματικά τα: "υπάρχουν και χειρότερα", "ό,τι περνάει ξεχνιέται", "τις ασκήσεις σου", "μη βιάζεσαι, θέλει χρόνο" "με το σακί έρχεται, με το βελόνι περνάει", "την αντιπηκτική, τις κάλτσες....κλπ".

Σε όλα έχουν δίκιο! Και τεράστια υπομονή χρειάζεται και πολύ χειρότερα υπάρχουν και οι περαστικές ταλαιπωρίες ξεχνιούνται και όλα σωστά και σοφά.

Συμπληρώνω μάλιστα πως "όσα φέρνει η ώρα, δεν τα φέρνει ο χρόνος όλος", "τα σχέδια είναι για να ανατρέπονται ή τα βλέπει η ζωή και γελά","νους υγιής εν σώματι υγιεί", "άμα σε θέλει η τύχη (χα)", "dum spiro spero"... και ο κατάλογος είναι μακρύς.

Στη φιλοσοφία, μετά τον πρώτο καιρό που δεν μπορούσα να αποδεχτώ και διαχειριστώ το ατύχημα μου, το έριξα κι εγώ, γιατί πώς αλλιώς να βγει;

Ένα θεματάκι με το "κάνε ότι δε βλέπεις" το έχω βέβαια! Γιατί φιλοσοφώντας περαιτέρω να συμπληρώσω ότι σαν λείψει η νοικοκυρά από το σπίτι ...είναι μια καλή ευκαιρία να αντιληφθούν ότι τίποτα δεν γίνεται μαγικά, αλλά με πολύ κόπο!

Κάποια αινίγματα απαιτούν τη σοφία του Ζαντίγκ

Αίνιγμα: "Απ΄όλα τα πράγματα του κόσμου, ποιο είναι το μακρύτερο και το βραχύτερο, το ταχύτερο και το βραδύτερο, το πιο διαιρετό και το πιο εκτεταμένο, αυτό που το καταφρονούμε πιο πολύ και πιο πολύ το νοσταλγούμε, αυτό που δίχως του τίποτα δε γίνεται, αυτό που τρώει καθετί μικρό και ζωογονεί καθετί μεγάλο;"

Ο Ζαντίγκ είπε πως είναι ο χρόνος. "Τίποτα δεν είναι πιο μακρύ" πρόσθεσε, "αφού αποτελεί το μέτρο της αιωνιότητας. Τίποτα δεν είναι πιο βραχύ, αφού δε φτάνει ποτέ για τα σχέδια μας. Τίποτα δεν είναι πιο βραδύ για όποιον περιμένει, τίποτα πιο ταχύ για όποιον απολαμβάνει. Εκτείνεται ως το άπειρο όταν μεγαλώνει, υποδιαιρείται ως το άπειρο όταν μικραίνει. Όλοι τον καταφρονούν κι όλοι λυπούνται όταν τον χάνουν. Τίποτα δε γίνεται χωρίς αυτόν. Ρίχνει στη λήθη ό,τι είναι ανάξιο να σωθεί, κι ό,τι σπουδαίο το απαθανατίζει."

Ζαντίγκ (Βολταίρος)

Σας ευχαριστώ πολύ όλους!

Για τα πάθια μου καλοκαιριάτικα τι να πω; Συνοπτικά περιγράφοντας τα: δύσκολα! Αλλά τα πολύ δύσκολα, κάποια εφιαλτικά για την κράση μου, τα άφησα πίσω και ο βαθμός δυσκολίας βαίνει μειούμενος. Συγγενείς, φίλοι, γνωστοί την καλή κουβέντα και τις ευχές για περαστικά μου τις δώσατε και με το παραπάνω! Σας ευχαριστώ πολύ και να ξέρετε ότι ο καλός ο λόγος στις δύσκολες στιγμές πιάνει πραγματικά τόπο κι είναι συγκινητικός!

Όταν με έβγαλαν από το χειρουργείο και όντας μισοναρκωμένη ακόμα, αυτό που έλεγα, όπως μου λένε, είναι "πονάω", αλλά κυρίως "σας ευχαριστώ πολύ όλους" Με κοροϊδεύουν βέβαια, γιατί κατά πως φαίνεται η γλώσσα δεν γυρνούσε ακόμα καλά και ευχαριστούσα όλους και προς πάσα κατεύθυνση κουνώντας περίεργα τα χείλη μου, όπως και με αναπαριστάνουν γελώντας πλέον! Εμένα όμως με εντυπωσιάζει και με χαροποιεί το γεγονός ότι η ευγένεια και η ευγνωμοσύνη προς τους σωτήρες και συμπαραστάτες μου λειτουργούσε ακόμα και στο μισοΰπνι  ή μισοξύπνι της νάρκωσης!