"Τι αριστερά έχουμε;"

"Πώς πάει η πολιτική κατάσταση, τι εξελίξεις έχουμε;" ρωτάει το παιδάκι μου εναγωνίως στην τηλεφωνική μας επικοινωνία, καθώς η δουλειά της σε καλοκαιρινή κατασκήνωση δεν της αφήνει καθόλου ελεύθερο χρόνο για ενημέρωση.

"Δεν πάνε καλά τα πράγματα, παιδάκι μου. Πληρώνουμε πάλι όλα τα σπασμένα! Υπηρετούμε πάλι την εγχώρια και ξένη ολιγαρχία, σώζουμε τράπεζες....."

"Τότε, τι αριστερά έχουμε;" μου είπε θυμωμένη, σκασμένη, ζορισμένη, απογοητευμένη!

Αυτή τη ζημιά ποιος θα την πληρώσει;

Δεν πέρασαν εξάλλου πολλές μέρες από τότε που πήρε μέρος σε πορείες υπέρ του ΟΧΙ, διαδήλωσε και στήριξε το Σύριζα (χωρίς να είναι μέλος), που θα έκανε τη διαφορά, που θα αποκαθιστούσε την ισοπολιτεία, τη δικαιοσύνη...μέσα ή έξω από το ευρώ, με τον ενθουσιασμό και το πάθος της ηλικίας της! Σήμερα το ΟΧΙ της μετατράπηκε σε ένα ανέλπιδο, επώδυνο και ντροπιαστικό ΝΑΙ!
Μερικές αλήθειες είναι πολύ απλές και πολύ πικρές, όσο κι αν γίνονται (ελπίζω) μαθήματα ζωής!

Με τη Louis Vuitton (αυθεντική ή μαϊμού) στον ώμο!

Έχει κι η κόρη μου μια τέτοια τσάντα (δώρο στενού συγγενικού προσώπου) και μια που την άφησε στην Κοζάνη, είπα να τη μοστράρω κι εγώ. Την πήρα, λοιπόν, σήμερα στη δουλειά μου, αλλά καθόλου βολικά δε ένιωθα! Αισθάνθηκα να υποτιμώ τη νοημοσύνη μου κρατώντας ένα τέτοιο αντικείμενο, να γίνομαι κι εγώ θύμα της βιομηχανίας της μόδας, κορόιδο δηλ. που κρατά ένα πλαστικό αντικείμενο με γράμματα το οποίο όμως κοστίζει πολλά λεφτά, γιατί τα γράμματα αυτά είναι τα αρχικά ενός γνωστού σχεδιαστή! 

Α πα πα, προτιμώ να κρατώ μια τσάντα ανώνυμη, φθηνή και καλόγουστη ή πιο ακριβή ( σε λογικά πλαίσια) λόγω ποιότητας, αλλά οπωσδήποτε όχι επώνυμη.

Υπάρχουν τσάντες κι ένα σωρό άλλα είδη ένδυσης και υπόδησης που κοστίζουν περιουσίες και παρόλα αυτά οι ευκατάστατοι κυρίως άνθρωποι τα αγοράζουν και δε νιώθουν άβολα στη σκέψη ότι χρυσοπληρώνουν αναλώσιμα και ευτελή προϊόντα, ότι κάποιοι εκμεταλλεύονται την κενότητα και ματαιοδοξία τους, ότι είναι ντροπή, εν τέλει, να κρατάς, να ενδύεσαι ή να ποδένεσαι κάτι πολύ ακριβό, όταν υπάρχουν στον πλανήτη άνθρωποι που στερούνται τα στοιχειώδη αγαθά για την επιβίωση τους!

Όχι, ότι δεν με ενδιαφέρει η εμφάνιση! Το αντίθετο! Ποτέ όμως δεν αγόρασα καταναλωτικά προϊόντα με τιμή αντιστρόφως ανάλογη της ποιότητας τους ή της ανθρώπινης νοημοσύνης!

"Πόοοοοοοοοσο!" είπε μια φίλη μου βλέποντας μια τσάντα σε βιτρίνα. " Νάιλον σακούλα κρατώ και τόσα δεν δίνω!" Το ίδιο κι εγώ, στο μπιρ ντουνιά!

Δροσιστικά ποτά και αναψυκτικά προπολεμικά και μεταπολεμικά στην Κοζάνη

Το καλοκαίρι τα παγωμένα αναψυκτικά και οι χυμοί φρούτων καταναλώνονται περισσότερο σε σχέση με το χειμώνα. Εννοείται ότι πρέπει να προτιμάμε τους φυσικούς χυμούς και βέβαια όχι αυτούς του εμπορίου που μόνο φυσικοί δεν είναι. Τους χυμούς μπορούμε να τους παρασκευάζουμε στύβοντας ή βάζοντας στο μπλέντερ τα φρούτα της εποχής που αγοράσαμε από το μανάβη και τη λαϊκή αγορά. Τώρα πόσο υγιεινά είναι τα φρούτα του εμπορίου εξαιτίας των λιπασμάτων, ραντισμάτων κλπ, είναι ένα ζήτημα που δεν θα μας απασχολήσει στην παρούσα ανάρτηση, το θέμα της οποίας είναι τι είδους αναψυκτικά ή δροσιστικά ποτά κατανάλωναν προπολεμικά και μεταπολεμικά οι κάτοικοι της περιοχής μας.

Τις πληροφορίες αντλώ από το βιβλίο "Γεύσεις από παλιά Κοζάνη" των Μ. Τσικριτζή και Φ. Φτάκα, καθώς και από προσωπικές μνήμες. Διαβάζω στο βιβλίο ότι η Κοζάνη ήταν μια περιοχή με 7-8 μήνες χειμώνα και δροσερά καλοκαίρια και επομένως τα δροσιστικά ποτά δεν ήταν απαραίτητα. Συγχρόνως τα περιορισμένα οικονομικά των πολλών κατοίκων δεν επέτρεπαν την αγορά φρούτων για παρασκευή χυμών παρά μόνον αν ήσουν άρρωστος, Τότε εξασφαλίζονταν κάποια πορτοκάλια ή λεμόνια για να σου στύψουν χυμούς που βοηθούσαν στην ανάρρωση. Για να βοηθήσουν τα παιδιά που είχαν πυρετό ή κάποιες εξανθηματικές νόσους οι γυναίκες παρασκεύαζαν κι ένα άλλο ποτό από τα μαύρα μούρα που αφθονούσαν στην περιοχή. Έβραζαν τον καρπό με ζάχαρη και νερό και στη συνέχεια έπαιρναν το σιρόπι το οποίο αραίωναν με δροσερό νερό. Το ίδιο έκαναν και με το ξινό πετιμέζι, δηλ. το βρασμένο μούστο, που τον αραίωναν με νερό και ανακούφιζε από την κάψα της "θερμασιάς" (τον πυρετό). Για τον ίδιο λόγο παρασκεύαζαν και βυσσινάδα.

"Πού πας καραβάκι με τέτοιον καιρό;"

"Πού πας καραβάκι με τέτοιον καιρό;

Σε μάχεται η θάλασσα, δεν τη φοβάσαι;"

Θυμήθηκα χθες το πρώτο δίστιχο του παιδικού αυτού τραγουδιού που ταιριάζει σ' αυτό που περνάμε ως χώρα.  Ηττηθήκαμε, αλλά η ζωή συνεχίζεται και δεν μπορεί να συνεχιστεί παρά με αισιοδοξία ακόμα και στα δύσκολα, πώς αλλιώς να βγει; Αυτό επιβεβαιώνει και το τραγουδάκι στην επόμενη στροφή του. 

"Για χώρα πηγαίνω πολύ μακρινή

  θα φέξουνε φάροι πολλοί να περάσω
  βοριάδες, νοτιάδες θα βρω μα θα φτάσω
  με πρίμο αγεράκι, μ’ ακέριο πανί."

Τα πρώτα μπάνια του λαού (σε Κοζανίτικη διάλεκτο, από τον Νάση Αλευρά)

Μια που έφτασε ο καιρός των διακοπών και της θάλασσας, αντιγράφω από το βιβλίο του Νάση Αλευρά  "μ' είπιν η μάνα μ' " (έκδοση 1964) μια ακόμα σατιρική ιστορία που σκιαγραφεί την εποχή, τους ανθρώπους, τις συνήθειες, την άγνοια για όσα συνέβαιναν έξω από τη μικρή, κλειστή τους κοινωνία, την προσπάθεια εκμοντερνισμού κλπ. Η ιστορία έχει τον τίτλο "Οι Γουργόνις" (μετά το κείμενο υπάρχει γλωσσάρι).

Κίντσαν ουόλ' οι θαλασσόλυκ' απ' τ' Σκί'ρκα, τα διλφίνια απ' τού Κυραμαργειό κ' οι γουργόνις απ' τ' Ζαμάρα, να πααίν' στ' θάλασσα να κουλυμπήσ'ν. Κίτσιν κ' η Τιάτιου μι τ' θυγατέρα τ'ς τ' Λίλυ (Κουκούλα τ' λιέν' αμ' είνι τ'ς μόδας να γιένιτι Λίλυ) απ' σπουδάζ' μαμή σ'ν Ανθήνα.

Σιέφκαν στ' θάλασσα οι άντρις μι τα κουντουβράκια. Σιέφκαν κ' οι γυναίκις μι τα κουντά τα πκάμσα, ουόξου πουδάρια, ουόξου χέρια κι λιμόν κι πλάτις. Κι τα λιανά τα πιδιά μου στου τσιτσί.

Πήριν κ' η Τιάτιου του σαπούν' κ' ιένα πισκίρ' ιέμασιν τα πουδουνάρια τ'ς κι σιέφκιν στ' θάλασσα να πλύν' τα πουδάρια τ'ς. Σαπούντζιν, σαπούντζιν κι αφρά δεν ιέβγινιν. Τ' λιέει η Λίλυ.

Μυδρίαση και μύδροι

Πρόσφατα χρειάστηκε να κάνω διάφορες οφθαλμολογικές εξετάσεις κατά τη διάρκεια των οποίων οι οφθαλμίατροι κ. Μόσχου και Κανιούρας, προκάλεσαν τεχνητή διαστολή της κόρης του οφθαλμού μου, πράγμα που λέγεται μυδρίαση. Στα ιατρικά, δηλ. τους λόγους για τους οποίους διαστέλλουν την κόρη, δεν θα υπεισέλθω, διότι γνωρίζω μόνον έναν απ' αυτούς, ότι είναι απαραίτητη η διαστολή για να καταστεί δυνατή η εξέταση του βυθού, και κανέναν άλλο που πιθανόν να υπάρχει.

Εκείνο που μας απασχόλησε με τον άντρα μου, μεταξύ των άλλων, φεύγοντας από το ιατρείο ήταν η ετυμολογία της λέξης "μυδρίαση" και η σχέση της λέξης αυτής με τη λέξη "μύδρος", ιδιαίτερα μάλιστα στον πληθυντικό αριθμό και στη γνωστή έκφραση "εξαπολύω μύδρους".

Αποφάσισα λοιπόν να το ψάξω και παραθέτω όσα βρήκα:

1.α) Η αρχ. ελλ. λέξη μυδρίασις δημιουργήθηκε από το μύδρος + -ίασις < μυδρ-ιάω <μύδρος = κομμάτια κόκκινης και καυτής μάζας ή πυρακτωμένης πέτρας που εκσφενδονίζεται από τον κρατήρα ηφαιστείου. Η λέξη μυδρίασις χρησιμοποιήθηκε από τον Γαληνό, ενώ η λέξη μύδρος χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά από τον Ιπποκράτη ο οποίος χρησιμοποιούσε πυρακτωμένο μέταλλο το οποίο έφερνε κοντά στο μάτι του ασθενούς προκαλώντας τη διαστολή της κόρης από φόβο. (ΠΗΓΗ: http://biolexikon2.blogspot.gr/2012/02/mydriasis.html)

β) Αβέβαιης ετυμολoγίας. Πρόκειται πιθανά για παράγωγο του μυδάω ( = είμαι υγρός, λειώνω)  που εμφανίζει επίθημα -ρος, οπότε η λέξη μύδρος θα είχε αρχικά τη σημασία «λειωμένη, ρέουσα μεταλλική μάζα».

2. Η λέξη μύδρος έχει τις εξής σημασίες:

• πυρακτωμένος όγκος σιδήρου
• πέτρωμα σε τήξη που τινάζεται από ηφαίστειο 
• αμόνι από πέτρα ή από μέταλλο
• πυρακτωμένος διάπυρος όγκος από πέτρα ή από μέταλλο (η κόρη του οφθαλμού κατά τη διαστολή της φαίνεται τρόπον τινά διάπυρη)
• κάθε όγκος μετάλλου («μύδρον σιδήρεον κατεπόντωσαν», Ηρόδ.)
• φρ. «μύδρους αἴρειν χεροῑν» — κρατώ πυρακτωμένο σίδηρο στα χέρια σε πράξη θεοδικίας για να αποδείξω την αθωότητά μου.
• βλήμα πυροβόλου όπλου
• (ειδικότερα) οβίδα κανονιού
• (μεταφορικά) έντονη κριτική, επιθετικός λόγος, λόγος που αποτελείται από συντριπτικά επιχειρήματα εναντίον κάποιου π.χ. ο λυκειάρχης εξαπέλυσε μύδρους εναντίον των μαθητών ή η αντιπολίτευση εξαπέλυσε μύδρους κατά της κυβέρνησης (λόγια σαν τα πετρώματα που τινάζονται από το ηφαίστειο, που καίνε, που πληγώνουν ή σαν βλήματα πυροβόλου όπλου κλπ) 
• (μεταφορικά) σκληρός

ΠΗΓΕΣ: α. http://www.enacademic.com/ β. http://el.wiktionary.org/wiki/μύδρος

Από Ματίνα Γκούτζιου

Vive la resistance !

Στο εκλογικό τμήμα που δουλεύει η κόρη μου ως γραμματέας σε χωριό της περιοχής πήγε και μια γιαγιούλα που ζήτησε βοήθεια στο παραβάν.
"Το ΟΧΙ θέλω να σταυρώσω" της είπε. "Μπράβο, γιαγιά!" της είπε το παιδί μου. "Δεν άντεξα να μην το πω", μου εξομολογήθηκε στο κινητό μες τη χαρά! 
Μπράβο κι από μένα γιαγιά! Vive la resistance !

(Δημοψήφισμα 5ης Ιουλίου 2015, υπέρ ή κατά της λιτότητας και των νέων μέτρων-μνημονίου)

Καύμα, καύσωνας, κάψα (του Ν. Σαραντάκου)

Πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες μας δίνει ο κ. Σαραντάκος για την προέλευση, τη σημασία, αλλά και το ταξίδι στο χρόνο και στις διάφορες χώρες της αρχαιοελληνικής λέξης καύμα που σημαίνει μεγάλη ζέστη. Θα μεταφέρω μερικές απ' αυτές τις χρήσιμες πληροφορίες για τους μαθητές μου και για όσους δεν θα ανατρέξουν στο σύνδεσμο, τον οποίο παραθέτω: http://sarantakos.wordpress.com/2010/08/02/kauma/ 

• Μας λέει λοιπόν ο κ. Σαραντάκος ότι το αρχαίο ελληνικό καύμα, το παίρνουν οι Λατίνοι και γίνεται cauma που σημαίνει επίσης μεγάλη ζέστη κι ότι απ' αυτό προέρχεται η λέξη caumare που σήμαινε τον κάματο και την κούραση των αγροτών. 
• Μας λέει επίσης ότι το λατινικό cauma περνάει στη ναυτική ορολογία και σημαίνει όχι μόνο τη μεγάλη ζέστη αλλά και τη νηνεμία, την άπνοια που επικρατεί στους καύσωνες.
• Ότι το καύμα στα βυζαντινά χρόνια έγινε κάημα με τη σημασία του ψυχικού πόνου και ότι από τον αόριστο «εκάην» του ρήματος καίω βγήκε και ο καημός.
• Ότι η λέξη «καύσων» είναι ελληνιστική και στα μεσαιωνικά χρόνια έγινε «καύσωνας» και «κάψωνας» και πήρε και μεταφορικές σημασίες, πέρα από τη μεγάλη ζέστη, σημαίνοντας και τον πόνο ή τον πόθο, σημασίες που τις έχει σήμερα η λέξη «κάψα», που σημαίνει βέβαια τη μεγάλη ζέστη αλλά επίσης, ίσως και κατεξοχήν, τον ερωτικό πόθο.
• Τέλος η έκφραση "κυνικά καύματα" δεν έχει σχέση με το σκύλο (κύων = σκύλος), αλλά με τον αστερισμό του Μεγάλου Κυνός και πιο συγκεκριμένα με τον Σείριο που ανατέλλει και δύει περίπου ταυτόχρονα με τον Ήλιο τις μέρες που παρατηρούνται οι πιο μεγάλες ζέστες, αυτές που οι αρχαίοι είχαν ονομάσει «κυνάδες ημέρες».

Για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε στον παραπάνω σύνδεσμο.

Τόπο στα νιάτα που λένε ΟΧΙ!

Κάθε μέρα μιλάμε στο τηλέφωνο για τις πολιτικές εξελίξεις. Αναλύουμε, κριτικάρουμε, χαιρόμαστε, στενοχωριόμαστε, αγωνιούμε για την επικαιρότητα και το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Κατέβηκε και στη διαδήλωση υπέρ του ΟΧΙ προχθές και σήμερα κι  εγώ νιώθω πολύ περήφανη για το παιδί μου, που δεν είναι αδιάφορο για τα κοινά, που είναι με την πλευρά του κοινού καλού, που δεν ανέχεται την αδικία, το ψέμα, την υποκρισία, την ανελευθερία...στην πολιτική και παντού! Σαν τα μούτρα μου εν ολίγοις, καθώς το μήλο κάτω απ' τη μηλιά κλπ Στην ψάθα την βλέπω να μένει!

Στο δημοψήφισμα δεν ψηφίζει απλώς ΟΧΙ, αλλά ΟΧΙ, ΟΧΙ, ΟΧΙ, ΟΧΙ.....με το πάθος και τον ενθουσιασμό της ηλικίας της. Ρε, πάτε παραπέρα φοβισμένα γερόντια και μεσήλικες! Τόπο στα νιάτα!

(Δημοψήφισμα 5/7/2015)