Το αθάνατο νερό το βρήκαμε στην Ικαρία (ταξίδι στην Ικαρία τον Σεπτέμβριο του 2019)

" Λες; "

Αναρωτηθήκαμε. Για πάσα νόσο, μας είπαν. Πέτρες στα νεφρά, αρθριτικά ... φαλάκρα τα πάντα όλα. Περιέχει ραδόνιο, θείο και δεν ξέρω τι άλλο. Πάντως μια φορά που είπα στην 90χρονη μάνα μου ότι θα φτάσει και θα ξεπεράσει τα εκατό " απαπαπαπά..." μου είπε. Σήμερα που είναι 93ών και δεν είναι στο πόδι, άλλαξε γνώμη. 

Το Κάστρο του νησιού Τρακάι (Trakai island castle, Trakų salos pilis) στη λίμνη Galve της Λιθουανίας. Ταξίδι στη Λιθουανία το καλοκαίρι του 2019

Το Κάστρο του νησιού Τρακάι (Trakų salos pilis) βρίσκεται στη λίμνη Galve της Λιθουανίας. Το κάστρο χτίστηκε σε διάφορες φάσεις. Η κατασκευή του πέτρινου Κάστρου ξεκίνησε τον 14ο αιώνα από τον Μεγάλο Δούκα Kestutis που μετέφερε εκεί την κύρια κατοικία του και το θησαυροφυλάκιο του. Κατά τη διάρκεια επίθεσης από Τεύτονες Ιππότες το κάστρο υπέστη καταστροφές, όπως και σε συγκρούσεις ανάμεσα σε Δούκες της περιοχής για την επικράτηση τους. Ήταν μεγάλης στρατηγικής σημασίας για την περιοχή και πέρασε από διάφορες φάσεις κατασκευής και επεκτάσεων. Το κύριο υλικό κατασκευής του ήταν τα λεγόμενα κόκκινα γοτθικά τούβλα. Πέτρινοι λίθοι χρησιμοποιήθηκαν στα θεμέλια και σε κάποια σημεία πύργων και τοίχων. Κάποια στιγμή το κάστρο, όταν οι Δούκες της περιοχής επικράτησαν σε μεγάλης έκτασης επικράτεια, έχασε την αμυντική του αξία, μετατράπηκε σε θερινή κατοικία Δουκών, αργότερα σε φυλακές και σταδιακά μέχρι τον 17ο αιώνα εγκαταλείφθηκε και ερήμωσε. Τον 19ο αιώνα άρχισαν οι εργασίες αποκατάστασης του και σήμερα είναι ένα εξαιρετικό τουριστικό αξιοθέατο.

Εξαιρετικό είναι λίγο να λες, τόσο το κάστρο, όσο και η φύση ολόγυρα. Στο κάστρο λειτουργούν Μουσεία, στη λίμνη γίνονται μικρές κρουαζιέρες, βαρκάδες, βόλτες με κανό, στο εσωτερικό άνοιγμα του κάστρου εκδηλώσεις αναπαραστάσεων της ζωής στο κάστρο κάποτε, στην πόλη πριν το νησάκι και το κάστρο εστιατόρια, καφέ, τουριστικά μαγαζάκια ... η χαρά του τουρίστα και του ντόπιου. Ομορφιά και διασκέδαση, ωραίες στιγμές, ζήτω η ζωή! Η επίσκεψη στη Λιθουανία πρέπει να το περιλαμβάνει.

Παλιά πόλη του Βίλνιους, από την Πύλη της Αυγής προς την πλατεία Δημαρχείου. Ταξίδι στη Λιθουανία το καλοκαίρι του 2019

Η διαδρομή από την Πύλη της Αυγής προς την Πλατεία Δημαρχείου στο Βίλνιους είναι γεμάτη όμορφες εικόνες. Δημόσια κτίρια, ναοί, ξενοδοχεία, εστιατόρια, όλα ... συναγωνίζονται το ένα το άλλο σε ομορφιά. Πολλοί οι τουρίστες το καλοκαίρι, οπότε οι εμπορικοί αυτοί δρόμοι και οι πλατείες είναι γεμάτες κόσμο. Να ονοματίσω όλα όσα βλέπαμε είναι αδύνατο, δεν ταξιδεύουμε μόνο για να μαθαίνουμε, αλλά και για να απολαμβάνουμε. Στις διαδρομές μας σ' αυτό το κομμάτι της πόλης περάσαμε από αρκετούς ναούς, της Αγίας Θηρεσίας, του Αγίου Πνεύματος, της Αγίας Τριάδας από το Δημαρχείο της πόλης που ανακατασκευάστηκε πολλές φορές στο πέρασμα των αιώνων, απέκτησε το νεοκλασικό του αρχιτεκτονικό ρυθμό στα τέλη του 18ου αιώνα και κοσμεί την πόλη με την ομορφιά του. Είχαμε την τύχη στις διαδρομές μας στους δρόμους αυτούς να συναντήσουμε και δρώμενο αναπαράστασης της ζωής στη Λιθουανία σε παλαιότερες εποχές με πάγκους που διέθεταν αντίστοιχα προϊόντα (μάλλινα, δερμάτινα, ξύλινα ... αντικείμενα που έβλεπες πώς κατασκευάζονταν σε εικόνες ή και στην πραγματικότητα στην εποχή τους. Μαζί με αυτά τα ενδιαφέροντα μουσικά ή χορευτικά  συγκροτήματα έπαιζαν και χόρευαν την παραδοσιακή τους μουσική. Μνήμες ωραίες φυσικά, με καταπληκτικό καιρό, στιγμές και εικόνες. Να, γιατί τα ταξίδια είναι αναζωογονητικά, γιατί σχεδόν όλα είναι ευχάριστα και όμορφα.   

Η Εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου και του Αγίου Βερνάρδου(Church of St. Francis and St. Bernard). Δίπλα η εκκλησία της Αγίας Άννας(Church of St. Anne). Ναοί στο Βίλνιους. Ταξίδι στη Λιθουανία το καλοκαίρι του 2019

Η Εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης και του Αγίου Βερνάρδου (Μπερναρντίνο) της Σιένα είναι γνωστή και ως Bernardine από το τάγμα των μοναχών που την κατασκεύασε αρχικά με ξύλο και σύντομα με πέτρινα υλικά το 15ο αιώνα. Τον 16ο αιώνα ενσωματώθηκε στην κατασκευή του αμυντικού τείχους του Βίλνιους, γι' αυτό και υπάρχουν σκοπευτικά ανοίγματα στους τοίχους της. Ανακατασκευάστηκε αρκετές φορές, υπάρχουν στοιχεία διαφόρων ρυθμών, υπερτερεί όμως ο γοτθικός. Δίπλα στο ναό κατασκευάστηκε το μοναστήρι του τάγματος. Στις διάφορες ιστορικές περιόδους το μοναστήρι εξυπηρέτησε και άλλες ανάγκες, στρατώνας σε περίοδο πολέμου, Ακαδημία Τέχνης κ.α.

Δίπλα και η εκκλησία της Αγίας Άννας γοτθικού ρυθμού που η πρόσοψη της έμεινε αναλλοίωτη από τον 15ο, 16ο αιώνα, είναι ένα κόσμημα. Πιο περίτεχνη από την Bernardine. Οι δυο εκκλησίες δίπλα δίπλα αποτελούν σχεδόν ενιαίο σύνολο.

Παραδίπλα και η περιοχή της Δημοκρατίας της Ουζούπης και πολλά πολλά ενδιαφέροντα σημεία και μνημεία του παλιού ιστορικού κέντρου του Βίλνιους, δίπλα στον ποταμό Βίλνια.

Ποίημα γραμμένο στις 19/9/2022. "Αντίο με γκάιντες" το ονόμασα.

Θα ηχήσουν άλλη μια φορά οι γκάιντες

στης Λίλιμπετ τον τελευταίο χαιρετισμό.

Αιωνία της η μνήμη πριν γεννηθεί

πριν ανασάνει της θνητής ζωής της

κάθε ζωοδότη έμβιο μηχανισμό.

Δεν είναι σαν εμάς.. Εμείς διεκδικούμε μνήμη

δύο γενεών, των οικείων, γονέων, συζύγων,

τέκνων, αδελφών κι ενός κηδειόσημου

ταχείας ανακύκλωσης κάποιο χαιρετισμό.

Μα μας αποχαιρέτησαν και μας οι γκάιντες

σ' ένα λιμάνι της επικράτειας της μακρινό,

στο Inverness, μας έλεγαν να πάτε στο καλό

μα να ξανάρθετε, με Λίλιμπετ ή με Κάρολο

ή με Ουίλιαμ ... κληροδοτούνται τα αξιώματα.

Συγκρίσιμα δεν είναι τα μεγέθη. Είναι

οι γκαϊτατζήδες της αυλής με φούντες και παράσημα σωρό.

Ματίνα Γκούτζιου

Καθεδρικός Ναός του Αγίου Στανισλάου και του Αγίου Βλαδισλάου στο Βίλνιους της Λιθουανίας (Vilniaus Šv. Stanislovo ir Šv. Vladislovo arkikatedra). Ταξίδι στη Λιθουανία το καλοκαίρι του 2019.

Ο εντυπωσιακός καθεδρικός Ρωμαιοκαθολικός ναός χτίστηκε στη θέση παλιού ειδωλολατρικού ναού μετά τον εκχριστιανισμό των κατοίκων της περιοχής τo Μεσαίωνα. Στην πρώτη του μορφή ο ναός ήταν μια τετράγωνη εκκλησία που χτίστηκε τον 13ο αιώνα από τον βασιλιά Μιντάουγκας. Εννοείται ότι ο ναός πέρασε από πολλές φάσεις κατασκευής, καταστροφών, ανακατασκευής, επεκτάσεων, χτίστηκε σε γοτθικό ρυθμό, σε ρυθμό μπαρόκ, προστέθηκαν σ' αυτόν παρεκκλήσια, κρύπτες, γλυπτά, θησαυροί, τάφηκαν σ' αυτόν αρχιεπίσκοποι, βασιλιάδες...και τελικά στα τέλη του 18ου αιώνα απέκτησε τον νεοκλασικό ρυθμό που έχει μέχρι σήμερα. Γλυπτά κοσμούν το ναό εξωτερικά, τοποθετημένα σε κόγχες στις μακριές πλευρές. Τρία απ' αυτά κοσμούν το ναό πάνω από το αέτωμα, των αγίων Στανισλάου, Καζίμιρ και Ελένης. Στο εσωτερικό του ναού με τα παρεκκλήσια, ένα απ' αυτά τιμά τη μνήμη του Αγίου Καζίμιρ. και εντυπωσιάζει με τη μπαρόκ πολυτέλεια του από ακριβά υλικά όπως ο ψαμμίτης από τη Σουηδία, μάρμαρο από τα Καρπάθια όρη, χρυσός, ασήμι κ.α ταπεινά και άγια. 

Δίπλα στο ναό το καμπαναριό του και στην μεγάλη πλατεία γλυπτά, όπως του Γεδιμίνα, μεγάλου Δούκα της περιοχής τον 14ο αιώνα, στον οποίο οφείλεται η ίδρυση της Λιθουανίας, όχι με τη σημερινή μορφή, αλλά μιας πολιτικής οντότητας και επικράτειας ισχυρής στην εποχή του, με ισχυρούς απογόνους που κυβέρνησαν στην ευρύτερη περιοχή. Πολύ κοντά εξάλλου βρίσκεται και ο Πύργος του Γεδιμίνα για πανοραμική θέα της όμορφης πόλης και των ποταμών της. Στην όμορφη πλατεία βγαίνουν φωτογραφίες και νεόνυμφοι. Εδώ οι γαμπροί φοράνε κατακόκκινα κουστούμια. Γιατί όχι;

Το παλάτι Rundale (Rundāles pils) στη Λιθουανία (ταξίδι στη Λιθουανία το καλοκαίρι του 2019)

Μπαρόκ παλάτι του 18ου αιώνα. Χτίστηκε από Δούκα της περιοχής (... φον Μπίρον) σε μέρος με παλιό κάστρο το οποίο κατεδαφίστηκε για να χτιστεί η θερινή του κατοικία. Αργότερα επί τσαρικής επικράτειας το παλάτι απέκτησε Ρώσος πρίγκιπας και στα χρόνια της Γερμανικής κατοχής λειτούργησε εκεί γερμανικό νοσοκομείο και το γραφείο του ναζί διοικητή της περιοχής. Στα τέλη του 19ου αι. από το 1963 και μετά το παλάτι και το πάρκο γύρω του αποκαταστάθηκαν και λειτουργούν ως Μουσείο. Ωραίο Μουσείο - Παλάτι κι αυτό με τους πίνακες, τις συλλογές ...την πολυτέλεια του, αλλά υπάρχουν τόσα επισκέψιμα παλάτια Μουσεία, που αν δεις αρκετά απ' αυτά είναι σαν μια επανάληψη στο ίδιο μάθημα.

Ικαριώτικο πανηγύρι στο Μονοκάμπι Ικαρίας, 17/9/2019

Το γλέντι στα Ικαριώτικα πανηγύρια ξεκινάει περίπου στις 11 το πρωί και τελειώνει μετά τα μεσάνυχτα, τις πρωινές ώρες. Τα εδέσματα: κατσίκι βραστό σε διχτάκι, κατσίκι κοκκινιστό, συκωτάκια, χωριάτικη, πατάτες τηγανητές, κρασί και μπύρες. Τα παίρνεις σε μεγάλους ξύλινους ταμπλάδες μαζί και δύο βαθιά πιάτα που αργότερα σου τα γεμίζουν όσες φορές θέλεις, δωρεάν, με το ζωμό, όπου έβρασαν τα κρέατα. Γεμίζουν μ' αυτόν μεταλλικούς κουβάδες και σου τον σερβίρουν με μεγάλες κουτάλες. Νοστιμότατος κι αυτός. Σου δίνουν κι ένα χάρτινο τραπεζομάντηλο, μοσχοτρώς και γλεντάς. Ζήτω τα ικαριώτικα γλέντια. Ταξίδι στην Ικαρία χωρίς να το δεις και να διασκεδάσεις σ' αυτό είναι μισό. Το απολαύσαμε για τη ζωντάνια, τη συμμετοχή, τη μουσική, το φαΐ.

Μπράβο και στους Ικαριώτες που εξυπηρετούν τόσο κόσμο εθελοντικά. Μέρος από τα κέρδη πηγαίνει σε φιλανθρωπίες, μας είπαν. Μερικά video από τα πολλά, ένα δείγμα(τα μικρά video):

Ο Πύργος του Gediminas (Gedimino pilies bokštas). Ταξίδι στη Λιθουανία το καλοκαίρι του 2019

Στον πύργο Gediminas του Βίλνιους ανεβήκαμε με τα ποδαράκια μας κι όχι με το ασανσέρ που δε βρίσκαμε. Μας βγήκε λίγο η πίστη, λαχανιασμένοι φτάσαμε στο ψηλότερο σημείο του από μια στενή σκαλίτσα, αλλά αποζημιωθήκαμε στην κορυφή του από τη θέα προς την παλιά και τη σύγχρονη πόλη, τη θέα των ποταμών Νέρις και Βίλνια, το πράσινο στην απλωμένη πόλη, όσο φτάνει το μάτι σου. Κάτω από το κάστρο πάρκα, το ανακατασκευασμένο Βασιλικό Παλάτι της Λιθουανίας, Μουσείο και ένα σωρό ενδιαφέροντα σημεία και μνημεία στα πόδια σου. Στεγάζει και ο πύργος ένα μικρό Μουσείο με όπλα και εικονογραφικό υλικό του παλιού Βίλνιους.

Οι πρώτες ξύλινες οχυρώσεις στη θέση αυτή κατασκευάστηκαν από τον Gediminas, Μέγα Δούκα της Λιθουανίας. Το πρώτο κάστρο από τούβλα ολοκληρώθηκε το 1409 από κάποιον άλλο Δούκα και το 1933 ο τριώροφος πύργος ξαναχτίστηκε.

Βίλνιους Λιθουανίας, το σύγχρονο κομμάτι της πόλης. (Ταξίδι στη Λιθουανία το καλοκαίρι του 2019)

Το Βίλνιους της Λιθουανίας βρίσκεται στη συμβολή των ποταμών Βίλνελε και Νέρις (όχι δεν τα μπάζωσαν, ούτε αποστράγγισαν τα νερά των ποταμών τους - έχουν και πολλά νερά.) Οι φωτογραφίες από παραποτάμια βολτίστα και σε ένα μέρος του σύγχρονου κομματιού της καταπράσινης αυτής και απλωμένης σε χιλιάδες στρέμματα πόλης. Σε κάποιο σημείο του ποταμού αναπλάθουν την όχθη για να δημιουργήσουν νέα πάρκα και παιδότοπους. Η δουλειά -ακόμα και για το μάτι του μη ειδικού - είναι τέτοια που φαίνεται ότι γίνεται για να κρατήσει αιώνες κι όχι μια 10ετία το πολύ. Απλωμένες πολύ οι πόλεις, πλατείες, πλατείες ... πάρκα, πάρκα ... καθαριότητα παντού, πράσινο παντού, καλαισθησία. Παραποτάμιοι ποδηλατόδρομοι, και άπλα για σκέιτμπορντ, για τρέξιμο, για όλες τις αθλοπαιδιές μέσα στην ομορφιά. Σε μας οι άχρηστοι, γνωρίζετε ....

Ο λόφος των Σταυρών στη Λιθουανία (Kryžių kalnas ή Hill of Crosses). Ταξίδι στη Λιθουανία το καλοκαίρι του 2019

Δογματισμός, δυσκολίες, αρρώστιες, πόλεμοι, αντίδραση στον αθεϊσμό του κομμουνισμού, το εμπόριο της πίστης, οι κατασκευαστές και πωλητές σταυρών (υπάρχουν πολλοί τριγύρω), η επίσημη εκκλησία ... δημιούργησαν το λόφο των σταυρών στη Λιθουανία. Είναι ένας τουριστικός προορισμός το μέρος ή τόπος ανακούφισης και προσευχής; Περισσότερο το πρώτο μου φάνηκε. Σκιάχτηκα κάπως, αν και μέρα. Ούτε νεκροταφείο.

Πλατεία Lukiškiau στο Βίλνιους. Ταξίδι στη Λιθουανία το καλοκαίρι του 2019

Σε πάρκο-πλατεία στο Βίλνιους της Λιθουανίας, κοντά στο ξενοδοχείο μας, οι πολίτες της περιοχής χαίρονταν την ηλιόλουστη μέρα - δεν είναι πολλές είναι η αλήθεια, αλλά το χειμώνα απολαμβάνουν σε κλειστούς χώρους άλλα - και απολαμβάναμε μαζί τους, πράσινο, κήπους, αρχιτεκτονική ολόγυρα, γλυπτά, παγκάκια στολίδια, συντριβάνια- πίδακες ακόμα και μια γωνιά για διάβασμα. Η δημοτική βιβλιοθήκη ή η βιβλιοθήκη της περιοχής πρόσφερε τη δυνατότητα ελεύθερης ανάγνωσης βιβλίων σε πουφ-ξαπλώστρες και παγκάκια για το καλοκαίρι. Τα παιδιά έπαιζαν με τους πίδακες του νερού, αλλού έκαναν πατίνι, σκέιτμπορντ, ποδήλατο ... στην άπλα. Ομορφιά, σεβασμός και φροντίδα για τον πολίτη. Περάσαμε από πλήθος τέτοια πάρκα και πλατείες σε μια πόλη μόλις 600.000 κατοίκων. Σε μας οι άχρηστοι γνωρίζετε.... Θέλουν να τους χειροκροτούμε για κάτι πασαλείμματα, ήτοι για αέρα κοπανιστό, για το τίποτα. Ήμουνα νιά, γέρασα και δεν θυμάμαι τίποτα να έχει πάει ουσιαστικά προς το καλύτερο.

Η πύλη της Αυγής (Aušros vartai) στο Βίλνιους της Λιθουανίας (Ταξίδι στη Λιθουανία το καλοκαίρι του 2019)

Ένα από τα σημαντικότερα θρησκευτικά και ιστορικά μνημεία για στο Βίλνιους είναι μία από τις αμυντικές οχυρωματικές  πύλες της πόλης  που χτίστηκε στις αρχές του 16ου αιώνα.  Είναι η μόνη που σώζεται μέχρι σήμερα από τις δέκα οχυρωματικές πύλες. Η εικόνα της Παναγίας που υπήρχε σε παρεκκλήσι στην πύλη αυτή, η Μητέρα του ελέους, είχε θαυματουργές δυνάμεις και βοήθησε τους υπερασπιστές του Δουκάτου της Λιθουανίας στον πόλεμο εναντίον των Σουηδών, εννοείται και αργότερα τα θαύματα συνεχίστηκαν σε πολέμους και δυσκολίες. Κάτω από την πύλη  μέχρι σήμερα τουρίστες όλων των φυλών της γης ζουν το θαύμα των ταξιδιών ανά τον κόσμο.

Ποίημα: "Συλλυπητήρια μας" (15/9/2022)

Πέθανε η Λίλιμπετ,

Πέθανε η Ειρήνη, ο Κώστας ...

Πεθαίνουν κι οι ονομαστοί!

Βασιλείς, αστέρες, πολιτικοί ...

Οι διάσημοι που λέμε.

Κι ο θρήνος παχύρρευστη ρέουσα ουσία

κολλητική, μας παρασύρει σε ποτάμια

μιας κάποιας ψεύτικης συναίνεσης στη λύπη

ότι ολομόναχοι και διαφορετικοί δεν είμαστε αρεστοί.

Είναι η κόλλα ΑΑΑποιοτική.

Τα χέρια που απλώνουμε για σωτηρία 

ο καθείς, πάντα προσωπική,

 

τα βλέπουν απ' τις γέφυρες που χτίσανε

να παρελαύνουν σα φασιανοί

βασιλείς, αστέρες, πολιτικοί ...

διαλέγουν κάποια σώματα με κόλλα ποτισμένα

τα χτίζουν στα θεμέλια των γεφυριών

να είναι σίγουροι ότι οι γέφυρες

που τους κρατούν, θα είναι πάντα εκεί.

Ματίνα Γκούτζιου

Η μπαρόκ εκκλησία των Αγίων Πέτρου και Παύλου ( Šv. apaštalų Petro ir Povilo bažinchia ) στο Βίλνιους της Λιθουανίας (Ταξίδι στη Λιθουανία το καλοκαίρι του 2019)

Κάποτε στη θέση του βρισκόταν ο ναός της θεάς του έρωτα Μίλντα, αλλά μετά τον βίαιο εκχριστιανισμό των Λιθουανών τον 14ο αι. στην τοποθεσία κατασκευάστηκε ξύλινος χριστιανικός ναός, που κατά το σύνηθες κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια πολέμων καταστράφηκε, κάηκε. Αργότερα το 17ο αι. ο ναός χτίστηκε με λίθινα υλικά από σπουδαίους αρχιτέκτονες της εποχής, προστέθηκε παραδίπλα και το μοναστήρι των Αυγουστίνιων, αλλά οι πόλεμοι δε σταματούν, η εκκλησία-μοναστήρι στεγάζει μέχρι και στρατώνες, ακόμα και την ανωτέρα Στρατιωτική Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών. Τον 20ο αι. ο ναός αποκαθίσταται αρχιτεκτονικά και γίνεται ως το 1989 ο Καθεδρικός Καθολικός Ναός της Λιθουανίας. Ιερά λείψανα, ταφόπλακες, βωμοί, εκκλησιαστικά αντικείμενα, όλα αγιασμένα. Εντυπωσιακή η διακόσμηση του ναού με σκηνές και πρόσωπα της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης, φυτά, ζώα, ιστορικές και μυθολογικές αλληγορικές μορφές ...όλα ανάγλυφα και λεπτοδουλεμένα με υλικό το μάρμαρο και το γύψο. Διαφορετικός ναός, εντυπωσιακός, διαφορετικός και ο πολυέλαιος που κρέμεται από την οροφή και έχει τη μορφή πλοίου, το καράβι που οδηγεί τους ανθρώπους στο σωστό το δρόμο της πίστης.